Khoa: Công Nghệ Sinh Học Và Môi Trường

Đề tài:Ô nhiễm môi trường nước liên quan đến chất

độc Dioxins

GVHD: Trịnh Minh Mỹ Hạnh

Nhóm 2
Lớp C10MT1
 NỘI DUNG CHÍNH
I. MỞ ĐẦU

II. KHÁI NIỆM DIOXINS

III. QUÁ TRÌNH DIOXIN GÂY Ô NHIỄM

ẢNH HƯỞNG CỦA DIOXIN

IV. BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC

V. KẾT LUẬN
 MỞ ĐẦU
• Trong chiến tranh xâm lược Việt Nam, đặc biệt là giai
đoạn từ 1965 - 1971, đế quốc Mỹ đã dùng nhiều loại
chất diệt cỏ, làm trụi lá cây nhằm phá hoại ta về quân sự
và kinh tế. Ba loại chất độc hoá học chủ yếu đã được
quân đội Mỹ dùng ở Việt Nam là: Chất độc màu da
cam, chất trắng dùng để phá huỷ rừng, chất xanh dùng
để phá hoại mùa màng.
• Chất độc màu da cam có chứa Dioxin, là một chất độc
cực mạnh, rất bền vững, khó phân huỷ. Do đó chúng tồn
tại rất lâu trong môi trường, tích luỹ sau nhiều lần sử
dụng, làm cho đất và nước bị ô nhiễm nặng, cây rừng bị
huỷ diệt.
• Tổng cộng đế quốc Mỹ đã rải 72 triệu lít chất diệt
cỏ (bao gồm 44 triệu lít chất độc màu da cam, 20 triệu lít
chất trắng, 8 triệu lít chất xanh) lên 1,7 triệu ha đất trồng và
rừng ở miền Nam Việt Nam, ít nhất có 12% diện tích rừng,
5% diện tích đất trồng trọt bị rải chất độc màu da cam một
hay nhiều lần.
• Các chất diệt cỏ, làm trụi lá lần đầu tiên trong lịch sử loài
người, được dùng với quy mô lớn ở miền Nam Việt Nam đã
gây ra hậu quả nghiêm trọng cho môi trường sinh thái và
con người.
 KHÁI NIỆM DIOXIN
Dioxin là tên gọi chung của một nhóm hàng trăm
các hợp chất hóa học tồn tại bền vững trong môi
trường cũng như trong cơ thể con người và các vi sinh
vật khác.
Tùy theo số nguyên tử Cl là vị trí không gian của
những nguyên tử này, Dioxin có 75 đồng phân PCDD
( poly-chloro-dibenzo-dioxines) và 135 đồng phân
PCDF (poly-chloro-dibenzo-furanes) với độc tính
khác nhau.

Policlodibenzo-p-dioxin (PCDD) Policlodibenzofuran (PCDF)

