YAZIM KURALLARI

Birleşik Kelimelerin Yazılışı (İmlası)

Dilimizde, iki veya daha çok sözcüğün yeni bir kavramı

karşılamak üzere belli kalıplar içinde anlam kaynaşmasına
birleşik sözcük denir.
Birleşik sözcüklerin yeni kavramların karşılaşmasında önemli
bir yeri vardır. Ancak birleşik sözcüklerin yazımı konusunda
bir birlik yoktur.

Birleşik sözcükleri ayrı ve bitişik yazılışlarına göre ele almayı

uygun gördük.
A. Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler:
Birleşik kelimeler aşağıdaki durumlarda bitişik yazılırlar:
1. Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır:

kaynana (< kayın ana),

kaynata (< kayın ata),
nasıl (< ne asıl),
niçin (< ne için),
pazartesi (< pazar ertesi),
sütlaç (< sütlü aş),
birbiri (< biri biri).
2. Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında benzetme
yoluyla anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler
bitişik yazılır.
a. Bitki adları:
aslanağzı, civanperçemi, keçiboynuzu, kuşburnu, turnagagası, açıkağız,
akkuyruk (çay), alabaş, altınbaş (kavun), altıparmak (palamut), beşbıyık
(muşmula), acemborusu, çobançantası, gelinfeneri, karnıkara
(börülce), kuşyemi, ayşekadın (fasulye), hafızali (üzüm), havvaanaeli,
meryemanaeldiveni…
b. Hayvan adları:
danaburnu (böcek), akbaş (kuş), alabacak (at), bağrıkara (kuş),
beşparmak (deniz hayvanı), beşpençe (deniz hayvanı), çakırkanat
(ördek), elmabaş (tepeli dalgıç), kababurun (balık), kamçıkuyruk
(koyun), kamışkulak (at), karabaş, karagöz (balık), karafatma (böcek),
kızılkanat (balık), sarıkuyruk (balık), yeşilbaş (ördek), sazkayası (balık),
sırtıkara (balık), şeytaniğnesi, yalıçapkını (kuş), bozbakkal (kuş),
bozyürük (yılan), karadul (örümcek), sarısabır (bitki).
c. Hastalık adları:
itdirseği (arpacık), delibaş, karabacak, karataban.
ç. Alet ve eşya adları: balıkgözü (halka), deveboynu (boru), domuzayağı
(çubuk), domuztırnağı (kanca), horozayağı (burgu), kargaburnu (alet)…
d. Biçim adları: ayıbacağı (yelken biçimi), balıksırtı (desen), civankaşı (nakış),
eşeksırtı (çatı biçimi), kazkanadı (oyun), kırlangıçkuyruğu (işaret)…
e. Yiyecek adları: dilberdudağı (tatlı), hanımgöbeği (tatlı), hanımparmağı
(tatlı), kadınbudu (köfte), kadıngöbeği (tatlı), kargabeyni (yemek), kedidili
(bisküvi), tavukgöğsü (tatlı), vezirparmağı (tatlı), bülbülyuvası (tatlı),
kuşlokumu (kurabiye), alinazik (kebap).
f. Oyun adları: beştaş, dokuztaş, üçtaş.
g. Gök cisimlerinin adları: altıkardeş (yıldız kümesi), Arıkovanı (yıldız
kümesi), Büyükayı (yıldız kümesi), Demirkazık (yıldız), Küçükayı (yıldız
kümesi), Kervankıran (yıldız), Samanyolu (yıldız kümesi), Yedikardeş (yıldız
kümesi).
ğ. Renk adları: baklaçiçeği, balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi,
gülkurusu, kavuniçi, narçiçeği, ördekbaşı, ördekgagası, tavşanağzı,
tavşankanı, turnagözü, vapurdumanı, vişneçürüğü, yavruağzı.
5. Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik
kelimeler bitişik yazılır: alaşağı, albeni, ateşkes, çalçene,
çalyaka, dönbaba, gelberi, incitmebeni, rastgele, sallabaş,
sallasırt, sıkboğaz, unutmabeni; çekyat, geçgeç, kaçgöç,
kapkaç, örtbas, seçal, veryansın, yapboz, yazboz tahtası.
6. -an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş
sıfat-fiil eklerinin kalıplaşmasıyla oluşan birleşik kelimeler
bitişik yazılır: ağaçkakan, alaybozan, cankurtaran, çöpçatan,
dalgakıran, demirkapan, etyaran, filizkıran, gökdelen,
oyunbozan, saçkıran, yelkovan, yolgeçen; dilsever, füzeatar,
özezer, pürüzalır, uçaksavar, yurtsever; baştanımaz,
değerbilmez, etyemez, hacıyatmaz, kadirbilmez,
karıncaezmez, kuşkonmaz, külyutmaz, tanrıtanımaz,
varyemez; çokbilmiş, güngörmüş.
7. İkinci kelimesi -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü)
kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik
kelimeler bitişik yazılır: albastı, ciğerdeldi, çıtkırıldım,
dalbastı, fırdöndü, gecekondu,.
8. Her iki kelimesi de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü)
belirli geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman eklerini
almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik
yazılır: dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, uçtuuçtu (oyun);
biçerbağlar, biçerdöver, göçerkonar, kazaratar, konargöçer, -
Aynı yapıda olan çakaralmaz kelimesi de bitişik yazılır.
9. Somut olarak yer bildirmeyen "alt, üst ve üzeri"
sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler
bitişik yazılır: ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı (gözetim), şuuraltı;
akşamüstü, akşamüzeri, ayaküstü, ayaküzeri, gerçeküstü,
olağanüstü…
14. Bunlardan başka dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde
yaygın bir biçimde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan kelimeler de vardır:
a. «Baş» sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları:
başyardımcı, başağırlık, başbakan, başçavuş, başeser, başfiyat, başhekim,
başhemşire, başkahraman, başkarakter, başkent, başkomutan, başköşe,
başmüfettiş, başöğretmen,
b. Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki «başı» sözüyle oluşturulan belirtisiz
isim tamlamaları:
