ARYSTOTELES

Tomasz Kamiński
 Dzieciństwo
Arystoteles wybitny grecki filozof i
wykładowca. Urodził się w Stagirze na
Półwyspie Trackim. Jego ojciec Nikomach
był nadwornym lekarzem Amyntasa,
macedońskiego króla. Ten ostatni był z kolei
ojcem Filipa II Macedońskiego. W rodzinie
Arystotelesa profesja lekarza przechodziła z
pokolenia na pokolenie, on jednak na
pewnym etapie swojego życia postanowił
pokierować nim w inny sposób. Ze swojego
środowiska rodzinnego wyniósł jednak
pewien zasób empirycznej wiedzy
przyrodniczo-lekarskiej.
Stagira
 Młodość
Arystoteles w wieku 18 lat (w roku
367 p.n.e.) przeniósł się do Aten.
Wstąpił tam do Akademii Platońskiej,
w której podjął naukę. Był uczniem
Platona i go szanował, aczkolwiek nie
zawsze zgadzał się z jego naukami.
Łącznie w Akademii spędził 20 lat
swojego życia, najpierw jako uczeń, a
następnie już jako wykładowca.
Postanowił ją opuścić po śmierci Platona,
około 347 roku p.n.e.
Akademia Platonska
Arystoteles Arystoteles i Platon
 Nauczyciel
Aleksander Macedoński
(wielki)
Na tym etapie życia Arystoteles
zamieszkał w Assos, w Azji Mniejszej,
gdzie kontynuował swoje badania.
Kontynuował również działalność w
charakterze nauczyciela. Spędził tam
łącznie 3 lata. W 343 roku p.n.e. ówczesny
król Macedonii Filip II zdecydował się
powierzyć mu nauczanie i wychowanie
swojego syna Aleksandra. Pracę tę
kontynuował do około roku 336 p.n.e., do
momentu, w którym to Aleksander
Macedoński objął władzę w państwie.

Assos
 Likejon
W roku 335 Arystotees powrócił do Aten.
Tym razem zdecydował się założyć tam
własną szkołę filozoficzną, ale i naukową,
znaną jako Likejon. Jej funkcjonowanie
było po części wzorowane na Akademii
Platońskiej, jednakże Arystoteles zadbał
przede wszystkim o bardziej
wszechstronne podejście do badań, tak na
płaszczyźnie humanistycznej, jak i
przyrodoznawczej. Sam założyciel
kierował Likejonem i wykładał w tej
szkole przez 12 lat.
 Schyłek życia
Grób Arystotelesa
Grecja
Moment śmierci Aleksandra
Macedońskiego w 323 roku p.n.e. był dla
Arystotelesa kolejnym punktem
zwrotnym w życiu. W Grecji w siłę
zaczął rosnąć ruch antymacedoński, a
Chalkis
zatem Arystoteles zaczął obawiać się o
swoje bezpieczeństwo. Zmusiło go to do
opuszczenia Aten, tym razem już na
zawsze. Na krótko jeszcze zamieszkał w
Chalkis na Eubei. To właśnie tam
Arystoteles zmarł w 322 roku p.n.e.,
przeżywszy 62 lata.
 Dialogi
Arystoteles pozostawił po sobie wiele dzieł, z
których znaczna część niestety nie przetrwała
do naszych czasów. W czasie, w którym
studiował w Akademii Platońskiej napisał
przede wszystkim szereg dialogów. Można tu
wymienić Eudemos, Sofista, Polityk, napisał
wtedy również dialogi o wychowaniu, władzy
królewskiej czy bogactwie. Za niezwykle
ważne uznawane są Protreptyk, w którym
zawarł pochwałę życia oddanego wiedzy a
także składający się z trzech ksiąg O
filozofii. Dzieła Arystotelesa z tego okresu
zachowały się we fragmentarycznej formie.
 Pisma

Niewiele zachowało się pism naukowych

Arystotelesa oraz jego uczniów,
pochodzących z okresu Likejonu.
Dotyczyły one m.in. teatru, konstytucji
greckich, jak i badań zoologicznych.
Arystoteles przyczynil się do rozwoju
nauk przyrodniczych. Opisał setki
gatunków zwierząt, stworzył podwaliny
dla późniejszych badań anatomicznych, a
zaproponowana przez niego systematyka
kręgowców miejscami jest nawet
pokrewna ze stosowaną współcześnie.
 Poglądy
W swoich poglądach Arystoteles na pewnym
etapie odszedł od tych prezentowanych przez
jego własnego nauczyciela, czyli
Platona. Przede wszystkim dla Arystotelesa o
wiele ważniejsza, niż dla Platona była
empiria. Było to widoczne chociażby w jego
podejściu do etyki, której normy wyprowadzał
z realnych działań i natury człowieka, nie zaś z
idei. Podobne było zresztą jego podejście do
kwestii pochodzenia wiedzy. Generalnie
Arystoteles wyróżniał dwa główne rodzaje
filozofii: teoretyczną, do której zaliczał fizykę,
matematyką i pierwszą filozofię, natomiast
filozofią praktyczną według niego były etyka i
polityka. Natomiast „pierwszą filozofią” była
według niego metafizyka, nauka zajmująca się
badaniem bytu samoistnego i wiecznego.