7.AES 270 - Di San My Thuat The Gioi - Viet Nam - 2020S - Lecture Slide-7

Slide 4A
Tuần 7
PHẦN 3:
DI SẢN MỸ THUẬT VIỆT NAM
ĐẠI HỌC DUY TÂN
Bài 1&2
THÀNH TỰU MỸ THUẬT VIỆT NAM THỜI NGUYÊN
THỦY VÀ THỜI PHONG KIẾN ĐỘC LẬP
(98 – 180 phút)

Giảng viên: T.S Nguyễn Thành Khánh
Email: thanhkhanhdtu@gmail.com
-Mb: 0985.585.588
www.duytan.edu.vn
Mục lục
PHẦN 3. DI SẢN MỸ THUẬT VIỆT NAM
BÀI 1: MỸ THUẬT VIỆT NAM THỜI NGUYÊN THỦY.
1.1. Mỹ thuật Việt Nam thời nguyên thủy.
1.2. Mỹ thuật thời đại dựng nước.
BÀI 2: MỸ THUẬT THỜI KỲ PHONG KIẾN ĐỘC LẬP.
(TỪ THỜI LÝ ĐẾN THỜI NGUYỄN 1010 – 1885)
2.1. Mỹ thuật kiến trúc và điêu khắc
Nguyễn Thành Khánh

Khoa KHXH & NV
ĐẠI HỌC DUY TÂN – DUY TAN UNIVERSITY www.duytan.edu.vn www .dtu.edu.vn www.duet.vn
MỤC
TIÊU
- Giúp người học có những hiểu biết cơ bản về thành tựu mỹ
thuật Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử
-Nắm được những đặc điểm của mỹ thuật tạo hình VN từ thời
nguyên thủy đến các triều đại dựng nước và giữ nước của cha ông
ta, từ đó có kỹ năng phân tích giá trị mỹ thuật trong quá trình bảo
tồn và phát huy di sản mỹ thuật.

Khoa KHXH & NV
BÀI 1: MỸ THUẬT VIỆT NAM THỜI NGUYÊN THỦY
Mỹ
. thuật nguyên thủy Việt Nam chia làm 3 giai đoạn phát triển:
Thời kỳ đồ đá cũ, Thời kỳ đồ đá giữa, Thời kỳ đồ đá mới.
Đời sống bầy người

nguyên thuỷ

Khoa KHXH & NV
Những di chỉ phát hiện được thì không một vật nào có giá trị
về mặt mỹ thuật. Do vậy, không thể chia mỹ thuật nguyên thuỷ
Việt Nam giống như sử nguyên thuỷ thường chia mà chỉ nhận xét
chung về thời kỳ đó như sau:
Hoa văn trên gốm Hoa Lộc – Thanh Hoá Rìu tay đá cũ Núi Đọ - Thanh Hoá
Khoa KHXH & NV
Dụng cụ thời kỳ đồ đá cũ ở
Núi Đọ còn rất thô sơ đến lưỡi
rìu cầm tay như ở Thiệu Dương
(Thanh Hoá).
 tổ tiên ta đã có ý thức tìm
tòi về hình dáng làm cho dụng cụ
thích ứng hơn trong việc sử
dụng, đã có hình thể nhất định –
chứng tỏ bàn tay người thợ đã
thuần thục vững vàng.
Nguyễn Thành Khánh Răng của Người tối cổ ở hang Thẩm Hai – Lạng Sơn
Khoa KHXH & NV
Giai đoạn văn hoá Hoà Bình tiêu biểu cho thời kỳ đồ đá giữa và
Bắc Sơn tiêu biểu cho thời kỳ đồ đá mới  có những sáng tạo đặc
sắc. Mỗi công cụ có hình dáng khác nhau: rìu đá, rìu xương, công cụ
hình đĩa ném, kim bằng xương để khâu may, …. không chỉ có mục
đích duy nhất là dùng được, mà còn quan tâm đến mặt thẩm mỹ. (tìm
được trong hang động ở đất liền, ở gần bờ sông hay ven biển)
Rìu đá Phùng
Nguyên – Phú Thọ

Khoa KHXH & NV
Thời kỳ đồ đồng: Minh chứng

rất đặc biệt là lưỡi rìu xéo của
văn hoá Đông Sơn
 Không chỉ sống bằng săn bắt
thú rừng mà họ còn sống bằng
cá, cua, sò, điệp, trai, tôm, ốc
tìm bắt ở sông, biển và đã bắt
đầu biết một số cây ăn quả,
nhất là lúa nước. (không thấy
vẽ hay tạc nhiều hình thú như
ở Âu, Phi).
Hình khắc mặt người và thú- hang

Khoa KHXH & NV Đồng Nội
Đồ gốm thời nguyên thuỷ Những khí giới bằng đá không đủ cho
đời sống hàng ngày, người ta còn cần có nồi, niêu, chum, vại để
nấu, đựng thức ăn; do đó, đồ gốm ở nước ta được chế tạo ra rất sớm
để đáp ứng nhu cầu đời sống.
có điều kiện phát triển khả năng về trang trí tạo hình. Những
người làm gốm đầu tiên, khi chưa biết dùng bàn nặn xoay, thường
đan khuôn bằng tre theo hình nồi, niêu, chum… tạo hình hoa văn
khi đát sét khô.

