Chương 5

ĐÁNH GIÁ VÀ LỰA

CHỌN Ý TƯỞNG

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 KỸ THUẬT LỰA CHỌN

Đã có các ý
tưởng!
BƯỚC TIẾP THEO LÀ GÌ?

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 KỸ THUẬT LỰA CHỌN

VIẾT TẤT CẢ CÁC Ý

TƯỞNG LÊN GIẤY NOTE

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 KỸ THUẬT LỰA CHỌN
Xác định TIÊU CHÍ rõ ràng trước khi
đánh giá
VD. Sáng tạo đánh vào phân khúc mới
• +15% doanh thu tới quý 4
• Tăng 10% trải nghiệm hài lòng của khách
hàng
• ...

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Phân vùng ý tưởng

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Phân vùng ý tưởng

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Phân vùng ý tưởng

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Phân vùng ý tưởng

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 Mô tả chi tiết ý tưởng
Tên ý tưởng Mô tả ngắn gọn:
…………………………………………. ………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….

Tiêu chí đánh giá: Ý kiến của khách hàng/ các bộ phận liên
…………………………………………. quan:
…………………………………………. ………………………………………….
…………………………………………. ………………………………………….
………………………………………….

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 Mô tả chi tiết ý tưởng
• Bản mô tả điện
tử có đồ hoạ

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 Bình chọn các ý tưởng
Bình chọn cho các ý tưởng:
- BOD
- Nhân viên
_ Khách hàng/ công chúng

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Đánh giá và lựa chọn

Chuẩn bị thẻ mô tả cho 10 ý

tưởng có số bình chọn cao
nhất

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

 THẺ MÔ TẢ -
CONCEPT CARD

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Thảo luận nhóm các ý tưởng
Tip: Tập trung thảo luận
2 ý tưởng một lần

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Phát biểu các tiêu chí và thảo luận từng đánh giá

Idea A Idea B Idea C Idea D

criteria A
criteria B
criteria C
criteria D
 Cho điểm theo thang điêm 1-10! Cẩn thận trao đổi từng
thang điểm cho từng ý tưởng

Idea A Idea B Idea C Idea D

Brand Awareness 4 7 9 2
Revenue potential 3 3 3 6
Market fit 9 8 3 2
Tech feasibility 2 4 7 7

Hình như tính hợp

thị trường của ý
tưởng B nên là 8
chứ?
 Cho điểm theo thang điêm 1-10! Cẩn thận trao đổi từng
thang điểm cho từng ý tưởng

Idea A Idea B Idea C Idea D

Brand Awareness 4 7 9 2
Revenue potential 3 3 3 6
Market fit 9 87 3 2
Tech feasibility 2 4 7 7

Hình như tính hợp thị

trường của ý tưởng B
Tôi không nghĩ vây, nên là 8 chứ?
vẫn nên là 7 hoặc
7.5
 Thảo luận ra điểm số chung nhất

Idea A Idea B Idea C Idea D

Brand Awareness 3 4 7 9 2
Revenue potential 1 3 3 3 6
Market fit 3 9 7.58 7 3 2
Tech feasibility 2 2 4 7 7

Tips:
Đừng để mất quá nhiều thời gian cho tranh
luận ở một cột điểm
 Chọn ý tưởng
Chọn các ý tưởng có điểm số tốt nhất
để triển khai

Khoa Quản tri Kinh doanh – Bộ môn Digital Marketing

Nguyên tắc hình thành ý tưởng trong kinh doanh
• Cơ hội và ý tưởng
• Ý tưởng kinh doanh phải tạo ra được lợi thế cạnh tranh
bởi không những nó lấp đầy được nhu cầu mới mà nó còn
mang lại giá trị hoặc dịch vụ tốt hơn cho khách hàng. Lợi
thế cạnh tranh được tạo ra từ việc hình thành sản phẩm
dịch vụ mới; hoặc sử dụng công nghệ mới tạo ra sản
phẩm dịch vụ; hoặc từ một thị trường mới mà ở đó nhu
cầu vượt cung hiện tại; hoặc từ một tổ chức mới…Một ý
tưởng kinh doanh luôn phải được hình thành theo nguyên
tắc SMARTER.
Specific – cụ thể, dễ hiểu

