Hoofdstuk 3:

Over ooievaars en
bloemkolen
1 Van zygote tot baby
Bevruchte eicel = zygote
→ deelt zich in verschillende keren (mitose), ontstaan van klompje cellen. = MORULASTADIUM
De morula verplaatst richting baarmoeder door trilhaarbewegingen en samentrekkingen van eileiderwand

Cellen morulastadium verplaatsen naar buitenkant

→ ontstaan met vocht gevulde holte = BLASTULASTADIUM

In holte blastula → groepering van cellen = embryonale knop. Aan kant hiervan maakt het blastula contact
met baarmoederwand, en zakt er in weg = INNESTELING van embryo. Dit gebeurd op de 6 de dag na
bevruchting.
Progesteron zorgt voor veel doorbloeding en slijmafgifte in de baarmoederwand , zo verloopt de innesteling
goed.
30 uur tot tweedelig stadium
In 2de en 3de week ontstaan in embryonale knop twee holten
• Ectoderm = huid en zenuwstelsel en zintuigen
• Endoderm = spijsverteringsstelsel en lever
→ daar tussen de mesoderm = spieren, bloedvatenstelsel, skelet,
nieren

Aan het embryo ontstaan uitstulpingen (chorionvlokken) die in het

baarmoederslijmvlies dringen. Die vormen geleidelijk aan de
moederkoek/placenta. Die is na 3 maanden volledig ontwikkeld.
→ 2 cm dik, 15 tot 20 cm lang en weegt 500 gram.
Geen rechtstreeks contact tussen bloedsomloop van moeder en
kind.

De placenta is verbonden aan het embryo via de navelstreng. Die is

55 cm lang. Daarin zitten twee slagaders die zorgen voor de
aanvoer van voedingsstoffen en zuurstofgas, en 1 ader voor de
afvoer van koolstofdioxide en afvalstoffen.
Vanaf innesteling produceert de placenta het hormoon humaan
chriongonadotrofine. Dit hormoon kent twee medische
toepassingen:
• Zwangerschapstest
• Vruchtbaarsheidsbehandelingen
Van embryo tot foetus

7 weken = embryo 8 weken = foetus

Functies vruchtwater
Vruchtvliezen
• Chorion: buitenste vruchtvlies
• Amnion: binnenste vruchtvlies
→ bevatten vruchtwater waar de vrucht in zit
Functies:
• Baby beschermen tegen schokken
• Baby beschermen tegen uitdroging
• Baby beschermen tegen infecties (bevat antibacteriële stoffen)
• Temperatuur van baby op peil houden
Risicovol gedrag
Roken zorgt voor:
- Grotere kans op buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- Groter risico op miskraam
- Groeivertraging doordat nicotine aan binnenkant van bloedvaten
kleeft, de fijne haarvaatjes in de placenta nog nauwer worden en de
voedings- en afvalstoffen de barrière tussen placenta en baarmoeder
niet goed kunnen overbruggen. Baby raakt ondervoed
- Lager geboortegewicht
Risicovol gedrag
Alcoholgebruik (chronisch) zorgt voor:
- Kans op groeivertraging
- Kans op mentale achterstand

Drugsgebruik zorgt voor:

- Verslavende middelen gaan door placenta en baby staat ook onder
invleod
- Ontwenningsverschijnselen na de geboorte
De geboorte
Einde van zwangerschap
→ productie van oxytocine dat zorgt voor de spiersamentrekkingen van
de baarmoeder en zal ook een functie hebben bij de borstvoeding

De geboorte gebeurt in 3 fasen:

