H3 Jodendom

https://schooltv.nl/video/abraham-en-het-geloof-in-een-god/ https://schooltv.nl/video/jeruzalem-de-stad-van-de-godsdiensten
Lesprogramma

Lesdoelen
2. Je kan de vier geloofspunten van het jodendom benoemen (P2.1)
3. Je weet uit welke drie stromingen het jodendom bestaat en waarin ze van elkaar verschillen. (P2.2)
5. Je weet wat de belofte van God aan Abraham inhoudt. (P3)
6. Je weet wie Abraham is en waarom hij een belangrijke rol speelt in de geschiedenis van Israël. (P3)
7. Je weet wat een aartsvader is en wie dat zijn geweest. (P3)
8. Je kunt uitleggen waarom het Jodendom de basis is geweest van het Christendom. (P3)
9. Je kunt uitleggen wat de joodse diaspora inhoudt. (P3)
10. Je kent de geschiedenis van de heroprichting van Israël. (P3)
12. Je kan de drie belangrijkste waarden in het jodendom benoemen en je weet wat ze inhouden. (P4.1)
14. Je kunt uitleggen wat de Tien Geboden zijn. (P4.3)
16. Je kan uitleggen waarom je mensen niet in een vakje moet stoppen (P5.1)
17. Je weet uit welke delen het heilige boek van de Joden bestaat en wat elk deel inhoudt (P5.2)
18. Je weet welke rituelen, symbolen en feesten belangrijk zijn in het Jodendom (5.3)
19. Je kunt uitleggen wat de functie is van een synagoge en een rabbijn (5.4)
P2 Inleiding op het Jodendom

P2.1 Belangrijkste geloofspunten van het jodendom

Opdracht 6 (Ld2)
1. Er is één God (YHWH), die uniek en eeuwig is

2. God heeft met de joden een verbond gesloten op basis waarvan de joden
zich beschouwen als het uitverkoren volk van God

3. Het verbond tussen God en het joodse volk houdt in dat er een aantal afspraken
zijn gemaakt en het hoort zich te houden aan de leefregels van de Thora

4. Joden geloven in de komst van een Messias die een einde zal maken aan alle
ellende in de wereld en het Rijk van God zal doen heersen
P2 Inleiding op het Jodendom

P2.2 Verschillende stromingen binnen het jodendom

Opdracht 7 (Ld3)
Binnen het jodendom zijn er drie groepen/stromingen:

1. Orthodoxe joden
a. Zij houden zich strikt aan de regels die in de Thora staan
b. Zij geloven dat de Thora letterlijk van God komt.

2. Liberale joden
a. De precieze leefregels niet van belang, maar de waarden
die in de Thora een belangrijke rol spelen zoals liefde tot God,
naastenliefde en rechtvaardigheid
b. Zij wijzen het idee af dat de Thora letterlijk van God komt.

3. Niet-religieuze joden
Mensen die wel tot de joodse bevolkingsgroep behoren omdat ze
een joodse moeder hebben, maar niets met hun geloof doen.
P3 Geschiedenis van het Jodendom
P3 Geschiedenis van het Jodendom
Leesopdracht (blz. 67)
1. Wat houdt de belofte van God aan Abraham in? (Ld5)
a. God belooft Abraham dat hij een eigen land (Israël) zal krijgen.
b. God belooft Abraham ook dat hij een aartsvader zal worden van een groot volk.

2. Wat houdt de besnijdenis in?

De besnijdenis is het zichtbare teken van het verbond tussen Abraham en God.

3. Waarom speelt Abraham een belangrijke rol in de joodse geschiedenis? (Ld6)

Abraham brengt een groot volk voort dat in vrede leeft in zijn eigen land.

4. Wat betekent het woord aartsvader? (Ld7)

Een aartsvader is voorvader of stamvader

5. Wie zijn de aartsvaders van het joodse volk? (Ld7)

De drie aartsvaders van het joodse volk zijn Abraham (Sara), Isaak (Rebekka) en
Jacob (Rachel).
P3 Geschiedenis van het Jodendom

1e Aartsvader
‘Abraham’

2e Aartsvader
‘Isaak’

3e Aartsvader
‘Jacob’
P3 Geschiedenis van het Jodendom

6. Wie is Jozef?
a. Een van de twaalf zonen van Jacob.
b. Jozef wordt koning van Egypte.

7. Waarom moest Mozes het joodse volk uit Egypte leiden?

Het joodse volk leefde eeuwenlang vreedzaam in Egypte,
tot het moment dat het volk door een farao tot slaaf wordt gemaakt.

