Mинерални соли

во растенијата

Цели: Ученикот треба:

•Ја поврзува улогата на минералите и градбата на ратението,
•Препознава и именува поими и термини за: минерални материи кај растенијата и последици од нивни
недостаток
•Да ги открива последиците кај растенијата од недостаток на некој минерал
•Да ги осознава условите за правино одгледување на некое растение
ЗА ДА МОЖЕ ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ ДА ИМААТ ЗГОЛЕМЕНО ПРОИЗВОДСТВО НА
РАСТИТЕЛНИТЕ КУЛТУРИ ИСТИТЕ ЈА ЗБОГАТУВААТ ПОЧВАТА СО КОРИСТЕЊЕ
НА:
- ОРГАНСКИ ЃУБРИВА – ОДПАДОЦИ ОД ЖИВАТА ПРИРОДА
- ВЕШТАЧКИ ЃУБРИВА – ПО ВЕШТАЧКИ ПАТ НАПРАВЕНИ СМЕСИ ОД МИНЕРАЛИ
КОИ ИМ СЕ ПОРЕБНИ НА РАСТЕНИЈАТА
КОРИСТЕЊЕ НА ВЕШТАЧКИ ЃУБРИВА

НА ПОСЕВИТЕ ИМ СЕ ДОДАВААТ
МИНЕРАЛНИ СОЛИ, СУПСТАНЦИИ КОИ
РАСТЕНИЈАТА ПО ПРИРОДЕН ПАТ
ТРЕБА ДА ГИ ЗЕМААТ ОД ПОЧВАТА.
АКО ПОЧВАТА НЕ СОДРЖИ ДОВОЛНО
КОЛИЧЕСТВО НА МИНЕРАЛНИ СОЛИ ВО
ТОЈ СЛУЧАЈ РАСТЕНИЕТО НЕМА
ПРАВИЛНО ДА РАСТЕ И ДА СЕ РАЗВИВА
А СО САМОТО ТОА ЌЕ ДАДЕ ПОМАЛКУ
РОД.
НИТРАТИ – ХЕМИСКИ СОЕДИНЕНИЈА КОИ СОДРЖАТ АЗОТ.
АЗОТОТ НА РАСТЕНИЈАТА ИМ Е ПОТРЕБЕН ЗА ДА СОЗДАВААТ ПРОТЕИНИ
(БЕЛКОВИНИ) КОИ УЧЕСТВУВААТ ВО ГРАДБАТА НА КЛЕТКИТЕ ВКЛУЧУВАЌИ
ГО И НАСЛЕДНИОТ МАТЕРИЈAЛ (ДНК).

НЕДОСТАТОК НА АЗОТ ПРЕДИЗВИКУВА ПОЈАВА НА ПОЖОЛТУВАЊЕ НА

ЛИСТОВИТЕ И НАМАЛУВАЊЕ НА КОЛИЧЕСТВОТО НА ХЛОРОФИЛ.
ЦВЕТАЊЕTO, ПЛОДОНOСНОСТА, СОДРЖИНАТА НА БЕЛКОВИНИ И СКРОБ Е
НАМАЛЕНА. НАМАЛУВАЊЕТО НА ПРОТЕИНИ ДОВЕДУВА ДО ЗАСТОЕН РАСТ
И ХИБЕРНАЦИЈА НА СТРАНИЧНИТЕ ПУПКИ.

МОРКОВ
ПИПЕР
КРАСТАВИЦА
ФОСФАТИ – СОЕДИНЕНИЈА КОИ СОДРЖАТ ФОСФОР.
РАСТЕНИЈА КОИ ИМААТ ПЛИТКИ КОРЕНИ И БРЗ РАСТ НА ВРВОТ, КАКО
ЗЕЛЕНА САЛАТА И МЕШУНКИ, БАРААТ ГОЛЕМИ КОЛИЧИНИ НА ФОСФОР.
ОВАА ФОРМА НА ФОСФАТ ПОМАГА ВО ЗАЧУВУВАЊЕ И ПРЕНЕСУВАЊЕ НА
ЕНЕРГИЈА ЗА ВРЕМЕ НА ФОТОСИНТЕЗАТА.
ФОСФОРОТ Е НЕОПХОДЕН НА РАСТЕНИЕТО ЗА ГРAДБА НА НАСЛЕДНИОТ
МАТЕРИЈАЛ – ДНК И ГРАДБА НА КЛЕТОЧНАТА МЕМБРАНА.
ПРИ НЕДОСТАТОК НА ФОСФОР ЛИСТОВИТЕ НА РАСТЕНИЈАТА СТАНУВААТ
НЕЖНИ И МЛИТАВИ А ЗЕЛЕНАТА БОЈА ПРЕМИНУВА ВО ЦРВЕНО –КАФЕАВА.

