ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA NIELETNICH

MAŁOLETNI

To osoba, która nie ukończyła 18 roku życia.

Pełnoletniość uzyskuje z chwilą:

• ukończenia lat 18,

• zawarcia małżeństwa przed ukończeniem 18 lat.
 NIELETNI
( art.1 )

USTAWA
z dnia 9 czerwca 2022 r.
o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich
 NIELETNI
( art.1 )

I próg wiekowy ( ukończyły 10-lat i nie są pełnoletnie)

W zakresie postępowania w sprawach o demoralizację

 DEMORALIZACJA
stan lub proces polegający na przejawianiu przez nieletniego negatywnych
zachowań
PRZYKŁADY:

• naruszania zasad współżycia społecznego ( normy moralne, etyczne,

obyczajowe),

• popełnienie czynu zabronionego,

• uchylanie się od obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki,

• używanie alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych, ich

prekursorów, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych,
D E M O R A L I Z A C J A cdn.

• palenie wyrobów tytoniowych ( w tym e-papierosy )

• posługiwania się wulgaryzmami
 NIELETNI
( art.1 )

II próg wiekowy (13-17 lat)

W zakresie postępowania o czyny karalne jest to
osoba, która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu
13 roku życia, ale przed ukończeniem 17 lat.
 NIELETNI

III próg (wiekowy

art.1 ) ( do 21 lat)
W zakresie wykonywania środków wychowawczych,
środka leczniczego lub środka poprawczego wobec osób,
względem których środki te zostały orzeczone,
nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21,
chyba, że niniejsza ustawa stanowi inaczej.
 CZYN KARALNY

• Wykroczenie, wykroczenia skarbowe

• Przestępstwo, przestępstwo skarbowe
 Bezkarność nie istnieje !

Żródło internet:
https://doba.pl/wroclaw/artykul/policja-zatrzymala-nastoletnich-sprawcow-rozboju-najmlod
szy-ma-13-lat-/26817/15
 Bezkarność nie istnieje !
wg ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich.
Art. 4 § 1 „Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących
o demoralizacji nieletniego(…)ma społeczny obowiązek odpowiedniego
przeciwdziałania temu, a przede wszystkim o tym rodziców lub opiekuna
nieletniego, szkołę, sąd rodzinny, Policję lub inny właściwy organ.
Art. 4 § 2, Każdy, dowiedziawszy się o dopuszczeniu się przez nieletniego czynu
karalnego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję
Art. 4 §3 Instytucje państwowe i samorządowe oraz publiczne i niepubliczne szkoły
i placówki oświatowe, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o
dopuszczeniu się przez nieletniego czynu zabronionego wyczerpującego znamiona
przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego, są obowiązane
niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć
niezbędne czynności, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia
czynu zabronionego.
 WYBRANE PRZESTĘPSTWA

( art.158 kk)
BÓJKA I POBICIE
Bójka- starcie między co najmniej 3 osobami, z których każda
występuje w zajściu w podwójnej roli- atakującego i broniącego się.

Pobicie- to zajście, w którym co najmniej dwie osoby występują

czynnie przeciwko innej osobie lub osobom. W przeciwieństwie do bójki
mamy tu do czynienia z wyraźnym podziałem ról na stronę atakującą i
stronę pokrzywdzoną zachowaniem się napastników.

Zachowanie się sprawców bójki lub pobicia nie polega tylko na „braniu
udziału”, czyli zadawaniu ciosów (zachęcanie do walki, podawanie
narzędzi, zgaszenie światła dla utrudnienia wycofania się z zajścia itp.).
 ZDARZENIE W ZMOŚCIU

17-letniemu Danielowi G. śledczy

przedstawili zarzut zabójstwa i udziału
w pobiciu, argumentując, że z
dotychczasowych informacji wynika, że
to właśnie on był osobą najbardziej
agresywną w tym zdarzeniu i zadał
ofierze kopnięcie w głowę, które
skutkowało zgonem.
Pozostałym dwóm 16-latkom: Szymonowi
J. i Arkadiuszowi P. prokuratura zarzuciła
udział w pobiciu. Z kolei 16-letnia
Gabriela P. usłyszała zarzut pomocnictwa
 (art. 190 kk)
GROŹBA KARALNA

• Polega na grożeniu innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej

szkodę lub szkodę najbliższych.

