9o Mάθημα

Η ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

H Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική
Tι ήταν η Αραβική άνοιξη;

 Επαναστατικό κύμα διαδηλώσεων που έλαβε χώρα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια
Αφρική από τις 18 Δεκεμβρίου 2010 και μετά

 Αιτίες:
• Παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• Υψηλά ποσοστά φτώχιας
• Υψηλά ποσοστά ανεργίας
• Υψηλή συγκέντρωση πλούτου στα χέρια λίγων
• Μία νέα γενιά μορφωμένων και καλλιεργημένων με κίνητρο απαίτησαν πολιτικές αλλαγές
• Μέσω των ΜΜΕ και των νέων τεχνολογιών οι αξίες και ο τρόπος ζωής της δύσης
μεταφέρεται στους καταπιεσμένους νέους της Μέσης Ανατολής
Τρόπος εκδήλωσης των εξεγέρσεων

 Διαδηλώσεις, συλλαλητήρια, καταλήψεις δημόσιων χώρων

 Διαμαρτυρίες στους δρόμους, μερικές φορές βίαιες
 Απεργίες, μποϋκοτάζ
 Διάδοση μέσω κοινωνικών δικτύων
 Βίαιη καταστολή, φυλακίσεις, βασανισμοί
Για ποιο λόγο γίνονται οι διαδηλώσεις;

 Φτώχεια
 Διαφθορά
 Ανεργία
 Λογοκρισία
 Κρατική βία
Σε ποιες χώρες εξαπλώθηκε η Αραβική
Άνοιξη
Τυνησία
Τυνησία

 Ανατροπή του προέδρου μετά από

διαδηλώσεις ενός μήνα τον Ιανουάριο
του 2011
 Υψηλή ανεργία
 Υψηλός πληθωρισμός
 Διαφθορά
Η αφορμή για την εξέγερση

 Στις 17 Δεκεμβρίου 2010 ένας πλανόδιος μικροπωλητής, ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι

δέχθηκε επίθεση από αστυνομικούς που τον έδειραν, τον πρόσβαλαν,
αναποδογύρισαν το καροτσάκι του και κατάσχεσαν τις ζυγαριές του
 Όταν πήγε στη νομαρχία για να παραπονεθεί αρνήθηκαν να τον δουν
 Απελπισμένος πήγε σ’ένα βενζινάδικο, πήρε βενζίνη και αυτοπυρπολήθηκε
Οι συνέπειες

 Εξαιτίας μεγάλης ανεργίας, φτώχειας, διαφθοράς και πολιτικής καταπίεσης ο

θάνατος του Μπουαζίζι ήταν ο καταλύτης για την έναρξη της εξέγερσης στην
Τυνησία που ενέπνευσε παρόμοιες εξεγέρσεις σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή
Αίγυπτος
Αίγυπτος

 Δεκάδες χιλιάδες Αιγύπτιοι διαδήλωσαν για 18 μέρες

 846 νεκροί, 6000 τραυματίες
 Διαδηλώσεις εναντίον αστυνομικής βίας, λογοκρισίας, διαφθοράς, υψηλών τιμών
στα τρόφιμα, υψηλής ανεργίας, χαμηλών μισθών και ανελεύθερου καθεστώτος
 Ο πρόεδρος Μουμπάρακ ανατράπηκε τον Φεβρουάριο του 2011
Η πλατεία Ταχρίρ
Διαδηλώσεις στην Αίγυπτο

 Οι πρώτη μέρα των διαδηλώσεων ονομάστηκε «Ημέρα Οργής»

 Ο Αιγύπτιος πρόεδρος διέταξε τις δυνάμεις ασφαλείας να βγουν στους δρόμους
και επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας
 Η υπέρμετρη βία οδήγησε ακόμα περισσότερους διαδηλωτές τους δρόμους
 Μετά την ανατροπή του Μουμπάρακ διεξήχθησαν εκλογές το 2012 που κέρδισε
ο ισλαμιστής Μοχάμεντ Μορσι
 Τον επόμενο χρόνο ο Μόρσι ανατράπηκε με πραξικόπημα και αντικαταστάθηκε
από τον υπουργό άμυνας Φατάχ αλ Σίσι
 Ο Μόρσι και άλλα μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας καταδικάστηκαν σε
βαριές ποινές
 Ο Σίσι εξελέγη πρόεδρος σε νέες εκλογές το 2014
Λιβύη
Λιβύη

 Η εξέγερση ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2011

 Από τότε ομάδες ανταρτών ελέγχουν τμήματα της Λιβύης
 Ο Καντάφι χρησιμοποιεί στρατό εναντίον πολιτών
 Ξεσπάει εμφύλιος πόλεμος (50.000 νεκροί μέχρι τον Αύγουστο του 2011)
 Ο Καντάφι ανετράπη και δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 2011
 Από τότε η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς εμφυλίου πολέμου
Συρία
Συρία

 Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2011 και η εξέγερση τον Μάρτιο
του 2011
 Οι διαδηλωτές απαίτησαν την παραίτηση του προέδρου Μπαχάρ αλ Άσαντ,
ελευθερία του τύπου και τέλος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που ισχύει από
το 1963
 Ο Άσαντ αντιμετώπιζε βίαια τις διαδηλώσεις
 Επέβαλε λογοκρισία και στα κοινωνικά δίκτυα
 Μαζικές συλλήψεις, βασανισμοί και εκτελέσεις
 Mέσω της αναταραχής στο Ιράκ το Ισλαμικό Κράτος επεκτάθηκε και στη Συρία
Ισλαμικό Κράτος – Μέγιστη Επέκταση
Ισλαμικό Κράτος

 Πρόκειται για μια ομάδα τζιχαντιστών που εμπνέονται από τη σαλαφιστική

ιδεολογία
 Ο σαλαφισμός ξεκίνησε στη σημερινή Σαουδική Αραβία στα τέλη του 19ου αιώνα
ως αντίδραση στην επέκταση των δυτικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή
 Πρότεινε την επιστροφή στις παραδόσεις των «σαλάφ», των τριών πρώτων
γενιών Μουσουλμάνων που περιλάμβανε των Μωάμεθ, τους συντρόφους του,
τους διαδόχους του και τους διαδόχους των διαδόχων του.
 Απορρίπτουν τους νεωτερισμούς και υποστηρίζουν την επιβολή της σαρία.
Ιδεολογία του ΙΣΙΣ

 Το Ισλαμικό Κράτος είναι μια εξτρεμιστική ομάδα που ακολουθεί τη σκληρή

ιδεολογική γραμμή της Αλ Κάιντα και είναι οπαδός των παγκόσμιων αρχών της
τζιχάντ. Όπως και η Αλ Κάιντα και πολλές άλλες σύγχρονες ομάδες τζιχαντιστών,
το Ισλαμικό Κράτος αναδύθηκε από την ιδεολογία της Μουσουλμανικής
Αδελφότητας, την πρώτη ισλαμιστική ομάδα στον κόσμο που χρονολογείται από
τα τέλη της δεκαετίας του 1920 στην Αίγυπτο. Το Ισλαμικό Κράτος ακολουθεί
μια ακραία αντι-Δυτική ερμηνεία του Ισλάμ, η οποία προωθεί την θρησκευτική
βία και θεωρεί εκείνους που δεν συμφωνούν με τις ερμηνείες της ως άπιστους και
αποστάτες. Παράλληλα έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα Σαλαφιστικού είδους
ισλαμικό κράτος στο Ιράκ, τη Συρία και άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής.