Tin học kinh tế cơ sở - Applied computing

GV: Nguyen Linh Dan @ SEM

7
WEEK
Mô hình dữ liệu: what-if analysis
(goal seek, scenario manager, data table), solver

Lê Châu Anh-20220454P | Ngô Vũ Thủy Tiên-20220873P

Thành viên/Members: Nguyễn Thị Thu Hà-20220504P | Hà Phương Nhi-20220863P
Nguyễn Thái Thuỳ Linh-20220541P
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

1. Miêu tả
Phân tích What-If analysis là quá trình thay đổi các giá trị trong các ô để xem cách thay đổi đó
sẽ ảnh hưởng đến kết quả của công thức trên bảng tính. Excel cung cấp ba loại công cụ Phân
tích What-If: Scenarios manager, Goal Seek và Data Tables.

2
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

2. Goal seek
Giúp bạn tìm ra giá trị đầu vào cần thiết để đạt được mục tiêu mong muốn từ một công thức.
2.1 Cú pháp
1. Mở file Excel có số điểm cần tính.
2. Chọn thẻ Data.
3. Ở phần Data Tools, chọn lệnh What-If Analysis > Chọn Goal Seek… từ menu thả xuống.
4. Ở hộp thoại Goal Seek xuất hiện, bạn nhập các dữ liệu như sau:
 Set Cell: Đây là ô mà bạn muốn thay đổi để đạt được mục tiêu. Ví dụ, bạn muốn biết giá
trị của một ô cần là bao nhiêu để một ô khác có giá trị cụ thể.
 To Value: Đây là giá trị bạn muốn đạt được trong ô mục tiêu.
 By Changing Cell: Đây là ô mà bạn muốn thay đổi để đạt được mục tiêu.
5. Nhấn nút OK. Excel sẽ cố gắng điều chỉnh giá trị trong ô By Changing Cell để đạt được giá
trị mục tiêu mà bạn đã xác định.
3
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

2. Goal seek
2.2 Lưu ý
- Goal Seek chỉ có thể thay đổi giá trị của một ô duy nhất.
- Đảm bảo rằng bạn đã xác định chính xác ô mục tiêu và ô nguồn.
- Goal seek có thể không tìm được giá trị chính xác nếu công thức phụ thuộc vào nhiều
biến

4
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

2. Goal seek
2.3 Ví dụ
VD: Một người đang cần bán
100 cuốn sách với giá cao nhất
là 50$ và thấp nhất là 20$.
Nếu bán được 60% số sách với
giá cao nhất, tổng lợi nhuận sẽ
được tính là:
60*50$ + 40*20$ = 3800$.
Giả sử bạn muốn thu được
4700$, goal seek có thể tính
toán số sách cần bán với giá
cao nhất để bạn có thể đạt
được mục tiêu này.

5
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

2. Goal seek
2.3 Ví dụ
B1: Trên tab Data, nhóm Forecast, chọn What-If Analysis
B2: Chọn Goal Seek

B3: Chọn ô tổng lợi nhuận (D10)

6
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

2. Goal seek
2.3 Ví dụ
B4: Click vào hộp “To value” và nhập mục tiêu
mong muốn (4700)

B5: Click vào “By changing cell” và chọn ô %

sách cần bán với giá cao nhất (C4)

B6: Click OK

Kết quả: bạn cần bán 90% số sách với giá cao nhất để thu được tổng lợi nhuận là 4700$

7
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

3. Scenario manager
Giúp bạn tạo và lưu trữ các kịch bản khác nhau để so sánh cách chúng ảnh hưởng đến kết quả.
3.1 Cú pháp
1. Mở file Excel có số điểm cần tính.
2. Chọn thẻ Data, ở phần Data Tools, chọn lệnh What-If Analysis > Chọn Scenario
manager…
3. Hộp thoại Scenario manager xuất hiện, thêm một kịch bản bằng cách nhấp vào Add
4. Gõ một cái tên cho kịch bản, chọn các ô bạn muốn thay đổi cho Changing cells
và nhấp vào Ok
5. Lặp lại các bước trên để thêm các kịch bản.
6. Để xem kết quả của một kịch bản, chọn kịch bản và nhấn vào nút Show.
7. Để so sánh các kết quả của kịch bản, nhấp vào Summary trong Scenario manager.