• Jest to przestępstwo wtedy, gdy groźba ta budzi

u adresata uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona.

• Nie oznacza to, że niebezpieczeństwo spełnienia groźby musi być

realne, wystarczy, że jest ono za takie uważane przez
pokrzywdzonego i ma on podstawy do takiego poglądu.

• Groźba nie musi być wyrażona słownie, wystarczy jakiekolwiek

zachowanie się sprawcy, którego treścią jest groźba popełnienia
przestępstwa, np. poprzez wykonanie gestu, przystawienie broni.
 (art. 280 kk)
ROZBÓJ
Polega na zabraniu cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia
przy użyciu jednego z trzech wymienionych sposobów:

• używając przemocy wobec osoby,

(np. uderzenie, wykręcenie ręki, duszenie),

• grożąc natychmiastowym użyciem takiej przemocy,

• doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub

bezbronności,
(np. uśpienie środkiem nasennym, odurzenie narkotykiem
- stan nieprzytomności; odebranie kul kalece - stan bezbronności ).
 Katowiccy kryminalni zatrzymali
dwóch nastolatków podejrzanych o
rozbój z użyciem noża i wymuszenie
rozbójnicze na
14-letnim chłopcu.
Nastolatkowie ukradli chłopcu telefon
komórkowy i czapkę oraz zmusili do
przekazania pieniędzy. Na czas
trwającego postępowania podejrzani
zostali aresztowani na okres 3
miesięcy. Grozi im kara do 12 lat
więzienia.

Żródło internet, pobrano 13.04.23, g. 13:18,https://katowice.policja.gov.pl/k14/informacje/wiadomosci/344620,Areszty-za-rozboj-z-uzyciem-noza.html

 (art. 278 kk)
KRADZIEŻ ZWYKŁA
Polega na zabraniu cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia.
Rzecz będąca przedmiotem kradzieży musi być cudza,
(stanowić czyjąś własność lub być przedmiotem czyjegoś posiadania).
Działanie sprawcy kradzieży polega na zabraniu rzeczy,
(wyjęciu jej spod faktycznego władztwa innej osoby wbrew jej woli).

(art. 279 kk)

KRADZIEŻ Z WŁAMANIEM
jest nie tylko działanie polegające na pokonaniu zabezpieczenia
przez jego uszkodzenie,
(np. wyłamanie drzwi, przecięcie kłódki),
lecz także pokonanie przeszkody w inny sposób,
(np. przez otwarcie zamka podrobionym kluczem, zerwanie
plomby).
 (art. 288 kk)

NISZCZENIE LUB USZKODZENIE MIENIA

Polega na niszczeniu lub uszkodzeniu cudzej

lub uczynieniu jej niezdatną do użytku
 (art. 288 kk)

Policjanci z Zespołu ds. Nieletnich kaliskiej

komendy zatrzymali 16- latka, który na
elewacjach budynków i obiektów
użytkowych malował graffiti. Wartość strat
powstałą na skutek uszkodzeń oszacowano
na ponad 3,5 tys. złotych. Nastolatek
usłyszał zarzuty dotyczące uszkodzenia
mienia i będzie odpowiadał przed Sądem
Rodzinnym.

Żródło internet, pobrano 13.04.2023 r., g.13:35 https://kalisz.policja.gov.pl/wl7/aktualnosci/160607,Nieletni-amator-graffiti.html

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA NIELETNICH
 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA NIELETNICH
Art. 7. Środkami wychowawczymi są:

1)upomnienie,

2) zobowiązanie do określonego postępowania (np. do zadośćuczynienia

za doznaną krzywdę, do wykonania prac społecznych, do przeproszenia
pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia
w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym,
w szczególności terapii uzależnień, psychoterapii, psychoedukacji,
lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach, do powstrzymania się od kontaktowania się
z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub do zaniechania
używania substancji psychoaktywnej),

3) nadzór odpowiedzialny rodziców albo opiekuna nieletniego,

4) nadzór organizacji społecznej, w tym organizacji pozarządowej,
której celem statutowym jest praca z nieletnimi o charakterze
wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, zapobieganie
demoralizacji nieletnich lub pomoc w readaptacji
społecznej nieletnich, pracodawcy albo osoby godnej zaufania
udzielających poręczenia za nieletniego