8. Hoe wordt de uittocht uit Egypte ook wel genoemd?

Exodus

9. Wat krijgt Mozes tijdens de Exodus van God?

God geeft Mozes de Tien Woorden, die ook wel
de Tien Geboden worden genoemd.
P3 Geschiedenis van het Jodendom

Christendom: een afsplitsing van het Jodendom

1. Waarom is het Christendom een afsplitsing van het Jodendom? (Ld8)
In de tijd dat de Romeinen heersen over Palestina zijn er joden die in Jezus
(joodse man) de langverwachte Messias zien en ook de Zoon van God.
Na de kruisiging (Goede Vrijdag), wederopstanding (Pasen) en Hemelvaart van
Jezus ontstaat het Christendom.

Bron https://www.jck.nl/nl/woordenlijst/diaspora
P3 Geschiedenis van het Jodendom

Christendom: een afsplitsing van het Jodendom

2. Wat houdt de diaspora in? (Ld9)

De verspreiding van het joodse volk over de wereld
na de vernietiging van hun tempel door de Romeinen
in 70 na Chr. De joden leefden bijna 2000 jaar in
gedwongen ballingschap tot dat ze in 1948
terugkeerden om de staat Israël te stichten

3. Wanneer kwamen de eerste joden naar Nederland

en waar kwamen ze vandaan?
In de 17de eeuw vestigen voor het eerst joden vanuit
Span je en Portugal in Amsterdam

Bron https://www.jck.nl/nl/woordenlijst/diaspora
P3 Geschiedenis van het Jodendom
Moderne tijd

Filmopdracht (Ld 10)

https://www.youtube.com/watch?v=pZa-kB0nOWs

1. Waarom hebben Joden en Palestijnen ruzie met

elkaar?
Ze vinden allebei dat het land van hen is.

2. Wie bepaalt dat Israël in 1948 als land mag worden

opgericht?
De Verenigde Naties.

3. Wat is de oplossing voor beide volken die in hetzelfde

gebied wonen?
Het land wordt door de Verenigde Naties opgesplitst
in een Israëlisch deel en een Palestijns deel.
(blz. 68))
P3 Geschiedenis van het Jodendom

Moderne tijd (Ld 10)

4. Hoe vaak wordt Israël aangevallen en door wie?

Israël wordt in een korte periode 3 keer aangevallen door Arabische legers.
Deze legers komen uit Syrië, Egypte, Jordanië, Libanon en Irak

5. Hoe probeert Israël vrede te sluiten met de Palestijnen?

Door de Gazastrook aan de Palestijnen te geven.

6. Wat is de reactie van de Palestijnen op de vredesvoorstellen van de Joden?

De Palestijnen zien dit als een overwinning en gaan door met aanslagen plegen.
 P3 Geschiedenis van het Jodendom

Tijdslijn van de geschiedenis van de oprichting van Israël (Ld

10)

Geboorte van Arabische legers

Jezus Christus voeren
Diaspora
drie oorlogen
± 2.000 jaar
tegen Israël

Palestijnen gaan in het land wonen

0 70 1948 2023
a. Verwoesting Heroprichting
van de tempel
van Israël
b. Israël bestaat
als land niet meer
c. Joden worden uit
Israël verbannen
P4
De joodse levensbeschouwing
4.1 Joodse visie op wat belangrijk is in het leven
4.2 Joodse vise op de mens
4.3 Joodse visie op het menselijk samenleven
P4 De joodse levensbeschouwing
4.1 Joodse visie op wat belangrijk is in het leven

Wat vindt een jood belangrijk in het leven ofwel wat zijn belangrijke joodse waarden?

2. Wat zijn voor een jood de drie belangrijkste waarden? (Ld12)

God liefhebben, naastenliefde en rechtvaardigheid.
P4 De joodse levensbeschouwing
4.1 Joodse visie op wat belangrijk is in het leven

3. Leg uit wat elke waarde inhoudt (Ld12)

a. God liefhebben
Dit houdt in dat joden geloven dat er
maar een God is, de God van Israël.

b. Naastenliefde
Wat je niet wilt dat jou overkomt, laat
dat ook niet een ander overkomen.

c. Rechtvaardigheid
Dat betekent dat je je medemens recht
hoort te doen omdat ieder mens recht
heeft op een menswaardig bestaan:
eten en drinken, kleding, huis etc.

