Tema 10

Rrjetet sociale, Ankandet dhe Portalet

 Rrjetet sociale dhe komunitetet online
o Interneti filloi si një mjet komunikimi për
shkencëtarët
o Komunitetet e hershme ishin bordet e
buletineve, grupet e lajmeve, etj.
o Sot rrjetet sociale, ndaraj e fotove/videove,
blogjet kanë krijuar një erë të re të socializimit
online
o Rrjetet sociale sot janë një prej aktiviteteve më të
përhapura në internet
 Çfarë është një rrjet social online?
o Përkufizim:
 Grup njerëzish
 Ndërveprim social
 Lidhje të përbashkëta
 Ndarja e një hapësire për një periudhë kohe
o Portalet dhe rrjetet sociale:
 Lëvizin bashkarisht
 Sitet e komuniteteve shtojnë shërbimet që ofrohen dhe
nga portalet
 Kërkimet, lajmet, shërbime të e-commerce
 Rritja e rrjeteve sociale dhe e komunitete
veonline
o Dhjetë rrjetet sociale më të mëdha kontribuojnë në
90% të aktivitetit të rrjeteve sociale
o Përdoruesit e Facebook: Më tepër se 50% janë 35+
vjeç
 Kthimi i rrjeteve sociale në biznese
o Rrjetet sociale bëjnë para nga audienca nëpërmjet
reklamave
o Përdorimi fitimprurës i rrjeteve sociale
 Mjete marketimi dhe branding
 Faqet e Facebook, profilet e Instagram, “fans”
 Twitter feeds
 Mund të arrish një audiencë më të re se sa nëpërmjet web-it dhe e-
mailit
 Mjete “dëgjimi”
 Monitorojnë repucationin online
 Shërbejnë si zgjatime të CRM (Customer Relationship Management)
 Llojet e rrjeteve sociale dhe modelet e tyre të
biznesit
o Komunitetet e përgjithshme:
 Ofrojnë mundësi për të ndërvepruar me audiencën e
përgjithshme të organizuar në tematika të përgjithshme
 Reklamat mbështetet duke shitur hapësirë reklamash në
faqe dhe video
o Rrjetet praktikë:
 Ofrojnë grupe diskutimi të fokusuara, ndihmë dhe njohuri
të lidhura me një çështje të caktuar
 Mund të jenë fitimprurëse ose jo, mbështeten mbi
reklamat apo donacionet e përdoruesve
 Llojet e rrjeteve sociale dhe modelet e tyre të
biznesit (cont.)
o Rrjetet sociale të bazuara në interes:
 Ofrojnë grupe diskutimi të fokusuara bazuar mbi interesa të
përbashkëta në disa subjekte specifike
 Zakonisht mbështeten nga reklamat
o Komunitetet e afinitetit:
 Ofrojnë diskutime të fokusuara dhe ndërveprime me njerëzit e
tjerë të cilët ndajnë të njëjtën prirje
 Mbështeten nga reklamat apo të ardhurat nga shitjet e produktit
o Komunitetet e sponsorizuara:
 Krijohen nga qeveria, organizatat fitimprurëse apo jo-fitimprurëse
me qëllim arritjen e objektivave organizativë
 Veçoritë dhe teknologjitë e rrjeteve sociale
o Profilet  Instant messaging
o Rrjetet e miqve  Tryeza mesazhesh
o Zbulim i rrjetit  Sondazhe online
o Subjekte të preferuara  Chat
o Lojra, aplikacione  Grupe diskutimi
o E-mail  Ekspertizë online
o Ruajtje  Mjete të menaxhimit të
antarsisë
 E ardhmja e rrjeteve sociale
o Rritja e Facebook është ngadalësuar, ndërkohë që
është rritur së tepërmi Instagram
o Rritja e rrjeteve sociale fokusohet mbi interesa të
përbashkët specifikë
o Lodhja nga rrjetet
 Një studim i Reuter tregon se përdoruesit e Facebook po
kalojnë më pak kohë në faqe
o E ardhmja financiare
 Marrdhënia midis shitjeve dhe Like-ve është e paqartë
 Ankandet online
o Faqet e ankandeve online janë ndër faqet më
popullore C2C në Internet
o eBay: lider i tregut
o Ekzistojnë dhe qindra faqe të tjera ankandesh
o Portalet e njohura dhe faqet e shitjeve online
gjithnjë e me tepër po shtojnë ankandet në
sitet e tyre
 Përkufizimi dhe matja e rritjes së ankandeve
dhe Çmimi dinamik
o Çmimi dinamik
 Biletat e linjave ajrore, kuponat, bursat e kolegjeve
 Çmimet bazohen mbi karakteristikat e konsumatorëve
dhe situatën e shitësit
o Llojet e ndryshme të çmimit dinamik
 Bundling
 Trigger pricing
 Utilization pricing
 Personalization pricing
 Përkufizimi dhe matja e rritjes së ankandeve
dhe Çmimi dinamik (cont.)
o Ankandet: lloj i çmimit dinamik
 Ankandet C2C
 Shtëpi ankandesh dhe ndërmjetës
 Ankandet B2C
 Biznesi zotëron asetet, shpesh përdoren për mallra që janë me
tepri
 Mund të përdoren për të:
 Shitur mallra e shërbime
 Alokuar burimet
 Alokuar dhe grupuar burimet
 Përfitimet e ankandeve
o Likuiditet (qarkullim i parasë)
o Zbulim i çmimit
o Transparencë e çmimit
o Efiçensë e tregut
o Kosto më të ulta transaksionesh
o Agregim i konsumatorëve
o Efekte të rrjetit
 Risqet dhe kostot e ankandeve për
konsumatorët dhe bizneset
o Kosto e konsumit të vonuar
o Kosto monitorimi
 Zgjidhje të mundshme janë:
 Çmim i fiksuar
 Listë ndjekeje (watch list)
 Ofertë e përafërt

