Temat 3.

1
Przyczyny i skutki unii Polsko-Litewskiej

Wykonał:
kpr. pchor. Bartłomiej Sarnicki
Co to ta Unia?
Unia polsko-litewska – związek Korony Królestwa
Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Zapoczątkowany unią w Krewie w 1385, potwierdzany
w aktach kolejnych unii i wzmacniany wspólną osobą
władcy, ustalony w 1569 aktem unii lubelskiej,
tworzącym wspólne państwo, zwane Rzeczpospolitą
Obojga Narodów. Realnie istniało do 1795.
Kiedy to miało miejsce?
1385 – unia krewska – książę Litwy, Jagiełło, został
poprzez małżeństwo z Jadwigą królem Polski, łącząc
unią dwa państwa. W zamian miał przejść wraz ze
swoim ludem na chrześcijaństwo, walczyć
z Krzyżakami i wypuścić jeńców. Rok później został
ochrzczony jako Władysław Jagiełło oraz koronowany
Po co została zawarta?
Wspólny wróg
Podstawową przyczyną unii polsko - litewskiej było
dążenie do połączenia sił obu państw do walki
z Zakonem Krzyżackim
Chrystianizacja Księstwa Litewskiego
 Ze względu na wielokulturowość i mnogość religii Wielkie
Księstwo Litewskie było państwem potrzebującym dobrej
organizacji i sprawnego dowodzenia, tym bardziej że było
to wówczas największe terytorialnie państwo w Europie.
Zarządzania nie ułatwiały ciągłe konflikty wewnętrzne,
których przyczyną była zasada dziedziczenia tronu przez
wszystkich potomków męskich. Ponadto, Litwa była
zagrożona podwójnym konfliktem militarnym – z
Moskwą na wschodzie i z Krzyżakami na zachodzie. Jako,
że była ostatnim państwem pogańskim w Europie
przyjmując chrzest od Polski, automatycznie
wyeliminowałaby pretekst do ataków przez zakon.
Brak Króla w Królestwie Polskim
Z polskiej perspektywy Unia w Krewie rozwiązałaby
problem braku króla (mężczyzny na tronie). Ludwik
Węgierski nie pozostawił męskiego potomka.
(przywilej koszycki)

Jadwiga Andegaweńska
Wymiana handlowa pomiędzy miastami
Handel międzynarodowy uprawiany przez
mieszczaństwo w obydwu krajach, zarówno w Polsce,
jak i na Litwie; gospodarka tych państw wiązała się z
eksportem różnych surowców, toteż, żeby mogła
rozwijać się wymiana handlowa między krajami doszło
do unii
Inne przyczyny
zwiększenie znaczenia polskiego Kościoła.
dążenie bojarów litewskich do zrównania w prawach
ze szlachtą polską
Skutki pozytywne
Chrzest
W wyniku zawarcia unii polsko-litewskiej, Jagiełło
przybył do Krakowa, gdzie został ochrzczony, wziął
ślub z Jadwigą oraz został koronowany na króla Polski.
Na Litwie Wielkim Księciem Litewskim został Witold
– stryjeczny brat Władysława Jagiełły.
Potężne połączenie
Połączenie Polski i Litwy wpłynęło na podniesienie
rangi obu państw na arenie międzynarodowej. Litwa
utrzymała swoją państwowość, która była zagrożona
przez Moskwę i Zakon Krzyżacki. Co więcej, wspólne
państwo polsko-litewskie stało się potęgą. Za czasów
panowania Kazimierza Jagiellończyka było
największym mocarstwem w ówczesnej Europie.
Wcześniej oba kraje były zbyt słabe, by prowadzić silną
politykę zagraniczną.
Kwestie etniczno – kulturalne
Do kultury polskiej zaczęły przenikać elementy
wschodnie, które w późniejszym czasie wpłynęły na jej
specyficzny charakter.
Lepsza dynastia?
Dzięki unii, tron Polski objęła dynastia Jagiellonów,
której rządy doprowadziły do największego rozkwitu
państwa, o czym świadczy chociażby „złoty wiek” w
historii Polski.

1 mln km²
11 milionów mieszkańców
demokracja szlachecka
W kupie większa siła
Jedną z korzyści połączenia było pokonanie wojsk
krzyżackich w bitwie pod Grunwaldem 15 lipca 1410
roku i zdecydowane osłabienie Zakonu krzyżackiego, a
tym samym późniejsze uzyskanie dostępu do Morza
Bałtyckiego.
Skutki negatywne
Niezadowolenie zakonu
Unia z Litwą zaostrzyła konflikt z Zakonem. Czynnik
przymusowej chrystianizacji został zlikwidowany.
Zakonowi było na rękę, że na Litwie dochodzi do walk
wewnętrznych, dlatego stabilizacja w państwie
litewskim, chrzest Jagiełły oraz zbliżenie z Polską
miało rzutować wzmożonym konfliktem z państwem
krzyżackim.
Żale Moskiewskie
Kolejnym zagrożeniem jest sprawa z Moskwą.
Zbliżenie polsko-litewskie a co gorsza ślub Jagiełły z
Jadwigą był nie na rękę Dymitrowi Dońskiemu. Należy
pamiętać, że początkowo miało dojść do ugody
litewsko-moskiewskiej. Litwa miała przyjąć chrzest z
rąk Moskwy w obrządku prawosławnym, Jagiełło miał
też ożenić się z córką Dymitra - Zofią. Niestety, plany
te poszły w niepamięć na skutek właśnie zbliżenia
polsko-litewskiego, które miało rzutować w niedługim
czasie konfliktem z Moskwą.
Zostawienie narzeczonej
Doszło do zmiany sojuszy i popsucia się relacji Polski z
innymi państwami. Na skutek zerwania zaręczyn
Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem, doszło do
popsucia się relacji z Habsburgami oraz nastąpiło
rozluźnienie sojuszu polsko-węgierskiego. Węgrom też
nie podobało się zbliżenie polsko-litewskie. Pod
znakiem pytania stała wcześniejsza unia polsko-
węgierska za rządów Ludwika Andegaweńskiego.
Jak to się ma do teraźniejszości
 Unia w Krewie, mimo iż podpisana kilka wieków temu, nadal
ma przełożenie na współczesne relacje polsko-litewskie. Spór
zapoczątkował termin applicare w dokumencie, który Polacy
interpretowali jako włączenie Litwy do Polski, a Litwini jako
połączenie obu państw. Polskie spojrzenie na akt krewski
sugeruje zatem likwidację Litwy z mapy Europy. Litwini
natomiast na przestrzeni lat kreowali postać Władysława
Jagiełły jako ludobójcy i zdrajcy narodu, który sprzedał własne
państwo. Do tej pory istnieje spór między polskimi, a
litewskimi historykami nad interpretacją kłopotliwego
terminu, a w niektórych litewskich podręcznikach są
powtarzane przypuszczenia, że akt w Krewie to notatnik,
brudnopis, po którym zawarto prawdziwy, zaginiony akt.
Dziękuję za uwagę