Khoa KHXH & NV
Cuối thời đồ đá mới, khi kỹ

thuật làm đồ đá phát triển
đến tuyệt đỉnh của nó, thì
hoa văn trang trí mới đạt đến
trình độ phong phú làm nền
tảng cho nghệ thuật trang trí
đồ gốm và đồ đồng sau này.
Công cụ chặt ở Nậm Tun (Lai

Châu)
Khoa KHXH & NV
 Kết luận
Mỹ thuật nguyên thuỷ phát
sinh từ thời kì sơ khai của loài
người, trước tiên với 2 mục đích
chính: sinh tồn và giải trí.
+ Về sinh tồn, nghi lễ tôn
giáo có vai trò đặc biệt quan
trọng (vì khi đó họ phụ thuộc
hoàn toàn vào thiên nhiên như
bão lụt, sấm, sét…) Dẫn nước vào ruộng
Khoa KHXH & NV
1.2. Mỹ thuật Việt Nam thời kỳ dựng nước
Lưỡi cày đồng Cổ Loa

Nhà cửa thời Văn Lang
Khoa KHXH & NV
CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM
SV xem video và trả lời câu hỏi sau theo Nhóm:
http://www.didulich.net/van-hoa/lich-su-my-
thuat-viet-nam-tai-di-tich-quoc-gia-17831
Vai trò động Kính Chủ trên

núi Dương Nhan (xã An
Sinh, huyện Kinh Môn, Hải
Dương) trong quá trình dựng
nước và giữ nước của cha
ông ta?

Khoa KHXH & NV
KIỂM TRA TỨC THÌ
Gọi 5 SV trình bày ý kiến của mình cho
mỗi câu hỏi và GV tổng kết)
Câu 1: Mỹ thuật nguyên thuỷ phát
sinh từ thời kì sơ khai của loài người,
trước tiên với 2 mục đích chính: sinh tồn
và giải trí.
A. Đúng B. Sai
Câu 2: Mỹ thuật nguyên thủy Việt Nam chia làm mấy
giai đoạn phát triển:
A. 2 B. 3 C. 4 D.5

Khoa KHXH & NV
- Nghệ thuật nguyên thuỷ đã dần dần tách khỏi quá trình lao
động, là bức tranh, sinh động phản ánh hiện thực, họ quan sát đối
tượng rất kỹ từ khái quát tới cụ thể và mô tả trực tiếp, rõ ràng, rất
ngây thơ, hồn nhiên, ngộ ngĩnh, gần với nét vẽ trẻ thơ.
- Về mặt kỹ thuật: phương tiện làm việc thấp, màu trong thiên
nhiên, kỹ thuật đạt trình độ cao như biết đánh bóng khối, biết làm
bố cục sinh động.

Khoa KHXH & NV
1.2.1. Giai đoạn Phùng Nguyên
Từ cuối thời đồ đá mới, bước qua thời đồ đồng và chấm dứt với
giai đoạn đồng thau Đông Sơn. Nó chính thức chia ra làm 4 giai
đoạn lớn là: Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun và Đông Sơn.
những di chỉ phát hiện thuộc giai đoạn này, có dấu vết làng mạc
đông dân cư, phát hiện được nhiều di vật bằng đá, bằng xương thú,
nhất là nhiều đồ gốm có loại hình hoa văn phong phú.

Khoa KHXH & NV

Khoa KHXH & NV
Về mặt mỹ thuật, giai đoạn này có hai điểm nổi bật là trình độ
tinh vi của kỹ thuật làm đồ đá và nghệ thuật trang trí đồ gốm rất
đặc sắc. Người ta thấy những loại đục, dao, mũi tên, … được chế
tác khéo hơn so với thời trước, đồ trang sức như vòng tay, vòng
khuyên, nhẫn, …
Nguyễn Thành Khánh Thố gốm Phùng Nguyên

Khoa KHXH & NV
1.2.2. Giai đoạn Đồng Đậu (thuộc xã Minh Tân- huyện Yên Lạc tỉnh
Vĩnh Phúc)
Người thợ đã thành công trong kỹ thuật hợp kim đồng thau, tạo ra
nhiều đồ đồng có loại hình đặc sắc.
 vẫn phát triển đồ đá để sử dụng trong sản xuất và sinh hoạt. Đồ đá
Đồng Đậu có điểm khác là có cải tiến về hình dáng, có nhiều kiểu
bầu dục, bán nguyệt, tam giác cân, hình thang cân, … trang sức
cũng có phần hoa mỹ hơn so với Phùng Nguyên.

Khoa KHXH & NV
Miệng bình gốm – văn hóa Đồng Đậu Đồ đồng – văn hóa Đồng Đậu

Khoa KHXH & NV
Lần đầu tiên giai đoạn này

là sản xuất được nhiều đồ đồng
thau, đánh dấu bước tiến quan
trọng của nền văn hoá dân tộc.
Với các di vật như rìu, giáo,
lao, đầu mũi tên, đục, dao khắc,
bàn chải, lưỡi câu, … mà có cả
khuân đúc đồng bằng đá,
những di vật đó có sự ổn định
về hình dáng, cân đối hài hoà
Dấu tích Lò – Văn hóa Đồng Đậu
và tương đối hoàn thiện.
Khoa KHXH & NV
1.2.3. Giai đoạn Gò Mun

Di tích tập trung ở các tỉnh Vĩnh Phú, Hà Sơn Bình, Hà Bắc, Hà
Nội. Đồ đồng tiến thêm một bước và có thêm những hiện vật
mà giai đoạn Đồng Đậu không có như lưỡi hái đồng, rìu đồng,
lưỡi xéo, …cho thấy kỹ thuật đúc đồng trong giai đoạn này rất
phổ biến và đã đến trình độ cao.

