Sains

sukan

Bab 6?

6.4
sistem rangka
Group : mimi, yana, florinda
 Sains
sukan

Hasil Pembelajaran;
Bab 6?

Group : mimi, yana, florinda

 Sains
sukan

mengenal pasti komponen sistem rangka;

masukkan slide baru utk hasil Bab 6?

pembelajaran yang baru

Group : mimi, yana, florinda

Komponen sistem rangka
Tulang mempunyai lapisan luar yang kuat, keras, tebal dan sebahagian
Tengah berongga yang mengandungi sum-sum.

Terdiri daripada tulang-tulang dan struktur-struktur sokongan seperti;

● Ligamen
● Kartilej
● Tendon
LIGAMEN
● Tisu berfiber yang menyambungkan
dua atau lebih tulang atau rawan
yang boleh bergerak.

● Fungsi : mengekalkan dan

menetapkan tulang pada
kedudukannya serta membolehkan
pergerakan pada sendi.
KARTILEJ
● Dikenali sebagai rawan.

● Tisu lembut tetapi kuat, elastic dan

tiada saluran darah.

● Menyaluti hujung-hujung tulang

yang berbentuk sendi.

● Fungsi : melindungi tulang daripada

haus apabila bergeseran antara
sendi dan sebagai penyerap apabila
berlaku hentakan pada tulang.
TENDON
● Tisu berfiber tidak kenyal yang
sangat kuat.

● Fungsi : melekatkan otot

dengan tulang
FUNGSI SISTEM RANGKA
Tulang membentuk rangka
Sokongan
Tubuh bagi menyokong tisu-tisu
Lembut dan organ tubuh.

Tempat penstoran minirel

Spt kalsium dan fosforus. Rangka melindungi organ
Mineral ini akan dikeluarkan Penstoran Dalaman yang penting
perlindungan
Untuk kegunaan sebahagian mineral Seperti saraf tunjang.
Jantung dan mata.
Lain pada tubuh apabila
Diperlukan.
Sistem
rangka

Sum-sum dalam tulang Tulang-tulang akan bertindak

Menghasilkan sel darah Pembentukan Sebagai tuas bagi menghasilkan
pergerakan
Merah, sel darah putih sel-sel darah Pergerakan apabila otot yang
Dan platlet. Melekat pada tulang berkontraksi
KLARIFIKASI TULANG MENGIKUT BENTUK

Jenis-jenis sistem rangka

Appendikular(hujung/keluar
Aksial(paksi)
dari badan)
APPENDIKULAR DAN AKSIAL
KLARIFIKASI TULANG

● Tulang Panjang (long bone)

● Tulang pendek (short bone)
● Tulang leper/pipih (flat bone)
● Tulang tak sama bentuk (irregular
bone)
TULANG PANJANG
● Ukuran Panjang mesti melebihi
ukuran lebar tulang.
● Fungsi sebagai tuas untuk
memudahkan pergerakan.
● Kebanyakkan terdiri daripada tulang
mampat.
● Contoh;
 Humerus
 Radius
 Ulna
 Femur
 Tibia
 Fibula
 falanges
TULANG PENDEK
● Ukuran Panjang dan lebar tidak
banyak perbezaan.
● Berbentuk kiub dan didapati di
ruang-ruang yang tertutup secara
sedikit berongga.
● Berfungsi memindahkan daya.
● Contoh :
 Karpal
 Tarsal
TULANG LEPER/PIPIH
● Berbentuk pipih, nipis dan
melengkung.
● Berfungsi sebagai tempat
pelekatan otot-otot dan
melindungi organ-organ
dibawahnya.
● Contoh :
 Kranium
 Rusuk
 sternum
TULANG TAK SAMA BENTUK
● Tulang yang tidak boleh
diketegorikan dalam tulang
Panjang, pendek atau leper.
● Berfungsi sebagai tempat
perlekatan otot.
● Contoh :
 Vertebra
 Lumbar
 Sakrum
 koksiks
STRUKTUR TULANG
● Struktur tulang menyediakan rangka tuas yang tuguh bagi membolehkan
pergerakan dalam aktiviti fizikal.
● Pertumbuhan tulang berlaku secara diameter dan secara memanjang.
● Terdiri daripada empat lapisan iaitu ;
 Periosteum
 Tulang mampat
 Tulang berongga
 Sum-sum tulang
PERIOSTEUM
● Lapisan pertama pada tulang dan
mempunyai selaput luar yang nipis.
● Terdiri daripada osteoblas(sel
pembentukan jaringan tulang). Ia
menyediakan saluran sarah dan saraf ke
tulang.
● Berfungsi menghasilkan sel-sel untuk
membesar secara diameter dan
melindungi diafisis
 TULANG MAMPAT(DIAFISIS) & TULANG BERONGGA(EPIFISIS)

