‫مطالعات احداث سيستم‌هاي نمك‌زدايي از آب دريا‬

‫آب‌شيرين‌كن ماهشهر‪ -‬هنديجان(‬

‫)با ظرفيت توليد ‪ 80000‬مترمكعب در شبانه‌روز‬

‫دي‌ماه ‪1397‬‬
 ‫برخي از تجربيات‬
‫سيستم‌هاي نمك‌زدايي در ايران‬
‫پروژه آب‌شيرين‌كن بندرعباس ‪1.‬‬

‫مشخصات طرح‬

‫• محل قرارگيري‪ :‬غرب بندرعباس‬

‫• ظرفيت‪ 100000 :‬مترمكعب در‬

‫شبانه‌روز‬

‫• نوع آبگيري‪ :‬احداث خطوط لوله دريايي‬

‫و احداث حوضچه آبگير‬

‫• نوع فرآيند‪ :‬اسمز معكوس‬

‫• كارفرما‪ :‬شركت آب و فاضالب هرمزگان‬

‫• سرمايه‌گذار‪ :‬شركت شايا‬

‫• مشاور‪ :‬مهندسين هندسه پارس‬

‫• مطالع‪I‬ات مفه‪I‬ومي پ‪I‬روژه در س‪I‬ال ‪ 83‬آغ‪I‬از ش‪I‬د‪ .‬د ‌رح‪I‬ال حاض‪I‬ر مطالع‪I‬ات‬
‫پاي‪I‬ه ب‪I‬ه اتم‪I‬ام رس‪I‬يده و مطالع‪I‬ات تفص‪I‬يلي آن در ح‪I‬ال انج‪I‬ام اس‪I‬ت ك‪I‬ه‬
‫پيشرفت ‪ 40‬درصدي داشته است‪.‬‬
‫• مهم‪I‬ترين چ‪I‬الش در اين ط‪I‬رح‪ ،‬مطالع‪I‬ات آبگ‪I‬يري و نح‪I‬وه دف‪I‬ع پس‪I‬اب ب‪I‬وده‬
‫كه همين امر سبب تعويق چندين ساله پروژه شده است‪.‬‬ ‫توضيحات و‬
‫• جهت ط‪I‬راحي آبگ‪I‬ير‪ ،‬بازدیدهایی از پروژ ‌هه‪I‬ای مش‪I‬ابه مانن‪I‬د آبگ‪I‬یر ف‪I‬از‬ ‫چالش‌ها‬
‫‪ 12‬پ‪I‬ارس جن‪I‬وبی‪ ،‬آبگ‪I‬یر ش‪I‬رکت نفت س‪I‬تاره خلیج ف‪I‬ارس در بن‪I‬درعباس‬
‫و آبگیر مبین در عسلویه توسط تیم طراحی انجام گرفت‪.‬‬
‫• با توج‪I‬ه ب‪I‬ه مح‪I‬دوديت آبگ‪I‬يري‪ ،‬عم‪I‬ق كم دري‪I‬ا و آالين‪I‬ده‌هاي مج‪I‬اور‪،‬‬
‫هم‌اكن‪I‬ون ظ‪I‬رفيت ‪ 20000‬م‪I‬ترمكعب در ش‪I‬بانه‌روز ب‪I‬ه بهره‌ب‪I‬رداري‬
‫رسيده است‪.‬‬
 ‫پروژه آب‌شيرين‌كن بندرلنگه ‪2.‬‬

