CHƯƠNG 7

VẤN ĐỀ GIA ĐÌNH TRONG THỜI KỲ QUÁ

ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

1. Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình

Kết cấu
2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ
chương 7 lên CNXH

3. Xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ

quá độ lên CNXH ở VN

05/12/24 306103- Chương 7 1

 Gia đình là một hình thức
cộng đồng xã hội đặc biệt,
được hình thành, duy trì và
củng cố chủ yếu dựa trên
cơ sở hôn nhân và huyết
thống

Đặc biệt: Bởi vì gia đình có vai trò quyết định đến sự tồn tại
và phát triển của xã hội
05/12/24 306103- Chương 7 2
 Cơ sở
hình thành
gia đình

Quan hệ Huyết thống được coi là mối quan hệ tự nhiên, là yếu

tố mạnh mẽ gắn kết các thành viên trong gia đình với nhau?
05/12/24 306103- Chương 7 3
 Là quan hệ giữa nam và nữ (không
cùng dòng máu) được xã hội thừa nhận

Là cơ sở, nền tảng hình thành nên các

Quan hệ Hôn mối quan hệ khác trong gia đình
nhân

Là cơ sở pháp lý cho tồn tại các gia

đình

05/12/24 306103- Chương 7 4

 Là mối quan hệ giữa cha, mẹ với con cái,
giữa anh, chị em,…

Quan hệ Là quan hệ giữa những người cùng dòng

Huyết thống máu, nảy sinh từ quan hệ hôn nhân

Là yếu tố mạnh mẽ nhất để gắn kết các

thành viên trong gia đình

05/12/24 306103- Chương 7 5

 MQH

- Quan hệ hôn nhân hình thành quan hệ huyết thống.

- Quan hệ huyết thống là cơ sở để duy trì quan hệ hôn
nhân.
- Hôn nhân và quan hệ hôn nhân có thể thay đổi.
- Huyết thống và quan hệ huyết thống không thể thay đổi.

05/12/24 306103- Chương 7 6

 1.2. Vị trí của gia đình
Gia đình là cầu
nối giữa cá
Gia đình là tổ nhân với XH
ấm, mang lại giá
trị hạnh phúc
Gia đình là tế
bào của XH

05/12/24 306103- Chương 7 7

 1.3. Chức năng của gia đình

05/12/24 306103- Chương 5 8

 1.3. Chức năng của gia đình

Tái sản xuất ra con

người
- Đây là chức năng đặc thù riêng có của
gia đình.

05/12/24 306103- Chương 5 9

 1.3. Chức năng của gia đình

Nuôi dưỡng giáo dục

- Thể hiện tình cảm thiêng liêng, trách

nhiệm của cha mẹ với con cái và trách
nhiệm của gia đình với xã hội.

-Thực hiện chức năng này của gia đình

có ý nghĩa quan trọng đối với việc hình
thành nhân cách, đạo đức, lối sống của
con người.
05/12/24 306103- Chương 5 10
 1.3. Chức năng của gia đình

Kinh tế và tổ chức tiêu dùng

- Gia đình tham gia sản xuất TLSX và
TLTD (giống các đơn vị kinh tế khác)

- Gia đình còn là đơn vị tiêu dùng trong XH;

05/12/24 306103- Chương 5 11

 1.3. Chức năng của gia đình
Thoả mãn nhu cầu tâm sinh lý và duy trì tình
cảm gia đình

Đây là chức năng thường xuyên của gia

đình, bao gồm việc thỏa mãn nhu cầu tình
cảm, văn hóa, tinh thần cho các thành viên.

05/12/24 306103- Chương 5 12

 2. CƠ SỞ XÂY DỰNG GIA ĐÌNH TRONG
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH

05/12/24 306103- Chương 5 13

 CƠ SỞ KINH TẾ

- Sự phát triển của LLSX và

tương ứng là QHSX mới, xã hội
chủ nghĩa.

05/12/24 306103- Chương 5 14

 CƠ SỞ CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI

- Thiết lập chính quyền nhà nước của giai cấp công
nhân và nhân dân lao động.

