ხელნაწერთა კვალდაკვალ

ადიშის ოთხთავი
რას ნიშნავს ხელნაწერი?

ადრეულ წლებში წიგნები არ

იბეჭდებოდა, არამედ ხელით
იწერებოდა და აი ამიტომ უწოდებენ,
ძველ წიგნებს ხელნაწერ წიგნებს.
რას ნიშნავს ოთხთავი?

ოთხთავი შედგება ოთხი

მახარებლისგან მათეს სახარება,
მარკოზის სახარება, ლუკას საახარება
 ადიშის ოთხთავი
 ადიშის ოთხთავი გადაწერილია კლარჯეთში, შატბერდის
ლავრაში. ის გადაწერა მწერალმა მიქაელმა მონასტრის
„განახლებით აღმშენებლის“ დიდი სოფრონის დაკვეთით.
XV საუკუნის მეორე ნახევარში ნიკოლოზ ჯუმათელმა
ოთხთავი სხვა ხელნაწერებთან ერთად გადაიტანა ჯუმათის
მონასტერში. XVI საუკუნეში ხელნაწერი უკვე
გადაუნახავთ ზემო სვანეთში, სოფელ ადიშში. ამჟამად
ინახება სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მუზეუმში.
 ახლა ადიშის ოთხთავი მესტიის მხარეთმცოდნე სვანეთის ისტორიულ-
ეთნოგრაფიული მუზეუმი— მუზეუმი მესტიაში, საქართველო.

.
დაარსდა 1936 წელს.
 მუზეუმში დაცულია სვანეთის რეგიონის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური
გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალები, ქართული ჭედური
ხელოვნებისა და ხატწერის უნიკალური ნიმუშები (X საუკუნის მაცხოვრის
ხატი, XI საუკუნის I ნახევრის ხატები აღსაყდრებული ქრისტეს გამოსახულებით
და ასანის წმ. გიორგის ხატი, XII საუკუნის ორმოცი მოწამის ხატი
და ჯვარცმის ხატი, ღვთისმშობლის IX—X საუკუნეების ფერწერული ხატები და
სხვა, სარიტუალო ნივთები — IX—XIV საუკუნეების სამწერობლები და სხვა),
უძველესი ხელნაწერები (XI—XIII
საუკუნეების ჰადიშის, ლაბსყალდის, იენაშისა და მესტიის ხელნაწერი
ოთხთავები მოჭედილი ყდებით), ადრეული და გვიანი შუა საუკუნეების საომარი
აღჭურვილობის, რკინის, ვერცხლის, სპილენძის ნაკეთობების, სამკაულების,
ჭურჭლის, ქსოვილების ნიმუშები, ძველი სვანეთის ყოფის
ამსახველი ეთნოგრაფიული ნივთები და სხვა.
 როგორ
გამოიყურება წიგნი?
ადიშის ოთხთხთავის გარეკანის პირველი შრე შესრულებულია IX
საუკუნის გარეკანის ოსტატის, მიქაელის მიერ. წარმოადგენს ტყავისა და
მეტალის კომბინაციას. სქელ, სწორად მოჭრილ ხის დაფბზე ტყავის სამი
ფენა შეიმჩნევა. პირველი შრე, რომელიც IX საუკუნისაა, ფრაგმენტულია და
ამოუტვიფრავი.
მეორე, X საუკუნის შრე შენარჩუნებულია მხოლოდ ზედა ფრთის
ცენტრალურ ნაწილში. ტყავი ძლიერ დაზიანებულია, მასზე ამოტვიფრულია
წრეში ჩახაზული ჯვრის სტილიზებული ფორმა, რომბისებური წნული
ელემენტები ჩახვეული ბოლოებით, რომლებსაც მცირე ზომის დეკორატიული
სამსჭვალები აფორმებს. ამოტვიფრულ ტყავის ზედაპირზე დამაგრებულია
გრავირებული, საშუალო ზომის ტოლფერდა ჯვარი XIV საუკუნიდან.
ვერცხლზე ამოკვეთილია ფოთლოვან-ყვავილოვანი ორნამენტი.
 რატომ არის ეს
საკითხი
საინტერესო?
ეს საკითხი ძალიან ინფორმაციული იყო ჩემთვის. მე ძალიან
ბევრი ინფორმაცია მივიღე და გავიგე სახარების შესახებ და
გავიგე აგრეტვე ადიშის ოთხთავის შესახებ მე ეს საკითხი ძალიან
მომეწონა.
 დასკნა
ადიშის ოთხთავი მართლაც რომ დიდი საგანძურია
ჩვენი ისტორიის ჩვენი წარსულის რომელიც
გვასწავლის სახარებას და სულიერ ცხოვრებას.
გმადლობთ ყურადღებისთვის
!