‫مشخصات طرح‬

‫• محل قرارگيري‪ :‬شهرستان بندرلنگه‬

‫• ظرفيت‪16000 :‬مترمكعب در شبانه‌روز‬

‫• نوع آبگيري‪ :‬چاه ساحلي و برداشت مستقيم‬

‫• نوع فرآيند‪ :‬اسمز معكوس‬

‫• كارفرما‪ :‬شركت آب و فاضالب هرمزگان‬

‫• سرمايه‌گذار‪ :‬شركت شريف ناد‬

‫• مشاور‪ :‬شركت آكسيوم‬

‫• طراحي واح‪I‬د ‪ ،RO‬ش‪I‬امل ‪ 8‬واح‪I‬د ‪ 2000‬مترمكع‪I‬بي ب‪I‬ا ق‪I‬ابليت توس‪I‬عه‬
‫‪ 10000‬م‪I‬ترمكعب در ش‪I‬بانه‌روز مي‌باش‪I‬د ك‪I‬ه در تاسيس‪I‬ات لح‪I‬اظ ش‪I‬ده‬
‫است‪.‬‬
‫• طراحي مناس‪I‬ب‪ ،‬ت‪I‬امين و نص‪I‬ب تجه‪I‬يزات ب‪I‬ا برن‪I‬دهاي معت‪I‬بر و ق‪I‬ابليت‬ ‫توضيحات و‬
‫بهر ‌هب‪I‬رداري سيس‪I‬تم ب‪I‬ه ص‪I‬ورت تم‪I‬ام اتوماتي‪I‬ك از ويژگي‌ه‪I‬اي اين ط‪I‬رح‬ ‫چالش‌ها‬
‫است‪.‬‬
‫• ‪ 17‬حلق‪I‬ه چ‪I‬اه س‪I‬احلي جهت برداش‪I‬ت آب ب‪I‬ا ق‪I‬ابليت اتص‪I‬ال ب‪I‬ه هم حف‪I‬اري‬
‫گردي‪I‬د ك‪I‬ه متاس‪I‬فانه آب‪I‬دهي الزم جهت ت‪I‬امين آب خ‪I‬ام م‪I‬ورد ني‪I‬از را‬
‫نداش‪I‬ت ب‪I‬ه همين دلي‪I‬ل واح‪I‬د دچ‪I‬ار مح‪I‬دوديت ظ‪I‬رفيت تولي‪I‬د ت‪I‬ا ‪5000‬‬
‫مترمكعب در شبانه‌روز گرديد‪.‬‬
‫• هم‌اكن‪I‬ون اين سيس‪I‬تم ب‪I‬ه ناچ‪I‬ار و بن‪I‬ا ب‪I‬ه ني‪I‬از ت‪I‬امين آب ش‪I‬هر‪ ،‬آب خ‪I‬ام‬
‫م‪I‬ورد ني‪I‬از خ‪I‬ود را از حوض‪I‬چه آبگ‪I‬ير ش‪I‬ركت آب و فاض‪I‬الب بندرلنگ‪I‬ه‬
‫برداشت مي‌كند‪.‬‬
 ‫پروژه آب‌شيرين‌كن خليج فارس ‪3.‬‬

