BEZROBOCIE

Katarzyna Migoń, Kamil Czapiewski

1
RYNEK PRACY
Rynek pracy jest częścią gospodarki, gdzie
odbywają się transakcje między
pracodawcami a poszukującymi pracy.
Klasyczna koncepcja rynku pracy zakłada
równowagę między popytem a podażą
pracy przy danej płacy. Według
keynesizmu państwo musi interweniować,
aby osiągnąć pełne zatrudnienie. Obecnie
rynki pracy są zdominowane przez
elastyczne formy zatrudnienia. Polityka
rynku pracy jest realizowana przez
publiczne i niepubliczne instytucje, które
świadczą usługi dla osób poszukujących
pracy. Istnieje segmentacja i sektory rynku
pracy, które różnią się charakterystyką
pracowników i rodzajem pracy.

2
BEZROBOCIE
Bezrobocie to zjawisko
polegające na tym, że pewna
część ludzi zdolnych do pracy,
poszukujących pracy i
akceptujących istniejący
poziom wynagrodzenia nie
znajduje zatrudnienia.

3
 Bezrobocie można rozpatrywać w skali makro i mikro.

• Z bezrobociem w skali makro mamy do czynienia • Natomiast bezrobociem w skali mikro jest utrata
w sytuacji, gdy na określonym obszarze pracy z powodu braku kwalifikacji lub innych
geograficznym znaczna liczba osób zdolnych do umiejętności pozwalających objąć i utrzymać
podjęcia pracy pozostaje poza zatrudnieniem. stanowisko.

4
SIŁA ROBOCZA
W ekonomii oznacza
część społeczeństwa w wieku
produkcyjnym, która jest w stanie
pracować i do tego skłonna. Zatem jest to
suma zatrudnionych i bezrobotnych. Siła
robocza to zdolność człowieka do
wykonywania pracy, na którą składają się
zdolność fizyczna i psychiczna
oraz kwalifikacje wynikające z
posiadanego wykształcenia i
doświadczenia. Siła robocza obejmuje
ludzi pracujących i poszukujących pracy.
Stanowi jeden z głównych czynników
wytwórczych.

5
 W zależności od przyczyn występowania
wyróżnia się:
• bezrobocie strukturalne, wynika z nieaktywności struktury podaży siły
roboczej i popytu na nią na rynku pracy. Wynikać może również z
szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi
nie nadąża szkolnictwo zawodowe i ogólne. Bezrobocie strukturalne
występuje także, gdy zasoby kapitałowe są niewystarczalne dla
zatrudnienia zasobów pracy
• bezrobocie technologiczne wynika z postępu technicznego,

RODZAJE
automatyzacji i mechanizacji procesów wytwórczych, które mają
charakter praco-oszczędny. Pojawia się, gdy tempo wzrostu
gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny,

BEZROBOCIA prowadząc do wzrostu i unowocześnienia produkcji przy spadku

zatrudnienia,
• bezrobocie koniunkturalne wywoływane jest spadkiem popytu
konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe
wykorzystanie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstw. Poziom
popytu jest poddany stałym wahaniom cyklu koniunkturalnego, jakim
podlega gospodarka. W fazach wysokiej koniunktury popyt rozszerza
się i bezrobocie spada nawet do poziomu bezrobocia naturalnego
• bezrobocie frykcyjne jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku
pracy; dotyczy ludzi zmieniających zawód, pracę, przenoszących się do
innej miejscowości;
• bezrobocie sezonowe jest efektem wahań aktywności gospodarczej w
różnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków
klimatycznych 6
W zależności od formy występowania
wyróżnia się:
• bezrobocie krótkookresowe - do 3 miesięcy bez
zatrudnienia.
• bezrobocie średniookresowe - od 3 do 12 miesięcy bez
zatrudnienia.
• bezrobocie długookresowe - dotyczy osób pozostających
bez pracy od 6 do 12 miesięcy. Może przekształcić się w
bezrobocie długotrwałe, ponieważ dłuższe pozostawanie
bez pracy powoduje zmniejszenie szans na ponowne
zatrudnienie.
• bezrobocie ukryte to pewna - nieokreślona - liczba osób,
które w myśl ustawy nie mogą zarejestrować się jako
bezrobotne, albo wykonywana przez nich praca nie jest
niezbędna z punktu widzenia zatrudniającego. Występuje
głównie na wsi (nadmiar rąk do pracy, dawniej - przerost
administracji).
• bezrobocie rejestrowane to liczba osób bezrobotnych,
czyli posiadających określone w ustawie cechy i
zarejestrowanych w urzędach pracy.

7
PODAŻ PRACY Dostępne na rynku zasoby pracy, czyli
ilość pracy generowana przez
pracowników, gotowych podjęć pracę
przy określonych stawkach płac.
Do głównych determinant podaży pracy
należą:
• czynniki demograficzne,
• wysokość oferowanego za pracę
wynagrodzenia,
• dostęp do innych dochodów,
• preferencje dotyczące czasu wolnego i
pracy.