Khoa KHXH & NV
Chất gốm rắn chắc hơn nhờ độ nung cao; hoa văn trang trí thì
được đơn giản hoá thành những hình học như tam giác, chữ nhật,
hình tròn, … Hoa văn chữ S cũng thành một hoạ tiết khác biệt so
với trước. Nhiều hoa văn này được lặp lại trong đồ đồng Đông
Sơn  chuẩn bị cho sự bùng nổ của đồ đồng Đông Sơn.

Khoa KHXH & NV
1.2.4. Giai đoạn Đông Sơn (tồn tại ở một số tỉnh miền Bắc Việt
Nam và Bắc Trung bộ Việt Nam)
Di tích Đông Sơn, tên một làng bên bờ sông Mã, thuộc tỉnh
Thanh Hoá. Nghệ thuật đổ khuôn đúc đồng và chạm khắc đã
đạt được nhiều ưu thế, kỹ thuật chế tác tinh vi hơn, nghệ thuật
điêu khắc đóng vai trò quan trọng và chiếm ưu thế lớn trong
xã hội. Công cụ lao động không chỉ đơn thuần để sử dụng mà
còn là một thứ trang trí cho con người.

Khoa KHXH & NV
Trống Đông Sơn: đỉnh cao là trống đồng Ngọc Lũ
Dao găm Đông Sơn

Khoa KHXH & NV
Vòng đeo chân

Hoa văn trang trí đồ
đồng
Khoa KHXH & NV
1.2. Mỹ thuật Việt Nam thời kỳ dựng nước .
 cư dân Việt cổ di cư đến đâu họ để lại dấu tích nghệ thuật

đến đó, trống đồng, không chỉ gắn với nhạc khí - một loại nhạc cụ
dùng cho các nghi thức tôn giáo mà trống đồng với nhiều kiểu dáng
đã tạo nên một nền văn hóa Đông Sơn đa dạng và phong phú.
Nguyễn Thành Khánh Lẫy nỏ Rìu gót vuông có trang trí

Khoa KHXH & NV hình chó săn hươu
HỎI ĐÁP TỨC THÌ
1. Mỹ thuật thời nguyên thỷ Việt Nam chia
làm mấy giai đoạn:
A. 2 B. 3 C.4 D.5
2/ Nhận xét của anh chị về trống đồng

Đông Sơn?
3/ So sánh sản phẩm mỹ thuật thời kỳ nguyên thủy

Việt Nam và thế giới?

Khoa KHXH & NV
BÀI 2:
MỸ THUẬT THỜI KỲ PHONG KIẾN ĐỘC LẬP.
(TỪ THỜI LÝ ĐẾN THỜI NGUYỄN 1010 – 1885)
+ Đầu thế kỷ III TCN, nhà nước Âu Lạc ra đời. Đó là sự hợp nhất
hai bộ tộc Lạc Việt à Tây Âu, đứng đầu là An Dương Vương.
+ Năm 179 TCN, Nhà nước Âu Lạc bị nhà Triệu xâm chiếm, mở
đầu cho giai đoạn Bắc thuộc và chống Bắc thuộc
+ Thời kỳ phong kiến dân tộc tự chủ kéo dài từ năm 905 đến năm
1885 và trải qua nhiều triều đại như: Khúc – Ngô- Đinh – Tiền
Lê – Lý – Trần – Hậu Lê - Tây Sơn và Nguyễn.

Khoa KHXH & NV
MỸ THUẬT THỜI KỲ PHONG KIẾN ĐỘC LẬP.
Năm 1010 Lý Công Uẩn dời đô ra Hà Nội và đặt tên là Thăng

Long. Tên nước là Đại Việt, xây dựng được một nền tảng vững
chắc và toàn diện về mọi mặt.
Ở giai đoạn đầu của thời đại phong kiến dân tộc ta vẫn phải liên tục chống giặc
ngoại xâm,
 ảnh hưởng đến sự phát triển mỹ thuật, (khí hậu nóng ẩm cộng với sự tàn phá
của chiến tranh
không giữ được nhiều các tác phẩm mỹ thuật)

Khoa KHXH & NV
2.1. Mỹ thuật kiến trúc và điêu khắc:
2.1.1.Kiến trúc cung đình:

Thăng Long được chia
làm 2 khu vực riêng
biệt: Hoàng thành (là
nơi vua ở và triều đình
làm việc) và Kinh
thành (bao bọc Hoàng
thành, là nơi quân đội
và nhân dân ở); phía
giữa Hoàng thành còn
có Cấm thành (là nơi
vua, hoàng hậu, cung
tần mỹ nữ ở…) Kinh thành Thăng Long
Khoa KHXH & NV
Bao quanh Kinh

thành là thành Đại
La cao rộng, bằng
đất, có nhiều cửa
thông ra ngoài và
đặc biệt, phía đông
được xây dựng bằng
gạch để có điều kiện
chống chọi với nước
sông Hồng trong
những ngày lũ lụt.

