Motywacja: koncepcje

psychologiczne, teorie, rodzaje.

Symulacje mentalne

dr Katarzyna Kreft 793 048 148

Motywacja (z łac. motivus 'ruchomy' od motus 'ruch') – stan
gotowości do podjęcia określonego działania, wzbudzony
potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych,
określający podłoże zachowań i ich zmian.

Wewnętrzny stan człowieka, mający wymiar atrybutowy.

Motywacja to wewnętrzny popęd kombinacja różnych

elementów: świadomych i nieuświadomionych, fizjologicznych
intelektualnych, emocjonalnych, społecznych które są ze sobą
powiązane i wzajemnie na siebie wpływają.
Motywacja - mechanizm
odpowiedzialny za:
-uruchomienie,
-ukierunkowanie,
- podtrzymanie,
- zakończenie zachowania
(Łukaszewski, 2000).
Motywacja w różnych
koncepcjach
psychologicznych
1. Podejście ewolucyjne - etologia i
socjobiologia
2. Psychodynamiczna teoria motywacji
3. Behawiorystyczna teoria motywacji
4. Problem motywacji w psychologii
humanistycznej
5. Poznawcze koncepcje motywacji
 Ewolucyjne podejście do motywacji

2 nurty:
-Etologiczny – Konrad Lorenz, Nikolas Tinbergen, Irenaus Eibl-
Eibesfeldt
Motywacja – gotowość do wykonania pewnego utrwalonego
wzorca zachowania.
Podstawowe pojęcie instynkt – utrwalony wzorzec zachowania oraz
wrodzony mechanizm wyzwalający zachowanie (niewymagający
uczenia się bodziec lub zespół bodźców, stanowiących konieczny i
wystarczający warunek wystąpienia zachowania instynktownego).

Lorenz (1975) – zasada podwójnej kwantyfikacji

Mechanizmy motywacyjne

- Lorenz – imprinting - zjawisko wdrukowania u gęsi, „naznaczenie”,

„wpojenie”
 Ewolucyjne podejście do motywacji

2 nurty:
-socjobiologia – podobnie jak etologia przyjmuje
założenie o wrodzonym charakterze zachowań.
Podstawowym motywem rządzącym wszelkimi
zachowaniami organizmów żywych jest tendencja do
rozpowszechniania własnych genów.
 Psychodynamiczna koncepcja motywacji

Teoria redukcji napięcia związanego z

działaniem popędów. Według Freuda
podstawowym popędem organizującym
ludzkie zachowanie jest libido.

Psychodynamiczne koncepcje: Karen Horney,

Erich Fromm, Harry Sulivan
Behawiorystyczna teoria motywacji
John Broadus Watson (1878-1958)
„Dajcie mi dziecko spłodzone przez
dowolną parę rodziców i dajcie mi pełną
kontrolę nad środowiskiem, w jakim
będzie ono wzrastać - a sprawię, że
wyrośnie na wybitnego uczonego, artystę,
politycznego przywódcę, czy też, jeśli
tylko będę tego chciał, zostanie
pospolitym przestępcą”
nie ma wrodzonych
predyspozycji, umysł to
tabula rasa, są tylko
wyuczone reakcje
Humanistyczna teoria motywacji

W teorii ludzkiej motywacji Maslow (za:

Zimbardo, 1999) przeciwstawił motywację braku
(za pomocą której człowiek stara się odzyskać
równowagę psychiczną) motywacji wzrostu
(kiedy jednostce chodzi nie tylko o redukcję
pewnych deficytów, ale poszukuje ona pełnej
realizacji swojego potencjału).
1943 r.
Teoria potrzeb Claytona P. Alderfera, znana
jako teoria ERG

3 rodzaje potrzeb:
-egzystencji
- kontaktu
- rozwoju
Teorie X i Y McGregora
Poznawcze koncepcje motywacji

Koncepcja poznawcza - wiąże motywacje z procesami

przetwarzania informacji, z dostatkiem lub deficytem
informacji.

Napięcie w systemie poznawczym- subiektywnie

odczuwane jako przykrość skłania do działań
usuwających brak równowagi czy niezgodności
(Łukaszewski, 2000).
Teliczna vs Parateliczna

Wewnętrzna vs zewnętrzna

J. Karyłowski:
-endocentryczna
- egzocentryczna
 Mechanizmy motywacyjne: agresji

-Dollard-Miller – teoria F-A – hipoteza agresji frustracyjnej,

-Berkowitz – gniew, jako emocja specyficzna dla agresji.

Sygnały wywoławcze agresji – według twórcy pojęcia, Leonarda
Berkowitza, są to „Bodźce skojarzone z czynnikami wzbudzającymi
gniew aktualnie lub w przeszłości. Własność takiego sygnału mogą mieć
też obiekty mające jakiś związek z agresją w ogólności” Koncepcja ta
nawiązuje do teorii warunkowania klasycznego.
Eksperyment Berkowitza i Anthonyego LePage (1967) – „efekt broni”

-Bandura – eksperyment lalki Bobo,

Studia nad charakterem więzi
pogłębiła Mary Ainsworth, wyróżniając
trzy style przywiązania:

-bezpieczne (ufne),
-lękowo-unikowy,
-lękowo-ambiwalentne
Procedura obcej sytuacji - pozwala na
pomiar siły i jakości relacji pomiędzy
matką i dzieckiem.

https://www.youtube.com/watch?
v=QTsewNrHUHU&list=TLPQMTUwNTIwMjAIpW49pxvPbA&index=1
 Badanie przywiązania w średnim dzieciństwie
Wywiady z dzieckiem oparte o opowiadaniu historyjek – The
Manchester Child Attachment Story Task (Green i in., 2000).
Inni ludzie w procesach
motywacyjnych
Kiedy obecność innych pomaga? –
efekt facylitacji społecznej

N. Triplett (1898) – wyniki kolarzy

Kiedy obecność innych osób przeszkadza – próżniactwo społeczne

Początek XX w. badanie Ringelmanna – ciągnięcie liny

Zespoły 2-osobowe osiągały najwyżej 93% swojej teoretycznie

przewidywanej siły
Zespoły 3-osobowe do 85%,
Zespoły 8-osobowe – łączny wysiłek spada do 49% wartości
teoretycznej.

Jaka jest przyczyna próżniactwa społecznego?

-Rozproszenie odpowiedzialności,
-kierowanie się zasadą równości,
-strategia chowania się w tłumie.
 Symulacje mentalne a motywacja

A.Einstein „ Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy bo

wiedza jest ograniczona”

Słowo wyobraźnia w języku potocznym

2 rodzaje optymizmu: aktywny i bierny

2 rodzaje pesymizmu: aktywny i bierny

2 tryby zarządzania sobą :

-Samoregulacja
-samokontrola
dziękuję