‫مشخصات طرح‬

‫• محل قرارگيري‪ :‬بندرعباس‪ -‬شهرك صنعتي خليج‌فارس‬

‫• ظرفيت‪1000000 :‬مترمكعب در شبانه‌روز‬
‫• نوع آبگيري‪ :‬برداشت مستقيم و حوضچه آبگير‬
‫• نوع فرآيند‪ :‬اسمز معكوس و حرارتي‬
‫• كارفرما‪ :‬شركت آب آسيا‬
‫سرمايه‌گذار‪ :‬شركت‌هاي سازه‌سازان‪ ،‬رعدآب‪ ،‬رونين‪Hy ،‬‬ ‫•‬
‫‪ Flux‬و ‪...‬‬
‫• مشاور‪:‬‬
‫‪ ‬بخش مطالعات آبگير‪ :‬شركت ‪I.L.F‬‬
‫‪ ‬بخش طراحي آبگير‪ :‬شركت هندسه پارس‬
‫‪ ‬شركت سازنده آبگير‪ :‬شركت بلند پايه‬
‫• اين مجتم‪I‬ع ب‪I‬ا كنسرس‪I‬يومي از ش‪I‬ركت‌هاي مس سرچش‪I‬مه‪ ،‬گل‌گه‪I‬ر و‬
‫چ‪I‬ادرملو ب‪I‬ا ه‪I‬دف ت‪I‬امين آب اين ص‪I‬نايع و اس‪I‬تان‌هاي هرمزگ‪I‬ان‪ ،‬ي‪I‬زد و‬
‫كرمان در حال تاسيس است‪.‬‬
‫• اين مجتم‪I‬ع مش‪I‬تمل ب‪I‬ر س‪I‬ه واح‪I‬د ‪ 200000‬م‪I‬ترمكعب در ش‪I‬بانه‌روز‬ ‫توضيحات و‬
‫تولي‪I‬د آب ش‪I‬يرين ب‪I‬ا روش ‪ RO‬و ‪ 400000‬م‪I‬ترمكعب در ش‪I‬بانه‌روز ب‪I‬ه‬
‫روش ح‪I‬رارتي و نيروگ‪I‬اه تولي‪I‬د ب‪I‬رق ب‪I‬ه ظ‪I‬رفيت ‪ 1000‬مگ‪I‬اوات‬ ‫چالش‌ها‬
‫مي‌باشد‪.‬‬
‫• مطالع‪I‬ات اولي‪I‬ه آبگ‪I‬ير ب‪I‬دون در نظ‪I‬ر گ‪I‬رفتن ‪ Site Selection‬توس‪I‬ط‬
‫شركت ‪ I.L.F‬و با مسئوليت كارفرما صورت پذيرفت‪.‬‬
‫• هم‌اكن‪I‬ون ش‪I‬ركت‌هاي س‪I‬رمايه‌گذار انتخ‪I‬اب ش‪I‬ده و در ح‪I‬ال انج‪I‬ام‬
‫مطالع‪I‬ات‪ ،‬ت‪I‬امين تجه‪I‬يزات و س‪I‬اخت تاسيس‪I‬ات مي‌باش‪I‬ند ليكن م‪I‬وارد‬
‫مرب‪I‬وط ب‪I‬ه نح‪I‬وه آبگ‪I‬يري‪ ،‬حوض‪I‬چه آبگ‪I‬ير و ايس‪I‬تگاه پمپ‪I‬اژ آب خ‪I‬ام‬
‫نه‪I‬ايي نش‪I‬ده و توس‪I‬ط ش‪I‬ركت مهندس‪I‬ين مش‪I‬اور هندس‪I‬ه پ‪I‬ارس و ش‪I‬ركت‬
‫بلندپايه در حال انجام مي‌باشد‪.‬‬
‫• نحوه دفع شورابه و پساب‌ها هنوز نهايي نشده است‪.‬‬
‫مطالعات ضروري به منظور‬
‫احداث واحدهاي آب‌شيرين‌كن‬
‫نمونه‌اي از يك سيستم نمك‌زدايي‬

‫بخش واقع در‬

‫خشكي (سايت‬
‫نمك‌زاديي)‬

‫بخش واقع در‬

‫دريا (آبگير)‬
 ‫بخش‌هاي بنيادي در تأمين آب شرب به روش نمك‌زدايي آب‬

‫‪6.‬‬
‫تصفيه و‬
‫دفع پساب‬
‫و فاضالب‬

‫‪5.‬‬ ‫مطالعا‪1.‬‬
‫‪4.‬‬ ‫‪3.‬‬ ‫‪2.‬‬
‫تأسيسات‬ ‫ت‬
‫انتخاب‬ ‫تأسيسات‬ ‫تأسيسات‬
‫فرايندهاي‬ ‫امكان‌سنجي‬
‫فرآيندهاي‬ ‫فرآيندهاي‬ ‫آبگيري و‬
‫تصفيه‬ ‫احداث‬
‫نمك‌زدايي‬ ‫پيش تصفيه‬ ‫انتقال آب‬
‫نهايي‬ ‫ساختگاه‬
 ‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات اوليه در خصوص انتخاب محل احداث سامانه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ .1‬مطالعات آبگير‬