Khoa KHXH & NV
Kinh đô Thăng Long dưới

triều nhà Lý vốn đã là chốn
đô hội tấp nập, Thăng
Long bị tàn phá nặng nề
qua ba lần xâm lược của
giặc Nguyên Mông, sang
thời Trần lại được triều
đình tổ chức tu sửa, bổ
sung và mở rộng hơn.
Giếng nước thời Trần, gạch ghép

kiểu lá nem rất kiên cố

Khoa KHXH & NV
2.1.1.Kiến trúc cung đình
Kiến trúc Lam Kinh

Thuộc xã Xuân Lam (Thọ Xuân – Thanh Hoá). Được khởi
công xây dựng từ năm 1433, (sau khi Lê Thái Tổ qua đời, bao
gồm khu quần thể kiến trúc các cung điện (điện Quang Đức, điện
Sùng Hiếu, điện Diễn Khánh… và miếu, lăng mộ các vua Lê).
Ngày nay khu vực này bị phá huỷ gần hết, chỉ còn lại một ít phế
tích tượng ngựa đá, voi đá, nghê đá, hổ đá và bia Vĩnh Lăng, bia
Hựu Lăng, bia Chiêu Lăng.

Khoa KHXH & NV
Sau khi cuộc kháng

chiến thắng lợi, Kiến
trúc cung đình thời Hậu
Lê tập trung vào hai việc
chính là tu bổ cung điện
đền miếu ở Đông Kinh
(Thăng Long) và xây
dựng Lam Kinh.
Di tích lịch sử Lam Kinh (xếp hạng di
tích lịch sử quốc gia năm 1962)
Khoa KHXH & NV
Đầu rồng được chạm khắc

lại theo đúng nguyên bản
Cầu Tiên Loan Kiều được làm theo
kiểu dáng “Thượng gia hạ kiều” (trên
nhà, dưới cầu) bắc trên sông Ngọc.
Khoa KHXH & NV
Bia Vĩnh Lăng ghi rõ thân

thế, sự nghiệp ,công lao của
vua Lê Thái Tổ
Khuôn viên rộng lớn rợp bóng cây

xanh của cố đô Lam Kinh

Khoa KHXH & NV
Đông Kinh là Thăng Long

cũ: Sau khi lên ngôi vua,
Lê Lợi vẫn lấy tên nước là
Đại Việt và đổi tên kinh
đô Thăng Long thành
Đông Kinh. Về cơ bản thì
vẫn giữ nguyên bố cục của
thành Thăng Long thời Lý Hoàng thành Đông Kinh thời Lê
– Trần,
Khoa KHXH & NV
Mạc Mậu Hợp
Năm 1527 Mạc Đăng Dung, lên ngôi vua, lập ra triều Mạc
(1527-1592). Tháng 6/1585, Mạc Mậu Hợp tăng cường sửa sang
cung điện, gia cố vòng ngoài thành, hệ thống thành lũy, được khôi
phục. Năm 1592, Trịnh Tùng đem quân ra Thăng Long đánh Mạc,
đã phá hủy hoàn toàn tòa thành này. Từ đó cho đến năm 1749,
Thăng Long không còn vòng thành ngoài bao bọc nữa.

Khoa KHXH & NV
Mạc Mậu Hợp
Thành nhà Mạc ở Lạng Sơn: Năm 1592, nhà Mạc thua chạy
lên Cao Bằng, tuy bại trận và mất tất cả quyền lực về tay nhà Lê
nhưng nhà Mạc vẫn tồn tại dai dẳng trên vùng biên giới phía Bắc
cho đến năm 1667, dựa vào địa thế đồi núi hiểm trở cùng quan hệ
với một số tộc người thiểu số, nhà Mạc cho xây dựng một số
thành lũy để cư trú với quy mô nhỏ, chủ yếu có tính phòng ngự
quân sự.

Khoa KHXH & NV
Thành nhà Mạc thuộc phường Tam

Thanh, thành phố Lạng Sơn, là di
tích lịch sử kiến trúc quân sự

Khoa KHXH & NV
Thế đối đầu Nam-Bắc triều chấm dứt khi Trịnh Tùng tiến chiếm
được thành Thăng Long, và bắt giết được Mạc Mậu Hợp vào cuối
năm 1592. (Nguyễn Hoàng đưa quân ra Bắc Hà giúp Trịnh
Tùng đánh dẹp họ Mạc trong 8 năm trời, rồi bị họ Trịnh lưu giữ lại
do lo sợ sự cát cứ và thế lực lớn mạnh của ông).
Năm 1558, Nguyễn Hoàng nhậm

chức trấn thủ Thuận Hóa. Năm
1569 kiêm nhiệm trấn thủ Quảng
Nam.

Khoa KHXH & NV
Chúa Sãi cho xây

gấp Lũy Thầy để phòng
bị những cuộc tấn công
của quân Trịnh, lũy
phòng thủ này đã ngăn
chặn hiệu quả các cuộc
tấn công từ Đàng Ngoài.
Năm 1744, chúa Nguyễn
Phúc Khoát xưng vương
và Phú Xuân được gọi là
Dấu tích xưa của Lũy Thầy – Phòng tuyến Nhật
Đô thành Lệ
Khoa KHXH & NV
Quảng Bình Quan (cổng hạ Lũy Thầy)

Khoa KHXH & NV
Cuộc chiến Trịnh Nguyễn

phân tranh kết thúc năm 1672.
Năm 1771, anh em nhà Nguyễn
Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ
nổi lên ở đất Tây Sơn tỉnh Bình
Định (1753-1792).
Năm 1802 Nguyễn Ánh tiến
quân ra Bắc chiếm được Thăng
Long, Quang Toản không chống
nổi, bỏ chạy và bị bắt. Triều đình
Tây Sơn bị sụp đổ .
Cửa Đông thành Bình Định phục chế lại

