BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN

THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Traditional
medicine

HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG

VÀ ỨNG DỤNG TRONG Y HỌC
BsCKI Phạm Phước Tâm
MỤC TIÊU
BÀI HỌC Trình bày được nội dung của
học thuyết âm dương.

Trình bày được ứng dụng

học thuyết âm dương trong y học.
 Traditional
I. HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG
medicine
Cách đây gần 3000 năm, người xưa
nhận thấy sự vật luôn có mâu thuẫn
nhưng thống nhất với nhau, không
ngừng vận động, biến hóa để phát
sinh, phát triển và tiêu vong, gọi là
học thuyết âm dương.
I. ĐẠI CƯƠNG
Trong y học, học thuyết âm dương
quán triệt từ đầu đến cuối, từ đơn giản
đến phức tạp trong suốt quá trình cấu
tạo cơ thể, sinh lý, bệnh lý, chẩn đoán,
và các phương pháp chữa bệnh y học
cổ truyền.
 II. QUY LUẬT CƠ BẢN
CỦA HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG

Âm Dương Đối Lập

1 3 Âm Dương Tiêu Trưởng

Âm Dương Hỗ Căn
2 4
Âm Dương Bình Hành
 * Từ 4 quy luật trên, khi vận dụng vào y học người ta còn thấy một số
phạm trù sau:
 Thông thường bản
Sự đối lập giữa hai mặt chất phù hợp với hiện
âm dương là tuyệt đối, tượng, khi chữa bệnh
nhưng trong điều kiện người ta thường dựa
cụ thể nào đó có tính vào bản chất bệnh:
a. Sự tương
chất tương đối. đối và tuyệt đối như bệnh hàn dùng
của hai mặt âm thuốc nhiệt, bệnh
dương nhiệt dùng thuốc hàn.
 Nhưng có lúc bản
b. Trong âm có c. Bản chất và chất không phù hợp
Âm dương nương dương và trong hiện tượng
dương có âm với hiện tượng gọi là
tựa lẫn nhau cùng
sự “thật giả” (chân
tồn tại, có khi xen
giả).
kẽ vào nhau trong
sự phát triển.
Các quy luật âm dương, các phạm trù của nó được biểu hiện bởi
một hình tròn có hai hình cong chia diện tích ra hai phần bằng nhau:

Hình thái cực đồ

 Traditional
III. ÂM DƯƠNG VÀ Y HỌC medicine
 III. ÂM DƯƠNG VÀ Y HỌC
1. Về cấu tạo 2. Quá trình phát sinh và
cơ thể và sinh lý phát triển của bệnh tật.
 Bệnh tật phát sinh do sự mất
Âm: tạng, kinh âm, huyết, thăng bằng về âm dương
bụng, trong, dưới… trong cơ thể được thể hiện
bằng sự thiên thắng hoặc
Dương: Phủ, kinh dương, thiên suy.
khí, lưng, ngoài…
 Trong quá trình phát triển
 Tạng thuộc âm, Phủ của bệnh, tính chất bệnh còn
thuộc dương chuyển hóa lẫn nhau giữa
 Vật chất dinh dưỡng hai mặt âm dương.
thuộc âm, cơ năng hoạt  Sự mất thăng bằng của âm
động thuộc dương. dương gây ra các chứng
bệnh ở những vị trí khác
nhau của cơ thê tùy theo vị
trí đó ở phần âm hay dương.
 III. ÂM DƯƠNG VÀ Y HỌC
4. Về chữa bệnh và các
phương pháp chữa bệnh
a. Chữa bệnh: là sự điều hòa lại sự
mất cân bằng về âm dương của cơ
thể

3. Về chẩn đoán b. Về thuốc được chia làm 2 loại :

bệnh tật  Thuốc mát, lạnh (lương, hàn)
thuộc âm để chữa bệnh nhiệt
 Dựa vào 4 phương thuộc dương.
pháp khám bệnh  Thuốc ấm, nóng (ôn, nhiệt)
 Dựa vào 8 cương thuộc dương để chữa bệnh hàn
thuộc âm.
lĩnh
c. Châm cứu : Bệnh nhiệt dùng
 Dựa vào tứ chẩn châm, bệnh hàn dùng cứu. Bệnh
hư thì bổ, bệnh thực thì tả.
 Natural

THANK YOU