8
CZYNNIKI Czynniki demograficzne Czynniki ekonomiczne
1. Przyrost naturalny 1. Wysokość płacy realnej
WPŁYWAJĄCE NA 2. Struktura ludności według wieku 2. Wysokość podatków od
PODAŻ PRACY 3. Saldo migracji
dochodów
3. System opieki
4. Struktura zamieszkania "miasto-
społecznej państwa
wieś"
4. Wysokość płacy nominalnej
5. Struktura ludności według płci
6. System szkolenia i kształcenia
7. Mobilność ludności
8. Indywidualne motywacje i decyzje

9
POPYT NA
PRACĘ
Popyt na pracę odnosi się do
zapotrzebowania firm,
przedsiębiorstw i innych
organizacji na pracowników. Jest
to ilość pracy, którą
przedsiębiorstwa chciałyby
zatrudnić przy określonym
poziomie płac.

10
 Poziom płac: Generalnie rzecz biorąc, im niższa jest płaca, tym
większy jest popyt na pracę, ponieważ pracodawcy są w stanie
zatrudnić więcej pracowników nie ponosząc znaczących
kosztów.

Popyt jest Produktywność pracy: Im bardziej produktywni są pracownicy,

kształtowany
tym większy jest popyt na ich pracę, ponieważ przedsiębiorstwa
cenią wysoką wydajność.

przez różne
czynniki, takie Cena wyjściowych towarów i usług: Jeżeli cena towarów lub
usług, które firma produkuje, wzrasta, popyt na pracę również

jak: zwykle wzrasta.

Technologia: Technologia może wpływać na popyt na pracę na

różne sposoby. Na przykład, automatyzacja może zmniejszyć
popyt na pewne rodzaje pracy, podczas gdy nowe technologie
mogą zwiększyć popyt na pracę w innych obszarach.
11
RÓWNOWAGA
RYNKU PRACY
Sytuacja, w której następuje
zrównanie podaży pracy oraz
popytu na pracę określa się
mianem równowagi na rynku
pracy. Oznacza one pełne
zatrudnienie – czyli taki stan na
rynku pracy, kiedy wszystkie
osoby akceptujące określony
poziom wynagrodzenia mogą
znaleźć pracę. W gospodarce
rynkowej równowaga na rynku
pracy oraz pełne zatrudnienie
wiążą się ze zjawiskiem
bezrobocia dobrowolnego i
naturalnego.

12
BRAK Brak równowagi na rynku pracy objawia
się na dwa sposoby. W sytuacji, kiedy
RÓWNOWAGI NA podaż pracy jest większa niż popyt na
pracę, pojawia się zjawisko bezrobocia –
RYNKU PRACY część zdolnych do podjęcia pracy i
poszukujących zatrudnienia osób nie
znajduje posady pomimo akceptowania
oferowanych na rynku pracy
wynagrodzeń. Z kolei w sytuacji, kiedy
popyt na pracę przewyższa podaż pracy,
dochodzi do zjawiska nazywanego
deficytem siły roboczej, niedoborem kadr
lub niedoborem talentów – oferując
określony poziom wynagrodzenia, część
pracodawców nie może znaleźć
pracowników posiadających wymagane
kwalifikacje.

13
WPŁYW PŁACY MINIMALNEJ
NA WYSOKOŚĆ BEZROBOCIA
Płaca minimalna, jako kategoria ekonomiczna, wywiera wpływ
m.in. na koszty pracy oraz likwidowanie niekorzystnych form
konkurencji. Jako kategoria społeczna ma na celu przede
wszystkim zapewnienie niezbędnych środków utrzymania oraz
zmniejszanie napięć społecznych poprzez redukcję rozpiętości
płac. Wyższa płaca minimalna wpływa na zwiększenie kosztu
funkcjonowania przedsiębiorstw, zwłaszcza tych, które
zatrudniają osoby niewykwalifikowane lub bez doświadczenia.
W efekcie tego przedsiębiorcy decydujący się na zwiększenie
produkcji starają się nie zwiększać zatrudnienia lub nawet je
redukować, natomiast poprawiają wydajność firmy poprzez
zakup nowych maszyn lub zwiększenie wydajności
pracowników dotychczas zatrudnionych

14
WPŁYW WYSOKOŚCI ZASIŁKU DLA
BEZROBOTNYCH NA WYSOKOŚĆ
BEZROBOCIA
W literaturze zwraca się przede wszystkim uwagę na to, że
zasiłki dla bezrobotnych obniżają intensywność poszukiwań
pracy, zwiększają płace progową oraz wywierają presję na
wzrost płac. Efekty te powinny prowadzić do wzrostu stopy
bezrobocia i redukcji agregatowej produkcji. Rzeczywisty
wpływ zasiłków na rynek pracy nie jest jednak tak
jednoznaczny. Zasiłki są świadczeniem wypłacanym
bezrobotnym w okresie poszukiwania pracy. Ten dodatkowy
dochód pozwala bezrobotnym bardziej selektywnie podchodzić
do ofert pracy.