05/12/24 306103- Chương 5 15

 CƠ SỞ VĂN HOÁ
- Nền văn hóa mới văn hoá XHCN

05/12/24 306103- Chương 5 16

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN

Chế
độ hôn
nhân tự
nguyện

05/12/24 306103- Chương 5 17

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGHUYỆN

Hôn nhân tự nguyện

05/12/24 306103- Chương 5 18

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN
Hôn nhân tự nguyện
+ Hôn nhân xuất phát từ tình yêu

Đây là Hôn nhân tiến bộ, là bước phát triển tất yếu của tình yêu
nam nữ
“Chừng nào, hôn nhân không được xây dựng trên cơ sở tình yêu
thì chừng đó, trong hôn nhân, tình yêu, hạnh phúc gia đình sẽ bị
hạn chế”.

05/12/24 306103- Chương 5 19

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN
Hôn nhân tự nguyện
+ Đảm bảo cho nam nữ có quyền tự do trong việc lựa chọn người kết hôn

Không chấp nhận sự áp đặt của cha mẹ, không có nghĩa là bác bỏ việc cha mẹ quan tâm, định hướng, hướng dẫn giúp đỡ con cái có nhận thức đúng, có trách nhiệm trong việc kết hôn.

05/12/24 306103- Chương 5 20

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN
Hôn nhân tự nguyện
+ Bao hàm cả quyền tự do ly hôn khi tình yêu giữa nam và nữ không còn nữa.

Tuy nhiên, hôn nhân tiến bộ không khuyến khích việc ly hôn

05/12/24 306103- Chương 5 21

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGHUYỆN
Hôn nhân một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng

05/12/24 306103- Chương 5 22

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGHUYỆN

Hôn nhân được đảm bảo về

mặt pháp lý

05/12/24 306103- Chương 5 23

 CƠ SỞ CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN

- Thực hiện thủ tục pháp lý trong hôn nhân:

+ Thể hiện sự tôn trọng trong tình tình yêu,
+ Thể hiện trách nhiệm giữa nam và nữ;
+ Thể hiện trách nhiệm của cá nhân với gia đình và xã hội;

05/12/24 306103- Chương 5 24

 Hỏi thêm

+ Quan hệ nào được coi là cơ bản nhất trong gia

đình?
+ Quan hệ được coi là cơ sở pháp lý cho sự tồn tại của
mỗi gia đình là gì?
+ Quan hệ được coi là cơ sở nền tảng hình thành nên
các mối quan hệ khác trong gia đình là gì?
- Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thực
hiện chế độ hôn nhân một vợ, một chồng là thực hiện
sự giải phóng đối với
.
05/12/24 306103- Chương 5 25
 3. XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VIỆT NAM TRONG
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH

3.1.

3.2.

05/12/24 306103- Chương 5 26

 3.1. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA GIA ĐÌNH VIỆT NAM
TRONG TKQĐ LÊN CNXH

05/12/24 306103- Chương 5 27

 3.1.1 Sự biến đổi về quy mô, kết cấu gia đình
.

Gia đình trước kia Gia đình hiện nay

+ Gia đình truyền thống.
+ Quy mô gia đình lớn, nhiều
thành viên
+ Gia đình đa thế hệ
+ Gia đình hiện đại hay gia đình
hạt nhân.
+ Quy mô gia đình nhỏ, ít thành
viên
+ Gia đình 2 thế hệ, cá biệt còn
có số ít gia đình đơn thân.

05/12/24 306103- Chương 5 28

 3.1.2 Sự biến đổi về các chức năng gia đình

05/12/24 306103- Chương 5 29

 Sự biến đổi về chức năng sinh đẻ

Gia đình trước kia Gia đình hiện nay

+ Nhu cầu có con, càng đông + Nhu cầu ít con từ 1 đến 2 con
con càng tốt nuôi dạy cho tốt
+ Chú trọng con trai nối dõi + Không chú trọng con trai