• Ý tưởng kinh doanh phải cụ thể vì nó định hướng cho các

hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bạn trong tương
lai.
• Đừng nói mục tiêu trong ý tưởng kinh doanh của bạn là
dẫn đầu thị trường trong khi đối thủ đang chiếm 40 % thị
phần. Thay vào đó hãy đặt mục tiêu chiếm tối thiểu 41%
thị phần, từ đó bạn sẽ biết mình còn phải cố đạt bao nhiêu
% nữa.
 Measurable – đo lường được
• Các chỉ tiêu trong ý tưởng kinh doanh của bạn mà không
đo lường được thì không biết có đạt được hay không?
• Đừng ghi: “phải trả lời thư của khách hàng ngay khi có
thể”. Hãy yêu cầu nhân viên trả lời thư ngay trong ngày
nhận được.
Achievable – vừa sức
• Các chỉ tiêu đặt ra trong ý tưởng phải có tính thách thức
để cố gắng, nhưng cũng đừng đặt chỉ tiêu loại không thể
đạt nổi.
• Nếu bạn không có giọng ca trời phú thì đừng đặt chỉ tiêu
trở thành siêu sao.
 Realistics – thực tế
• Đây là tiêu chí đo lường sự cân bằng giữa khả năng thực
hiện ý tưởng so với nguồn lực của bạn (thời gian, nhân sự,
tiền bạc..).
• Đừng đặt chỉ tiêu giảm 20 kg trong một tháng để đạt
trọng lượng lý tưởng 45 kg trong vòng một tháng, như
vậy là không thực tế.
 Timebound – có thời hạn
• Mọi công việc phải có thời hạn hoàn thành, nếu không nó
sẽ bị trì hoãn.
• Thời gian hợp lý giúp bạn vừa đạt được mục tiêu lại vừa
dưỡng sức cho các mục tiêu khác.
 Engagement – liên kết
• Ý tưởng kinh doanh của bạn phải làm sao để liên kết
được lợi ích của công ty và lợi ích của các chủ thể khác.
• Khi các bộ phận, nhân viên tham gia thực hiện mục tiêu,
họ sẽ được kích thích như thế nào. Nếu doanh nghiệp bạn
thành lập để triển khai ý tưởng kinh doanh của bạn
không có chế độ này, việc thực hiện mục tiêu sẽ không có
hiệu quả.
Ralevant – thích đáng
• Chỉ tiêu có hữu ích đối với một bộ phận nhưng bộ phận
khác lại thờ ơ cũng là điều bạn cần quan tâm nếu muốn
tạo ra sức mạnh tổng thể để thực hiện ý tưởng kinh doanh
của mình.
• Ví dụ mức tồn kho, bộ phận bán hàng luôn muốn mức tồn
kho cao trong khi bộ phận tài chính lại muốn mức tồn
kho thấp.
• Mục tiêu trong ý tưởng kinh doanh phải thích đáng, công
bằng với tất cả các bộ phận của doanh nghiệp
Tìm kiếm ý tưởng
=> Sau khi nắm rõ bí quyết hình thành ý tưởng kinh
doanh. Bạn bắt đầu sàng lọc và tìm kiếm ý tưởng phù hợp
với mình. Hãy đánh thức giác quan kinh doanh của bạn,
chú ý tìm xem có những cơ hội nào chưa được lấp đầy.
Nghiên cứu thị trường thông qua tất cả các kênh mà bạn
biết như báo, tạp chí, tivi, trò chuyện với mọi người, đến
các trung tâm buôn bán,….Và trả lời các câu hỏi sau:
=> Bạn muốn có những sản phẩm hoặc dịch vụ nào mà bạn
chưa thể tìm được trên thị trường?
- Có việc gì mà mọi người đều không thích làm mà bạn có
thể làm?
- Có những sản phẩm hay dịch vụ nào có thể làm cho cuộc
sống của những người bạn quen biết trở nên dễ dàng hơn
không?
- Những xu hướng kinh doanh nào đang diễn ra mà bạn có
thể tham gia vào và sẽ thực sự nhóm lên sự nghiệp kinh
doanh của bạn?
- Có những khoảng trống nào trên thị trường mà bạn có
thể lấp đầy với tài năng của mình không? Chúng là gì?
- Cuối cùng, hãy viết ra cụ thể một số ý tưởng kinh doanh
mà bạn thấy tiềm năng
Cách khác để tìm kiếm ý tưởng kinh doanh là dưa theo
quan điểm định hướng hàng hóa hoặc quan điểm định
hướng khách hàng.
Ví dụ:
Quan điểm định hướng hàng hoá
• Tôi tốt nghiệp đại học ngoại ngữ tôi sẽ thành lập trung
tâm ngoại ngữ.
• Tôi học làm bác sĩ tôi có điều kiện để mua trang thiết bị
máy móc. Tôi sẽ mở phòng khám tư cho trẻ em.
• Tôi biết trồng cây đậu tương mới vì thế tôi sẽ phổ biến kỹ
thuật trồng cây này tới bà con trong xã tôi và cung cấp
