ANALIZË LETRARE

MIGJENI

Punoi : klajdi zhupa

Pranoi: MS. Irena gjoni
Klasa: 12d
Jeta
MILLOSH GJERGJ NIKOLLA I NJOHUR MË SHUMË
PËRMES NOFKËS MIGJENI ISHTE NJË NDËR POETËT
DHE PROZATORËT MË TË MËDHENJ NË SHQIPËRINË
E VITEVE 30’. MIGJENI KONSIDEROHET SI NJË NDËR
SHKRIMTARËT MË TË LEXUAR E MË TË
RËNDËSISHËM TË LETËRSISË SHQIPE TË SHEKULLIT
TË 20-TË. PËR EPOKËN ISHTE NJË ZË KREJTËSISHT
NOVATOR NGA BRENDIA DHE FORMA DHE NDIKIMI
MBI LETËRSINË SHQIPE TË KOHËS ISHTE I MADH
 ÇËSHTJET QË TRAJTONTE

ÇËSHTJET QË MIGJENI VENDOSTE PËR TË ILUMINUAR

JETËN E SECILIT NJERI ISHIN SHUMË DELIKATE.
•ME VEPRAT E TIJ AI IU KUNDËRVU REGJIMIT TË PRINCIT
ZOG.
•ÇDO TEMË QË TRAJTONTE, E PARAQISTE NË NJË MËNYRË
TË DREJTPËRDREJTË, PA FSHEHUR ASGJË E KU KËTO TEMA
PREKNIN JETËN E PËRDITSHME TË NJERËZVE TË KOHËS.
 “NOVELAT E
QYTETIT TË VERIUT”
“NOVELAT E QYTETIT TË VERIUT”, ISHIN TË PËRFUNDUARA NË FUNDIN E
VITIT 1936, POR U BOTUAN NË VITIN 1944, PAS VDEKJES SË AUTORIT. NË
KËNDVËSHTRIMIN LETRAR “NOVELAT E QYTETIT TË VERIUT” JANË FORMAT
MË TË NDËRLIQSHME LETRARE TË MIGJENIT NË PROZË. BRENDA KËTIJ
VËLLIMI JANË DISA NGA VEPRAT E TIJ MË TË RËNDËSISHME.
 KARAKTERISTIKA

KARAKTERISTIKË E GJITHË LIGJERIMIT LETRAR NË PROZË TE

MIGJENI ËSHTË FAKTI SE AI I JEP HAPËSIRË DIALOGUT, OSE EDHE
MONOLOGUT NË MJAFT RASTE DHE NË KËTË MËNYRË
PERSONAZHET TASHMË TË FLASIN ME ZËRIN E TYRE; KOMUNIKIMI I
TYRE ME LEXUESIN TASHMË THJESHT NDËRMJETËSOHET PREJ
NARRATORIT, I CILI NUK ËSHTË MË NË POZITA QËNDRORE NË
RRËFIM, POR QË TËRHIQET NË PRAPASKENË DUKE LËNË VETË
HISTORINË TË FLASË PËRMES ZËRAVE TË VETË ATYRE QË JANË
AKTANTËT E ASAJ QË ËSHTË DUKE NDODHUR.
NJË KARAKTERISTIKË TJETËR E VEPRIMTARISË MIGJENIANE
NË PROZË ËSHTË EDHE PRANËVËNIA E PAZAKONTË E
TITUJVE TË NOVELAVE DHE SKICAVE LETRARE TË TIJ.