 Dioxin còn bao gồm poly-chloro-biphenyles, là các chất
tương tự dioxin, bao gồm 419 chất hóa học trong đó có 29
chất đặc biệt nguy hiểm. Trong số các hợp chất Dioxin TCDD
(2,3,7,8 tetrachlorodibenzo-p-dioxin) là nhóm độc nhất
Ở điều kiện thường, Dioxin đều là những chất rắn, có
nhiệt độ nóng chảy khá cao, áp suất hơi rất thấp và rất ít tan
trong nước. Nhiệt độ sôi của 2,3,7,8-TCDD, chất độc nhất
trong các Dioxin, được đánh giá vào khoảng 412,2oC.
Dioxin có nhiệt độ nóng chảy khá cao, nhiệt độ sôi của
2,3,7,8-TCDD lên tới 412oC, các quá trình cháy tạo Dioxin
cũng xảy ra ở khoảng nhiệt độ khá cao. Nhiệt độ 750-900 oC
vẫn là vùng tạo thành 2,3,7,8-TCDD, ngay cả ở nhiệt độ
1200oC, quá trình phân hủy dioxin vẫn là quá trình thuận
nghịch, dioxin chỉ bị phân hủy hoàn toàn ở trong khoảng
nhiệt độ 1200-1400oC và cao hơn.
 Dioxin ái mỡ và hầu như kị nước: Đặc tính ái mỡ
(lipophilic) và kị nước (hydrophobic) của Dioxin liên
quan chặt chẽ với độ bền vững của chúng trong cơ thể
sống cũng như trong tự nhiên và sự phân bố của chúng
trong các cơ quan của cơ thể. Dioxin rất bền vững về
mặt hóa học, không bị phân hủy dưới tác dụng của các
axit mạnh, kiềm mạnh, các chất oxy hóa mạnh khi
không có chất xúc tác ngay cả ở nhiệt độ cao.
 Trong môi trường sinh thái, Dioxin ít hoà tan trong nước
nhưng khả năng hấp thụ vào đất lại khá cao. Khi xâm nhập
vào đất, Dioxin kết hợp với các chất hữu cơ biến thành các
phức chất không hoà tan trong nước và ít bị rửa trôi, do vậy,
những lớp đất có lượng mùn cao ở khu vực nhiễm độc dioxin
có khả năng tích tụ Dioxin nhiều nhất. Dioxin có thể chuyển
rời ra khỏi những nơi tích tụ ban đầu nếu khu vực đất nhiễm
dioxin bị sạt lở, và theo dòng nước cuốn đi xa, tạo thành
những khu vực nhiễm độc mới.
QÚA TRÌNH DIOXIN GÂY Ô NHIỄM
Nguồn gốc
-Thiên nhiên: núi lửa, cháy rừng
- Nông nghiệp: quá trình sử dụng thuốc BVTV

th
trừ uốc cỏ
sâ t rừ
u
Nông
ốc n
nghiệp ch
thí ất k
u íc
th t c ô c
trư h sin h
diệ rùng ởn h
t g
- Hoạt động công nghiệp: đốt nhựa, chất thải y tế, khí
thải của giao thông vận tải, núi lửa cháy rừng, quá
trình đun nấu hoạt động công nghiệp, sản phẩm phụ
của quá trình nóng chảy kim loại
- Chiến tranh: Năm 1961, ở miền Nam Việt Nam, chất độc
màu da cam và các loại thuốc diệt cỏ khác bắt đầu được
thử nghiệm bởi quân đội Hoa Kỳ được sử dụng rộng rãi
với hàm lượng cao. Các loại hợp chất này được trộn vào
dầu hỏa hoặc nhiên liệu diezen rồi rải bằng máy bay hoặc
các phương tiện khác.
 Cơ chế
-Dioxin receptor (AhR hay AHR) là một thành viên
trong nhóm protein có cấu trúc cơ bản gồm hai đoạn
xoắn nối với nhau bởi phần quai (helix-loop-helix)
và đóng vai trò như một yếu tố dịch mã nằm trong tế
bào chất

Mô hình cấu trúc helix-loop-helix

 Cơ chế Dioxin gây độc trong môi trường nước
- Dioxin là chất rắn khá bền vững ít tan trong nước.
Dioxin có thể di chuyển xa trong nước
- Trong môi trường nước Dioxin tồn tại dưới dạng kết
dính với chất lơ lửng thâm nhập vào bùn đất và tích
tụ trong cơ thể thủy sinh vật như cá, tôm, nghêu…
 Ảnh hưởng của Dioxin
-Đối với động vật:
Dioxin gây sụt cân, teo tuyến ức, ức chế miễn
dịch, sinh ung thư và gây quái thai.
Động vật chết vì thiếu ăn và không có nơi cư trú.
Những con sống sót phải di chuyển đi nơi khác  làm
mất cân bằng sinh thái môi trường
- Thực vật:
Dioxin làm rụng hết lá cây chết khô hoặc chết
từng phần. Tán rừng bị phá vỡ  khí hậu ở tầng thấp
bị thay đổi vì độ ẩm giảm, cường độ chiếu sáng tăng
nên cây non còn lại cũng khó phát triển
Hệ thống rừng ngập nặm ở miền Nam ( rừng Sát,
rừng ở huyện Năm Căn) bị phá hủy nặng nề. Mất đi
vai trò to lớn của rừng ngập mặn trong việc giữ đất.
- Con người
Phụ nữ bị xảy thai, sinh non
Để lại các di chứng cho đời sau như: câm, mù, điếc,
tâm thần hoặc dị dạng hình hài