o Kosto pajisjesh
o Risqe të besimit
 Zgjidhje të mundshme: sistemet e vlerësimit (ratings)
o Kosto të përmbushjes së porosisë
 Përfitimet e krijuesit të tregut
o Nuk ka inventare
o Nuk ka aktivitete të përmbushjes së porosisë
 Nuk ka magazina, transport apo facilitete logjistike

o eBay bën para nga çdo fazë e ciklit të

ankandit
 Fee të transaksionit
 Fee të listimit
 Fee të shërbimeve financiare
 Fee të reklamave
 Bazat e ankandeve në Internet
o Të ndryshme nga ankandet tradicionalë
 Zgjasin shumë më tepër (zakonisht një javë)
 Numër i shumë ofruesish të cilët vijnë e ikin nga zona e
ankandit
o Fuqia e tregut dhe ndikimi në tregjet dinamike
 Neutral: numri i blerësve dhe shitëseve është i vogël apo i
barabartë
 Ndikimi i shitësit: pak shitës dhe shumë blerës
 Ndikimi i blerësit: shumë shitës dhe pak blerës
o Vlerë e ndershme e tregut
 Bazat e ankandeve në Internet (cont.)
o Rregullat e çmimit
 Rregulli i çmimit uniform: fitues të shumëfishtë të cilët
paguajnë të gjithë të njëjtin çmim
 Rregulli i çmimit diskriminues: fituesit paguajnë shuma
të ndryshme në varësi të asaj se çfarë ofrojnë
o Informacioni publik vs. privat
 Çmimet e ofruara mund të mbahen sekret
 Tregjet e hapura
Ndikimi një tregjet me çmimet dinamikë
 Llojet e ankandeve
o Ankandet angleze:
 Artikull i vetëm për shitje nga një shitës i vetëm
 Ofruesi më i lartë fiton
o Ankandet tradicionalë hollandezë:
 Përdor një orë e cila shfaq çmimin fillestar
 Ora ul çmimin ngadalë gjersa blerësi e ndalon atë.
o Ankandi hollandez në Internet:
 Çmim publik në rritje, artikuj të shumëfishtë
 Çmimi final është oferta më e ulët e suksesshme, e cila
vendos çmimin për të gjithë ofruesit më të lartë
 Llojet e ankandeve (cont.)
o Ankandet “vendos vetë çmimin”
 Përdoruesit specifikojnë se çfarë janë të gatshëm të
paguajnë për mallrat apo shërbimet dhe ofrues të
shumtë hyjnë në ankad për këtë ofertë
 Çmimet nuk zbresin dhe janë të fiksuar
 Konsumatori ofron angazhimin e tij për të blerë në atë çmim
 Mundëson shitësit të heqin barrën e mallrave të tepër
të pashitur
 Shembull: Priceline
 Llojet e ankandeve (cont.)
o Ankandet e blerjes në grup (agregatorët e
kërkesës)
 Blerje në grup e produkteve në një çmim të skontuar
dinamik bazuar mbi blerjen me vëllim të lartë
 Dy parime
 Shitësit kanë më tepër gjasa të ofrojnë skonto tek blerësit që
blejnë në volum të lartë
 Blerësit rrisin blerjet e tyre ndërkohë që çmimet ulen