8
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

3. Scenario manager
3.2 Lưu ý
- Đảm bảo bạn đã xác định chính xác ô mục tiêu và ô nguồn.
- Sử dụng các ô có công thức để tạo Scenario, nếu bạn sử dụng các ô không có công thức,
Excel sẽ thay đổi giá trị của ô đóvà không thể khôi phục lại giá trị ban đầu.

9
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

3. Scenario manager
3.3 Ví dụ
VD: Một người đang cần bán
100 cuốn sách với giá cao
nhất là 50$ và thấp nhất là
20$. Nếu bán được 60% số
sách với giá cao nhất, tổng lợi
nhuận sẽ được tính là:
60*50$ + 40*20$ = 3800$.
Giả sử người đó bán được
70%, 80%, 90% hoặc 100%
sách với giá đó.

10
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

3. Scenario manager
3.3 Ví dụ
B1: Trên tab Data, nhóm Forecast, chọn What-If Analysis

B2: Chọn Scenario Manager, xuất hiện hộp thoại Scenario Manager

11
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

3. Scenario manager
3.3 Ví dụ
B3: Thêm một scenario bằng B4: Nhập tên cho scenario, nhập vào
cách chọn Add Changing cells ô có % được bán với
giá cao nhất và chọn OK

12
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

3. Scenario manager
3.3 Ví dụ

B5: Nhập giá trị tương ứng và click OK

B6: Thêm các scenario khác mà bạn muốn và kiểm

tra lại Scenario Manager để tránh sai xót, sau đó
chọn scenario mình muốn xem kết quả và click
Show

13
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table

3. Scenario manager
3.3 Ví dụ
Để dễ dàng so sánh kết quả của các scenario, hãy
thực hiện các bước sau:

B1: Click Summary trong Scenario Manager

B2: Chọn ô tổng lợi nhuận cho ô kết quả và click OK

Kết quả: thu được bảng so sánh các scenario đã nhập như hình bên dưới

14
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
Giúp bạn đo lường ảnh hưởng của biến phụ thuộc khi một hay nhiều biến độc lập thay đổi
4.1 Cú pháp
1. Chuẩn bị vùng chứa dữ liệu, bao gồm một công thức và một hoặc hai tập hợp các
giá trị đầu vào

2. Chọn vùng dữ liệu, nhấn vào tab Data, chọn What-If Analysis và chọn Data Table.

3. Trong hộp thoại Create Table, nhập ô tham chiếu cho giá trị đầu vào theo hàng
hoặc cột, hoặc cả hai, tùy thuộc vào loại data table bạn muốn tạo.

4. Nhấn OK và Excel sẽ tạo ra một data table cho bạn, hiển thị kết quả của công thức
với các giá trị đầu vào khác nhau.

15
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.2 Lưu ý
- Đảm bảo bạn đã xác định chính xác vùng chọn
- Sử dụng các ô trống để tạo Data table, nếu sử dụng các ô có dữ liệu, excel sẽ ghi đè lên
dữ liệu đó

16
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
VD1: Một người đang cần bán
100 cuốn sách với giá cao
nhất là 50$ và thấp nhất là
20$. Nếu bán được 60% số
sách với giá cao nhất, tổng lợi
nhuận sẽ được tính là:
60*50$ + 40*20$ = 3800$.
Giả sử người đó bán được
70%, 80%, 90%, 100% sách
với giá đó. Lập data table 1
biến.

17
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
 Data table 1 biến
B1: Chọn ô B12 và nhập giá trị
bằng ô tổng lợi nhuận

B2: Nhập các tỉ lệ % mong muốn

vào cột A

B3: Chọn phạm vi A12:B17

18
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
B4: Trên tab Data nhóm Forecast, chọn
What-if Analysis và click Data Table

B5: Click vào hộp “Column input cell”(tỷ lệ

% nằm trong một cột) và chọn ô tỷ lệ %
được bán với giá cao nhất (C4)
CHÚ Ý: ko nhập gì vào ô “Row input cell”
vì đây là Data Table một biến

B6: Click OK

19
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
Kết quả: ta có bảng so sánh tương tự như khi sử dụng Scenario Summary

20
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
VD1: Một người đang cần bán
100 cuốn sách với giá cao
nhất là 50$ và thấp nhất là
20$. Nếu bán được 60% số
sách với giá cao nhất, tổng lợi
nhuận sẽ được tính là:
60*50$ + 40*20$ = 3800$.
Giả sử người đó bán được
70%, 80%, 90%, 100% sách
với mức giá 50$, 60$, 70$.
Lập data table 2 biến.