Khoa KHXH & NV
Nguyễn Ánh lập ra vương

triều Nguyễn, đặt niên hiệu
là Gia Long, đóng đô ở Phú
Xuân. Vua nắm mọi quyền
hành một cách độc đoán,
không đặt Tể tướng, không
lấy Trạng nguyên, không
lập Hoàng Hậu và không
phong Tước vương cho
người ngoài họ Vua. Nhà
nước ban hành " Luật Gia
Long " để tăng cường
chuyên chế
Khoa KHXH & NV
Khoa KHXH & NV
Câu hỏi: Nguyễn Ánh (Vua Gia Long) Theo
anh chị là tội đồ hay vĩ nhân?
https://www.youtube.com/watch?v=4JB3MQUc_Dk
Yêu cầu: Chọn 2 nhóm để tranh luận
Hai
Nguyễn nhóm
Thành đưa ra dẫn chứng để bảo vệ quan điểm của Nhóm mình.
Khánh
Khoa KHXH & NV
CÂU HỎI TỨC THÌ
1/ Vị vua nào đổi tên nước thành Đại Việt?

A.Lê Thánh Tôn
B.Lê Lợi
C.Gia Long
D.Tự Đức
2/ Lam Kinh là quần thể kiến trúc của nhà
Lê được được xây dựng từ thời đại nào?
3/ Mạc Mậu Hợp bị lật đổ, chạy thoát khỏi Thăng Long và tiếp tục
xây cung thành cho mình ở vùng đất nào?

Khoa KHXH & NV
2.1.1.Kiến trúc cung đình
Thời Chúa Nguyễn và Lê - Trịnh (1558-1786)

Khoa KHXH & NV
Gia Long lập vương mới và

cũng xác định là lập kinh đô ở Huế
cơ sở thành Phú Xuân ngày xưa và
xê dịch mở rộng ra nhiều hơn, xây
dựng từ năm 1804 do Gia Long
điều hành khởi công, nhưng vẫn
giản đơn và chưa bề thế về quy
mô. Đến đời Minh Mạng đã quy
hoạch lại rất nhiều trong hoàng
thành, sửa sang cung điện.
Kinh thành Huế thế kỷ 19

Khoa KHXH & NV
Ngọ Môn.

Khoa KHXH & NV
Những người đầu tiên xây dựng Huế đã có dụng ý đóng khung
Huế trong phong cảnh kỳ diệu, từ núi Ngự Bình đến đồi Vọng
Cảnh, phá Tam Giang và phá Cầu Hai. Và chính nhờ thế, họ
đã sáng tạo ra một kiến trúc tinh vi, trong đó, mỗi nhân tố đều
bắt nguồn cảm hứng từ thiên nhiên gần gũi. TP Huế chính là
nghệ thuật được vẻ đẹp thiên nhiên bổ sung, tô điểm thêm…”.
Amadu - Mata - Mbow, TGĐ UNESCO 1981.

Khoa KHXH & NV
Điện Thái Hoà trong Hoàng thành

Khoa KHXH & NV
Thái Bình Lâu trong Tử cấm thành, nơi vua đọc sách
Khoa KHXH & NV
Nguyễn Thành Khánh Tàng thư lâu

Khoa KHXH & NV
Bốn khẩu có tên Xuân, Hạ, Thu, Đông
Khoa KHXH & NV
Kinh thành Huế có giá trị lớn về mặt phòng thủ. Chung quanh
thân thành có 24 pháo đài, cùng một thành phụ là Trấn Bình
đài (Mang Cá nhỏ). Tất cả các công trình đó cùng với vòng đai
Hộ Thành hà bảo vệ bên ngoài đã tạo nên một hệ thống bố
phòng vững chắc.
Kiến trúc kinh thành Huế là sự kết hợp chặt chẽ đầy trí tuệ
giữa kiến trúc và thiên nhiên. Đây là tri thức và tài nghệ của
dân tộc Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX

Khoa KHXH & NV
NỘI DUNG CHUẨN BỊ KIỂM TRA GIỮA KỲ
1/ Anh chị hãy cho biết những đặc

điểm nổi bật dưới góc nhìn di sản về
kiến trúc Kinh thành Huế
2/ Trình bày những quan điểm sai trái của một số

học giả về mỹ thuật Đông Sơn của Việt Nam

Khoa KHXH & NV
Sinh viên xem video để nắm
vững thêm về bài học
https://www.youtube.com/watch?
v=hsLwr-ZfBMc
https://www.youtube.com/watch?v=1N0e98JTa08
Khoa KHXH & NV
1. Sông Hương - núi Ngự có ý nghĩa gì với kinh thành Huế?

A.Đóng vai trò minh đường - tiền án
B.Đóng vai trò tả thanh long - hữu bạch hổ
C.Đóng vai trò ngũ hành tương sinh, tương khắc
D.Tất cả các ý nghĩa trên
2.Trong các cổng của Hoàng thành Huế,
cổng lớn nhất tên gì?
A.Thìn Môn
B.Dần Môn
C.Ngọ Môn
D.Tuất Môn
Khoa KHXH & NV
BÀI 2. MỸ THUẬT THỜI KỲ PHONG KIẾN ĐỘC LẬP
2.1.2.Kiến trúc lăng mộ:

Lăng mộ (hay còn gọi là lăng tẩm, lăng) là một công trình kiến
trúc ngoài trời được xây dựng bao quanh nơi chôn cất người
chết. Một di tích không được an táng gọi là mộ bia. Lăng mộ có
thể được xem là một dạng của mộ, mộ có thể chứa bên trong
lăng mộ. Lăng mộ Kitô giáo đôi khi chứa một nhà thờ nhỏ.

