Professional Documents
Culture Documents
Yöneti̇m Bi̇li̇mi̇ni̇n Geli̇şi̇mi̇
Yöneti̇m Bi̇li̇mi̇ni̇n Geli̇şi̇mi̇
Yöneti̇m Bi̇li̇mi̇ni̇n Geli̇şi̇mi̇
GELİŞİMİ
KLASİK VE NEOKLASİK
YÖNETİM TEORİSİ
KLASİK YÖNETİM TEORİSİ
İşciler
Taylor’un bilimsel yönetim
ilkelerinden çıkarılabilecek sonuçlar
İşçilerin yaptıkları her iş bilimsel olarak saptanmalı,
işçilerin insiyatiflerine bırakılmaksızın yönetim
tarafından belirlenmelidir.
Her iş için hassas saatlerle ölçülebilen standart
zamanlar saptanmalı ve standartlara göre işçilerin
yaptıkları işler değerlendirilmelidir.
İşletmede bütün işler planlanıp programlanmalıdır.Bu
işler yönetim tarafından yapılmalıdır.
Belirli işlerde veya işin belirli bir kısmında
uzmanlaşma sağlanmalıdır.
İşçiye zaman esasına göre ücret yerine
farklılaştırılmış parça başı ücret ödenmelidir.
YÖNETİM SÜRECİ YAKLAŞIMI
Yönetim Süreci Yaklaşımının öncüsü Henry Fayol,
Taylor’un iş tasarımı, iş planlanması ve verimlilik
gibi teknik konulardaki çalışmalarına karşılık,
işletmenin bütününe yönelik fonksiyonları ve
örgüt yapısını inceleme konusu yapmıştır.Bu
nedenle yönetim süreci yaklaşımı yönetim ve
örgüt olgusunun daha kapsamlı incelenmesini
sağlayarak, bazı ilke ve teknikler belirleyip makro
nitelikli yönetsel teoriyi ortaya atmıştır.
Fayol’a göre işletmenin faaliyetleri
Teknik faaliyetler:üretim, iş tasarımı ve kontrol
Ticari faaliyetler: pazarlama, satış, satınalma
Finansman faaliyetleri: finansal kaynak temini ve
kaynak dağılımı
Güvenlik faaliyetleri: İşletmenin sürekliliğini ve
güvenliğini korumak
Muhasebe faaliyetleri: defter tutma, bilanço kar ve
zarar hesaplarının takibi ve denetimi
Yönetim faaliyetleri: Planlama,organizasyon, emir-
komuta, koordinasyon ve kontrol faaliyetleri
Fayol’un Organizasyon İlkeleri
Yapısal ilkeler
- İşbölümü
- Yönetim birliği
- Yetki ve sorumluluk
- Hiyerarşi
- Merkezleşme
Süreçlerle ilgili ilkeler
- Kumanda birliği
- Genel çıkarların kişisel çıkarlara üstünlüğü
- Disiplin
- Çalışanların Ödüllendirilmesi
- Hakkaniyet
Sonuçlarla ilgili ilkeler
- Düzen
- Personelin devamlılığı
- İnisiyatif
- İşbirliği ruhu
BÜROKRASİ YAKLAŞIMI
Bürokrasi Yaklaşımının öncülüğünü Alman
Sosyolog Max Weber yapmıştır.Bürokrasi
bir örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için
çalıştırdığı iş gücü, yöntemler ve otorite
sistemini belirlemek için kullanılmaktadır.
Etkilik, verimlilik ve rasyonellik üzerinde
odaklanmıştır. Objektif bir yönetim ve
ideal bir örgütlenme şekli olarak
nitelendirilmiştir.
Weber’in Bürokrasi ilkeleri
Bürokratik yapının herhangi bir yapıya göre çok
üstün olduğunu düşünen Weber; bürokrasiden
yarar sağlayabilmek için bazı ilkelere uyulması
gerektiğini belirtmiştir.Bu ilkeler:
İleri derecede uzmanlaşma,
Otoritenin merkezleşmesi,
Gayri şahsi ilişkiler,
Rasyonel bir personel yönetimi sistemi, ve
Yasal yetkinin uygulanmasıdır.
İleri derecede uzmanlaşma
Amaçların gerçekleştirilmesi için gerekli
işler ileri derecede uzmanlaşmaya
dayanır.Bürokratik organizasyonun
amaçlarının gerçekleştirilmesi için gerekli
olan faaliyetler biçimsel görevler olarak
belirli bir yönteme göre dağıtılır.Her
işgörenin sürekli olarak aynı işi yapması
uzmanlaşmayı ve daha fazla sorumluluk
almayı sağlar
Otoritenin merkezleşmesi
İşbölümü ve uzmanlaşma sonucu çeşitli
parçalara ayrılan işlerin koordinasyonu için
otoritenin merkezleşmesi gerekir. Bu
durum hiyerarşik yapının bir gereğidir.Her
bir kademe bir üst kademe tarafından
denetlenmelidir.
Gayri Şahsi ilişkiler
Organizasyonda çalışan personelin görevini,
biçimsel olarak ve gayrişahsi şekilde
yapması gerekir. Bu doğrultuda personelin
organizasyondaki tüm davranışları ve
ilişkileri rasyonellik esasına dayanmalıdır.
Rasyonel bir personel seçimi ve yönetimi
Teknik yetenek esasına dayalı personel seçimi
ve terfi sistemi temel alınmalıdır. Böylece
personel teknik yeteneği ölçecek sınav
sonuçlarına göre seçilip atanacaktır. Bu
yeteneklerini geliştirip koruduğu ölçüde
pozisyonunu koruması ve terfi etmesi
mümkün olacaktır. Personel seçiminde
objektiflik temel alınacaktır.
Yasal Yetkinin Uygulanması
Organizasyon birimleri yasal yetki ile birbirine
bağlanacaktır.Weber yetkiyi üçe ayırmıştır ve
bürokratik ilke ve kuralların uygulanması için yasal
yetkinin kullanılması gerektiğini savunmuştur.
- Karizmatik yetki: Bütünüyle kişiseldir ve bir
kimsenin diğerleri tarafından kutsal ve olağanüstü
olarak algılanan özelliklerine dayalıdır.
- Geleneksel yetki: otoriteyi elinde bulunduranların
ve onların aile fertlerinin sahip olduğu
güçtür(krallık, imparatorluk ve derebeylik gibi)
- Yasal yetki: Kişisel olmayan resmi yetkidir.
Yasalar ve yönetmeliklerle tanımlanır.