‫بسـمه‌تعـالي‬

‫پـروژه مـواد زائـد جـامد‬

‫بـازيـافـت‬

‫استـاد‪ :‬جناب آقاي دكتر عمراني‬

‫دانشجويـان‪ :‬نوشين اميدي‪ -‬فائزه فرج‌اله‌ئي‬

‫اسفند ماه ‪1395‬‬

 ‫فهرست مطالب‬

‫‪‬تعريف بازيافت و تاریخچه آن‬

‫‪‬فوايد بازيافت‬

‫‪‬منابع تولید زباله‬

‫‪‬تفکیک زباله‬

‫‪‬زنجیره بازیافت و دسته‌بندي انواع مواد قابل بازيافت در هر گروه‬

‫‪‬روش‌های بازیافت‬

‫‪‬نمونه‌اي از كاربردها‬

‫‪‬پيشنهادات و نتيجه‌گيري‬
 ‫تعـريـف بـازيـافـت‪:‬‬
‫بازی‪3‬افت ب‪3‬ه مع‪3‬نی اس‪3‬تفاده از م‪3‬واد مص‪3‬رف ش‪3‬ده ب‪3‬رای تولی‪3‬د و س‪3‬اخت مج‪3‬دد هم‪3‬ان ک‪3‬اال ی‪3‬ا ک‪3‬االی قاب‪3‬ل اس‪3‬تفاده دیگ‪3‬ر است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ساخت کاغذ تازه از کاغذهای باطله می‌تواند نتیجه بازیافت باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫بازی‪3‬افت زبال ‌هه‪3‬ا س‪3‬ه فای‪3‬ده مهم ب‪3‬رای محی‪3‬ط زیس‪3‬ت دارد‪ .‬م‪3‬ا ب‪3‬ه کم‪3‬ک بازی‪3‬افت زبال‪3‬ه در مص‪3‬رف من‪3‬ابع ط‪3‬بیعی ص‪3‬رفه‌جویی‬ ‫‪‬‬

‫ی تو‪3‬لی‪3‬د ‪3‬محصوالت ‪3‬نو‪ ،‬ا‪3‬ز مو‪3‬ا ‪3‬د بازیاف‪3‬تی استفا‪3‬ده می‌ک‪3‬نیم‪.‬‬

‫‪3‬کر‪3‬ده‌ای‪3‬م زی‪3‬ر‪3‬ا به ج‪3‬ای ‪3‬استف‪3‬اد ‪3‬ه از م‪3‬واد خ‪3‬ام ب‪3‬ر‪3‬ا ‪3‬‬

‫یکی دیگ‪3‬ر از فوای‪3‬د بازی‪3‬افت‪ ،‬ص‪3‬رفه‌جویی در مص‪3‬رف ان‪3‬رژی اس‪3‬ت‪ .‬البت‪3‬ه ب‪3‬رای بازی‪3‬افت م‪3‬واد زای‪3‬د هم نی‪3‬از ب‪3‬ه مق‪3‬داری‬ ‫‪‬‬

‫‪3‬والت ج ‪3‬دی‪3‬د از م‪3‬واد خ‪3‬ام‬

‫ی تول‪3‬ی‪3‬د محص ‪3‬‬
‫ی م‪3‬ور‪3‬د نی‪3‬ا‪3‬ز ب‪3‬را ‪3‬‬
‫ی الز‪3‬م ب‪3‬رای ‪3‬باز‪3‬ی‪3‬اف‪3‬ت زب‪3‬ا‪3‬ل‪3‬ه ‪3‬خیلی ‪3‬کم‪3‬تر ‪3‬از ‪3‬ان‪3‬رژ ‪3‬‬
‫‪3‬ان‪3‬رژی اس‪3‬ت‪ 3‬ام‪3‬ا ‪3‬ان‪3‬رژ ‪3‬‬
‫است‪.‬‬

‫برای مث‪3‬ال س‪3‬اختن آلومی‪3‬نیوم از آلومی‪3‬نیوم بازی‪3‬افت ش‪3‬ده ‪ ۹۰‬درص‪3‬د ان‪3‬رژی کم‪3‬تر از س‪3‬اختن آن از س‪3‬نگ مع‪3‬دن نی‪3‬از دارد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫سومین فایده بازیافت نیاز به فضای کمتر برای دفن‬ ‫‪‬‬

‫زباله هاست‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪3‬‬
‫تکنیک‌ها و روش‌هایی که بر اساس آن موادی از زباله که قابلیت استفاده مجدد را‬
‫دارا می‌باشند‪ ،‬تفکیک و به چرخه صنعت وطبیعت برگردانده می‌شوند‪.‬‬

‫سرچش‪3‬مه م‪3‬واد بازی‪3‬افتی ی‪3‬ا ب‪3‬ه عب‪3‬ارتی بازیافتنی‌ه‪3‬ا‪ ،‬بیش‪3‬تر‪،‬‬