21
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
• Data table 2 biến
B1: Chọn ô A12 và nhập = D10

B2: Nhập các đơn vị lợi nhuận khác

nhau (giá cao nhất) vào hàng 12

B3: Nhập các tỷ lệ % khác nhau

vào cột A

B4: Chọn phạm vi A12:D17

22
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ

B5: Trên tab Data nhóm Forecast, click

What-If Analysis sau đó chọn Data Table

B6: Chọn ô D7 cho “Row input cell” và ô

C4 cho “Column input cell”

B7: Click OK

23
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

4. Data table
4.3 Ví dụ
Kết quả:

CHÚ Ý: thanh công thức (formula bar) chỉ ra rằng các ô chứa công thức array. Do đó, bạn không thể xóa
một kết quả duy nhất. Để xóa kết quả, hãy chọn phạm vi B13:D17 và nhấn Delete.
24
 What-if analysis (goal seek, scenario manager, data table)

5. So sánh
- Scenarios manager và Data Tables đều cho phép bạn thử nghiệm với nhiều giá trị đầu vào
khác nhau và xem các kết quả tương ứng. Tuy nhiên, Scenarios manager có thể có nhiều
biến hơn (tối đa 32), trong khi Data Tables chỉ có thể có một hoặc hai biến.

- Goal Seek khác với Scenarios manager và Data Tables ở chỗ nó lấy một kết quả và tìm ra
các giá trị đầu vào có thể tạo ra kết quả đó. Goal Seek chỉ có thể làm việc với một biến và
một kết quả duy nhất.

25
 Solver

1. Miêu tả
- Solver là công cụ bổ sung (Add-in) được dùng để phân tích dữ liệu trong Excel được
Microsoft phát triển. Chức năng chính của Solver là tìm ra giá trị tối ưu cho các vấn đề liên
quan đến kế hoạch kinh doanh.
- Excel Solver giúp xác định giá trị tối ưu của một ô bất kỳ trong bảng tính bằng cách thay đổi
giá trị của các ô khác mà không làm sai lệch kết quả. Điều này giúp tiết kiệm thời gian vì người
dùng chỉ cần điều chỉnh một số dữ liệu cần thiết thay vì phải nhập lại toàn bộ nhiều lần.

26
 Solver

2. Cú pháp
4 bước sử dụng Solver Excel cơ bản để giải toán trong Excel:
Xác định hàm mục tiêu (Objective Function): Đầu tiên, người dùng cần xây dựng hàm mục tiêu muốn
tối ưu. Hàm mục tiêu có thể là công thức tính toán cho lợi nhuận, chi phí, hoặc bất kỳ kết quả nào mong
muốn đạt được.

Thiết lập các ràng buộc (Constraints): Đặt ra các ràng buộc cho các biến trong bài toán, giới hạn các
giá trị mà các biến có thể đạt được. Ví dụ ràng buộc có thể là giới hạn số lượng sản phẩm sản xuất hoặc
sự phụ thuộc giữa các biến.

Tổ chức dữ liệu trên bảng tính Excel: Đưa các thông tin liên quan đến hàm mục tiêu, các biến và ràng
buộc lên bảng tính Excel. Người dùng cần đảm bảo có thể dễ dàng thay đổi các giá trị để kiểm tra kết quả.

Sử dụng Solver để tìm phương án tối ưu: Mở tab Data trên thanh công cụ, chọn Solver để mở cửa sổ
Solver. Điền hàm mục tiêu, biến thay đổi và ràng buộc tương ứng. Sau đó, chọn các tùy chọn cần thiết và
bắt đầu quá trình tối ưu bằng cách nhấn nút Solve. Solver sẽ tìm kiếm giá trị tối ưu cho biến sao cho thỏa
mãn các ràng buộc đã đặt.