05/12/24 306103- Chương 5 30

 Sự biến đổi về chức năng kinh tế, tổ chức tiêu dùng

Gia đình trước kia Gia đình hiện nay

+ Kinh tế tự túc, tự cấp + Kinh tế hàng hoá

05/12/24 306103- Chương 5 31

 Sự biến đổi về chức năng giáo dục

Gia đình trước kia Gia đình hiện nay

+ Giáo dục gia đình cơ sở giáo + Gíao dục XH bao trùm giáo
dục xã hội dục gia đình

05/12/24 306103- Chương 5 32

 Sự biến đổi về chức năng thoả mãn nhu cầu tâm, sinh
lý, duy trì tình cảm

Gia đình trước kia Gia đình hiện nay

+ Độ bền vững chỉ phụ thuộc vào + Độ bền vững còn bị chi phối
các mối quan hệ về trách nhiệm, bởi các mối quan hệ hòa hợp tình
nghĩa vụ giữa các thành viên,… cảm giữa các thành viên;

05/12/24 306103- Chương 5 33

 3.1.3 Sự biến đổi về các quan hệ gia đình

05/12/24 306103- Chương 5 34

 Sự biến đổi quan hệ hôn nhân

Hôn nhân trước kia Hôn nhân hiện nay

+ Gia đình đơn thân thấp + Gia đình đơn thân cao
+ Hôn nhân dễ dàng + Hôn nhân khó khăn

05/12/24 306103- Chương 5 35

 Sự biến đổi quan hệ vợ chồng

Gia đình trước kia Gia đình hiện nay

+ Chồng là trụ cột gia đình;
+ Quyền lực thuộc đàn ông;
+ Đàn ông là chủ sở hữu tài sản;
+ Quyết định các công việc quan
trọng là đàn ông
+ Chồng không nhất thiết là trụ
cột gia đình;
+ Quyền lực bình đẳng
+ Sở hữu tài sản là của các thành
viên;
+ Có sự bàn bạc để đưa ra các
quyết định

05/12/24 306103- Chương 5 36

 Hỏi thêm

- Điều kiện và tiền đề kinh tế - xã hội để xây dựng gia

đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là gì?

- Đâu là cơ sở chính trị - xã hội xây dựng gia đình

trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?

Thiết lập nhà nước của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động, nhà nước xã hội chủ nghĩa

05/12/24 306103- Chương 5 37

 4. Các quy định mang tính pháp
luật về gia đình ở VN hiện nay
- Tiêu chuẩn gia đình văn hoá Việt Nam hiện nay?
-Người có thẩm quyền công nhận gia đình văn hoá ở
nước ta hiện nay?
- Ngày gia đình Việt Nam?
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, cơ quan
nào mới có thẩm quyền huỷ kết hôn trái pháp luật?
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, thế nào là
kết hôn giả tạo?

05/12/24 306103- Chương 5 38

 4. Các quy định mang tính pháp
luật về gia đình ở VN hiện nay
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tảo hôn có nghĩa
là gì?
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, vợ chồng có nghĩa
vụ và quyền đối với nhau như thế nào?
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, khi tổ chức đăng
ký kết hôn, hai bên nam nữ bắt buộc phải có mặt không?
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, vợ, chồng có
quyền như thế nào trong việc chiếm hữu, sử dụng và định đoạt
tài sản chung?
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, độ tuổi kết hôn
được quy định như thế nào?

05/12/24 306103- Chương 5 39

 Hỏi thêm

- Gia đình hạt nhân ở Việt Nam hiện nay là kiểu gia gia đình có
kết cấu bao gồm bao nhiêu thế hệ?
- Trong gia đình hiện đại ở Việt Nam hiện nay, sự bền vững của
hôn nhân chủ yếu phụ thuộc vào yếu tố nào?
- Theo quan điểm của người Việt Nam, quyền lực gia đình
thuộc về ai trong gia đình truyền thống?
- Đâu là nguyên tắc để thực hiện các quan hệ cơ bản trong gia
đình mới xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam?
- Theo quan điểm của người Việt Nam, người chủ sở hữu tài
sản và quyết định các công việc quan trọng trong gia đình
truyền thống thuộc về ai?

05/12/24 306103- Chương 5 40