aşçıbaşı, binbaşı, çarkçıbaşı, çeribaşı, elebaşı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı,
yüzbaşı.
c. Oğlu, kızı sözleri:
çapanoğlu, eloğlu, hinoğluhin, elkızı.
ç. Ağa, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelimeler:
ağababa, ağabey, beyefendi, efendibaba, hanımanne, hanımefendi, hacıağa,
d. Biraz, birkaç, birkaçı, birtakım, birçok, birçoğu, hiçbir, hiçbiri, herhangi
belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır.
15. Ev kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır:
aşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi,
konukevi, orduevi, öğretmenevi, polisevi, yayınevi.
16. "Hane, name, zade" kelimeleriyle oluşturulan birleşik
kelimeler bitişik yazılır:
çayhane, dershane, kahvehane, yazıhane;
beyanname, kanunname, seyahatname, siyasetname;
amcazade, dayızade, teyzezade.
UYARI: Eczahane, hastahane, pastahane, postahane sözleri
kullanımdaki yaygınlık dolayısıyla eczane, hastane, pastane,
postane biçiminde yazılmaktadır.
B. Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler:
1. Etmek, edilmek, eylemek, kılmak, kılınmak, olmak, olunmak yardımcı
fiilleriyle kurulan birleşik fiiller herhangi bir ses düşmesine veya
türemesine uğramazsa ayrı yazılır:
alt etmek, arz etmek, azat etmek, boş olmak, dans etmek, el etmek, göç
etmek, ilan etmek, kabul etmek, kul etmek, kul olmak, not etmek, oyun
etmek, sağ olmak, söz etmek, terk etmek, var olmak, yok etmek, yok olmak.
2. Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam
değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
a. Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar: ada balığı, ateş balığı, dil
balığı, fulya balığı, kedi balığı, kılıç balığı, köpek balığı, ton balığı, yılan balığı;
acı balık, bıyıklı balık, dikenli balık.
ardıç kuşu, arı kuşu, çalı kuşu, deve kuşu, muhabbet kuşu, saka kuşu, tarla
kuşu, yağmur kuşu;
alıcı kuş, boğmaklı kuş, makaralı kuş.
b. Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar:
ayrık otu, beşparmak otu, çörek otu, eğrelti otu, güzelavrat otu,
kelebek otu, ökse otu, pisipisi otu, taşkıran otu, yüksük otu;
UYARI : Çiçek dışında anlamlar taşıyan baklaçiçeği (renk), narçiçeği
(renk), suçiçeği (hastalık); ot dışında anlamlar taşıyan ağızotu (barut),
sıçanotu (arsenik); ses düşmesine uğramış olan çöreotu ve yaygın bir
biçimde gelenekleşmiş olan semizotu, dereotu bitişik yazılır.
c. Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler:
alçı taşı, bileği taşı, çakmak taşı, damla taşı, Hacıbektaş taşı, kireç taşı,
lüle taşı, Oltu taşı, sünger taşı, yılan taşı; buzul taş, damla taş, dikili taş,
kayağan taş, yaprak taş.
ç. Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler:
Arnavut kaldırımı;
çevre yolu, deniz yolu, hava yolu, kara yolu, keçi yolu;
köprü yol.
d. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler:
açık oturum, açık öğretim, ana dili, ay tutulması, baş ağrısı, baş belası, baş dönmesi, çıkış
yolu, çözüm yolu, dil birliği, din birliği, güç birliği, iş birliği, iş bölümü, madde başı, ses
uyumu, yer çekimi.
e. Bilim ve bilgi sözleriyle kurulan birleşik kelimeler:
anlam bilimi, dil bilimi, edebiyat bilimi, gök bilimi, halk bilimi, ruh bilimi, toplum bilimi,
toprak bilimi, yer bilimi;
dil bilgisi, halk bilgisi, ses bilgisi, şekil bilgisi.
f. Yuvar ve küre sözleriyle kurulan birleşik kelimeler:
göz yuvarı, hava yuvarı, ısı yuvarı, ışık yuvarı, renk yuvarı, yer yuvarı;
hava küre, ışık küre, su küre, taş küre, yarı küre, yarım küre.
g. Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler:
bohça böreği, su böreği, talaş böreği…
ğ. Gök cisimleri:
Çoban Yıldızı, Kervan Yıldızı, Kutup Yıldızı, kuyruklu yıldız; gök taşı, hava taşı,
meteor taşı.
h. Zamanla ilgili birleşik kelimeler:
bağ bozumu, gece yarısı, gün ortası, hafta başı, hafta sonu.
3. -r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat
tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır:
bakar kör, çalar saat, çıkar yol, döner sermaye, güler yüz, koşar adım, yazar
kasa, yeter sayı;
4. Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması
yapısındaki renk adları ayrı yazılır:
bal rengi, duman rengi, gümüş rengi, portakal rengi, saman rengi;
ateş kırmızısı, boncuk mavisi, çivit mavisi, gece mavisi, limon sarısı,
safra yeşili, süt kırı.
5. Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı,
güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı, orta, yukarı, iç, yakın, uzak
kelimeleri ayrı yazılır:
Doğu Anadolu, Batı Trakya, Orta Anadolu, Kuzey Amerika, Güney
Amerika, Orta Asya, Orta Doğu,
6. Dış, iç, öte, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı
yazılır:
ahlak dışı, çağ dışı, din dışı, kanun dışı, olağan dışı, yasa dışı;
7. Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle oluşturulan birleşik
kelime ve terimler ayrı yazılır:
deri altı, su altı, toprak altı, yer altı (yüzey);
8. Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ,
sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan
birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır:
alt yazı, üst kat, üst küme;
2. "İLE"NİN YAZIMI