● Tulang mampat (diafisis)

● Lapisan ke-2 pada tulang dan mempunyai
bahagian batang yang halus dan keras serta
disaluti periosteum.
● Lapisan ini melingkari kaviti medulari yang
mengandungi lemak.

● Tulang berongga (epifisis)

● Lapisan ke-3 dan terletak pada kedua-dua
hujung tulang Panjang.
● Terdiri daripada lapisan nipis tulang mampat
 SUM-SUM TULANG

● Lapisan paling dalam pada

struktur tulang.
● Berperanan menghasilkan sum-
sum asal dalam tulang.
PROSES OSIFIKASI TULANG
KEPERLUAN ASAS
UNTUK PERTUMBUHAN
DAN KESIHATAN
TULANG
 PERKEMBANGAN DAN PEMBENTUKAN TULANG
● Sel-sel tulang ● osikasi tulang
 Tulang terdiri daripada sel tulang berfiber kolagen  Ketika embrio, tulang-tulang rangka(tulang
dan bahan matriks bermineral padat. lembut) terbina daripada kertilej hialin.
 Terbentuk hasil daripada sel osteoblast yang  Tulang lembut ini membentuk tulang keras yang
merembeskan bahan matriks organic fiber-fiber dihasilkan melalui proses osifikasi tulang.
untuk merangkap mineral.  Proses ini berlaku Ketika usia embrio enam
 Osteoblas yang matang dikenali sebgai osteosit.
minggu dan berterusan sehingga dewasa.
 Okteoklas ialah sel-sel yang melarutkan mineral
dan tulang.
 Osteosblas dan osteoklas akan bertindak untuk
mengubah ketumpatan dan bentuk tulang.
 Osteoblas aktif Ketika usia muda atau kanak-
kanak manakala osteoklas aktif kepada orang
dewasa.
 TUMBESARAN TULANG
● Tumbesaran tulang berterusan
sehingga remaja.
● Semasa proses tumbesaran, sel-
sel pada plat epifisial tulang
Panjang akan membahagi secara
mitosis untuk memanjangkan
tulang.
● Semasa proses ini berlaku
osifikasi terus terlaksana pada
kedua-dua hujung epifisis.
KEPERLUAN MINERAL, VITAMIN DAN HORMON
● Garam mineral
 Kalsium dan fosfat diperlukan untuk
tumbesaran tulang.
 Kedua-dua garam mineral ini diperlukan
untuk tumbesaran dari segi pertambahan
saiz dan berat tulang.
● Vitamin
 Vitamin A, D dan C diperlukan untuk
tumbesaran tulang.
 Vitamin D merangsang penyerapan serta
mengangkut kalsium dan fosfat ke dalam
tulang. Ini membolehkan struktur menjadi
lebih kuat.
 Vitamin A dan C pula diperlukan untuk
tumbesaran dan membaiki tisu-tisu tulang
yang rosak.
● Hormon
 Hormon-hormon tiroid, estrogen dan
testosteron diperlukan untuk merangsang
proses tumbesaran tulang.
 TUMBESARAN TULANG
● Pada akil baligh, hormon estrogen dan
testosteron akan merencatkan
pembahagian sel-sel pada plat
epifisial. Plat epifisial akan mengecil.
● Pada usia 18 tahun, tumbesaran tulang
secara memanjang terhenti dan sel-sel
pada plat epifisial juga akan berhenti.
● Tetapi, osifikasi tulang akan terus
berlaku sehingga lapan tahun
berikutnya.
MEMBEZAKAN JENIS
SENDI BERDASARKAN
FUNGSI DAN STRUKTUR
 SENDI
• sendi ialah tempat pertemuan antara tulang-
tulang atau kartilej dengan tulang. Struktur sendi
sangat mempengaruhi fungsinya.
• Pergerakan sendi pula ditentukan oleh leneturan
tisu perantaraan yang mengikat tulang serta
kedudukan ligament, otot dan tendon.