‫خانه‌ه‪3‬ا و ص‪3‬نایع هس‪3‬تند‪ .‬ب‪3‬رای آس‪3‬ان‌تر ک‪3‬ردن ک‪3‬ار بازی‪3‬افت‬
‫معم‪3‬وًال دو ن‪3‬وع جداس‪3‬ازی م‪3‬واد ص‪3‬ورت م ‌‬
‫یگ‪3‬یرد ک‪3‬ه «تفکی‪3‬ک‬
‫در مب‪3‬دأ» و «تفکی‪3‬ک در مقص‪3‬د» ن‪3‬ام دارن‪3‬د‪ .‬تفکی‪3‬ک در مب‪3‬دأ در‬
‫س‪3‬طح ش‪3‬هر و خیابان‌ه‪3‬ا و فروش‪3‬گاه‌ها از طری‪3‬ق س‪3‬بدها و‬
‫یش‪3‬ود ولی ب‪3‬رای تفکی‪3‬ک در‬
‫س‪3‬طل‌های جداس‪3‬ازی م‪3‬واد انج‪3‬ام م ‌‬
‫مقص‪3‬د مک‪3‬ان وی‪3‬ژه‌ای ب‪3‬ه ن‪3‬ام مرکز بازیافت مواد در نظ‪3‬ر گرفت‪3‬ه‬
‫شده‌اس‪3‬ت‪.‬در مرک‪3‬ز بازی‪3‬افت‪ ،‬م‪3‬واد بازی‪3‬افتی و غیرقاب‪3‬ل بازی‪3‬ابی‬
‫دسته‌بندی می‌شوند‪.‬‬
‫‪4‬‬
 ‫تاريخچه بـازيـافـت‪:‬‬
‫یش‪3‬د‪ .‬آنه‪3‬ا ب‪3‬ا‬
‫از س‪3‬ال ‪ ۱۲۹۰‬خورش‪3‬یدی این عم‪3‬ل ب‪3‬ه ص‪3‬ورت ن‪3‬اقص در دهلی هند توس‪3‬طه ب‪3‬رخی از م‪3‬ردم انج‪3‬ام م ‌‬
‫جمع‌آوری فضوالت حیوانی در ظروف بسته‌ای به مدت ‪۹‬ماه گاز جمع‌آوری شده در آن را می‌سوزاندند‪.‬‬

‫در ايران‪:‬‬
‫حم‪3‬ام ش‪3‬يخ به‪3‬ايي در ایران چهارص‪3‬د س‪3‬ال پیش ب‪3‬ر مبن‪3‬ای این عم‪3‬ل آب گ‪3‬رم ب‪3‬ه وج‪3‬ود می‌آورد‪ .‬مع‪3‬روف اس‪3‬ت ک‪3‬ه آب‬
‫یک‪3‬رده‬
‫آنج‪3‬ا توس‪3‬ط ی‪3‬ک ش‪3‬مع گ‪3‬رم می‌مان‪3‬ده دلی‪3‬ل آن این ب‪3‬ود در زی‪3‬ر مخ‪3‬زن آب آن کن‪3‬ار ش‪3‬مع فاض‪3‬الب انس‪3‬انی عب‪3‬ور م ‌‬
‫که با شعله‌ور شدن گازهای ناشی از آن فاضالب آب آن حمام گرم می‌شده‌است‪.‬‬

‫نماد‌ها و كدهاي بازيافت‬

 ‫فـوايـد بـازيـافـت‬

‫بـازاريـابـي‬ ‫افزايـش روحيـه‬ ‫محيـط‌زيسـتـي‬ ‫اقتـصـادي‬

‫كارمنـدان‬ ‫•كاهش ميزان انرژي مصرفي‬
‫•ايجـاد تصـوير خـوب از‬ ‫•كاهش هزينـــه دفـــع‬
‫•اسـتفاده از درآمـد حاصـل‬ ‫•كاهش آلودگي‬
‫شــركت رعــايت كننــده‬ ‫از بازيـافت در شـركت‌ها‬ ‫زباله‬
‫•كاهش نيـاز بـه اسـتخراج مـواد‬
‫جهت تــامين هزينه‌هــاي‬
‫اصول بازيافت‬ ‫•درآمـــد حاصـــل از‬
‫تفريحي پرسنل‬ ‫خام و حفاظت از منابع طبيعي‬
‫•افـــزايش مشـــتري در‬ ‫•افزايش راندمان كاركنان‬ ‫•افـــزايش ارزشـــمند ظـــرفيت‬ ‫كاالهاي بازيافتي‬
‫•ايجـــاد انگـــيزه جهت‬ ‫لندفيل‌ها‬
‫بـازار داخلي و خصوصـا‬
‫رعــايت اصــول بازيــافت‬ ‫•افــــزايش انگــــيزه توســــعه‬ ‫•ايجـاد شـغل و پيشـرفت‬
‫خارجي‬ ‫توسط پرسنل‬ ‫تكنولوژي‌هاي سبز‬ ‫اقتصادي‬
‫•جلوگــيري از انتشــار گازهــای‬
‫گلخـانه‌ای و بسـیاری از آالینـده‌های‬ ‫•كاهش ورود مـواد خـام‬
‫آب‬ ‫از خارج كشور‬
 ‫منـابـع تـولیـد زبـالـه‬