o Ankandet e shërbimeve profesionale
 Shembull: Elance.com
 Faktorët që merren në konsidedaratë kur
zgjidhet ankandi
FAKTORI PERSHKRIMI
Lloji i produktit I rrallë, unik, komoditet, jetëshkurtër
Faza në ciklin e jetës së Prezantimi, maturimi, rënia
produktit
Çështje të menaxhimit të Konflikti me shpërndarësit me pakicë; diferencimi
kanalit
Lloji i ankandit Ndikimi i shitësve vs. ndikimi i blerësve
Çmimi fillestar I ulët vs. i lartë
Mënyrat e rritjes së ofertës Me shuma të vogla apo të mëdha
Gjatësia e ankandit I gjatë apo i shkurtër
Numri i artikujve Të vetëm vs. të shumfishtë
Rregulli i alokimit të çmimit Uniform vs. diskriminues
Ndarja e informacionit Ankande të hapur apo të mbyllur
 Sjellja e blerësit dhe e shitësit në ankande
o Përfitimi i shitësit: norma e tërheqjes së ofruesve, gjatësia e
ankandit dhe numri i artikujve në ankand.
o Çmimet e ankandit nuk janë domosdoshmërisht më të ulëtit
 Sjellja e turmës
o Rezultate të tjera të pjesëmarrjes në ankande:
 Pendesa e fituesit
 Keqardhja e shitësit
 Dëshpërimi i humbësit
o Besimi i konsumatorit është një faktor i rëndësishëm
motivues në ankande
 Kur tregjet e ankandeve dështojnë:
mashtrimi dhe abuzimi në ankande
o Tregjet dështojnë të prodhojnë rezultate të
dëshirueshme nga pikpamja sociale në katër
situata:
1. Asimentria e informacionit
2. Fuqia monopolistike
3. Mallrat publike
4. Eksternalitetet
o Në vitin 2016, mashtrimet e ankandeve në Internet
përbënin 10% të mashtrimeve të përgjithshme në
Internet
 Portalet e e-commerce
o Sitet më të vizituara në Web
o Portalet origjinale ishin motorrë kërkimi
 Si faqe kërkimi ato joshnin audience të mëdha
o Sot ofrojnë:
 Navigim në web
 Tregti
 Përmbajte (të tyren apo të të tjerë ve)
o Konkurrojnë për vizotorë unikë
o Portalet e sipërmarrjeve
 Ndihmojnë organizatën të gjejnë përmbajtje të rëndësishme
organizative
Pesë motorët e kërkimit/portalet më të mëdhenj në
Sh.B.A.
 Llojet e portaleve
o Portalet me qëllim të përgjithshëm:
 Synojnë të joshin audiencë të madhe të përgjithshme
 Ruajnë audiencën duke ofruar kanale të thellë me
përmbajtje vertikale
 Shembull: Yahoo, MSN
o Portalet e tregjeve vertikale:
 Synojnë të joshin audienca besnike tepër të fokusura,
me interesa specifikë në:
 Komunitet (grupe afiniteti): p.sh., iVillage
 Përmbajtje e fokusuar: p.sh., ESPN.com
 Dy llojet e përgjithshëm të portaleve:
me qëllim të përgjithshem dhe të tregjeve
vertikale