Khoa KHXH & NV
Đền Cuông tọa lạc tại núi Mộ Dạ, xã Diễn

An, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An – Nơi
Khoa KHXH & NV thờ An Dương Vương và Mỵ Châu
Cổng chính đường lên các

lăng, đền Đền Hùng
Đền Thượng - nơi các vua Hùng tiến hành
các nghi lễ, thờ thần trời đất
Khoa KHXH & NV
Khoa KHXH & NV
Khu lăng tẩm, đền miếu của nhà Trần còn

sót lại ở Đông Triều, Quảng Ninh..
Khoa KHXH & NV
Lăng mộ Lê Lợi – Lam Kinh

Khoa KHXH & NV
Mộ chúa Trịnh Sâm” ở Quý Lộc (Yên Định,

Thanh Hóa)

Khoa KHXH & NV
Lăng tẩm Huế gồm những nơi dùng để an táng các vị vua, chúa
của những triều đại đã chọn Huế làm trung tâm quyền lực
Lăng mộ chúa Nguyễn, gồm 9 khu lăng mộ: đặt ở phía
tây Huế dọc hai bờ sông Hương. Bên cạnh các lăng của mỗi
chúa là lăng của các phi (vợ),có khoảng 11 lăng. Các lăng đều
được xây dựng theo kiểu kiến trúc đơn giản bằng đá Bazan,
gạch vồ gồm hai vòng trong ngoài. Trước mộ có hương án,
đằng sau mộ có bình phong, trang trí rồng phượng, ghép nổi
mảnh vôi vữa hoặc sành sứ

Khoa KHXH & NV
lăng mộ bà Chiêu Nghi của Võ Vương

Nguyễn Phúc Khoát (1714-1765, vị chúa
thứ 8 trong 9 đời Chúa Nguyễn).

Khoa KHXH & NV
Các khu lăng mộ có hai chức năng: là nơi khi còn sống các vua
lui tới để vui chơi và nơi chôn cất khi họ mất. Tất cả lăng điều
được xây dựng, theo đúng triết lý Phong Thủy phương Đông: tuân
thủ các nguyên tắc sơn triều thủy tụ, tiền án hậu chẩm, tả long
hữu hổ... đã làm cho các lăng này có được những kiến trúc rất đẹp
và thơ mộng. Tuy triều Nguyễn có 13 vua, nhưng vì nhiều lý do
kinh tế chính trị chỉ 7 lăng được xây dựng.

Khoa KHXH & NV
Lăng Gia Long còn gọi

là Thiên Thọ Lăng (1814 –
1820 hoàn tất). Là một
quần thể nhiều lăng tẩm
trong hoàng quyến. Toàn
bộ khu lăng là một quần
sơn với 42 đồi, núi lớn nhỏ,
trong đó có Đại Thiên Thọ
là ngọn núi lớn nhất được
chọn làm tiền án của lăng
và là tên gọi của cả quần
sơn này.

Khoa KHXH & NV
Lăng Minh Mạng còn gọi là

Hiếu lăng do vua Thiệu Trị
cho xây dựng (1840 -
1843 để chôn cất vua
cha Minh Mạng. Lăng nằm
trên núi Cẩm Khê, là nơi hội
lưu của hai dòng Hữu Trạch
và Tả Trạch hợp thành sông
Hương, cách cố
đô Huế 12 km.

Khoa KHXH & NV
Lăng Thiệu Trị còn gọi là

Xương Lăng Được vua Tự
Đức cho xây dựng (1847
để chôn cất vua cha Thiệu
Trị).. Đây là lăng duy nhất
quay mặt về hướng Tây Bắc,
một hướng ít được dùng trong
kiến trúc cung điện và lăng
tẩm thời Nguyễn.

Khoa KHXH & NV
Lăng Tự Đức được chính

vua Tự Đức xây dựng khi còn
tại vị. Lúc mới xây dựng, lăng
có tên là Vạn Niên Cơ, sau Tự
Đức đổi thành Khiêm Cung.
Tự Đức mất, lăng được đổi tên
thành Khiêm Lăng. Lăng có
kiến trúc cầu kỳ, phong cảnh
sơn thủy hữu tình và là một
trong những lăng tẩm đẹp nhất
của vua chúa nhà Nguyễn.

Khoa KHXH & NV
Lăng Ðồng Khánh còn gọi là

Tư Lăng Nguyên trước đây
là Ðiện Truy Tư được
vua Đồng Khánh xây dựng để
thờ cha mình là Kiên Thái
Vương. Khi Ðồng Khánh
mất. Vua Thành Thái (1889-
1907) kế vị trong bối cảnh đất
nước kinh tế suy kiệt nên
không thể xây cất lăng tẩm
cho vua tiền nhiệm, đành lấy
điện Truy Tư đổi làm Ngưng
Hy để thờ vua Ðồng Khánh.
Khoa KHXH & NV
Lăng Dục Ðức tên chữ An

Lăng Dục Đức lên ngôi
năm 1883 được 3 ngày thì
bị phế trất và mất, con ông
là vua Thành Thái lên ngôi,
năm 1889 cho xây lăng để
thờ cha đặt tên là An Lăng.
Năm 1954, khi vua Thành
Thái mất được chôn ở đây.
Năm 1987, hài cốt vua Duy
Tân được đưa về an táng
cạnh lăng Thành Thái.