‫خانگی‬ ‫بیمارستانی‬ ‫صنعت‬

‫اداری و تجاری‬
‫‪ -‬لوازم منزل‬ ‫‪-‬حاوی مواد سمی‬ ‫‪-‬حاوی مواد سمی‬
‫‪ -‬وسایل‬
‫‪ -‬نخاله‌های ساختمانی‬ ‫الکترونیکی‬ ‫‪ -‬قابلیت اشتعال‬ ‫‪ -‬قابلیت اشتعال‬
‫‪ -‬حاوی پالستیک‪،‬‬ ‫‪ -‬حاوی پالستیک‪،‬‬ ‫‪ -‬حاوی فلز‪ ،‬مواد شیمیایی‪ - ،‬جزءزباله‌های خطرناک‬
‫شیشه‪ ،‬کاغذ‪ ،‬فلز‪،‬‬ ‫شیشه‪ ،‬کاغذ‪،‬‬
‫مواد خوراکی و ‪...‬‬ ‫حشره‌كش‌ها ‪ ،‬کاغذ‪ ،‬رنگ‪ - ،‬وسایل الکترونیکی‬
‫چوب‪ ،‬پارچه‪ ،‬فلز‪،‬‬ ‫چرم‪ ،‬پالستیک و ‪...‬‬
‫‪ -‬زباله‌های خیابان‬ ‫مواد خوراکی و ‪...‬‬ ‫‪ -‬زباله‌های پزشکی شامل‬
‫دارو‪ ،‬خون‪ ،‬وسایل ایمن‬ ‫‪ -‬وسایل الکترونیکی‬
‫‪ -‬نخاله‌های‬ ‫سازی‪ ،‬تجهیزات درمانی‪،‬‬ ‫جزءزباله‌های خطرناک‬
‫ساختمانی‬ ‫پاتولوژیکی‪ ،‬مواد‬
‫‪ -‬زباله‌های هسته ای‬
‫رادیواکتیو‪ ،‬مواد شیمیایی‪،‬‬
‫کاغذ و ‪...‬‬
 ‫زنـجیـره بـازیـافـت‬

‫فرآیند‬ ‫فرآیند‬ ‫مواد‬

‫جمع‌آوري ضایعات‬ ‫تخریب‬
‫مقدماتی‬ ‫نهایی‬ ‫بازیافتی‬

‫مصرف مجدد‬

‫اجزاء و قطعات جدا شده‬

‫انتقال ضایعات‬
‫نهایی‬

‫ران‪3‬دمان ک‪3‬ل عملی‪3‬ات بازی‪3‬افت ب‪3‬ه ران‪3‬دکان ک‪3‬اری ه‪3‬ر ی‪3‬ک از مراح‪3‬ل ف‪3‬وق و چگ‪3‬ونگی م‪3‬دیریت فص مش‪3‬ترک آن ه‪3‬ا‬
‫بس‪3‬تگی دارد‪ .‬ب‪3‬رای مث‪3‬ال اگ‪3‬ر ران‪3‬دمان جمع‌آوري ‪ ،%50‬تخ‪3‬ریب ‪ ،%60‬فرآین‪3‬د مق‪3‬دماتی ‪ %70‬و فرآین‪3‬د نه‪3‬ایی‬
‫‪ %80‬باشد‪ ،‬راندمان کل فقط ‪ %65‬خواهد بود‪.‬‬
‫چندین خصیصه کلیدي براي فرآیندهاي بازیافت باید درنظر گرفته شوند که از جمله می‌توان‬
‫به‪:‬‬

‫‪‬جداسازي‬
‫‪‬جابه‌جايي درست مواد خطرناك‬
‫‪‬امنیت کارگران واستانداردهاي سالمتی‬
‫‪‬عمق انجام عملیات بازیافت‬
‫‪‬نرخ‌هاي بازیافت و درجه به کارگیري مجدد مواد‬

‫مدل دايره‌اي اقتصاد با توجه به بازيگران و فعاالن حوزه (‪)Bohr 2008‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪:‬تفکیک زباله‬
‫چگونه باید زباله را تفکیک کرد؟‬ ‫‪‬‬

‫در ق‪3‬دم اول ب‪3‬رای بازی‪3‬افت زبال ‌هه‪3‬ا بای‪3‬د م‪3‬واد قاب‪3‬ل تجزی‪3‬ه مث‪3‬ل پس‪3‬مانده‌های آش‪3‬پزخانه و م‪3‬واد غ‪3‬ذایی را از‬
‫س‪3‬ایر زبال ‌هه‪3‬ا ج‪3‬دا ک‪3‬رده و س‪3‬عی ش‪3‬ود فق‪3‬ط این م‪3‬واد را در کیس‪3‬ه زبال‪3‬ه ریخت‪3‬ه و ب‪3‬ه رفتگ‪3‬ر تحوی‪3‬ل داد‪ .‬این‬
‫م‪3‬واد را ب‪3‬ه ن‪3‬وعی ک‪3‬ود ب‪3‬ه ن‪3‬ام کمپوس‪3‬ت تب‪3‬دیل می کنن‪3‬د و ب‪3‬رای اص‪3‬الح خ‪3‬اک و ج‪3‬بران م‪3‬واد غ‪3‬ذایی از دس‪3‬ت‬
‫رفت‪3‬ه از آن اس‪3‬تفاده می کنن‪3‬د‪ .‬در ق‪3‬دم دوم بای‪3‬د م‪3‬واد قاب‪3‬ل بازی‪3‬افت را از زبال‪3‬ه ه‪3‬ا ج‪3‬دا ک‪3‬نیم‪ .‬شیش‪3‬ه‪ ،‬کاغ‪3‬ذ‪،‬‬
‫پالستیک و انواع فلزات از بهترین مواد برای بازیافت هستند‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫توسط‪EPA‬‬
‫‪EPA‬‬ ‫شدهتوسط‬
‫منتشرشده‬
‫‪-1960‬منتشر‬
‫‪-1960‬‬ ‫‌های‪-2012‬‬
‫‪-2012‬‬ ‫‌های‬‫فواصلسال‬
‫سال‬ ‫شهریدردرفواصل‬
‫‌هایشهری‬
‫‌های‬‫بازیافتزباله‬
‫زباله‬ ‫نرخ تولید‬
‫نرخ‬