Sendi berdasarkan struktur Sendi berdasarkan fungsi

 SENDI BERDASARKAN FUNGSI
● Sinartosis
 Merupakan sendi tanpa gerak iaitu tiada pergerakan yang berlaku.
 Contoh : suture antara yulang-tulang tengkorak.

● Amfiartosis
 Membenarkan sendi melakukan pergerakan terhad.
 Contoh : sendi antara tibia dan fibula.

● Diartrosis
 Sendi ini membenarkan pergerakan berlaku secara bebas.
 Contoh : sendi engsel (sendi siku dan lutut) melakukan pergerakan fieksi,
ekstensi aduksi, abduksi dan hiperekstensi
SENDI BERDASARKAN STRUKTUR
 SENDI BERDASARKAN STRUKTUR
● Fibrous ● Sendi cartilaginous
 Tulang bercantum dengan tisu fibrous atau  Pada sendi ini, tulang-tulang disambungkan
kartilej sceara tetap. denga kartilej atau diikat oleh ligament.
 Sendi ini tidak membenarkan sebarang  Jenis sendi ini hanya membenarkan
pergerakan. pergerakan yang terhad.
 Contoh : sutur antara tulang cranium.  Contoh : sendi antara vertebra

● Sendi sinovial
 Diselaputi oleh membran sinovial yang merembeskan
cecair sinovial bagi melicinkan pergerakan sendi
untuk membantu memelihara kartilej dan
mengurangkan kesan geseran antara dua tulang.
 Jenis sendi membenarkan pergerakan berlaku secara
bebas antara tulang-tulang.
MEMBEZAKAN JENIS
SENDI SENIOVIAL
BERDASARKAN
PERGERAKANNYA
JENIS SENDI SENIOVIAL Sendi
engsel

Sendi Sendi
lesung pelana

Sendi
seniovial

Sendi
Sendi
selungsu
kondil
r

Sendi
paksi
PERGERAKAN

● Terdapat 2 jenis posisi dalam pergerakan iaitu kedudukan biasa dan

kedudukan anatomi.

 Kedudukan biasa berdiri lurus atau tegak dan tangan rapat ke sisi
badan.

 Kedudukan anatomi berdiri lurus atau tegak dan tapak tangan

menghala ke hadapan kaki kanan dan kiri pula terbuka mengahala
ke luar.
JENIS-JENIS PERGERAKAN

● Linear
 Pergerakan yang melibatkan
sesaran menegak, mendatar atau
melengkung pada arah dan
kelajuan yang sama.
 Contoh : meluncur dan
menggelungsur
JENIS-JENIS PERGERAKAN

● Putaran
 Mengikut lengkuk bulatan
mengelilingi satu putaran
 Contoh : supinasi dan pronasi.
JENIS-JENIS PERGERAKAN
● bersudut
 Pergerakan yang lurus tetapi masih bersudut.
 Pergerakan ini melibatkan seluruh bahagian bergerak dari satu kedudukan ke satu
kedudukan yang lain.
 Contoh : fleksi, ekstensi, abduksi, sirkumduksi
JENIS-JENIS PERGERAKAN

● Khusus
 Pergerakan yang tiada had seperti fleksi-dorsi, plantar-fleksi. eversi,
inverse. Elevasi dan depresi