Mniejszości Narodowe i Etniczne w Polsce: Łemkowie – górale karpaccy

Kim są Łemkowie?
• Łemkowie to mniejszość etniczna w Polsce, do której przynależność
podczas Narodowego Spisu Powszechnego ludności w 2011 r.
zadeklarowało około 10 000 obywateli polskich.
• Mniejszość etniczna to ci mieszkańcy Polski, którzy nie mają polskiego
pochodzenia.
• Łemkowie to lud, który na tereny obecnej Polski dotarł w XIII-XIV
(13/14 wieku) wieku.
• Charakteryzowali się oni własnym językiem i kulturą, oraz zdolnością
do przetrwania w trudnych, górskich warunkach.
Gdzie mieszkali Łemkowie?
• Tradycyjnie
członkowie tej
mniejszości
zamieszkiwali tak
zwaną
Łemkowszczyznę,
czyli:
• Beskid Niski i
• część Beskidu
Sądeckiego.
Język
łemkowski
• Językowo Łemkowie należą do Słowian, ich język to odmiana
ukraińskiego, silnie zmieniona przez sąsiedztwo z językiem polskim i
językiem słowackim.
• Do dziś język przetrwał w zasadzie tylko w formie ustnej, przekazywany z
pokolenia na pokolenie.
• Nie jest nauczany w szkołach.
• Alfabet łemkowski: Б В Г Ґ Д Е Є Ж З І И Ы Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч
ШЩЮЯЬЪ
 Strój i ubiór codzienny
Łemków
• W świątecznym stroju zachodniej
Łemkowszczyzny, dominowały
ubrania w naturalnych kolorach,
futra baranie oraz skóry bydlęce.
• Na Łemkowszczyźnie, na co dzień
noszono starą, podniszczoną
odzież świąteczną.
Organizacje i tytuły prasowe Łemków w
Polsce
Główne organizacje:
• Stowarzyszenie Łemków,
• Zjednoczenie Łemków,
• Stowarzyszenie „Ruska Bursa” w Gorlicach.

Najważniejsze tytuły prasowe:

• „Besida”
• „Watra”
• „Łemkowski Rocznik”
Flaga Łemków
• Flaga Łemków składa
się z trzech kolorów:
niebieskiego –
symbolizującego
niebo, żółtego –
symbolizującego
zboże oraz zielonego
oznaczającego lasy i
góry.
Religia
• Prawie do końca XVII (17)
wieku obszar
Łemkowszczyzny należał
do prawosławnej diecezji
przemyskiej.
• Historycznie Łemkowie byli
zatem prawosławni.
Budownictwo Łemków
• Większość osad zachodniej
Łemkowszczyzny to łańcuchówki.

• Ciągnęły się one łańcuchem

równoległym do potoku i głównej drogi
wiejskiej.
• Tradycyjne budownictwo łemkowskie, ze
względu na dostępność budulca, było
drewniane.
 Kuchnia Łemkowska
• Podobnie jak w większości regionów karpackich,
tradycyjne pożywienie Łemków opierało się na
surowcach własnych.

• Były to przede wszystkim mąki: owsiana, żytnia

oraz kasze.
• Z produktów zwierzęcych najważniejszą rolę w
kuchni łemkowskiej odgrywał nabiał.
• Najpopularniejszą potrawą, był czyr, czyli
rozgotowana we wrzątku gruba mąka razowa.