27
 Solver

3. Cách thêm Solver trong Excel

Bước 1: Vào File > Options
Bước 2: Click Add-Ins, trong Manage chọn Excel Add-ins

Bước 3: Click Go

28
 Solver

3. Cách thêm Solver trong Excel

Bước 4: Trong hộp thoại Add-
Ins có sẵn, chọn Solver Add-
in và Click OK

Bước 5: Sau khi hoàn thành các bước trên, lúc này Solver Add-in đã xuất hiện trong
phần Analysis của tab Data

29
 Solver

4. Lưu ý
- Nên sử dụng các ô có công thức để xác định hàm mục tiêu và ràng buộc. Nếu bạn sử dụng
các ô không có công thức, Excel sẽ thay đổi giá trị của ô đó và không thể khôi phục lại giá trị
ban đầu.
- Nên sử dụng các tên ô để dễ dàng tham chiếu đến các biến và ràng buộc trong Solver. Bạn
có thể đặt tên cho các ô bằng cách chọn ô đó, nhập tên vào hộp Name Box, và nhấn Enter..

30
 Solver

5. Ví dụ
Bài toán: Giả sử, bạn là chủ một thẩm mỹ viện và đang có kế hoạch cung cấp một dịch vụ mới
cho khách hàng. Để làm được điều này, cần trang bị một thiết bị mới có giá 40000 USD và cần
phải trả góp trong vòng 12 tháng và dự kiến số khách hàng tối đa mỗi tháng là 50 khách
Mục tiêu: Tính toán chi phí tối thiểu cho mỗi một lần cung cấp dịch vụ, giúp bạn có thể trả hết
chi phí cho thiết bị mới trong khoảng thời gian yêu cầu.

31
 Solver

5. Ví dụ
Bước 1: Chạy Excel Solver

Trong Tab Data > Analysis > Solver

Bước 2: Xác định vấn đề

Sau khi khởi động, cửa sổ Solver Parameters sẽ được mở ra và có 3 yếu tố bạn cần xác định:
• Objective cells
• Variable cells
• Constraints cells
Excel Solver sẽ tìm giá trị tối ưu cho công thức trong ô Objective cells bằng cách thay đổi giá
trị trong Variable cells và tuân theo các giới hạn trong Constraints cells.

32
 Solver

5. Ví dụ
Objective Cells
Objective Cells là ô chứa công
thức thể hiện mục tiêu của vấn đề.
Có thể là tối đa hóa, giảm thiểu
hoặc để đạt được giá trị nào đó.
Ô mục tiêu là B7, tính thời hạn
thanh toán bằng công
thức: =B3/(B4*B5) và kết quả công
thức bằng 12.

33
 Solver

5. Ví dụ
Variable Cells

Đây là các ô chứa dữ liệu biến đổi, có thể

được điều chỉnh để đạt được mục tiêu. Excel
Solver cho phép chỉ định tối đa 200 ô biến.
Trong ví dụ này, chúng ta có một số ô có thể
thay đổi giá trị:
Khách hàng dự kiến ​mỗi tháng (B4) phải nhỏ
hơn hoặc bằng 50
Chi phí mỗi dịch vụ (B5).

34
 Solver

5. Ví dụ
Variable Cells

Đây là các ô chứa dữ liệu biến đổi, có thể

được điều chỉnh để đạt được mục tiêu. Excel
Solver cho phép chỉ định tối đa 200 ô biến.
Trong ví dụ này, chúng ta có một số ô có thể
thay đổi giá trị:
Khách hàng dự kiến ​mỗi tháng (B4) phải nhỏ
hơn hoặc bằng 50
Chi phí mỗi dịch vụ (B5).