‫‪ .2‬مطالعات زمين‌شناسي‬

‫‪ .3‬مطالعات دريايي‬

‫‪ .4‬مطالعات زيست‌محيطي‬

‫‪ .5‬مطالعات هواشناسي‬

‫‪ .6‬مطالعات تامين انرژي‬

‫‪ .7‬مطالعات فني و اقتصادي و تعيين محدوده‌هاي قراردادي و مسئوليت‌ها‬

 ‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات طراحي آبگير‬

‫بررسي وضعيت موجود و تاسيسات محلي‬ ‫•‬

‫حفاظت آبگير از اثرهاي مخرب امواج آب‪ ،‬شناورها‪ ،‬طغيان از سوي خشكي‬ ‫•‬

‫مطالعات رسوب‌گذاري‪ ،‬مورفولوژي‪ ،‬فرسايش و ورود ذرات معلق به داخل تاسيسات‬ ‫•‬

‫پيش‌بيني تاسيسات الزم براي جلوگيري از ورود آبزيان درشت و ريز به داخل واحدهاي انتقال و تصفيه‬ ‫•‬

‫قه‪I‬اي مختل‪I‬ف و تزري‪I‬ق گن‪I‬دزدا در ص‪I‬ورت ض‪I‬رورت ب‪I‬راي جلوگ‪I‬يري از رش‪I‬د آبزي‪I‬ان‬
‫پيش‌بي‪I‬ني تجه‪I‬يزات آبگ‪I‬يري از عم ‌‬ ‫•‬
‫در روي سطح داخلي لوله انتقال آب به حوضچه پمپ‌ها و يا تجهيزات پيش تصفيه‬

‫سهولت دسترسي به سايت آبگير براي تعميرات و انتقال نيرو‬ ‫•‬

‫توجه به اثرهاي نامطلوب محيط زيستي و طرح معماري آبگير از نظر فرهنگي و زيبايي محيط‬ ‫•‬

‫بررسي‌ مسائل اجتماعي و حقوقي‬ ‫•‬

‫انتخاب درست محل آبگير‪ ،‬داراي مزايايي چون كاهش مشكالت بيولوژيكي‪ ،‬كاهش پيش‌تصفيه مورد نياز و هزينه‌هاي‬

‫آن‪ ،‬كاهش شستشوي شيميايي و افزايش عمر دستگاه ها و تجهيزات است‪.‬‬

‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات بخش زمين‌شناسي‬

‫بخش‌هاي اساسي اين مطالعه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬مطالعات ژئوتكنيك و زلزله‬

‫‪ ‬توپوگرافي‬

‫‪ ‬بررسي فواصل مجاز‬

‫فاصله سايت تا آبگير‬ ‫•‬
‫فاصله سايت تا محل دفع پساب‬ ‫•‬
‫فاصله سايت تا منبع ذخيره آب شرب شهر‬ ‫•‬
‫فاصله سايت تا مناطق مسكوني‬ ‫•‬
‫فاصله سايت تا صنايع‬ ‫•‬
‫فاصله سايت تا سيستم توزيع برق‬ ‫•‬
‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات دريايي‬

‫بخش‌هاي اساسي اين مطالعه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬هيدروگرافي‬
‫مطالعات عمق‌سنجي دريا‬ ‫•‬
‫مطالعات جزر و مد‬ ‫•‬
‫مطالعات تراز دريا‬ ‫•‬
‫بررسي اثرات موج‬ ‫•‬

‫‪ ‬آناليز كيفيت آب‬

‫فيزيكي‬ ‫•‬
‫شيميايي (كاتيون‌ها‪ ،‬آنيون‌ها و فلزات سنگين)‬ ‫•‬
‫بيولوژيكي (آزمايش‌هاي زيستي‪ ،‬جلبكي‪ ،‬باكتريولوژيكي و ‪)...‬‬ ‫•‬
‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات زيست‌محيطي‬

‫بخش‌هاي اساسي اين مطالعه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬تدوين گزارش زيست‌محيطي پروژه‬

‫ارزيابي اثرات زيست‌محيطي‬ ‫•‬
‫مطالعات فني و اقتصادي پروژه‬ ‫•‬
‫آناليز پارامترهاي زيست‌محيطي‬ ‫•‬
‫تطابق استانداردها‬ ‫•‬
‫اخذ مجوزهاي مراجع ذيصالح‬ ‫•‬
‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات هواشناسي‬

‫بخش‌هاي اساسي اين مطالعه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬مطالعات دمايي منطقه‬