‫‪11‬‬
 ‫پسماند یعنی چه؟‬ ‫‪‬‬

‫پسماند یا به اصطالح عام زباله و آشغال‪ ،‬یعنی تمام مواد زاید حاصل از فعالیتهای انسان و حیوان که‬ ‫‪‬‬

‫غیرقابل استفاده و بی مصرف باشد‪.‬‬

‫پسماندهای جمع‌آوری شده در تهران در کجا پردازش و دفع می‌شوند؟‬ ‫‪‬‬

‫پس‪3‬ماندهای خ‪3‬انگی ش‪3‬هر ته‪3‬ران ب‪3‬ه ص‪3‬ورت روزان‪3‬ه ب‪3‬رای پ‪3‬ردازش‪ ،‬بازی‪3‬افت و تولی‪3‬د کمپوس‪3‬ت (ک‪3‬ود آلی)‬
‫به مجتمع بزرگ آرادکوه منتقل می شوند‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫دستـه‌بنـدي انـواع پسماند ‪:‬‬

‫انواع پسماندها با استفاده از دو طبقه بندی بررسی می‌شوند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫طبق‪3‬ه بن‪3‬دی اول‪ ،‬ش‪3‬امل پس‪3‬ماندهای ت‪3‬ر ی‪3‬ا آلی ی‪3‬ا ارگانی‪3‬ک ی‪3‬ا فس‪3‬ادپذیر پس‪3‬ماندهای خش‪3‬ک ی‪3‬ا غ‪3‬یرآلی ی‪3‬ا‬ ‫‪‬‬

‫غیرارگانیک یا غیرفسادپذیر و پسماندهای خطرناک و ویژه می‌شود‪.‬‬

‫طبق‪3‬ه بن‪3‬دی دوم‪ ،‬ش‪3‬امل پس‪3‬ماندهای خ‪3‬انگی‪ ،‬پس‪3‬ماندهای بیمارس‪3‬تانی‪ ،‬پس‪3‬ماندهای تج‪3‬اری‪ ،‬پس‪3‬ماندهای‬ ‫‪‬‬

‫خطرن‪3‬اک پس‪3‬ماندهای ص‪3‬نعتی پس‪3‬ماندهای خ‪3‬اک و نخال‪3‬ه س‪3‬اختمانی پس‪3‬ماندهای خیاب‪3‬انی‪ ،‬پس‪3‬ماندهای پارکه‪3‬ا‪،‬‬
‫فضای سبز و گورستان ها می شود‪.‬‬

‫‪13‬‬
‫پس‪3‬ماندهای خ‪3‬انگی ش‪3‬امل پس‪3‬ماندهای ع‪3‬ادی من‪3‬ازل‪ ،‬م‪3‬واد اض‪3‬افی باقیمان‪3‬ده در فرآین‪3‬دهای آش‪3‬پزی‪،‬‬ ‫‪‬‬

‫تغذیه‪ ،‬پسماندهای فضای سبز‪ ،‬پسماندهای میوه و سبزیجات و ‪ ...‬می‌شود‪.‬‬

‫به زبال‪3‬ه ه‪3‬ای حاص‪3‬ل از فع‪3‬الیت مراک‪3‬ز بهداش‪3‬تی و درم‪3‬انی‪،‬بیمارس‪3‬تانها‪ ،‬درمانگاهه‪3‬ا‪ ،‬مطب ه‪3‬ای‬ ‫‪‬‬

‫پ‪3‬زشکان ‪3‬و دندانپزشکان‪ 3،‬آزمایشگاهه‪3‬ا و ‪ ...‬زایدات ‪3‬بیمارستانی‪ 3‬یا به‪3‬داشتی ‪3‬می‌گویند‪.‬‬

‫پس‪3‬ماندهای تج‪3‬اری ن‪3‬یز ش‪3‬امل م‪3‬واد زای‪3‬د ناش‪3‬ی از فعالیته‪3‬ای ص‪3‬نوف مختل‪3‬ف تج‪3‬اری و ب‪3‬ازاری می‬ ‫‪‬‬

‫شود‪.‬‬

‫پس‪3‬ماندهای خطرن‪3‬اک ش‪3‬امل ب‪3‬اطری‪ ،‬المپ فلوروس‪3‬نت و پس‪3‬ماندهای ص‪3‬نعتی ش‪3‬امل م‪3‬واد زای‪3‬د ناش‪3‬ی‬ ‫‪‬‬