КРАСТАВИЦА

МОРКОВ МАРУЛА
ЗЕЛКА
МАГНЕЗИУМ – ИМА ЗНАЧАЊА УЛОГА ВО ПРОИЗВОДСТВОТО НА ХЛОРОФИЛ.
НЕГОВ НЕДОСТАТОК ДОВЕДУВА ДО ПОЈАВА НА ПОЖОЛТУВАЊЕ НА
ЛИСТОВИТЕ. БЕЗ ПОТРЕБНАТА КОЛИЧИНА НА МАГНЕЗИУМ РАСТЕНИЕТО
НЕМОЖЕ ДА РАСТЕ.
МАГНЕЗИУМОТ УЧЕСТВУВА ВО МНОГУ ПРОЦЕСИ:
- ЈА АКУМУЛИРА СОНЧЕВАТА СВЕТЛИНА И ЈА ПРЕТВАРА ВО ХЕМИСКА
ЕНЕРГИЈА, ОВОЗМОЖУВА СИНТЕЗА НА ОРГАНСКИ СОЕДНИНЕНИЈА КОИ СЕ
КОРИСНИ ЗА РАСТ И ФУНКЦИЈА НА РАСТЕНИЕТО, СИНТЕЗА НА АМИНО
КИСЕЛИНИ И КЛЕТОЧНИ ПРОТЕИНИ, ПРИМАЊЕ И ТРАНСПОРТ НА ФОСФОР
ВО РАСТЕНИЈАТА, КОНЦЕНТРАЦИЈА НА ВИТАМИНИ А И Ц, ОТПОРНОСТ НА
НЕПОВОЛНИ ФАКТОРИ.
АКО ПОДОЛОГ ПЕРИОД ИМА НЕДОСТАТОК НА МАГНЕЗИУМ НАСТАНУВА
НЕКРОЗА И ПАЃАЊЕ НА ПОСТАРИ ЛИСЈА. РАСТЕНИЈА КОИ ИМААТ
НЕДОСТАТОК НА МАГНЕЗИУМ ИСТО СОЗДАВААТ ПОМАЛ И ПО ТВРДО ОВОШЈЕ.

КРАСТАВИЦА КОМПИР
ПИПЕР
КАЛИУМ – ИМА ЗНАЧАЊА УЛОГА ВО ГРАДБАТА НА ЕНЗИМИТЕ КОИ
УЧЕСТВУВААТ ВО ПРОЦЕСИТЕ НА ДИШЕЊЕ И ФОТОСИНТЕЗА.

НЕДОСТАТОКОТ НА КАЛИУМ ПРЕДИЗВИКУВА ПОЖОЛТУВАЊЕ НА

ЛИСТОВИТЕ И ПОЈАВА НА МРТВИ ТОЧКИ. РАСТЕНИЕТО ГО ЗАПИРА
СВОЈОТ РАСТ.

ЈАБОЛКО

ЗЕЛКА

МОРКОВ
КАЛЦИУМ - НЕДОСТАТОК

КАЈ НАС НАЈЧЕСТА Е ПОЈАВАТА НА НЕДОСТИГ НА КАЛЦИУМ КАЈ

ДОМАТИТЕ И ПИПЕРКАТА КАДЕ ШТО ПРЕДИЗВИКУВА ГНИЕЊЕ НА ВРВОТ
НА ПЛОДОВИТЕ, КАЈ ЈАБОЛКАТА КАДЕ ШТО ПРЕДИЗВИКУВА ПОЈАВА НА
ГОРЧЛИВИ ДАМКИ НА ПЛОДОВИТЕ, КАЈ ЗЕЛКОВИТЕ КУЛТУРИ КАДЕ ШТО
ПРЕДИЗВИКУВА ПОЈАВА НА ГЛАВА КОЈА НЕ СЕ ЗАТВОРА И Е
НЕКОМПАКТНА, КАЈ ЗЕЛЕНАТА САЛАТА, КАДЕ ШТО РЕЗУЛТИРА СО
ГНИЕЊЕ НА ВРВОВИТЕ НА ЛИСТОВИТЕ

ЈАБОЛКО

ПИПЕР МОРКОВ
 ЖЕЛЕЗО
ЖЕЛЕЗОТО ИМА ЗНАЧАЈНА УЛОГА КАЈ РАСТЕНИЈАТА, А ПРЕД СÈ ВО
ФОРМИРАЊЕТО НА ХЛОРОФИЛОТ. ПОРАДИ ТОА, КАЈ РАСТЕНИЈАТА СО
НЕДОСТИГ НА ЖЕЛЕЗО ИМА ПОМАЛКУ ХЛОРОФИЛ.

СИМПТОМИТЕ НА НЕДОСТИГ НА ЖЕЛЕЗО СЕ ХЛОРОЗА (ПОЖОЛТУВАЊЕ

НА ЛИСТОВИТЕ), КОЈА ПО ПРАВИЛО СЕ ЈАВУВА НА ПОМЛАДИТЕ
ЛИСТОВИ, СО ОВАА ХЛОРОЗА МОЖЕ ДА БИДЕ ЗАФАТЕНО ЦЕЛОТО
РАСТЕНИЕ ИЛИ, ПАК, ДА СЕ ЈАВИ САМО НА ОДРЕДЕНИ ГРАНКИ. ПРИТОА
НЕРВИТЕ НА ЛИСТОВИТЕ ЈА ЗАДРЖУВААТ ЗЕЛЕНАТА БОЈА. ВО СЛУЧАЈ
НА ПОГОЛЕМ НЕДОСТИГ НА ЖЕЛЕЗО, ЛИСТОВИТЕ СЕ СКОРО БЕЛИ И
БРЗО УГИНУВААТ.

ПИПЕР

КРАСТАВИЦИ
ЈАБОЛКО
http://landresources.montana.edu/nm/docum
ents/NM9.pdf