‫‪ ‬مطالعات شدت‪ ،‬ميزان متوسط بارندگي منطقه و دوره بازگشت سيل‬
‫‪ ‬تعيين ميزان رطوبت و تبخير‬
‫‪ ‬تعيين شدت و جهت باد‬

‫مطالعات انرژي‬

‫بخش‌هاي اساسي اين مطالعه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬محاسبه مقدار انرژي الكتريكي مورد نياز‬

‫‪ ‬بررسي فاصله و نحوه دسترسي به منابع تامين انرژي‬
‫‪ ‬مطالعات اوليه و طراحي سيستم پست ‪ ،‬انتقال و توزيع انرژي الكتريكي‬
 ‫‪ .1‬مطالعات امكان‌سنجي احداث ساختگاه‬
‫مطالعات فني و اقتصادي‪ ،‬تعيين محدوده‌هاي قراردادي و مسئوليت‌ها‬

‫بخش‌هاي اساسي اين مطالعه عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬طراحي اوليه سيستم جهت دستيابي به اجزاي فني پروژه‬

‫‪ ‬تعيين نيازمندي‌هاي سيستم و مطالعات فازبندي پروژه‬

‫‪ ‬تعيين حدود مسئوليت‌ها‬

‫‪ ‬طراحي و محاسبه مدل اقتصادي و قيمت تمام‌شده‬

‫‪ ‬بررسي و تعيين نوع قرارداد با توجه به سياست‌هاي شركت مهندسي آب و فاضالب كشور‬

‫‪ ‬تدوين مستندات قراردادي‬

‫‪ ‬شناسايي تامين‌كنندگان‬
‫‪ .2‬تاسيسات آبگيري و انتقال آب‬
‫‪ ‬مطالعات تعيين نوع آبگير‬

‫آبگيري از عمق به وسيله لوله‌گذاري‬ ‫•‬

‫آبگيري از عمق از طريق ساخت اسكله‬ ‫•‬
‫آبگيري از طريق احداث سازه‌هاي بتني‬ ‫•‬
‫آبگيري از طريق برداشت غيرمستقيم (مطالعات احداث چاه ساحلي)‬ ‫•‬

‫‪ ‬مطالعات تاسيسات برداشت‬

‫• طراحي محفظه‌هاي مكش‪ ،‬آشغالگيرها و تجهيزات مربوطه‬
‫• خطوط برداشت آب‬
‫• ايستگاه‌هاي پمپاژ و تجهيزات مربوطه‬
‫• تاسيسات گندزدايي‬

‫‪ ‬مطالعات انتقال آب خام‬

 ‫‪ .3‬تاسيسات فرآيندهاي پيش‌تصفيه آب خام ورودي‬
‫مطالعات و تعيين نوع سيستم پيش‌تصفيه آب خام ورودي‬

‫با توج‪I‬ه ب‪I‬ه اهميت بهره‌ب‪I‬رداري ايمن از غش‪I‬اهاي اس‪I‬مز معك‪I‬وس‪ ،‬مهم‪I‬ترين بخش در س‪I‬امانه‌هاي نمك‌زدا فرآين‪I‬دهاي‬
‫پيش‌تصفيه آب مي‌باشد كه به دو دسته تقسيم مي‌شوند‪:‬‬

‫فرآيندهاي كاهش ذرات معلق كه نام كلي آن تصفيه متعارف است و معيار اندازه گيري‪ ،‬كدورت و شاخص سيلت است‪.‬‬ ‫•‬

‫به‪I‬اي ش‪I‬يميايي و رش‪I‬د بي‪I‬وفيلم‬

‫فرآين‪I‬دهاي پيش‪I‬رفته و ي‪I‬ا تخصص‪I‬ي فرآين‪I‬دهاي نمك‌زدايي ب‪I‬ا ه‪I‬دف جلوگ‪I‬يري از ترس‪I‬يب تركي ‌‬ ‫•‬
‫در روي ممبران‌ها و جلوگيري از ترسيب شيميايي و بروز خوردگي و سايش در تاسيسات گرمايي است‪.‬‬
 ‫‪ .4‬انتخاب فرآيندهاي نمك‌زدايي‬
‫انتخاب نوع سيستم نمك‌زدايي به پارامترهاي مختلفي بستگي دارد‪ .‬از جمله‪:‬‬

