BORULU ŞEBEKE SANAT YAPILARI 16.08.

2023

TİP PROJE EĞİTİM SUNUMU

3.GÜN

YATAY SONDAJ PROJELERİ

SU VE TOPRAK KAYNAKLARI GRUBU

ONUR HASİPEK
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

SUNUM AKIŞI

1. Giriş
2. Yatay Sondaj Projelerinin Sınıflandırılması
3. Yatay Sondaj Projelerinin Ön Hazırlık
4. Yatay Sondaj Örnek Projelerinin İncelenmesi
5. Yatay Sondaj Hesap Yönergesi
6. Yatay Sondaj Statik Hesaplar
7. Yatay Sondaj Uygulamaları - Örnek Fotoğraflar
8. Sonuç ve Öneriler
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ

YS tekniğine ait literatürümüzde herhangi bir ulusal standart olmamasına

rağmen, kazısız geçiş teknolojileri her geçen gün daha da popülerlik
kazanmaktadır. Bu sayede yeni hatlar daha kolay yapılabilmekte ve var olan eski
hatlar da yenilenebilmektedir.

YS projeleri ; su alma vanası, hava vanası projeleri gibi her zaman aynı şartlar
altında ve benzer özelliklerde (boyut, zemin, statik, lokasyon vb. )
olamayacağından, tip proje olarak değil; boru cinsi ve geçiş çeşidine göre
sınıflandırılarak örnek projeler halinde hazırlanmıştır.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ

• Yatay Sondaj Yöntemi Nedir?

Kazı yapılmadan yeraltına boru döşeme metodudur.

• Nerelerde kullanılabilir?
Özellikle yerleşim alanları ve ulaşım hatlarındaki günlük akışın devamlılığının
önemli olduğu yerlerde yatay sondaj tekniği kullanılabilir.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ

• Yatay Sondaj projelerini hangi durumlarda hazırlıyoruz?

Genel olarak boru hatlarının, Karayolunu , Demiryolunu , Petrol ve

Doğalgaz boru hattını kestiği bölgelerde;

• Karayolu standardının yüksek ve trafik yoğunluğunun fazla olması aç-

kapa yönteminin uzun zaman alması halinde,
• Ağır trafiğe maruz yollarda varyant geçişlerin yol emniyetini riske sokması
vb. halinde,
• Demiryolu geçişlerinde demiryolunun , boru hatları geçişlerinde petrol ve
doğalgaz borularının askıya alınamadığı durumlarda veya alınsa bile
maliyetin yüksek çıkması halinde,
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ

• Yatay Sondaj Uygulama Yöntemleri Nelerdir?

1. Yönlendirilebilir Yatay Sondaj Sistemi ile Boru Çekme
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ
2. Helezonlu Yatay Delgi Metodu ile Boru Sürme (Boring)
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ
3. Konvansiyonel Sistem ile Boru Sürme
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ
3. Konvansiyonel Sistem ile Boru Sürme
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

GİRİŞ

4. Mikrotünel Sistemi ile Boru Sürme

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ PROJELERİ SINIFLANDIRILMASI

PE100 BORULAR İÇİN İÇ BORU PE100

KARAYOLU
GEÇİŞLERİNDE
ÇELİK/CTP BORULAR İÇİN İÇ BORU ÇELİK

YATAY SONDAJ
PROJESİ PE100 BORULAR İÇİN İÇ BORU PE100

DEMİRYOLU İÇ BORU ÇELİK

ÇELİK/CTP BORULAR İÇİN
GEÇİŞLERİNDE

İÇ BORU ÇELİK KILAVUZ

BORU MAKS. ø1700mm
ÇOKLU GEÇİŞLER İÇİN
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ PROJELERİNİN ÖN HAZIRLIKLARI

Kılavuz Boru
Çapının ve
Kamulaştırma Plan Profil
Boru Et
Kurumlar Sınırı Projeleri
Kalınlığının
Arası Belirlenmesi
Uygunluk
Yazısı

Geçiş Çeşidi

Yatay Sondaj
Zemin Etüd
Raporu Projesinin
Hazırlanması
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ ÖRNEK PROJELERİNİN İNCELENMESİ

PE100 Borular
İçin
İç boru PE100 672 673
Karayolu
Geçişlerinde

CTP Borular İçin İç boru ÇELİK

674 675
Yatay Sondaj
Projesi PE100 Borular
İç boru PE100
İçin 676 677

Demiryolu
CTP Borular İçin İç boru ÇELİK
Geçişlerinde
678 679
İç boru ÇELİK ,
Çoklu Geçişler Kılavuz boru
İçin maksimum 680 681 682
ø1700mm
YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ HESAP YÖNERGESİ

HESAP YÖNERGESİ
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

SUNUM AKIŞI

1. Giriş
2. Yatay Sondaj Projelerinin Sınıflandırılması
3. Yatay Sondaj Projelerinin Ön Hazırlık
4. Yatay Sondaj Örnek Projelerinin İncelenmesi
5. Yatay Sondaj Hesap Yönergesi
6. Yatay Sondaj Statik Hesaplar
7. Yatay Sondaj Uygulamaları - Örnek Fotoğraflar
8. Sonuç ve Öneriler
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Model Ön Hazırlığı;
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Model Ön Hazırlığı;
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :

 Kılavuz çelik boru modelinde UST_ZEMİN , ALT_ZEMİN, YAN_ZEMİN, TRAFIK, SURSARJ ve KEMER yüklemeleri
tanımlanmalıdır.