15
METODY WALKI
Z BEZROBOCIEM
• Polityka gospodarcza
• Polityka aktywizacji zawodowej
• Inwestycje w infrastrukturę
• Wspieranie przedsiębiorczości
• Programy zatrudnienia publicznego
• Edukacja i szkolenia
• Przeciwdziałanie dyskryminacji na rynku
pracy
• Aktywne środki zaradcze dla określonych
grup
• Pracownik na odległość i elastyczne formy
zatrudnienia
• Współpraca międzysektorowa

16
 Rząd może stosować politykę fiskalną i
monetarną, aby pobudzić wzrost gospodarczy.
Obniżanie stóp procentowych przez bank
centralny i zwiększanie wydatków publicznych
mogą wpłynąć na zwiększenie aktywności
gospodarczej i stworzenie nowych miejsc
pracy.

Polityka
gospodarcza
17
 Rządy mogą wprowadzić programy
aktywizacji zawodowej, które pomagają
osobom bezrobotnym w znalezieniu pracy. Te
programy mogą obejmować szkolenia
zawodowe, doradztwo zawodowe, staże,
praktyki zawodowe czy dotacje dla
pracodawców, którzy zatrudniają
bezrobotnych.

Polityka
aktywizacji
zawodowej
18
 Inwestycje publiczne w infrastrukturę, takie jak
budowa dróg, mostów, szkół i szpitali, mogą
stworzyć nowe miejsca pracy i wpłynąć na
rozwój gospodarczy.

Inwestycje w
infrastrukturę
19
 Rządy mogą wspierać przedsiębiorczość
poprzez ułatwianie zakładania nowych firm,
zwalczanie biurokracji, dostęp do finansowania
i mentorstwo dla początkujących
przedsiębiorców. Nowe firmy mogą generować
nowe miejsca pracy.

Wspieranie
przedsiębiorczości
20
 Rządy mogą wprowadzać programy
zatrudnienia publicznego, które tworzą prace o
charakterze tymczasowym w sektorach
użyteczności publicznej, takich jak opieka
zdrowotna, ochrona środowiska czy prace
społeczne.

Programy
zatrudnienia
publicznego
21
 Inwestowanie w system edukacji i szkolenia
zawodowego może zwiększyć poziom
kwalifikacji pracowników i dostosować ich
umiejętności do potrzeb rynku pracy.

Edukacja i
szkolenia
22
 Równość szans na rynku pracy jest ważna.
Pozwala zapobiegać wykluczeniu
zawodowemu i dyskryminacji ze względu na
płeć, rasę, wiek, pochodzenie etniczne czy
niepełnosprawność.

Przeciwdziałanie
dyskryminacji na
rynku pracy
23
 Niektóre grupy, takie jak młodzi ludzie, osoby
niepełnosprawne czy długotrwale bezrobotni,
mogą wymagać specjalnych programów i
środków wsparcia, aby pomóc im w
znalezieniu pracy.

Aktywne środki
zaradcze dla
określonych grup
24
 Wspieranie elastycznych form zatrudnienia,
takich jak praca zdalna czy umowy o dzieło,
może pomóc w tworzeniu dodatkowych
możliwości zatrudnienia.

Pracownik na
odległość i
elastyczne formy
zatrudnienia
25
 Efektywne rozwiązania bezrobocia wymagają
współpracy międzysektorowej, czyli
zaangażowania rządu, przedsiębiorstw,
organizacji pozarządowych i społeczności
lokalnych.

Współpraca
międzysektorowa
26
Każdy kraj i region może wymagać
dostosowania tych metod do swoich
konkretnych warunków
gospodarczych, demograficznych i
społecznych. Efektywna walka z
bezrobociem wymaga
zrównoważonego podejścia i
długoterminowej strategii.

27
Bibliografia:
• https://bazekon.uek.krakow.pl/en/gospodarka/171211647 (dostęp
01.02.2024)
• https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/bezrobocie-naturalne-row
nowaga-na-rynku-pracy_pr-622.html
(dostęp: 01.02.2024)
• https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracodawcow/1756/bezrobocie-defi
nicja-rodzaje-przyczyny-i-skutki
(dostęp: 01.02.2024)
• https://zielonalinia.gov.pl/-/sytuacje-ktore-wplywaja-na-okres-pobieran
ia-zasilku-dla-bezrobotnych
(dostęp: 01.02.2024)
• https://mfiles.pl/pl/index.php/Rynek_pracy (dostęp: 01.02.2024) 28
DZIĘKUJEMY

29