RANY MIAŻDŻONE

• Rany miażdżone - powstają podobnie jak rany tłuczone, przy czym siła działająca na tkanki jest
większa, a przez to obrażenia tkanek są poważniejsze. Skutkiem tego jest rozległe uszkodzenie
tkanek i częste złamania kości. Co więcej, krwawienie z takich ran jest niewielkie lub w ogóle
nie występuje
• Rany miażdżone okupione są wysoką śmiertelnością sięgającą nawet do 60%, najczęściej
dochodzi do nich w terenie zurbanizowanym (przygniecenie fragmentami budowli), górach i
jaskiniach (przygniecenie dużymi fragmentami skał). W wyniku destrukcji tkanek następuje
uwolnienie do krwioobiegu mioglobiny, skutkujące uszkodzeniem nerek. Dodatkowo uwolniony
z uszkodzonych komórek i narastający wskutek uszkodzenia nerek potas prowadzi do zaburzenia
pracy
Rany goją się przez :
• Rychłozrost - gojenie pierwotne, doraźne, w przebiegu którego brzegi rany zostają do siebie
zbliżone, zrastają się ze sobą i powstaje linijna blizna.
• Ziarninowanie - gojenie wtórne lub opóźnione, które trwa dłużej i zachodzi wówczas, gdy z
różnych powodów nie doszło do pierwotnego zamknięcia rany. W takich przypadkach w dnie
rany powstaje ziarnina, która jest podłożem do regeneracji powierzchownych warstw skóry i
naskórka. Narastają one z brzegów rany na ziarninę. Takie gojenie wymaga starannej pielęgnacji
i regularnych zmian opatrunków
 OBJAWY OGÓLNE

• Wzrost ciepłoty ciała do 39 -40 stopni

• Tętno przyspieszone do 120-130/ min
• Wstrząs
• Wymioty
• Anemizacja
• Obrzęk kończyny
• Skąpa wydzielina z rany
 LECZENIE

Założenie opatrunku uciskowego i unieruchomienie kończyny na miejscu zdarzenia i transport do

szpitala.
Przed przystąpieniem do zaopatrzenia rany należy dokładnie określić wielkość, charakter, drążenie
oraz współistnienie uszkodzeń (naczyń,nerwów, mięsni , kości)
Chirurgiczne opracowanie rany , przy zachowaniu aseptyki i antyseptyki.
Profilaktyka przeciwtężcowa
W przypadku ran o niepewnym gojeniu podawane są antybiotyki
 POWIKŁANIA

• Opóżnione gojenie
• Infekcje miejscowe i ogólne
• Zgorzel gazowa, występująca w przypadku zakażeń beztlenowcami ran miażdżonych ,
rozległych złamań kości kończyn . Zgorzel gazową wywołują bakterie beztlenowe
( Clostridium perfringens , C. septicum , C. Histolyticum)
 LECZENIE ZGORZELI
• Leczenie zgorzeli jest wyłącznie operacyjne , zabieg należy wykonać natychmiast ponieważ są to
wskazania życiowe . Polega to na dokładnym chirurgicznym zaopatrzeniu rany , z szerokim
rozcięciem wszystkich jej zachyłków , mięsni i powięźi wzdłuż kończyny . Jeżeli proces
obejmuje całą kończyne, należy ją amputować w granicach zdrowych tkanek . Ponadto stosuje
się antybiotykoterapie oraz leki poprawiające stan ogólny . Chorzy też wymagają leczenia w
komorach hiperbarycznych.
 ROKOWANIE

• Jest niepewne zarówno co do uratowania kończyny , jak i życia pacjenta . Po wygojeniu

pozostają trwałe ubytki funkcji kończyny.
 BIBLIOGRAFIA

• „Tamowanie krwawienia w warunkach pola walki „ Marcin Woźniak

• Ortopedia i traumatologia. Tom 1-2. Red. Gaździk, Tadeusz Sz. . Warszawa: PZWL
Wydawnictwo Lekarskie, 2010,