‫كيفيت آب ورودي‬ ‫•‬

‫كيفيت آب محصول‬ ‫•‬
‫شرايط جغرافيايي منطقه مورد نظر‬ ‫•‬
‫تامين انرژي مورد نياز تاسيسات‬ ‫•‬
‫هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري اوليه و هزينه‌هاي بهره‌برداري تاسيسات آب‌شيرين‌كن‬ ‫•‬
‫مشكالت بهره‌برداري‬ ‫•‬
‫ظرفيت توليد آب‌شيرين‌كن‬ ‫•‬

‫مطالعات مورد نياز جهت طراحي اوليه سيستم اسمز معكوس‬

‫اصول اوليه طراحی (مفروضات)‬ ‫•‬

‫عمر ممبران‌ها‬ ‫•‬
‫فلودياگرام‌هاي فرآيندي‬ ‫•‬
‫انتخاب مواد و عمر سامانه‬ ‫•‬
‫مدلسازي فني‬ ‫•‬
 ‫‪ .5‬تاسيسات فرآيندهاي تصفيه نهايي‬
‫مطالعات اوليه تعيين نوع سيستم تصفيه نهايي‬

‫‪ ‬آب توليدي بايد از نظر تركيب‌هاي شيميايي و آلي مطابق نيازهاي استاندارد ‪ 1053‬گردد‪.‬‬

‫‪ ‬مهمترين فرآيندهاي تصفيه نهايي شامل‪:‬‬

‫پايدار كردن آب‬ ‫•‬
‫تخليه گازهاي محلول آب‬ ‫•‬
‫تنظيم فلوئور‬ ‫•‬
‫گندزدايي‬ ‫•‬
 ‫‪ .6‬تصفيه و دفع پساب و فاضالب‬

‫‪ ‬غلظت امالح پساب سامانه‌هاي نمك‌زدايي معموال ‪ 2‬تا ‪ 10‬برابر بيش تر از غلظت آب خام مي‌باشد‪.‬‬
‫‪ ‬قبل از احداث اين سامانه‌ها‪ ،‬مي‌بايست مطالعات الزم جهت نحوه دفع پساب آن صورت پذيرد‪.‬‬
‫‪ ‬مطالعات الزم در خصوص نحوه دفع پساب سيستم پيش‌تصفيه و سيستم‌هاي جانبي‬

‫‪:‬نكات كليدي در رابطه با انتخاب مناسب ترين مكان براي خروجي سامانه هاي نمك زدايي به دريا عبارتند از‬

‫يافتن منطقه‌اي كه زندگي نمونه‌هاي جاندار را به مخاطره نيندازد‪.‬‬ ‫•‬

‫شناسايي منطقه‌اي كه جريان به اندازه‌اي باشد كه اجازه پخش سريع پساب ها را بدهد‪.‬‬ ‫•‬
‫پرهيز از انتخاب مناطقي كه محل عبور و مرور كشتي‌ها باشد‪.‬‬ ‫•‬
‫به‪I‬اي س‪I‬طحي ب‪I‬ه ط‪I‬وري ك‪I‬ه ب‪I‬ه خ‪I‬ط س‪I‬احلي نزدي‪I‬ك باش‪I‬د‪ ،‬ت‪I‬ا هزينه‌ه‪I‬اي س‪I‬اخت خ‪I‬روجي كم‪I‬تر‬
‫ي‪I‬افتن ي‪I‬ك مك‪I‬ان تخلي‪I‬ه در آ ‌‬ ‫•‬
‫شود‪.‬‬
 ‫روش‌هاي انعقاد قرارداد‬

‫‪B.O.O ‬‬

‫‪B.O.T ‬‬

‫‪ ‬بخشی از کار که می ماند ‪ B.O.T‬و بخش تصفیه نهایی(‪B.O.O )R.O‬‬

‫‪ ‬بخشی از کار که می ماند با سرمایه گذاری کارفرما و تصفیه نهایی (‪B.O.O )R.O‬‬
‫با تشكر از توجه شما‬