"İle" bir edattır. Kelimelere eklendiği zaman büyük ünlü uyumuna uyar ve
"-la", "le" şeklinde yazılır: dolayısı ile> dolayısıyla, vasıtası ile> vasıtasıyla,
otobüs ile> otobüsle, uçak ile> uçakla... Bu edatı ünlü ile biten kelimelerde
"y" yardımcı sesiyle kullanmak gerekir. Eski metinlerde bu kurallara uymayan
"dolayısile, dolayısiyle" gibi örnekleri görebiliriz. Ancak, günümüzde yukarıdaki
örneklere uygun olarak "y" kaynaştırma sesiyle ve büyük ünlü uyumuna
uyularak kullanılmaktadır.
 3. DA/DE EDATININ YAZIMI
Türkçede -da/-de; -ta/-te şeklinde bulunma eki ile da/de şeklinde bir edat
bulunmaktadır. Bu ek ve edatın yazımı karıştırılmaktadır. Ek olan -da/-de; -ta/-te,
kelimeye bitişik; edat olan da/de (İngilizcedeki "too"nun karşılığı) ise kelimeden
ayrı yazılır. Edat olan da/de kaldırıldığında anlam bozulmaz. Ek olan -da/-de; -ta/-
te kaldırıldığında anlam bozulur. Burada, edat olan da/de'nin ta/te şeklinin
bulunmadığı da bilinmelidir. Aşağıdaki örneklerde, önce -da/-de; -ta/-te ekinin
sonra da da/de edatının kullanımı görülmektedir:

