Thực chất và ý nghĩa của cuộc

cách mạng trong triết học do

Mác và Ăngghen thực hiện
I. THỰC CHẤT CỦA CUỘC CÁCH MẠNG TRIẾT HỌC DO
MÁC VÀ ĂNGGHEN THỰC HIỆN

Sự ra đời của triết học Mác vào những năm 40 của thế kỷ XIX đã
được thừa nhận là một cuộc cách mạng trong lịch sử triết học

Giải thích thế giới Cải tạo

thế giới
1. Sự thống nhất giữa chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng

 Thời kì Cổ đại:
• CNDV thường tách
khỏi PPBC
• Cả CNDV lẫn PPBC
đều còn ở trình độ
thô sơ chất phác
 Thời kỳ Phục hưng và
Cận đại:
• CNDV đã có bước phát
triển về chất
• Tuy nhiên, nó vẫn là
CNDV siêu hình, nghĩa
là vẫn tách rời PPBC
 Chủ nghĩa duy vật được làm
giàu bằng PPBC
Trong triết học của C.Mác:
CNDV gắn kết, thống nhất
hữu cơ với PPBC PPBC được ông đặt trên nền
CNDV
 2. Sáng tạo ra chủ nghĩa duy vật lịch sử

 CNDV trước C.Mác: đóng một vai trò to lớn đối với sự phát triển
của xã hội, của khoa học và triết học nhưng không triệt để

 Không đánh đổ được CNDT một cách hoàn toàn.

CNDT vẫn còn nơi ẩn trú của nó là lĩnh vực xã hội, lịch sử,
tinh thần.
CNDV của C.Mác:giải thích một cách duy vật, khoa học không chỉ
thế giới tự nhiên, mà cả lĩnh vực xã hội, lịch sử, tinh thần

 CNDV của C.Mác là chủ nghĩa duy vật triệt để nhất,

 Mở ra một thời kỳ mới trong nghiên cứu xã hội, lịch sử
bằng việc chỉ ra quy luật hình thành, vận động và phát
triển của xã hội, của lịch sử
 Sáng tạo ra chủ nghĩa duy vật lịch sử là biểu hiện vĩ đại nhất của
cuộc cách mạng trong triết học do C.Mác thực hiện

 Thể hiện được tính đặc thù của lĩnh vực lịch sử – lĩnh vực
hoạt động của con người

 Trở thành cơ sở thế giới quan và phương pháp luận cho C.Mác
nghiên cứu kinh tế, phát hiện ra học thuyết giá trị thặng dư

 Hiểu được sự phát sinh, phát triển, diệt vong tất yếu của hình thái
kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa
3. Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn
Trước khi triết học Mác ra đời: tập trung chủ yếu vào giải thích thế giới,
mà ít chú ý tới cải tạo thế giới

‘‘ Khuyết điểm chủ yếu của toàn bộ chủ nghĩa duy

vật từ trước đến nay – kể cả chủ nghĩa duy vật của
Phoiơbắc – là sự vật, hiện thực, cái cảm giác
được, chỉ được nhận thức dưới hình thức khách
thể hay hình thức trực quan, chứ không được nhận
thức là hoạt động cảm giác của con người, là thực
tiễn’’
- C.Mác -
 Trung tâm chú ý của triết học Mác không chỉ là giải thích thế
giới, mà quan trọng hơn là cải tạo thế giới

Triết học của C.Mác đã chỉ ra

rằng: chỉ có thể cải tạo được
thế giới thông qua hoạt động
thực tiễn của con người

Trên cơ sở đó, triết học của ông đã trở thành công cụ nhận thức và cải
tạo thế giới của nhân loại tiến bộ
Giữa triết học Mác với hoạt động thực tiễn của giai cấp vô
sản có sự thống nhất hữu cơ với nhau

Cơ sở, động lực

Chủ nghĩa duy
Hoạt động
vật biện chứng
thực tiễn của
và chủ nghĩa
giai cấp vô sản
duy vật lịch sử
Soi đường, dẫn dắt
4. Thống nhất giữa tính khoa học với tính cách mạng

Bản chất khoa học của triết học Mác đã bao hàm tính cách mạng

Tính cách mạng biểu hiện

ở trong bản chất khoa học
của học thuyết, trong mục
đích cải tạo thế giới, trong
vai trò và sứ mệnh lịch sử
của giai cấp vô sản

Tính khoa học sâu sắc, càng phản ánh đúng quy luật của sự phát triển thế
giới thì tính cách mạng càng cao, càng triệt để
Chủ nghĩa duy vật của Mác đã chỉ rõ cho giai cấp vô sản con đường phải theo để
thoát khỏi chế độ nô lệ về tinh thần

 Triết học Mác là vũ khí tinh thần của giai cấp vô sản
 Giai cấp vô sản là vũ khí vật chất của triết học Mác trong cuộc đấu tranh vì
xã hội tương lai
5. Xác định mối quan hệ giữa triết học với các khoa học
cụ thể
 Trước khi triết học Mác ra đời: triết học hoặc là hòa
tan, ẩn giấu đằng sau các khoa học khác, hoặc đối lập
với chúng

 Thời kỳ Trung cổ:

Triết học được coi là “bộ

môn” của thần học, có
nhiệm vụ chứng minh sự
tồn tại của Thượng đế
 Ở thời kỳ Cận đại

Triết học được coi là mêthaphisica với nghĩa là nền

tảng thế giới quan của con người, như quan niệm
của R.Đêcáctơ

Triết học được coi là tổng thể tri thức của

con người trong quan niệm của Ph.Bêcơn

Chính những thành tựu của khoa học tự nhiên nửa đầu thế kỷ XIX bộc lộ những
hạn chế, sự bất lực của phương pháp siêu hình trong nhận thức thế giới
  Trong quan hệ với các khoa học cụ thể, triết học Mác đóng vai trò thế
giới quan, phương pháp luận chung nhất
 Thực tiễn phát triển mạnh mẽ của các khoa học cụ thể càng làm
tăng vai trò thế giới quan, phương pháp luận của triết học Mác

 Cuộc cách mạng trong triết học do C.Mác thực hiện có ý

nghĩa lý luận và thực tiễn vô cùng to lớn đối với thời đại:

 Làm cho chủ nghĩa xã hội không tưởng có cơ sở để trở thành khoa học

 Làm cho triết học thay đổi cả về vai trò, chức năng và nhiệm vụ
 Gắn bó chặt chẽ với thực tiễn phong trào công nhân
những năm 30-40 của thế kỉ XIX

Gắn bó với thực tiễn cách mạng quần chúng nhân dân

Ý nghĩa Thực tiễn con người vận động và phát triển nên sự
hoàn thiện là điều cần thiết

Gắn bó với khoa học cụ thể, sự hợp tác của những

người nghiên cứu triết học Mác và các nhà khoa
học

Phê phán các nhà khoa học tự nhiên khi nói rằng họ
không cần tư duy lí luận
Lênin và Bác Hồ là tấm gương sáng về việc
bổ sung, hoàn thiện chủ nghĩa cộng sản và
phát triển phù hợp

Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn cán bộ,

đảng viên thấm nhuần quan điểm học
tập chủ nghĩa Mác-Lênin