giống đậu tương này tới bà con.
Quan điểm định hướng khách hàng
• Trong thị trấn nhiều trung tâm gặp khó khăn trong chiêu sinh
do ít có giáo viên giỏi tham gia giảng dạy tại trung tâm, lương
giáo viên các trung tâm đó trả thấp nên tôi sẽ thành lập trung
tâm ngoại ngữ.
• Trong phường có nhiều trẻ em khi bị ốm phải đi khám xa, trên
địa bàn phường lại chưa có phòng khám tư nào, vì thế tôi sẽ mở
phòng khám tư cho trẻ em.
• Chị em phụ nữ trong xã tôi mong muốn được trồng giống đậu
tương mới, năng suất cao vì trước đây họ chỉ trống giống cũ
năng suất thấp vì thế tôi sẽ chuyển giao kỹ thuật trồng giống cây
này và cung cấp giống mới cho chị em trong xã.
Lời khuyên: Bạn hãy kết hợp cả hai cách để tìm ý tưởng
kinh doanh cho mình. Vì nếu bạn xuất phát từ quan điểm
định hướng khách hàng, nhưng không có kỹ năng làm ra
sản phẩm có chất lượng được thị trường chấp nhận thì
doanh nghiệp bạn không có khách. Ngược lại nếu bạn xuất
phát từ quan điểm hàng hóa, bạn sản xuất ra sản phẩm
tuyệt vời nhưng không có khách hàng thì việc kinh doanh
ấy cũng thất bại.
Theo anh/chị thế nào là ý tưởng kinh doanh hay?
Ý tưởng của bạn có thể là tuyệt vời thực sự nhưng vẫn có việc cần
làm thêm nữa. Đâu đó giữa ý tưởng bạn vội vàng viết trên tờ nháp
với việc bạn khởi nghiệp kinh doanh thực sự có một quy trình bạn
cần thực hiện để quyết định xem doanh nghiệp của mình về cơ bản
sẽ thành công hay thất bại. Nhiều doanh nhân khởi nghiệp quá tự
tin và hứng thú với các ý tưởng mới của mình mà quên mất việc cần
phải tìm hiểu xem liệu ý tưởng của mình có thực tế không. Một ý
tưởng thú vị nhưng không thể triển khai trên thực tế thì cũng không
được đánh giá là một ý tưởng kinh doanh hay.
Về nguyên tắc, bạn có thể đánh giá một ý tưởng kinh doanh có hay
hay không bằng phương pháp cho điểm. Bạn có thể cho điểm từ 0
đến 6 vơi các tiêu thức cụ thể như sau:
• Hiểu biết về ngành nghề kinh doanh: Bạn biết gì về ngành
này? Bạn có cần phải bỏ thêm thời gian và tiền bạc để học
hỏi về ngành này không? Bạn có phải thu nhận thêm đối
tác vì bạn không đủ hiểu biết về ngành này không?
• Thang điểm đánh giá: Điểm 0 nếu bạn không hiểu gì về
ngành kinh doanh này, điểm 2 nếu bạn có một chút hiểu
biết, điểm 4 nếu bạn hiểu một cách hạn chế, điểm 6 nếu
bạn hiểu ở mức có thể tự tiến hành công việc.
• Kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh: Bạn đã từng bao
giờ đứng ra làm chủ doanh nghiệp hoặc làm việc trong
lĩnh vực kinh doanh chưa? Kinh nghiệm làm việc thực tế
quan trọng đến mức nào trong ngành này?
• Thang điểm đánh giá: Điểm 0 nếu bạn không có chút kinh
nghiệm gì, điểm 2 nếu bạn chỉ có chút ít kinh nghiệm,
điểm 4 nếu bạn có kinh nghiệm nhưng chưa đủ, điểm 6
nếu bạn thông thạo lĩnh vực này.
• Kỹ năng đặc thù trong ngành kinh doanh này của bạn: Những kỹ
năng mà bạn cần đạt trình độ nào? Nếu bạn chưa có những kỹ
năng đó, để có được chúng bạn phải cố gắng ở mức độ nào?
• Thang điểm đánh giá: Điểm 0 nếu bạn không có kỹ năng này,
điểm 2 nếu bạn chỉ có một ít kỹ năng, điểm 4 nếu bạn có một số kỹ
năng, điểm 6 nếu có đủ kỹ năng cần thiết.
• Khả năng thâm nhập thị trường: Hãy tính đến những chi phí để
tham gia kinh doanh và những rào cản cạnh tranh bạn có thể gặp
phải.
• Thang điểm đánh giá: Điểm 0 nếu lĩnh vực kinh doanh bị cạnh
tranh mạnh, điểm 2 nếu bạn đã có sự thâm nhập hạn chế, điểm 4
nếu có cả đối thủ cạnh tranh lớn và nhỏ, điểm 6 nếu hầu như
không có hạn chế nào đối với sự thâm nhập.
• Tính độc đáo của ý tưởng: Không nhất thiết phải mang ý
nghĩa không có ai cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cùng