Khoa KHXH & NV
Lăng Khải Định còn gọi là Ứng

Lăng toạ lạc kinh thành Huế, vị
vua thứ 12 triều Nguyễn. Được
xây dựng từ 1920 ngay sau
khi Khải Định lên ngôi. Về kiến
trúc lăng người đời sau thường
đặt ra ngoài dòng kiến trúc
truyền thống thời Nguyễn bởi sự
pha trộn kiến trúc Đông Tây
Kim Cổ lạ thường, với các tác
phẩm nghệ thuật ghép tranh
sành sứ độc đáo.
Khoa KHXH & NV
Sinh viên xem video để trả lời câu hỏi theo nhóm:
https://www.youtube.com/watch?v=2uJNxwP78P8
Câu hỏi:Anh chị hãy cho biết nguyên nhân vì sao triều Nguyễn
Khoa KHXH & NV Chọn Kinh đô đặt ở Phú Xuân (Huế)
CÂU HỎI TỨC THÌ
Câu 1: Các khu lăng mộ của các vị Vua

triều Nguyễn có mấy chức năng, các chức
năng đó là gì?
Câu 2: Ở tỉnh Thừa Thiên – Huế hiện có bao

Nhiêu lăng mộ của các vị vua triều Nguyễn?.
Câu 3: Lăng mộ của vị Vua triều Nguyễn

nào được xây dựng cuối cùng ở Huế?

Khoa KHXH & NV
Nhận xét:
Loại hình kiến trúc lăng mộ được xây dựng để làm nơi thờ
cúng và thăm viếng. Chia làm 2 khu vực
Vật liệu xây dựng rất phong phú. Ở miền núi, người ta sử
dụng phiến đá xanh có đẽo gọt hoặc không; ở miền trung
du, người ta sử dụng đá ong; ở miền đồng bằng sử dụng đất
hoặc gạch và vôi vữa xây thành.

Khoa KHXH & NV
2.1.3.Kiến trúc Chùa tháp:
Chùa tháp là cơ sở hoạt động và truyền bá Phật giáo. Bố cục

mặt bằng ngôi chùa có các loại hình như sau:
•Chữ Đinh ( 丁 ), bên ngoài rộng 5 gian, 7 gian...
•Chữ Công ( 工 ), hay còn gọi là nội công, ngoại quốc (trong là
chữ 工 , ngoài là chữ 囗 )
•Chữ Nhị ( 二 ), chữ Tam ( 三 )... bao gồm một tổng thể nhiều
công trình đơn lẻ, có hành lang bao quanh hoặc tường vây kín.

Khoa KHXH & NV
Ngôi chùa đầu

tiên của Việt
Nam, xây dựng
vào thế kỷ thứ III
(187-226)
, tại huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc
Ninh. Ngoài cái
tên chùa Dâu dân
dã, ngôi chùa này
còn được gọi
bằng những tên
khác nhau
Khoa KHXH & NV
Chùa Một Cột - Hà Nội

Được mệnh danh là "đóa sen ngàn năm tuổi đất Thủ đô",
Được xây dựng vào thời vua Lý Thái Tông

Khoa KHXH & NV
Chùa Yên Tử - Quảng Ninh nơi gắn liền với tên tuổi của Phật
hoàng vị vua Trần Nhân Tông. là "kinh đô của Phật giáo Đại
Khoa KHXH & NV Việt, cội nguồn của đạo Phật Việt Nam"
Chùa có lịch sử lâu

đời nhất ở Thăng
Long (Hà Nội) hơn
một nghìn năm, là sự
kết hợp hài hòa giữa
tính uy nghiêm mà cổ
kính với cảnh quan
thanh tạo, nhã
nhặn của một hồ nước
đẹp phẳng lặng trên
đất Thủ đô. Nơi đây
chính trung tâm Phật
Chùa Trấn Quốc trên Hồ Tây
giáo của kinh thành
Nguyễn Thành Khánh vào thời Lý -Trần.
Khoa KHXH & NV
Là cả một quần
thể văn hóa – tôn
giáo Việt Nam,
gồm hàng chục
ngôi chùa thờ
Phật, vài ngôi đền
thờ thần, các ngôi
đình, thờ tín
ngưỡng nông
nghiệp. Trung
tâm chính là chùa
Chùa Hương, xã Hương Sơn, Hương nằm trong
huyện Mỹ Đức, Hà Nội động Hương Tích.
Khoa KHXH & NV
Chùa Thầy là một ngôi chùa ở chân núi Sài Sơn, huyện Quốc Oai,
Hà Nội ( cách Hà Nội khoảng 20 km Sài Sơn có tên Nôm là núi
Thầy, nên chùa được gọi là chùa Thầy. Chùa được xây dựng từ thời
nhà Đinh.
Nguyễn Đây từng là nơi tu hành của Thiền sư Từ Đạo Hạnh
Thành Khánh
Khoa KHXH & NV
Xuất hiện từ trước

thời Lý, chùa nằm
trên mảnh đất
Hậu Lộc, tỉnh
Thanh Hóa. Noi
đây chính là nơi
tôn thờ vị tướng
lừng danh Trần
Hưng Đạo.
Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh - Thanh Hóa