“BUKURIA QË VRET”, “LEGJENDA E MISRIT”, “VETVRASJA E

TRUMCAKUT”, “NGJARJE PA LËVIZJE”, “BUKËN TONE TË
PËRDITSHME FALNA SOT”.
 STUDENTI NË SHTËPI
PËRSHKRUAN NJË NDËR MARRËDHËNIET MË THEMELORE TË
SHOQËRSISË NJERËZORE: MARRËDHËNIA BABË-BIR, NË NJË AMBIENT
SHQIPTAR KU MBISUNDON LIGJI PATRIAKAL. MARRËDHËNIA BABË-BIR
ËSHTË KRIJUAR DHE TEMATIZUAR SI NJË FTOHJE, SI NJË MOSPAJTIM NË
HESHTJE, SEPSE BABAI MUNDOHET TË PROJEKTOJË TEK I BIRI
PIKTURËN E VET. PËRVEÇ KËSAJ MARRËDHËNIE PARAQITET EDHE
MARRËDHËNIA VËLLA-MOTËR. KJO LLOJ MARRËDHËNIE ËSHTË NGRITUR
NË NIVELIN E EMOCIONEVE SHUMË TË FUQISHME. NA PARAQITET
SHPËRTHIMI I EMOCIONEVE TË MOTRËS KUR DUHET PATJETËR TË
MARTOHET ME DIKË QË NUK E DO ASPAK. AJO IDENTIFIKOHET SI
VIKTIMA SHUMË E RËNDË E MENTALITETIT PATRIAKAL SHQIPTAR, KU PËR
FATIN E VAJZËS VENDOS BABAI, KURSE PËR FATIN E GRUAS VENDOS
BURRI.
 KOMENT
FRAGMENTAR
 PERSONAZHET
AGEJA
VAJZË E RE, PËRFAQËSUESE E NJË
BREZI TË RI, ME MUNDËSI PËR TA
NDRYSHUAR RRJEDHËN E JETESËS.
AGES NUK I MUNGON DËSHIRA PËR TA
PREKUR NDRYSHIMIN, POR I MUNGON
MUNDËSIA PËR TË NDRYSHUAR.
SIPAS KODIT MORAL, VAJZA NUK DUHEJ
TË KUNDËRSHTONTE ZGJEDHJEN E TË
ATIT PËR FATIN E SAJ. AJO DUHEJ VEÇ
TË POHONTE.
NËNA E NUSHIT
KISHTE LINDUR TË ISHTE HIJA E TË
SHOQIT.
(IRONIA – NËPËR SHTËPI FJALA E SAJ
NUK
DËGJOHET, AJO VEÇ DËGJON DHE
MBËSHTET TË SHOQIN. E SI AJO, TË
PAFJALA, ISHIN TË GJITHA NËNAT. )
 Babai
KRYEFAMILJARI, ËSHTË SHTYLLA, MBI
TË CILIN NGRIHET NGREHINA E
FAMILJES. AI KRIJON ATMOSFERË
FRIKE.
(IRONIA – AI DUHEJ TË MBANTE FORT
FRENAT E FAMILJES, NDAJ DUHEJ TË
DËGJOHEJ VEÇ FJALA E TIJ.)
NUSHI
NJË STUDENT I ARDHUR NË TROJET E
TIJ DUKE VËNË RE NDRYSHIMIN DHE
PROBLEMETET QË KA MENTALITETI .
NUSHI ISHTE I ZGJUAR DHE KUNDRA
ATIJ MENTALITETI.
 GJUHA E MIGJENIT
NË DIALOGUN MES NUSHIT DHE AGES:
• FJALI TË SHKURTRA, DIALOG I PRERË. MOTËR E VËLLA SILLEN SI
TË PANJOHUR PËR TË FSHEHUR GJENDJET E TYRE.

NË PËRSHKRIMIN E GJENDJES PSIKOLOGJIKE TË NUSHIT:

• GJUHA ËSHTË MË E THELLË. NUSHI BLUAN MENDIMET, QË
KALOJNË NGA KODI MORAL DREJT MOSPAJTIMIT ME TË. AI NUK
MUND T’I IMPONOHET SHOQËRISË, THJESHT HESHT PËRBALLË SAJ,
POR VLON NË MENDIME BRENDA VETES.
 FIGURAT LETRARE
●EPITETE
(SHOQËRI SHPIRTKEQE, I PASUR, PUNËTOR, DJALË I PJEKUR, MËRZI E MADHE
ETJ)

●KRAHASIME
(...SI HYJT RRETH DIELLIT...)

●METAFORA
(SHOQNIA LËNGON, ZOG DREQIT I MADH ASHT, SKANDALI SHKAKTON VDEKJEN E
NDERIT ETJ)

●IRONI
(PRANDAJ, SHOQNI, PO DESHE TË MOS LOZIN NË KURRIS TAND, NDRRO FORMAT.
HIQI BRAGASHAT.)
MIGJENI TEK
“VARGJET E
LIRA”
MIGJENI PRAKTIKOI SHUMË MËNYRËN E TË SHKRUARIT
POEZI. AI KISHTE KRIJUAR NJË LIBËR, I CILI PËRMBANTE
NJË SËRË KËNGËSH. STRUKTURA E LIBRIT VAZHDONTE SI:
PARATHANJA E PARATHANJAVE SI HYRJE, KANGËT E
RINGJALLJES, KANGËT E MJERIMIT, KANGËT E PËRNDIMIT,
KANGËT NË VETE, KANGËT E RINISË, KANGËT E FUNDIT.
 KANGËT E PAKËNDUEME