‫از ‪3‬فعالی‪3‬ت های ص‪3‬نایع ‪3‬و کار‪3‬گاه‌های مختلف ک‪3‬ه در طی‪ 3‬فر‪3‬ایند تولید ای‪3‬جاد می‪3‬شود ا‪3‬تالق ‪3‬می‌گردد‪.‬‬

‫همچ‪3‬نین پس‪3‬ماندهای خ‪3‬اک و نخال‪3‬ه س‪3‬اختمانی ب‪3‬ه م‪3‬واد زای‪3‬د حاص‪3‬ل از عملی‪3‬ات عم‪3‬رانی و تخ‪3‬ریب و‬ ‫‪‬‬

‫نو‪3‬س‪3‬ازی س‪3‬اخت‪3‬مانها‪ 3‬مانن‪3‬د آج‪3‬ر‪ ،‬ش‪3‬ن‪ ،‬ا‪3‬ل‪3‬وار‪ ،3‬س‪3‬نگ‪ ،3‬بتن ‪3‬و ‪ ...‬اتالق میگ‪3‬ردد‪ .‬ب‪3‬رگ‪ 3‬درخت‪3‬ا‪3‬ن‪ ،‬لجن‬
‫بر‪3‬وه‪3‬ا‪ 3‬و جوی‌ه‪3‬ای ‪3‬خیاب‪3‬انی‪3 ،‬زا‪3‬ی‪3‬دات ‪3‬ن‪3‬اش‪3‬ی از ‪3‬ه‪3‬رس درخ‪3‬ت‪3‬ان خی‪3‬اب‪3‬انی ‪3 3‬و ‪ ...‬پس‪3‬ماند‌های خیاب‪3‬انی و‬
‫آ‌‬
‫پس‪3‬مان‪3‬دهای ‪3‬پارک‪3‬ه‪3‬ا‪ ،‬فض‪3‬ای ‪3‬س‪3‬بز و گ‪3‬ورس‪3‬تان‪3‬ها ش‪3‬ا‪3‬مل ‪3‬پس‪3‬ما‪3‬ندهای ‪3‬با‪3‬غب‪3‬انی‪3 ،3‬زای‪3‬د‪3‬ات ناش‪3‬ی از ‪3‬چمن زنی‪،3‬‬
‫هرس درختان‪ ،‬شاخ و برگ و ‪ ...‬می‌شود‪.‬‬
‫‪14‬‬
 ‫چه نوع پسماندهایی خطرناک هستند؟‬

‫زباله‌ه‪3‬ای خطرن‪3‬اک ب‪3‬ه م‪3‬واد زای‪3‬د جام‪3‬دی اطالق می ش‪3‬ود ک‪3‬ه ب‪3‬القوه خطرن‪3‬اک هس‪3‬تند و ی‪3‬ا اینک‪3‬ه م‪3‬وجب‬ ‫‪‬‬

‫خط‪3‬ر ب‪3‬رای س‪3‬المتی انس‪3‬ان و س‪3‬ایر موج‪3‬ودات زن‪3‬ده ب‪3‬ه وج‪3‬ود می آورن‪3‬د‪ .‬این م‪3‬واد ک‪3‬ه ب‪3‬ه س‪3‬ادگی تجزی‪3‬ه‬
‫پ‪3‬ذیر نیس‪3‬ت اگ‪3‬ر در ش‪3‬رایط مس‪3‬اعد بیول‪3‬وژیکی داش‪3‬ته باش‪3‬ند تکث‪3‬یر می‌ش‪3‬وند و عوام‪3‬ل نامس‪3‬اعد دیگ‪3‬ری‬
‫را در محی‪3‬ط ب‪3‬ه وج‪3‬ود آورن‪3‬د‪ .‬م‪3‬واد زای‪3‬د س‪3‬می و خطرن‪3‬اک‪ ،‬قاب‪3‬ل اح‪3‬تراق‪ ،‬خورن‪3‬دگی و ق‪3‬ابلیت انفج‪3‬ار‬
‫دارند‪.‬‬

‫‪15‬‬
16
‫میزان تولید‪ ،‬بازیافت و دفع مواد در زباله‌های شهری در سال ‪ -2012‬منتشر شده توسط ‪EPA‬‬