 Yükleme kombinasyonu olarak ise;

INŞAAT_HALI = DEAD+ UST_ZEMİN+ ALT_ZEMİN+ YAN_ZEMİN+ TRAFIK+ SURSARJ+ KEMER kullanılacaktır.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :

 Çelik boru için Emniyet Gerilmeleri Yöntemini kullanarak Scale factor (yük artırma faktörleri) 1 olarak
girilecektir. TSE648 ÇELİK YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI emniyet gerilmeleri tasarım yöntemini esas
almaktadır.

 Emniyet gerilmeleri yöntemi, çeliğin doğrusal elastik davrandığı kabul edilerek yapılan bir hesap türüdür.

 Emniyet gerilmeleri yönteminde yükler 1.4 , 1.6 gibi yük arttırma katsayılarıyla çarpılmadan olduğu gibi alınır.

 Kılavuz borumuz sadece çelik malzemeden oluştuğu için tasarım yöntemi olarak TSE648’e uyulmuştur.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Modeldeki Yük Çeşitleri ve Yükleme Kombinasyonları :
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ STATİK HESAPLAR

Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi:

 Şuan yapmanız gereken hesap yönergesine uygun olarak hazırladığınız hesabınızdaki tahkiklerin UYGUNDUR
yada UYGUN DEĞİLDİR kontrolüdür.

 UYGUN DEĞİLDİR ile karşılaşılır yada et kalınlığının, kesitlerin aşırı güvenli olduğu gözlemlenirse kılavuz boru et
kalınlığı azaltılır/arttırılır, Kılavuz boru çapı değiştirilir, çelik malzeme cinsi değiştirilir vs.

 İlk yaklaşım olarak boru et kalınlığı %1 seçilerek hesaplara başlanılabilir ancak unutulmamalıdır ki mühendislik
ekonomisi düşünülerek bazen sonuçların çok düşük çıkması halinde emniyetli tarafta kalmak şartıyla boru et
kalınlığı %1 ‘in altında da seçilebilir.

 Analizleri en güvenli ve ekonomik şekilde üretmek için model tekrar tekrar hazırlanarak sonuçlar
kıyaslanmalıdır.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

YATAY SONDAJ UYGULAMALARI - ÖRNEK FOTOĞRAFLAR

 YATAY SONDAJ PROJELERİ

SONUÇ VE ÖNERİLER

YS örnek Proje hazırlıklarında, uygulama firmaları ile görüşülmüş, projelerin uygulanması

esnasında yaşadıkları sorunlar hakkında konuşulmuş ve bu sorunların projelerde tekrar etmemesi için
alınması gereken önlemler değerlendirilerek örnek projelerde ve hesaplarda göz önüne alınmıştır.

YS uygulamalarında YS yapılacak bölgenin zemin parametrelerinin zemin etüd raporunda

bulunması, hesaplarda bu değerlerin kullanılması gerçekçi sonuçlar elde edilmesi açısından çok
önemlidir.

YS sistemleri için ülkemizde herhangi bir yönerge yada standart olmaması nedeniyle YS
yönergesine uygun hazırlanmış hesap sonuçları, TS13643-çizelge2 ve uygulama firmalarının geçmiş
uygulamaları ile karşılaştırılmış olup, yaklaşık sonuçların elde edildiği görülmüştür.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

SONUÇ VE ÖNERİLER

UYGULANMAKTA OLAN TİP PROJE İLE GELEN DEĞİŞİKLİK

• YS yapılıp yapılmayacağına plan-profil
aşamasında idare ile birlikte karar
verilmektedir.
• Kılavuz boru içerisinden plan-profil
projesinde hangi tür boru var ise o boru
geçmektedir.
• Plan-profil projesinde yatay sondaj
geçişinde kılavuz boru üstü minimum
dolgu miktarı için araziye ve boru çapına
uygun profil çizimi yapılmaktadır.
• YS projesi hazırlanırken paftada
gösterilmesi gereken paremetreler
belirlenmemiştir.
• YS yapılıp yapılmayacağına plan-profil
aşamasında idare ile birlikte karar
verilmektedir.
• Kılavuz boru içerisinde plan-profil
projesinde PE100 ise PE100 , CTP yada
ÇELİK ise ÇELİK boru geçmektedir.
• Plan-profil projesinde yatay sondaj
geçişinde geçiş türüne göre minimum
kılavuz boru üstü dolgu miktarı
belirtilmiştir. (Min 2.5m ve min 4m)
• YS projesi hazırlanırken paftada
gösterilmesi gereken parametreler
belirtilmiştir.
 YATAY SONDAJ PROJELERİ

SONUÇ VE ÖNERİLER

UYGULANMAKTA OLAN TİP PROJE İLE GELEN DEĞİŞİKLİK

• YS projesi kılavuz boru hesabı için
uyulması gereken belirli bir hesap
yönergesi yoktur.
• Çoklu geçişlerde kullanılacak branşmanlar
YS projesine ilaveten özel olarak çizilerek
idareye verilmektedir.
• YS projesi kılavuz boru hesabı için hesap
yönergesi oluşturulmuştur.
• Çoklu geçişlerde kullanılacak branşmanlar
şeklen gösterilmiş ancak YS projesine
ilaveten özel olarak çizilerek idareye
verilmektedir.
 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.

SU GELECEKTİR...

*Fotoğraf: DSİ 22 Mart 2019 Dünya Su Günü Fotoğraf Yarışması 2.si