Maken
Opdracht 18 & 19
P4 De joodse levensbeschouwing
4.3 Joodse visie op menselijk samenleven

De Tien Geboden (Ld14)

De Tien Geboden zijn joodse leefregels

die richtlijnen bieden hoe de mens moet
omgaan met God en met zijn medemens.

a. Welke geboden geven aan hoe de

mens met God moet omgaan?

De geboden 1 t/m 4
b. Welke geboden geven aan hoe de
mensen met elkaar moet omgaan?
De geboden 5 t/m 6
P5 Joodse uitingsvormen
P5A De joodse
levensbeschouwing
5.1 Inspirerende personen (Ld16)

Maken
Opdracht 29

a. Ieder mens heeft iets wat hem of haar

onderscheidt van een ander.
Ieder mens heeft een heel eigen
persoonlijkheid: eigen karakter,
kwaliteiten en ideeën over het leven.

b. Als je mensen in vakjes stopt, zie je niet

meer het eigene van een bepaald

persoon.
Je beoordeelt iemand als lid van een
groep en niet meer als een afzonderlijk,

op zichzelf staande persoon.

 P5A De joodse
levensbeschouwing
5.2 Belangrijke joodse geschriften

TeNaCH (Ld17)

De TeNaCH is het heilige boek van de

Joden. In het Christendom wordt de
TeNaCH het Oude Testament genoemd

1. Te = Thora (wet of onderwijzing)

De vijf wetboeken

2. Na = Nebiim (profeten)
Boeken over profeten die het
Joodse volk weer herinneren aan de

regels uit de Thora

3. CH = Chetoebim (geschriften)
Boeken over hoe het Joodse volk
%5D=4368&cHash=f100ca2fe7a587cb4835db2ac2c01e3 met de regels van God zijn
omgegaan
https://schooltv.nl/index.php?id=6&tx_ntrmedia_pi1%5BmediaObject
https://schooltv.nl/video/simchat-tora-het-feest-van-de-tora-de-vreugde-der-wet/
P5A De joodse levensbeschouwing
5.3 Joodse rituelen, feesten, symbolen

Rituelen (Ld18)
Is een terugkerende handeling met een speciale
betekenis

a. Sjabbat (rustdag)
Op de zaterdag wordt de sjabbat gehouden
en is voor joden een heilige dag waarop ze
naar de synagoge gaan en niet werken.

b. Besnijdenis
Is een teken van het verbond met God.

c. Bar Mitswa (zoon van de wet)

Dit ritueel doet een joodse jongen als hij
13 jaar is geworden. Na zijn Bar Mitswa
is hij volgens zijn geloof volwassen geworden.
Dit betekent dat hij vanaf nu zelf verantwoordelijk
is voor zijn eigen daden. https://schooltv.nl/video/de-klaagmuur-de-heiligste-plek-voor-joden/
P5A De joodse levensbeschouwing
5.3 Joodse rituelen, feesten, symbolen

Rituelen (Ld18)

c. Huwelijk
Choepa: samen onder een dak wonen

d. Koosjer eten
Eten dat rein of toegestaan is.

https://schooltv.nl/video/de-klaagmuur-de-heiligste-plek-voor-joden/
P5A De joodse levensbeschouwing
5.3 Joodse rituelen, feesten, symbolen

Symbolen (Ld18)
Is een tekening of afbeelding met een speciale betekenis

a. Menora (kandelaar met zeven armen)

Staat symbool voor de overwinning van het
goede op het kwade.

b. Davidsster (jodenster)
Is het symbool dat op de vlag van Israël staat.
De naam is afkomstig van de belangrijkste koning
die Israël heeft gehad.
P5A
De joodse
levensbeschouwing

5.3 Joodse rituelen, feesten, symbolen

Feesten (Ld18)

a. Pesach
Bevrijding uit de slavernij in Egypte
onder leiding van Mozes
b. Soekot
Herdenking van de reis door de woestijn
c. Poerim:
Bevrijding uit de greep van Haman
d. Chanoeka:
Inwijding van de tweede tempel
e. Rosj Hasjanah:
Joods nieuwjaar
f. Jom Kippoer:
De grote verzoendag
(fouten toegeven & vergeving vragen
P5A De joodse
levensbeschouwing

5.4 Joodse organisaties (Ld19)

De Synagoge
- De synagoge is een plek waar
joden samenkomen voor
gebed en het voorlezen uit de
TeNaCH
- De synagoge is ook een plek om
van elkaar te leren (Leerhuis)
Rabbijn
- Een rabbijn is de geestelijk leider
en de leermeester van de synagoge