‫‪17‬‬
 ‫روش‌هـای بـازیـافـت‪:‬‬
‫روش اول‬
‫تولید ورمی کمپوست از زباله‬ ‫‪‬‬

‫ب‪3‬ر روی زمین بیش از ‪ 3200‬گون‪3‬ه ک‪3‬رم ب‪3‬ر روی ک‪3‬ره خ‪3‬اکی وج‪3‬ود دارد ک‪3‬ه همگی آنه‪3‬ا ب‪3‬ه ج‪3‬ز چن‪3‬د گون‪3‬ه متف‪3‬اوت و مح‪3‬دود ی‪3‬ک‬
‫ن خ‪3‬ا‪3‬ک ‪3‬ر‪33‬ا انج‪3‬ام ‪3‬می ‪3‬هن‪3 3‬د ی‪3‬کی از‪3 3‬این ‪3‬گون‪3‬ه م‪3‬ح‪3‬دو ‪3‬د ب‪3‬ا ن‪3‬ا‪3‬م ‪3‬علم‪3‬ی آ‪3‬نیرنییافوتی‪3‬دا ی‪3‬ا‬
‫ک‪3‬ا‪3‬ر ‪3‬م‪3‬ش‪3‬ت‪3‬رک‪3 3‬یع‪3‬نی ‪3‬ش‪3‬خم ‪3‬زد‪3‬ن ‪3‬و ‪3‬زی‪3‬ر‪3 3‬و ‪3‬رو نم‪3‬ود ‪3‬‬
‫ت د‪3‬ار ‪3‬د ‪ .‬این ک‪3‬رم د‪3‬ر روز بیش‬
‫ی ‪3‬ورم‪3‬ی ‪3‬کم ‪3‬پ ‪3‬وس‪3 3‬‬
‫ی ‪3‬ب‪3‬ار‪3‬ان‪3‬ی‪،‬ت‪3 3‬وا‪3‬ن خ‪3 3‬ور‪3‬دن‪ 3‬ز‪3‬ب‪3‬ال‪3‬ه ‪3‬و ‪3‬تب‪3‬دی ‪3‬ل آن ب‪3‬ه‪ 3‬ک‪3 3‬و ‪3‬د آل ‪3‬‬
‫هم‪3‬ان ک‪3‬رم قرم‪3‬ز ‪3‬خ‪3‬ا‪3‬ک‪3‬ی ح‪3‬ل‪3‬ق‪3‬و ‪3‬‬
‫‪3‬والتی ‪3‬به نا ‪3‬م کو‪3‬د ‪3‬ور‪3‬م‪3‬ی کمپو‪3‬ست ‪3‬تبدی‪3‬ل می کن‪3‬د‪.‬‬
‫ن را ‪3‬به‪3 3‬فض ‪3‬‬
‫ا‪3‬ز وز‪3‬ن خ‪3‬ود غ‪3‬ذا می خ‪3‬ورد ‪3‬و ‪ 60‬تا ‪ 903‬درص ‪3‬د ‪3‬آ ‪3‬‬

‫خصوصیت کود ورمی کمپوست‬ ‫‪‬‬

‫بی ب‪3‬و اس‪3‬ت‪.‬مانع از ایج‪3‬اد عل‪3‬ف ه‪3‬رز می ش‪3‬ود‪ .‬اس‪3‬تفاده از این ک‪3‬ود کیفیت محص‪3‬والت کش‪3‬اورزی را ت‪3‬ا ‪ 50‬درص‪3‬د و کمیت را ت‪3‬ا‬
‫ی ت‪3‬د‪3‬ری‪3‬جی ‪3‬آب مو‪3‬ج‪3‬ود ‪3‬اق‪3‬د‪3‬ا ‪3‬م ب‪3‬ه‪ 3‬ب‪3‬ارو‪3‬ر‬
‫ت آ‪3‬ب ‪3 3‬و آز‪3‬ا ‪3‬د س‪3‬از‪3 3‬‬
‫ی ده‪3‬د‪3 .3‬ب‪3‬ه ‪3‬د‪3‬لی‪3 3‬ل ‪3‬خ‪3‬ا‪3‬ص‪3‬ی‪3‬ت ‪3‬اس‪3‬ف‪3 3‬نج‪3‬ی د‪3‬ر نگ‪3‬ه‪ 3‬د‪3‬اش‪3 3‬‬
‫‪ 90‬د‪3‬رص‪3‬د ا‪3‬ف‪3‬ز‪3‬ای‪3‬ش م‪3 3‬‬
‫ی مح‪3‬ص‪3‬ول‬
‫ن ه‪3‬ر‪ 3‬ن‪3‬وع ‪3‬م‪3‬و‪3‬ا ‪3‬د ش‪3‬ی‪3‬م ‪3‬یا‪3‬ی ‪3‬‬
‫ی ش‪3 3‬ور‪3‬ه زا‪3‬ر ‪،3‬کو‪3‬هپای‪3‬ه ‪3‬و غ‪3‬ی‪3‬ره نم‪3‬وده ‪3‬اس‪3‬ت ‪3‬و ‪33‬از‪ 3‬هم‪3‬ه‪ 3‬م ‪3‬هم‪3‬ت‪3‬ر ب‪3‬ه ‪3‬د‪3‬لی‪3 3‬ل فق‪3‬د‪3‬ا ‪3‬‬
‫‪3‬نم‪3‬و‪3‬دن ز‪3‬م‪3‬ی ‪3‬نه‪3‬ا‪3 3‬‬
‫صو‪3‬ل ‪3‬تا ‪ 53‬ب‪3‬ر‪3‬ابر‪ 3‬محص‪3‬و ‪33‬الت ع‪3‬ادی ‪3‬اس‪3‬ت ‪.3‬‬
‫ت ا‪3‬ین‪ 3‬نو‪3‬ع ‪3‬مح‪3 3‬‬
‫س ‪3‬تف‪3‬ا ‪3‬د ‪3‬ه ‪3‬از ‪3‬ای‪3‬ن کو‪3‬د ار‪3 3‬گا‪3‬نی‪3‬ک است ‪3 3‬و قی‪3‬م ‪3‬‬
‫ک‪3‬شا‪3‬ور‪3‬ز‪3‬ی ‪3‬ت‪3‬و‪3‬لیدی ب‪3‬ا ‪3‬ا ‪3‬‬