Türk Dili ders notların bende kalmış. (-de'yi kaldırdığımızda anlam bozulduğu için ektir.)
Türk Dili ders notlarını ben de almadım. (de'yi kaldırdığımızda anlam bozulmadığı için edattır.)
Susuzluktan ağaç da kurumak üzere! (da'yı kaldırdığımızda anlam bozulmadığı için edattır.)
Yollarda kaldık. (-da'yı kaldırdığımızda anlam bozulduğu için ektir.)
Yollar da kapandı. (da'yı kaldırdığımızda anlam bozulmadığı için edattır.)
 4. -ki EKİNİN, ki BAĞLACININ YAZIMI

1. Sözcükleri, cümleleri birbirine bağlayan ki bağlacı bağımsız bir sözcüktür ve ayrı yazılır:
Örnek: İsledim ki o konu da dile getirilsin.
Hava o kadar güzeldi ki kendimi hemen sokağa atlım.
Nasreddin Hoca, bir de bakmış ki arkasında kimse kalmamış.
Örnek: Geçmiş zaman olur ki,
Hayali cihan değer.
Bir an acı duyar insan belki
Sevmişse biraz eğer (Necip Celal Andel).

2. Ki bağlacı, birkaç örnekte kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır:

Örnek: belki, çünkü, halbuki, madem-ki, meğerki, oysaki, sanki. Bu örneklerden çün¬kü
sözünde ek aynı zamanda düzlük-yuvarlaklık uyumuna da girmiştir.

3. Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki bağlacı da ayrı yazılır:

Örnek: Babam geldi mi ki? Başbakan konuşacak mı ki?
NOT: Ki bağlacı aitlik eki -ki ile karıştırılmamalıdır:
Örnek: önceki yıl, okuldaki toplantı, benimki…
4. Aşağıda bu bağlacın ve iki ekin birbirinden ayırt edilmesi için dikkat edilmesi
gereken noktalar da verilmiştir.
a. “ki” Bağlacı: Sadece “ki” biçimi vardır. Kendinden önceki ve sonraki
kelimelerden ayrı yazılır. Türkçe değil, Farsça bir bağlaçtır.
Örnek: Bu ezanlar ki şahadetleri dinin temeli (…)
Yağmur yağmadı ki mantarlar ortaya çıksın.
Atatürk diyor ki: …
Bir şey biliyor ki konuşuyor.
Ben ki hep sizin için çalıştım.
Sınavı kazanabilir miyim ki…
Baktım ki gitmiş.
NOT: Ancak bu bağlaç birkaç örnekte kalıplaşarak bitişik yazılmaktadır.
Örnek: belki, çünkü (ünlü uyumuna girmiş), hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki,
sanki, illaki
b. “-ki” İlgi Zamiri: Ek hâlindeki tek zamirdir. Bitişik yazılır ve bir ismin
(tamlananın) yerini tutar.Büyük ve küçük ünlü kurallarına uymaz; sadece
-ki şekli vardır:
Örnek: senin kalemin>seninki, Ali’nin eli>Ali’ninki, onun
düşüncesi>onunki…
c. “-ki” Yapım Eki: İsimlere eklenerek yer ve zaman bildiren sıfatlar
türeten ektir. Zaman bildiren kelimelerin sonuna doğrudan eklenirken,
yer bildiren sıfatlar türetirken “-dE” hâl ekiyle birlikte kullanılır. Sadece -
ki ve az da olsa -kü şekilleri vardır:
Örnek: bu yılki sınav, yarınki maç, dünkü film, bugünkü aklım…
masadaki kitaplar, duvardaki saat, evdeki hesap…
Öyle çok güldü ki gözlerinden yaş geldi.
Onun ne kabahati var ki!
Masadaki kitapları düzenledim.
İsledim ki o konu da dile getirilsin.
Hava o kadar güzeldi ki kendimi hemen sokağa atlım.
Nasreddin Hoca, bir de bakmış ki arkasında kimse kalmamış.
Ki bağlacı, birkaç örnekte kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır:
Örnek: belki, çünkü, halbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki, illaki, Bu
örneklerden çünkü sözünde ek aynı zamanda düzlük-yuvarlaklık
uyumuna da girmiştir.
5. NE...NE...'NİN YAZIMI