- Ontsluiting
- Uitdrijving
- Nageboorte
De ontsluiting
Weeën zijn contracties van de baarmoederwand
→ baarmoedermond wordt wijder.
Het kindje drukt nu met zijn hoofd tegen de uitgang van baarmoeder
Baarmoederhals wordt week en wijder en bij 10 cm is het een volledige
ontsluising. Het kan gecontroleerd worden door 2 vingers in de vagina
te brengen.
Vaak scheuren op da tmoment de vruchtvliezen en vloeit het
vruchtwater naar buiten.
De
uitdrijving
De uitdrijving
De weeën volgen snel elkaar op en er is een niet tegen te houden persdrang dat zijn de PERSWEEËN
De reden waarom het bij de mensen moeilijker is of bij dieren
→ hoofd heel erg groot en baby moet zich buigen en draaien
Het achterhoofd van kind gaat het makkelijkst door de opening in het bekken als het gezich naar links
of rechts gericht is
Van bekkenuitgang is de afmeting van voren naar achter het grootst.
Om daar te kunnen passeren moet het hoofd een kwartslag draaien zodat het naar onderen gericht is =
INWENDIGE SPILDRAAI
Zodra het uit het lichaam is draait het hoofd terug = UITWENDIGE SPILDRAAI
Geboorte is mogelijk door de breedbekken van de vrouw en de rekbare vagina. Bij de baby zijn de
schedelbeenderen nog niet vergroeid en zo kan het de vorm zich nog aanpassen, de schouders zijn
ook nog smal.
De uitdrijving
Soms wordt er een KEIZERSNEDE toegepast.
- Stuitligging = hoofd ligt naar boven
- Hoofd wel naar beneden maar gezicht naar achter gericht, tijdens
bevalling kan hoofd niet draaien (sterrenkijker)
- Als bevalling te lang duurt en baby raakt in zuurstofnood doordat de
zuurstofvoorziening via de placenta blokkeert
→ kan ook opgelost worden met een vacuümextractor of een verlostang
 De uitdrijving –
hulpmiddelen
Epidurale verdoving
- Plaatselijke verdoving van het
onderlichaam, weeën worden
minder voelbaar
Inknippen
Keizersnede
Verlostang
Zuignap/ vacuüm extractor
 Terwijl baby verzorgd wordt, moeten de placenta en vruchtvliezen
nog uitgedreven worden.
Soms komen die spontaan naar buiten, maar vaak moeten men
De nageboorte helpen door aan de navelstreng te trekken of op de buik te duwen.
De placenta wordt altijd grondig gecotroleerd om eventuele
afwijkingen vast te stellen.
 Hoofdstuk 4:
Ja baby, nee baby
Verminderd vruchtbaar
Wanneer een vrouw na 1 jaar onbeschermde betrekkingen niet zwanger
raakt. De mogelijke oorzaken:
- Milieuverontreiniging: pesticiden met kunstmatig hormonaal effect
zorgt voor minder zaadcelproductie
- Levenswijze: vooral zitten, strakke kledij
- Verstopping van eileiders
- Kinderwens op latere leeftijd
Kunstmatige inseminatie
= kunstmatig sperma in de baarmoeder brengen, bevruchting gebeurt op
natuurlijke wijze
Dit gebeurt als er te weinig zaadcellen in het sperma zitten, sperma
wordt geconcentreerd en slechte zaadcellen worden verwijderd.
Bij een steriele man, kiest men een donor die lijkt op de man qua
uiterlijk. Er is een medische en psychische voorbereiding.
Bij Gametes Intra- Fallopian Transfer (GIFT) worden eicellen samen
met sperma in de eileiders an de vrouw gebracht.
In- vitrofertilisatie (IVF) en
embryotransplantatie (ET)
IVF = bevruchting in vitro
ET = embryo in baarmoeder gebracht
Dit gebeurt als er problemen zijn met eicelrijping, eisprong, …
De procedure:
- Rijping van eicellen wordt hormonaal gestimuleerd met follikelstimulerend hormoon (FSH)
- Verschillende eicellen rijpen tegelijkertijd
- Net voor eisprong: oogsten van rijpe eicellen
- Bevruchting: voorbehandeld sperma wordt samen met eicellen in schaaltje gebracht (IVF)
- Bevruchte eicellen gaan in de broedstoof (lichaamstemperatuur)
- Na enkele dagen: controle embryo’s = beste embryo wordt in baarmoeder gebracht (ET)
- Er wordt progesteron toegediend om de innesteling te bevorderen
Intra- cytoplasmatische sperma injectie
(ICSI)
= 1 enkele zaadcel wordt rechtstreeks in het cytoplasma van de eicel
gebracht
- Mogelijkheid tot keuze van geslacht
- Mogelijkheid tot keuze van kenmerken
Voorkomen van
zwangerschap
De prikpil
- Hormooninjectie die om de 3 maanden
moet gebeuren
- Kan niet direct gestopt worden bij de
bijwerkingen
- Wordt ook gebruikt voor behandeling van
sommige kankers
- Het is betrouwbaar
- Menstruatie kan onregelmatig worden
Voorkomen van
zwangerschap
De vaginale ring/ de NuvaRing
- Soepele ring uit kunststof
- Hormonen afgescheiden om eisprong te
verhinderen
- Verhinderen geen ovulatie maar wel de
innesteling van de bevruchte eicel
- 1 maand bescherming
- Na 3 weken eruit, zodat menstruatie kan
doorgaan