loại, mà nó có ý nghĩa rằng chưa có ai/ít người cung cấp
theo cách mà bạn cung cấp hoặc chưa có ai/ít người cung
cấp trong khu vực mà bạn định kinh doanh.
• Thang điểm đánh giá: Điểm 0 nếu sản phẩm hoặc dịch vụ
của bạn có rất nhiều người cung cấp, điểm 2 nếu có một
số người khác cùng cung cấp sản phẩm giống bạn, điểm 4
nếu chỉ có một vài nhà cung cấp giống bạn, điểm 6 nếu
không có ai cung cấp sản phẩm mà bạn có ý định cung
cấp.
• Sau khi tính được tổng số điểm của các ý tưởng, loại bỏ
những ý tưởng có tổng điểm nhỏ hơn 20, những ý tưởng
mà không đạt được điểm 4 ở từng tiêu chí, và ý tưởng
không đạt được điểm 6 ở ít nhất một tiêu chí. Sau quá
trình loại bỏ này, bạn sẽ còn danh mục các ý tưởng kinh
doanh hay nhất để có thể triển khai trong thực tế. Bạn có
thể cân nhắc chọn một (vài) trong ý tưởng đó hoặc chọn ý
tưởng có mức điểm cao nhất. Nếu sau qua trình này
không có ý tưởng nào được chọn thì bạn lại nghiên cứu
tìm hiểu và đánh giá lại từ đầu.
=> Lập bảng đánh giá ý tưởng kinh doanh để tìm ý kiến
tốt nhất để triển khai bước tiếp theo
Phát triển thành kế hoạch
• Một xuất phát điểm sai lệch sẽ dẫn tới thất bại, một ý tưởng kinh
doanh sáng suốt có thể mang lại thành công thực sự. Mục đích của
việc viết một bản kế hoạch là trình bày về cơ hội kinh doanh tiềm
năng và công việc kinh doanh dự tính khởi sự của bạn. Bản kế
hoạch phải chứng minh được là có một cơ hội tiềm năng rất triển
vọng, sau đó mô tả cách thức bạn dự kiến khai thác cơ hội đó. Bạn
phải mô tả thật chi tiết tất cả các phần việc bạn sẽ phải làm trong
tương lai cho doanh nghiệp của mình và xem xét liệu có điểm yếu
nào không. Quan trọng là quá trình lập kế hoạch tạo cho bạn cơ
hội thử nghiệm nó trong tư duy và trên giấy trước khi biến nó
thành hiện thực.
• Nhiều người có quan niệm sai lầm là một bản kế hoạch kinh
doanh trước hết được sử dụng với mục đích huy động vốn đầu tư.
Đúng là bản kế hoạch tốt sẽ có tác dụng hậu thuẫn cho việc huy
động vốn nhưng mục đích chính của kế hoạch kinh doanh là giúp
bạn hiểu sâu sắc về cơ hội kinh doanh mà bạn đang dự kiến triển
khai. Trong thời kỳ bùng nổ của các doanh nghiệp vừa và nhỏ,
nhiều doanh nhân nghi ngờ về sự cần thiết của một bản kế hoạch
kinh doanh mà theo họ, điều quan trọng nhất là phải hành động
thật nhanh trong một thế giới luôn vận động và cạnh tranh cao độ.
• Logic ở đây thật đơn giản: Xây dựng kế hoạch kinh doanh tốn
nhiều thời gian mà các doanh nhân thì thiếu thời gian để làm việc
đó. Trên thực tế, bỏ thời gian để phát triển bản kế hoạch có thể
cứu vãn hàng ngàn thậm chí hàng triệu đô la có thể tan thành mây
khói với việc theo đuổi những ý tưởng kinh doanh viển vông.
• Tuy nhiên, một lợi ích to lớn của kế hoạch kinh doanh là nó cho
phép bạn thể hiện rõ ràng cơ hội kinh doanh với các đối tượng
hữu quan theo cách hiệu quả nhất. Các nhân viên, đối tác chiến
lược, tổ chức tài chính và thành viên hội đồng quản trị đều có thể
tìm thấy sự hữu ích của bản kế hoạch kinh doanh được phát triển
hoàn chỉnh. Bản kế hoạch bao gồm triển vọng phát triển của công
ty để thu hút các nguồn lực tài chính, cung cấp những căn cứ hợp
lý để thuyết phục những nhân viên tiềm năng rời bỏ công việc hiện
tại của họ để đến làm việc cho doanh nghiệp mới thành lập của
bạn. Bản kế hoạch cũng là một công cụ có thể thắt chặt mối quan
hệ với các đối tác chiến lược, các khách hàng quan trọng hay
những nhà cung cấp.
Tóm lại, một bản kế hoạch kinh doanh hoàn chỉnh sẽ giúp bạn biến
ý tưởng kinh doanh thành hiện thực. Đồng thời, tạo cho bạn sự tín
nhiệm trong con mắt của các đối tượng hữu quan.