En çok yazım yanlışının yapıldığı yerlerden biri de, ne... ne bağlacıdır.

Bu bağlaçla kurulan cümlelerde, yüklem mutlaka olumlu olmalıdır.

Ne gelen var ne giden. (Cümlenin yüklemi olan "var", olumludur; olumsuzu

"yok"tur.)
Eyvâh! Ne yer ne yâr kaldı. (Cümlenin yüklemi "kaldı", olumludur.)
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge
6. MASTAR EKİNİN YAZIMI

Türkçenin mastar eki, -mak ve -mek'tir. Mastar ekinden sonra, bir ünlüden
ibaret olan ya da bir ünlüyle başlayan ek geldiği zaman, sondaki "k" sesi
Yumuşayarak "y" olur.

Gülmek-e başladık. > Gülmeye başladık.

Size bu akşam çay içmek-e geleceğiz. > Size bu akşam çay içmeye geleceğiz.
7. İKEN'İN YAZIMI

Türkçede, sadece ek fiil olan i- fiiline getirilen -ken şeklinde bir

zarf-fiil eki vardır. Bu ek, gerek i- fiiliyle birlikte gerekse i- fiilinin düştüğü
durumlarda, yalnız ince şekliyle kullanılır.

Üsküdar'a gider iken aldı da bir yağmur.

Sen gelirken ben gidiyordum. (gelir iken > gelirken)
Kitap okurken uyuyakalmışım. (okur iken > okurken)
8. EK FİİLİN YAZIMI

Türkçedeki ek fiil, i- şeklindedir. Fiillerin birleşik çekimlerinde kullanılırken,

i- fiili düşer. Bu fiili izleyen zaman ve şart eki, ünlü uyumlarına bağlı olarak
kullanılır. Ek fiilden önceki kelime ünlü ile bitiyorsa, düşen i- fiili yerine "y"
sesi gelir.

geliyor i-dim > geliyordum

yatar i-dim > yatardım
yorgun idim > yorgundum
yolcu i-miş > yolcuymuş
Grubun sözcüsü i-miş. > Grubun sözcüsüymüş.
9. PEKİŞTİRMELERİN YAZIMI

Bir veya iki hecenin kelime başına ilave edilmesi yoluyla yapılan
pekiştirmeler, kelimeye bitişik yazılır. Kelime başına eklenen hece ya da
hecelerde anlam aranmaz.

mos mor > mosmor, mas mavi > masmavi, bem beyaz > bembeyaz, çırıl
çıplak > çırılçıplak, çepe çevre > çepeçevre, güpe gündüz > güpegündüz,
sırıl sıklam > sırılsıklam...
10. SAYILARIN YAZIMI
Sayılar, günlük hayatta fazla kullanılır. Buna bağlı olarak yazı dilindeki kullanımı da
fazladır. Bu bakımdan, sayıların yazımını maddeler hâlinde açıklamakta fayda vardır.