‫‪18‬‬
 ‫کود مایع (چای کمپوست ) چگونه تولید می شود؟‬ ‫‪‬‬

‫در فراین‪3‬د تولی‪3‬د ورمی کمپوس‪3‬ت محص‪3‬ول دیگ‪3‬ری ن‪3‬یز بدس‪3‬ت می آی‪3‬د که‪ wormtea‬ی‪3‬ا چ‪3‬ای کمپوس‪3‬ت نامی‪3‬ده می ش‪3‬ود این‬
‫محص‪3‬ول ت‪3‬یره رن‪3‬گ در واق‪3‬ع ش‪3‬یرابه بس‪3‬تر کر ‌مه‪3‬ا ب‪3‬ه هم‪3‬راه لع‪3‬اب و مایع‪3‬ات دف‪3‬ع ش‪3‬ده از ب‪3‬دن ک‪3‬رم می باش‪3‬د ک‪3‬ه از بس‪3‬تر‬
‫خ‪3‬ارج می ش‪3‬ود‪ .‬درص‪3‬ورتی ک‪3‬ه چ‪3‬ای کمپوس‪3‬ت ب‪3‬ه نس‪3‬بت‌های ی‪3‬ک ب‪3‬ه پ‪3‬انزده رقی‪3‬ق ش‪3‬ود ب‪3‬رای پ‪3‬رورش گیاه‪3‬ان در سیس‪3‬تم‬
‫نه‪3‬ای‬
‫ه‪3‬ای کش‪3‬ت آبی‪ ،‬آبی‪3‬اری گل‪3‬دانها و باغ‪3‬ات مناس‪3‬ب خواه‪3‬د ب‪3‬ود‪ .‬چ‪3‬ای کمپوس‪3‬ت ب‪3‬ه ص‪3‬ورتهای مختل‪3‬ف از جمل‪3‬ه بارا ‌‬
‫آبیاری تحت فشار ‪ ،‬محلول پاشی ‪ ،‬کشتهای هیدرو پوتیک ‪،‬مصارف خانگی و تلقیح با بذر استفاده می گردد‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫ميزان قـابليـت بـازيـافـت‪:‬‬

‫‪‬فلزات قابل بازيافت از يك گوشي تلفن همراه‬

‫‪20‬‬
 ‫فواید بازیافت بطری‌های شیشه‌ای چیست؟‬ ‫‪‬‬

‫یش‪3‬ود‪ .‬ه‪3‬ر بط‪3‬ری شیش‪3‬ه‬

‫شیش‪3‬ه معم‪3‬ولی را می ت‪3‬وان ت‪3‬ا دفع‪3‬ات بیش‪3‬مار بازی‪3‬افت ک‪3‬رد زی‪3‬را شیش‪3‬ه فرس‪3‬وده نم ‌‬
‫نوشابه را می‌توان تا ‪ 15‬بار برای مصارف خوراکی بازیافت کرد‪.‬‬

‫قیمت تم‪3‬ام ش‪3‬ده شیش‪3‬ه‌های بازی‪3‬افتی ب‪3‬ا کیفی‪3‬تی مش‪3‬ابه شیش‪3‬ه‌های ن‪3‬و بس‪3‬یار کم‪3‬تر از شیش‪3‬ه ه‪3‬ای ن‪3‬و اس‪3‬ت‪.‬‬
‫شیشه های سبز و قهوه ای رنگ نوشابه جزء مواد قابل بازیافت هستند‪.‬‬

‫ب‪3‬رای مث‪3‬ال بازی‪3‬افت ی‪3‬ک تن شیش‪3‬ه ب‪3‬اعث ص‪3‬رفه ج‪3‬وئی در مص‪3‬رف ح‪3‬دود ی‪3‬ک تن م‪3‬واد مع‪3‬دنی دیگ‪3‬ر می ش‪3‬ود‬
‫(‪ 600‬کیلوگرم ماسه‪190 ،‬کیلوگرم سود سوزآور‪190 ،‬کیلوگرم آهک و ‪60‬کیلوگرم فلدسپات) ‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫نمونه‌اي از كاربردها‬

‫توليد آجر فوق سبك سلولزي با استفاده از بازيافت زباله‌هاي سلولزي خشك‬ ‫‪‬‬

‫مزايا‪:‬‬

‫‪‬حفاظت محيط زيست‬

‫‪‬دارا ب‪3‬ودن وزن بس‪3‬يار كم در مقايس‪3‬ه ب‪3‬ا مص‪3‬الح‬

‫مشابه و سبك‌سازي در پروژه‌هاي ساختماني‬

‫‪‬هزينه پايين‌تر توليد‬

‫‪‬عدم اس‪3‬تفاده از كور ‌هه‪3‬اي خش‪3‬ك‌كن ك‪3‬ه يكي از‬

‫آلوده‌كننده‌هاي محيط‌زيست است‬

‫‪22‬‬
‫‪‬مهم ترین خط مشي ‪ :‬ترغيب‪ ،‬تشويق و آگاهي دادن به مصرف كننده و صرف هزينه برای‬
‫اين موضوع‬

