Miary statystyczne

O czym będziemy mówić:

 położenie (średnia arytmetyczna i ważona,
kwantyle /kwartyl, decyl, kwintyl,
percentyl, mediana/, wartość modalna)
 rozproszenie (wariancja, odchylenie
standardowe, współczynnik zmienności)
 asymetria (lewo- i prawoskośność,
współczynnik/wskaźnik skośności)
 Położenie

Miary położenia wskazują

wokół jakich wartości
skupia się rozkład
analizowanych zmiennych.
Średnia arytmetyczna

N – liczba pomiarów
X – element szeregu
𝜮X - suma elementów
Średnia ważona

w - waga średniej np. liczby pomiarów

N – liczba pomiarów
X – element szeregu
 Kwantyl

Wartość cechy, która dzieli badaną uporządkowaną zbiorowość na określone

części pod względem liczebności(pozostające w określonej proporcji)
Mediana(Me)- kwantyl rzędu 2
Kwartyl(Q1,Q2,Q3)- kwantyl rzędu 4
Kwintyl(k1,k2,k3,k4)- kwantyl rzędu 5
Decyl(d1,d2,…,d9)- kwantyl rzędu 10
Centyl/percentyl(p1,p2,…,p99)- kwantyl rzędu 100
 Mediana

Mediana, wartość środkowa, drugi kwartyl – wartość cechy

w szeregu uporządkowanym, powyżej i poniżej której
znajduje się jednakowa liczba obserwacji. Mediana jest
kwantylem rzędu 1/2, czyli drugim kwartylem .
 Dominanta(wartość modalna)

Wartość cechy występującej w danej grupie

najczęściej
(dominantą może być więcej niż 1 wartość).
 Wariancja i odchylenie standardowe.
Odchylenie- od każdego elementu szeregu odejmujemy jego średnią.
Wariancja- suma kwadratów odchyleń podzielona przez liczbę
obserwacji.
Odchylenie standardowe- kwadratowy pierwiastek z wariancji.
 Współczynnik zmienności

Klasyczna miara zróżnicowania rozkładu cechy. W odróżnieniu od odchylenia

przeciętnego, które określa bezwzględne zróżnicowanie cechy, współczynnik
zmienności jest miarą względną, czyli zależną od wielkości średniej arytmetycznej.
 Współczynnik asymetrii

Służy do określania jak wygląda rozkład, tzn. czy dane są w miarę równo rozłożone po obu stronach
średniej/mediany, czy może po którejś stronie obserwacje leżą dalej od średniej.
As<0 – asymetria lewostronna
As=0 – rozkład symetryczny
As>0 - asymetria prawostronna
 Asymetria
Asymetrię rozkładu można zbadać porównując dominantę, medianę i wartość
oczekiwaną (średnią). W przypadku rozkładu symetrycznego wszystkie te
parametry są równe.

dominanta <mediana <średnia-to rozkład jest asymetryczny prawostronnie.

dominanta >mediana >średnia-to rozkład jest asymetryczny lewostronnie.
Zadanie 1
Dla następujących liczb stanowiących jedną próbę:
3, 1, 5, 5, 2, 4, 1
podaj: a) liczbę elementów N tego szeregu statystycznego, b) sumę ∑X,
c) Xśr – średnią arytmetyczna, d) medianę, e) odchylenia od średniej, f)
sumę odchyleń od średniej, g) kwadraty odchyleń od średniej, h) sumę
kwadratów odchyleń od średniej, i) wariancję, j) odchylenie
standardowe, k) sumę kwadratów ∑X2, l) kwadrat sumy, m) współczynnik
zmienności; n) czy rozklad tego szeregu jest jedno- czy dwumodalny?
Zadanie 2
Zebrano informacje o ilości sprzedanych przez 18
akwizytorów zestawów kosmetyków uzyskując następujace
dane (po uporządkowaniu):
6, 9, 10, 12, 13, 14, 14, 15, 16, 17, 17, 18, 18, 21, 22, 22,
25, 30.
Obliczyć: a) średnią arytmetyczną, b) wariancję, c)
odchylenie standardowe, d) współczynnik skośności, e) 50,
70 oraz 90 percentyl.
Zadanie 3
Oblicz średnią z trzech średnich, z których
Xśr1=4,4 jest oparta na 10 pomiarach,
Xśr2=2,5 jest oparta na 20 pomiarach, a
średnia Xśr3=0,8 na 30 pomiarach.
Zadanie 4
Iloczyn dwóch kolejnych liczb parzystych jest
o 296 mniejszy od iloczynu następnych dwóch
liczb parzystych. Oblicz średnią arytmetyczną
z tych czterech liczb.
Zadanie 5
Średnie pensje netto w trzech zakładach
pracy wyniosły Xśr1=1680 zł, Xśr2=2269 zł i
Xśr3=4210 zł, a odpowiednie ochylenia
standardowe pensji wynoszą S1=220 zł,
S2=370 zł i S3=440 zł. W którym z zakładów
występuje największe rozproszenie
zarobków?