Khoa KHXH & NV
Chùa có tên chữ

là Trần Quang
Tự, xây dựng năm
1630 - 1632. Qua
gần 400 trăm năm
tồn tại, chùa Keo
một trong những
ngôi chùa đẹp ở
Việt Nam với lối
kiến trúc thời Lê
được bảo tồn hầu
như nguyên vẹn.
Chùa Keo Thái Bình
(xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình).
Khoa KHXH & NV
Còn được biết đến

với tên gọi Linh
Mụ, Chùa được
được xây dựng
vào năm 1601 bởi
chúa Tiên Nguyễn
Hoàng. Đây cũng
được coi là ngôi
chùa cổ nhất ở
Huế.
Chùa Thiên Mụ
(nằm ở đồi Hà Khê, phường Kim Long, TP. Huế

Khoa KHXH & NV
Xây dựng vào thời

chúa Nguyễn (nửa
sau thế kỷ XVII).
Nằm trên núi Thúy
Sơn, như là nơi
tiên cảnh từ bao
đời nay.
Từng được mệnh
danh là "quốc tự"
dưới thời vua Minh
Chùa Thánh Duyên - Huế
Mạng,

Khoa KHXH & NV
Chùa Thiên Bửu

có tuổi đời hơn
300 tuổi. Kiến
trúc theo hình chữ
"Môn", là nơi do
Tổ Thế Hiền -
Bửu Dương gây
dựng lên.
Sân chính chùa Thiên Bửu – Ninh Hòa - Khánh Hòa

Khoa KHXH & NV
Chùa Linh
Phong còn gọi là
Ông Núi. Nơi có
vị trí tuyệt đẹp,
trước mặt chùa
là biển, xung
quanh chùa là
sông. Nơi đây có
không khí thanh
tịnh và rất hoang
sơ.
Chùa Linh Phong - Bình Định

Khoa KHXH & NV
Chùa còn có
tên là chùa
Hồ Đất, có
hơn 150
tuổi, kiến
trúc Chùa
được xếp
vào bậc quý
hiếm. Hiện
nay, chùa
cũng đang
trong giai
Chùa Giác Viên - Quận 11 – TP. HCM đoạn trùng
Nguyễn Thành Khánh tu lại.
Khoa KHXH & NV
Chùa được coi là "tổ

đình" của phái Thiền
Lâm Tế tông ở miền
Nam nước ta. Chùa còn
được gọi bằng những
tên như chùa Cẩm
Sơn, chùa Sơn Can hay
chùa Cẩm Đệm.
Đây là ngôi chùa hơn
270 tuổi
Chùa Giác Lâm – Quận Tân Bình – TP.HCM

Khoa KHXH & NV
Nhận xét:
+ Cảnh quan: Hài hòa với thiên nhiên, không gian tĩnh mịch
+ Bố cục: Hình chữ Đinh hoặc chữ Khẩu, theo trật tự rõ ràng
+ Về kiến trúc: Chùa cổ chỉ có tầng trệt (phù hợp với chiều cao
cây gỗ), chính điện khong rộng. Ngày nay có nhiều tầng.
 Không giân tâm linh được coi trọng.

Khoa KHXH & NV
CHUẨN BỊ CHO GIỜ HỌC TIẾP THEO
TÀI LIỆU:
-Đọc Tập bài giảng của GV.
Nội dung: Mỹ thuật điêu khắc và hội họa thời kỳ phong kiến VN
độc lập

Khoa KHXH & NV

7.AES 270 - Di San My Thuat The Gioi - Viet Nam - 2020S - Lecture Slide-7

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

7.AES 270 - Di San My Thuat The Gioi - Viet Nam - 2020S - Lecture Slide-7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Slide 4A

(98 – 180 phút)

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Đời sống bầy người

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Thời kỳ đồ đồng: Minh chứng

Hình khắc mặt người và thú- hang

Nguyễn Thành Khánh

Cuối thời đồ đá mới, khi kỹ

Công cụ chặt ở Nậm Tun (Lai

Lưỡi cày đồng Cổ Loa

Vai trò động Kính Chủ trên

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh Thố gốm Phùng Nguyên

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Lần đầu tiên giai đoạn này

1.2.3. Giai đoạn Gò Mun

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Trống Đông Sơn: đỉnh cao là trống đồng Ngọc Lũ

Dao găm Đông Sơn

Vòng đeo chân

 cư dân Việt cổ di cư đến đâu họ để lại dấu tích nghệ thuật

Nguyễn Thành Khánh Lẫy nỏ Rìu gót vuông có trang trí

2/ Nhận xét của anh chị về trống đồng

3/ So sánh sản phẩm mỹ thuật thời kỳ nguyên thủy

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Năm 1010 Lý Công Uẩn dời đô ra Hà Nội và đặt tên là Thăng

Nguyễn Thành Khánh

2.1.1.Kiến trúc cung đình:

Bao quanh Kinh

Nguyễn Thành Khánh

Kinh đô Thăng Long dưới

Giếng nước thời Trần, gạch ghép

Nguyễn Thành Khánh

Kiến trúc Lam Kinh

Nguyễn Thành Khánh

Sau khi cuộc kháng

Đầu rồng được chạm khắc

Bia Vĩnh Lăng ghi rõ thân

Khuôn viên rộng lớn rợp bóng cây

Nguyễn Thành Khánh

Đông Kinh là Thăng Long

2.1.1.Kiến trúc cung đình:

Nguyễn Thành Khánh

Nguyễn Thành Khánh

Thành nhà Mạc thuộc phường Tam

Nguyễn Thành Khánh

Năm 1558, Nguyễn Hoàng nhậm

Nguyễn Thành Khánh

Chúa Sãi cho xây

Quảng Bình Quan (cổng hạ Lũy Thầy)

Cuộc chiến Trịnh Nguyễn

Nguyễn Thành Khánh