‫‪‬مصرف کننده‬
‫‪ -‬ايستگاه هاي مخصوص براي ريختن زباله (آموزش چگونگي دور ريختن صحيح زباله )‬
‫‪-‬در صورت جداسازي صحيح ‪ ،‬امتيازات شهروندي مانند استفاده رايگان از مكان هاي‬
‫عمومي ‪ ،‬نظير سينماها و استاديوم هاي ورزشي‬
‫‪ -‬اهدا به مدارس و موسسات خيريه و افراد خاص‬

‫‪‬تولید کننده‬
‫‪-‬خود كارخانه ها مسئوليت جمع آوري و بازيابي محصوالت (قانون ‪ WEEE‬اوت ‪)2005‬‬
‫‪ -‬طراحي به گونه ای كه با سهولت و كارايي بيشتري مورد جداسازي ‪ ،‬بازيابي و استفاده مجدد‬
‫(اتحاديه اروپا ‪ :‬ممنوعيت جيوه‪ ،‬كادميوم‪ ،‬كروم‪ ،‬ضد اشتعال هاي برم دار)‬
‫‪ -‬طراحي به گونه ای كه كيفيت و دوام بيشتر قطعات (‪ PE‬با چگالي كم به جاي ‪) PVC‬‬
‫‪ -‬طراحي به گونه ای كه براحتي توانايي ارتقاء داشته‬

‫‪-‬راه حل نادرست ‪ :‬صادرات به کشورهای توسعه نیافته‬

 ‫بحـث و نتيـجـه‌گيـري‬

‫آم‪3‬وزش الزم و ك‪3‬افي در زمين‪3‬ه تفكيك م‪3‬واد زايد در من‪3‬ازل‪ ،‬از جمل‪3‬ه دس‪3‬ته‌بندي و جمع‌آوري كاغ‪3‬ذهاي‬ ‫‪‬‬

‫باطله‪ ،‬روزنامه و مجالت‪ ،‬شيشه‌ها‪ ،‬فلزات و ‪...‬‬

‫آموزش و فرهنگ‌سازي در مهدكودك‌ها و مدارس‬ ‫‪‬‬

‫برگزاری کالس‌هاي آموزشی در سراي محالت‬ ‫‪‬‬

‫تبليغات در رسانه‌هاي عمومي‬ ‫‪‬‬

‫تولید کاالهای با قابلیت بازیافت خوب و تشویق مردم به خرید این کاالها‬ ‫‪‬‬

‫جهت اج‪3‬راي موف‪3‬ق بازيافت و تفكيك از مب‪3‬دا مي‌بايس‪3‬ت از نيروه‪3‬اي متخص‪3‬ص‪ ،‬كارآم‪3‬د و تحص‪3‬يل‌كرده‬ ‫‪‬‬

‫در زم‪3‬ينه باز‪3‬يافت مواد زايد ‪3‬شهري د‪3‬عوت ب‪3‬ه همكار‪3‬ي ن‪3‬مود‪.‬‬
‫كاربرد تجهيزات مناسب‬ ‫‪‬‬

‫استقرار مخازن بازيافت بزرگ و داراي طرح‌هاي متنوع تبليغاتي‬ ‫‪‬‬

‫‪24‬‬
 ‫بحـث و نتيـجـه‌گيـري‬

‫نه‪3‬ا در س‪3‬طح‬
‫حم‪3‬ايت از طرح‌ه‪3‬اي ن‪3‬وين و ك‪3‬اربردي و زمينه‌س‪3‬ازي جهت به‪3‬ره‌وري از آ ‌‬ ‫‪‬‬

‫گسترده‬
‫ارزیابی مکانیسم‌هاي انتقال تکنولوژی شامل مکانیسم‌هاي حمایت مالی‬ ‫‪‬‬

‫‪25‬‬
 ‫منـابـع‪:‬‬
‫‪ -1‬بني‌هاشمي‪ ،‬سيد هاشم‪ ،‬بازيافت از ضايعات الكترونيكي بر منابع مواد‪ ،‬مركز مطالعات و برنامه‌ريزي شهر تهران‪،‬‬
‫ارديبهشت ‪91‬‬

‫‪ -2‬كيايي فرد‪ ،‬آزاده‪ ،‬كرد‪ ،‬بهزاد‪ ،‬تولید مواد و انرژی از پسماند (ساخت کامپوزیت چوب پالستیک از پسماند)‪ ،‬واحد فناور‬
‫پارک علم و فناوری گیالن و عضو باشگاه پژوهشگران جوان‬

‫‪ - 3‬علی‪ ,‬محمد‪ ،‬تولید آجر فوق سبک سلولزی با استفاده از بازیافت زباله‌های سلولزی خشک‪ ،‬پنجمین همایش ملی‬
‫مدیریت پسماند‪ ،‬مشهد‪ ،‬سازمان شهرداری‌ها و دهداری‌های کشور‪1389 ،‬‬
‫‪4- Municipal Solid Waste Generation, Recycling, and disposal in the United States, EPA‬‬

‫‪Prasad Modak, A Guide for Sustainable Urban Development in the 21st Century -5‬‬

‫‪6- Enviro Win, Recycling solid waste, 2001‬‬

‫‪26‬‬
 ‫با تشكر از توجه شما‬

‫‪27‬‬