MIGJENI E ARTIKULON ARTIN E VET TË POEZISË SI NJË MUNDIM TË THELLË PSIKOLOGJIK,

DUKE QENË KRIJIMI NJË SHPËRTHIMI I MUNDIMSHËM. AI ËSHTË I VETËDIJSHËM QË POEZIA E
TIJ DO TA SHFAQË NJË REBEL TË PËRMBAJTUR DHE QË PORTRETIZON AUTORI VETVETEN
TE POEZIA KANGËT E PAKËNDUEME, DUKE U MBROJTUR E DUKE U HAPUR NËPËRMJET
DIELLIT TË VET ALEGORIK. AI QË NË FILLIM SHQYRTON NË VETVETE ILUZIONIN DHE
DEZILUZIONIN PËR FUQINË NDRYSHUESE TË POEZISË SË VET.
 KANGËT E RINGJALLJES
TE KANGËT E RINGJALLJES IDEJA E ZGJIMIT KALON NËPËR PESË
SHKALLË A VARIANTE.
TË BIRTË E SHEKULLIT TË RI DUAN LUFTA TË REJA E DUAN
NGADHËNJIM. KJO NXJERR NE DRITE KËRKESËN PËR LINDJEN E
NJERIUT TË RI,QË DO TË MËKËMBË NJË KOHË TË RE.KY NJERIU I RI
DO TË ZGJOJË NDËRGJEGJET E FJETURA NJEREZORE, PËRNJOHJEN
E VETTE JETES DHE TE LIRISE.
KËSHTU MIGJENI, SHPJEGON BRENDA VJERSHËS
QËNDRIMIN,ZGJIMIN E VULLNETEVE TË NDRYDHURA, TË SHTYPURA,
TË CILAT DO TË SHFAQEN SI SIMBOL I SHKËNDIJËS QË NGRITET
LARTË, DUKE PLAGUAR ERRËSIRËN, SI NJË SHPIRT I RI, I REBELUAR
QË SHKON HAPËSIRËS.
 KANGËT E RINISË
CIKLI KANGËT E RINISË SHPALOS PËR TË FUNDIT HERË MALLIN E
TËRHEQUR MIGJENIAN.
NJË ÇELJE E SHPIRTIT SI THIRRJE, SI SHPRESË, SI BASHKIM ME
SHPIRTIN E NGJASHËM, ME VETVETEN.
KËTO HAPJE SHPIRTËRORE QË MARRIN TRAJTA TË EKZTAZËS SË
PRANVERËS, TË MALLIT RINOR, KËRKOJNË E GJEJNË MALLIN E
VASHËS, QOFTË NË DY BUZË TË FLAKTA APO TË SYVE TË KALTËR.
POR, EDHE GRUAJA ËSHTË E PAMBËRRIJSHME DHE DASHURIA E
PAREALIZUAR.
 KOMENTI NGA ARSHI PIPA
“AI SIÇ E SHPALL VETË KA QEJF TË ZHGËRRYHET NË BALTRAT E
KOHËS,TË PËRSHKOJË TEJEMBANË FERRIN E SAJ. ESHTË KURTHI
MË I MADH PËR NJË SHKRIMTARË KUR EKRANI TEPËR I AFËRT I
NGJARJEVE, PASIONI DHE ANËSIA MUND T’IA SIGUROJË
MILITANTIZMIN, POR T’IA ZBEHIN VIZIONIN E MADH ARTISTIK.
MADHËSHTIA E MIGJENIT, QËNDRON PIKËRISHT NË ATË QË, EDHE
DUKE QENË NË TERR E NË BALTË, NUK E HUMBET ASNJËHERË ATË
VIZION. AS GRIA E JETËS SË PËRDISHME, AS KONKRETËSIA E
NGJARJEVE, E SË FUNDI AS PASIONI I TIJ NUK ZHVESHIN VEPRËN E
TIJ NGA AI THESAR I PAÇMUAR QË ËSHTË UNIVERSALIZMI”.
KOMENT NGA ISMAIL KADARE

“AI SIÇ E SHPALL VET KA QEJF TË ZHGËRRYHET NË BALTAT E

KOHËS, TË PËRSHKOJË TEJMBANË FERRIN E SAJ. ËSHTË KURTHI
MË I MADH PËR NJË SHKRIMTAR KUR EKRANI TEPËR I AFËRT I
NGJARJEVE, PASIONI DHE ANËSIA MUND T’IA SIGUROJË
MILITANIZMIN, POR T’IA ZBEHIN VIZIONIN E MADH ARTISTIK.
MADHËSHTIA E MIGJENIT QËNDRON PIKËRISHT NË ATË QË,
EDHE DUKE QENË NË TERR E NË BALTË NUK E HUMBET
ASNJËHERË ATË VIZION. AS GRIJA E JETËS SË PËRDITSHME, AS
KONKRETËSIA E NGJARJEVE, SË FUNDI AS PASIONI I TIJ NUK E
ZHVESHIN
VEPRËN E TIJ NGA I THESAR I PAÇMUAR QË ËSHTË
UNIVERSALIZMI