1. Sayılar, metin içinde yazıyla yazılır: Ayda bir kere çıkar.

2. Saat ve ölçü bildiren sayılar, istatistik rakamları ve para miktarını gösteren sayılar,
rakamla yazılır: 18.50 uçağından bilet aldım.
3. İki ve daha çok kelimeden meydana gelen sayılar, ayrı yazılır. Ancak, ticaret ve
sınav değerlendirmesiyle ilgili sayılar bitişik yazılır:
Bin dokuz yüz on dokuz yılının on dokuzunda...
4. En az beş rakamdan meydana gelen sayılar, sondan başa doğru üçlü gruplar arasına
nokta konularak yazılır: 345.856.272.
5. Sıra bildiren sayılar, hem yazıyla hem de rakamla yazılabilir. Rakamla yazıldığında,
kesme işaretinin kullanılması gerekir.
Sekizinci sınıflar, bu yıl sınava girecek.
8. sınıflar....
11. BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER

1. Cümleler, mutlaka büyük harfle başlar. Birleşik cümlelerde, tırnak içindeki

cümle de aynı şekilde büyük harfle başlar:

İncinsen de incitme.
Hacı Bektaş Velî, " İncinsen de incitme." der.

2. İki noktadan (:) sonra gelen ifade bir cümle ise, büyük harfle başlar; örnekler
veriliyorsa, küçük harf kullanılır.
Yapım ekleri: Kelime kök veya gövdelerinden yeni bir kelime yapan eklere yapım ekleri
denir.
3. Şiirlerde dizelerin ilk harfi -genellikle- büyük olur.

İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı,

Önce hafiften bir rüzgar esiyor.
Yavaş yavaş sallanıyor yapraklar ağaçlarda.
Uzaklarda, çok uzaklarda,
Sucuların hiç durnayan çıngırakları,
İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı.

4. Bütüm özel isimler ve takma adlar; mahlaslar, unvanlar, hitaplar; hayvanlara

verilen isimler, büyük harfle başlar:

Mustafa Kemal, Atatürk, Yahya Kemal Beyatlı, Orhan Veli Kanık, Cahit Sıtkı Tarancı, Fuzulî...

Prof. Dr. ..., Doç. Dr. ... Dr. ..., Vali ..., Kayymakam ..., Yüzbaşı ..., Binbaşı ..., Orgeneral ...

Karabaş, Pamuk, Yumak, Fino, Yürekli, Geveze ..

 5. Millet, boy, oymak, dil, lehçe, din, mezhep ve tarikat isimleri, büyük harfle başlar:
Türk, Arap, Arnavut…
Türkçe, Arapça, Çince…
İslam, Müslüman, Müslümanlık, Hristiyan…
Bektaşilik, Mevlevilik, Halvetilik...

6. Gezegen isimleri, büyük harfle başlar. Ancak, Güneş, Dünya ve Ay, gezegen
anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar:
Güneş, Ay, Dünya, Neptün, Halley, Merkür... dünya(ya gelmek), ay (gibi)...

7. Bütün yer adları (ülke, bölge, il, ilçe, köy, mahalle, sokak, cadde ve meydan),
büyük harfle başlar:
Türkiye, Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Güney Kore; Ege
Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi; Ankara, İzmir, Bursa; Ödemiş, Salihli; Manavkuyu
Mahallesi, Ata Caddesi…
8. Kurum, kurul, kuruluş adlarının her kelimesi, büyük harfle başlar:
İzmir Ekonomi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, İşletme Bölümü, Türk Tarih Kurumu,
Türk Dil Kurumu, Talim ve Terbiye Kurulu, Radyo Televizyon Üst Kurulu

9. Kanun, tüzük, yönetmelik isimleri, büyük harfle başlar:

Medeni Kanun, Fikir ve Sanat Eserleri Hakkında Kanun, Ege Üniversitesi Öğretim
Üyeliğine Atanma Yönetmeliği...