35
 Solver

5. Ví dụ
Constraints Cells

Các Constraints là những điều kiện

phải được đáp ứng. Để
thêm Constraints, hãy làm như sau:
– Nhấp vào Add ngay bên
phải Subject to the Constraints

36
 Solver

5. Ví dụ
Constraints Cells
Trong Add Constraint, hãy nhập một điều kiện:
B3 = 40000 – chi phí của thiết bị mới là $ 40.000.
Nhấp Add để thêm
Tiếp tục nhập thêm các điều kiện:
B4 <= 50 – số lượng khách hàng dự kiến mỗi
tháng.
– Sau khi đã nhập đến giới hạn cuối cùng, nhấp
vào OK để quay lại

37
 Solver

5. Ví dụ
Bước 3: Giải quyết vấn đề

Sau khi bạn đã định cấu hình tất cả các

tham số, hãy nhấp vào nút Solve ở
cuối cửa sổ Solver Parameters để bổ
trợ Excel Solver tìm giải pháp tối ưu
cho vấn đề của bạn.
Tùy thuộc vào độ phức tạp của mô
hình, bộ nhớ máy tính và tốc độ bộ xử
lý, có thể mất vài giây, vài phút hoặc
thậm chí vài giờ.

38
 Solver

5. Ví dụ
Khi Solver xử lý xong, nó sẽ hiển Cửa sổ Solver Result sẽ đóng lại và giải pháp sẽ
thị cửa sổ hộp thoại Solver xuất hiện trên Sheet ngay lập tức.
Results , tại đây bạn chọn Keep
the Solver Solution và bấm OK:

Trong ví dụ này, $66,67 xuất hiện trong ô B5, là chi

phí tối thiểu cho mỗi lần cung cấp dịch vụ tương
ứng, cho phép bạn trả hết chi phí cho thiết bị mới
trong 12 tháng, miễn là có ít nhất 50 khách hàng
mỗi tháng.

39
 Solver

5. So sánh
- Solver và Goal Seek: Cả hai đều cho phép bạn tìm ra giá trị đầu vào để đạt được một kết
quả mong muốn. Tuy nhiên, Solver có thể làm việc với nhiều biến và ràng buộc hơn, trong
khi Goal Seek chỉ có thể làm việc với một biến và một kết quả.
- Solver và Data Table: Cả hai đều cho phép bạn thử nghiệm với nhiều giá trị đầu vào và
xem các kết quả tương ứng. Tuy nhiên, Solver có thể tìm ra giá trị tối ưu cho một hàm mục
tiêu, trong khi Data Table chỉ hiển thị các kết quả khác nhau mà không có mục tiêu.
- Solver và Scenario Manager: Cả hai đều cho phép bạn tạo và lưu trữ các tập hợp giá trị
đầu vào khác nhau và xem các kết quả tương ứng. Tuy nhiên, Solver có thể tìm ra giá trị tối
ưu cho một hàm mục tiêu, trong khi Scenario Manager chỉ cho phép bạn so sánh các kịch
bản khác nhau mà không có mục tiêu

40
Nguồn tham khảo/References
• https://l.messenger.com/l.php?u=https%3A%2F%2F200lab.io%2Fblog%2Fdata-analysis-wit
h-excel-what-if-analysis%2F&h=AT0QyLDzBvLuwEVeM9ncIgw7y02t0lPb4dy6F7tyvE_IJQp
Pc28THoUXnX92_up9caQ45aPOddEhEaBDPVpMG9y1EFpNJJzHZWxMVhaAEeU_KHIY
LmiDo7-2UMy0Aqn74WdGhk2-oe-nmMyQCB4R
• https://support.microsoft.com/vi-vn/office/t%E1%BA%A1o-danh-s%C3%A1ch-th%E1%BA%
A3-xu%E1%BB%91ng-7693307a-59ef-400a-b769-c5402dce407b,
lấy thông tin <ngày>
• :https://l.messenger.com/l.php?u
=https%3A%2F%2Fmicrosoft.fptcloud.com%2Fkien-thuc%2Fexcel-solver%2F%3Fssp%3D
1%26setlang%3Dvi-VN%26safesearch%3Dmoderate&h=AT1l-ifXG4-W3xur59LBqk6A_axd
2CaiVbjEi-TFPoLHqrDkx0TJyR3fR8R0n2ss9qJBjlngBKYiwvTc7y0CTi7oPbgTg-qqqriutnNb
1y1WsPBGUJQaLf-h3y66yK0w4UOcpxR7jJq6ar67s-igLQ
• : https://unitrain.edu.vn/solver-trong-excel-la-gi-ung-dung-huu-ich-cua-solver/

GV Nguyễn Linh Đan SEM 41

 Tin học kinh tế cơ sở - Applied computing

Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe

42