5) nadzór kuratora sądowego

6) skierowanie do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji

społecznej, w tym organizacji pozarządowej, lub instytucji
zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym,
terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim
porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją
7) zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów
określonego rodzaju,

8) przepadek przedmiotów pochodzących z czynu zabronionego,

przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do
popełnienia czynu zabronionego, przepadek równowartości
przedmiotów pochodzących z czynu zabronionego lub przedmiotów,
które służyły lub były przeznaczone do popełnienia czynu
zabronionego, przepadek przedmiotów, których wytwarzanie,
posiadanie, obrót, przesyłanie, przenoszenie, przewóz lub
przechowywanie jest zabronione, przepadek przedsiębiorstwa albo
jego równowartości, przepadek korzyści majątkowej albo jej
równowartości lub przepadek przedmiotów czynów zabronionych,
9) umieszczenie w rodzinie zastępczej zawodowej
specjalistycznej, która ukończyła szkolenie przygotowujące
do sprawowania opieki nad nieletnim, zwanej dalej „rodziną
zastępczą zawodową”,

10) umieszczenie w młodzieżowym ośrodku

wychowawczym,

11) umieszczenie w okręgowym ośrodku wychowawczym.

KODEKS KARNY – odpowiedzialność karna
Art. 10

§ 1 Na zasadach określonych w Kodeksie karnym

odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po
ukończeniu 17 lat
 KODEKS KARNY – odpowiedzialność karna
Art. 10

§ 2 Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art.

134 kk zamach na życie Prezydenta RP,

148 kk §1,2 lub 3 zabójstwo,

156 kk §1 lub 3 kk spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

163 kk §1 lub 3 kk prowadzenie zdarzenia niebezpiecznego,

166 kk piractwo,

173 kk § 1 lub 3 kk sprowadzenie katastrofy komunikacyjnej,

197 kk §3 lub 4 kk zgwałcenie lub wymuszenie czynności seksualnej,

223 kk § 2 czynna napaść na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną),

252 kk § 1 lub 2 kk wzięcie lub przytrzymanie zakładnika,

280 kk rozbój
MOŻE ODPOWIADAĆ JAKO DOROSŁY !
 PRZEMOC

to jednorazowe lub powtarzające się intencjonalne

działanie lub zaniechanie
jednej osoby wobec drugiej, które wykorzystując przewagę sił narusza prawa
i dobra osobiste jednostki,
powodując cierpienia i szkody.
RODZAJE PRZEMOCY ?
PRZEMOC FIZYCZNA:

• bicie,
• kopanie,
• opluwanie,
• szarpanie,
• ciągnięcie za uszy,
• przypalanie,
• duszenie,
• krępowanie ruchów
 ZDARZENIE W PRUSZKOWIE

Sąd wydał postanowienie

ws. pobicia nastolatka,
do którego doszło pod koniec
lutego w Pruszkowie pod
Warszawą. Sześcioro
zatrzymanych nastolatków
(w wieku od 14 do 16 lat) na
trzy miesiące zostanie
umieszczonych w
schroniskach dla nieletnich.

Źródło internet, pobrano 17.04.23, godz 16:54Pruszków. Grupa nastolatków znęcała się nad chłopakiem - Fot. Agnieszka Sadowska / Agencja Wyborcza.pl / Twitter/BONZAI_KING
PRZEMOC PSYCHICZNA

• wyzywanie,
• ośmieszanie,
• grożenie,
• obgadywanie,
• poniżanie,
• szantażowanie,
• krzyczenie,
• ujawnianie sekretów
• wrogie miny i gesty
• izolowanie
(niedopuszczanie kogoś do zabawy, rozmów,
czy np. grupowe ustalanie, że do danej osoby
nikt się nie odezwie, nikt z nią nie usiądzie).
Cyberprzemoc
Cyberprzemoc to przemoc z użyciem technologii informacyjnych

i komunikacyjnych
ROZSYŁANIE
NEKANIE

PODSZYWANIE SIĘ

STRASZENIE

SZANTAŻOWANIE PUBLIKOWANIE
„Internetowy hejt to problem, który coraz częściej
kończy się tragicznie: depresją,
samookaleczeniem, próbami samobójczymi”

https://www.infor.pl/prawo/dziecko-i-prawo/edukacja/5678978,cyberprzemoc-depresja.html
Dziękuję za uwagę