10. Eser adlarının her kelimesi, gazete ve dergi adlarının her kelimesi, makale ve
bildiri başlıklarının her kelimesi (ve, ile, ya ... ya, veya, ya da, ki, -mı/-mi; -mu/mü dışında)
film, dizi adlarının her kelimesi, büyük harfle başlar:
Nutuk, Çankaya, Psikolojiye Giriş, İstiklal Marşı, Otuz Beş Yaş Şiiri, İstanbul'u Dinliyorum,
Milliyet, Türk Dili, Türk Kültürü, Türk Dünyası İncelemeleri, Millî Folklor
11. Dinî ve millî bayramların adları, bayram özelliği kazanmış olan özel günlerin
isimleri, büyük harfle başlar:
Kurban Bayramı, Nevruz Bayramı, Cumhuriyet Bayramı, Ulusal Egemenlik ve
Çocuk Bayramı, Anneler Günü, Babalar Günü, Öğretmenler Günü, Kadınlar Günü...

12. Çağ ve dönem adları ile tarihî olayların isimlerinin her kelimesi, büyük harfle başlar:
Yontma Taş Devri, Yakın Çağ, Tanzimat Dönemi, Mütareke Dönemi, Cumhuriyet Dönemi,
Birinci Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı (İstiklal Harbi)...

13. Sempozyum ve kongre isimlerinin her kelimesi, büyük harfle başlar:

Uluslararası Halk İnançları Kongresi, Dede Korkut ve Türk Kültürü Kongresi,
VI. Uluslararası Halk Kültürü Kongresi, Birgi Sempozyumu, I. Üsküdar Sempozyumu,
Yunus Emre Sempozyumu..
14. Özel isimlerden türetilen bütün kelimeler, büyük harfle başlayarak yazılır:
Atatürkçü, Marksist, İzmirli, Ankaralı, Türkoloji, Türkleşmek, İslamlaşmak, Darvinci...

15. Millet ve yer adlarıyla yapılan birleşik kelimelerin sadece ilk kelimesi büyük
harfle başlar:
Japon gülü, Antep fıstığı, Maraş dondurması, Antep baklavası, Hindistan cevizi...

16. Levhalar ve açıklama yazılarının her kelimesi, büyük harfle başlar veya tamamı da
büyük harfle yazılabilir:
Otobüs Durağı, Metro İstasyonu, Çankaya Durağı, Konak İstasyonu, Doktor, Avukat,
Giriş, Çıkış, VI. Kat; GİRİŞ, ÇIKIŞ...
12. ALINTI KELİMELERİN YAZIMI

Alıntı kelimelerin bir kısmı, geldiği dildeki şekliyle yazılmakta; bir kısmı ise,
Türkçe söylenişi esas alınarak yazılmaktadır.
Tren, spor, kritik, kral, grup... gibi kelimeler, ait oldukları dillerdeki şekliyle yazılırken,
istasyon ve iskele, televizyon... gibi kelimeler, Türkçedeki söylenişine uygun olarak
yazılmaktadır.
13. YABANCI ÖZEL İSİMLERİN YAZIMI

1. Arapça ve Farsçadan gelen özel isimler, Türkçedeki söylenişine uygun şekilde

yazılmaktadır:
Ahmet, Mehmet, Sadettin, Mithat, Fatma, Ayşe...

2. Latin alfabesini kullanan dillerdeki özel isimler, genellikle orijinal şekline uygun
olarak yazılır. Eskiden beri kullanılan özel isimler ise, yerleşik şekliyle yazılır:
Shakesreare, Beethoven, Lear, New York, Charles, Elizabeth, M. Teacher...; Napolyon,
Londra, İngiltere, Viyana, Atina, Danimarka, İspanya..

3. Latin yazısını kullanmayan Yunanca, Rusça, Japonca ve Çince özel isimler ise,
alfabelerindeki sesleri karşılayan Türkçe harflerle yazılır. Bu dillere ait olan ve eskiden
beri kullanılan özel isimler ise, yerleştikleri şekilde yazılır:
Herodotos > Herodot; Sokrates > Sokrat, Aristotales > Aristo...

4. Türk devletlerine veya Türk boylarına ait olan kişi ve yer isimleri, Türkçedeki
söylenişine göre ve yerleşik şekli esas alınarak yazılır:
Azerbaycan, Bakü, Taşkent, Çuvaşistan, Başkurt, Cengiz Aytmatov, Muhtar Avazov...