4 Warunki Khuna Tuckera

OPTYMALIZACJA
Metoda Khuna - Tuckera

OPTYMALIZACJA: Metoda Khuna - Tuckera
Metoda Kuhna–Tuckera – jest to rozszerzona metoda mnożników Lagrange’a obejmująca

przypadki występowania ograniczeń nierównościowych (obok równościowych lub zamiast
nich).
Funkcja celu:
p ograniczeń równościowych p < s
m-p ograniczeń nierównościowych,
zawsze ten kierunek nierówności

Warunki konieczne optymalności po wprowadzeniu zmodyfikowanej funkcji celu L

(f.Lagrange’a):
} }
𝑚 𝑔1 =0
𝜕𝐿 𝜕 𝑓 𝜕 𝑔𝑖 spełnienie
= +∑ 𝜆 =0 𝑔 2=0
ograniczeń (2)
𝜕 𝑢1 𝜕 𝑢1 𝑖=1 𝑖 𝜕 𝑢1 −−− −
𝑚 równościowych
𝜕𝐿 𝜕 𝑓 𝜕 𝑔𝑖 𝑔 𝑝 =0
= + ∑ 𝜆𝑖 =0 stacjonarność funkcji
𝜕 𝑢 2 𝜕 𝑢 2 𝑖=1 𝜕 𝑢2 L względem u (1)
}
−− −−− −−− −−− −−− 𝑔 𝑝 +1 ≤ 0
spełnienie
𝜕𝐿 𝜕 𝑓
𝑚
𝜕 𝑔𝑖 𝑔 𝑝 +2 ≤ 0 ograniczeń (3)
= + ∑ 𝜆𝑖 =0 − − − − nierównościowych
𝜕 𝑢 𝑠 𝜕 𝑢 𝑠 𝑖 =1 𝜕 𝑢𝑠
𝑔𝑚 ≤ 0
𝜆𝑝+ 1 𝑔 𝑝+1= 𝜆𝑝+2 𝑔𝑝+ 2=…=𝜆 𝑚 𝑔𝑚 =0 } spełnienie równań (4)

Mówimy, że ograniczenie nierównościowe jest

aktywne jeśli
i nieaktywne jeśli
Spełnienie warunków (4) wynika z faktu, że dla ograniczenia nieaktywnego odpowiedni

mnożnik Lagrange’a przyjmuje wartość zero, i=0.
Ponadto
Są to jednak tylko warunki konieczne ale nie wystarczające (można jedynie więc
wykluczyć niektóre punkty).
Dowód.
Załóżmy, że wektor jest wektorem s – wymiarowym. Wprowadzamy m–p dodatkowych
zmiennych tzn. us+1, us+2, … us+m–p, które ograniczenia nierównościowe sprowadzają do
równości:
nowe ograniczenia równościowe
Sprowadziliśmy zadanie do postaci pozwalającej na rozwiązanie metodą Lagrange’a.

Funkcja Lagrange’a:
Dowód.
Warunki konieczne:
} }
𝑝 𝑚
𝜕𝐿 𝜕 𝑓 𝜕 𝑔𝑖 𝜕 𝑔𝑖
= + ∑ 𝜆𝑖 + ∑ 𝜆𝑖 =0 𝜕𝐿
=𝜆 𝑝+ 1 𝑢 𝑠+1 =0
𝜕 𝑢1 𝜕 𝑢1 𝑖 =1 𝜕 𝑢1 𝑖 =𝑝+1 𝜕 𝑢1 𝜕𝑢 𝑠 +1
−−− −−− −−−− −−− −−− −−− − (1) −−− −−− −−− −−− −−− −−− −−(2)
𝑚
𝜕 𝑔𝑖 𝑚
𝜕 𝑔𝑖 𝜕𝐿
𝜕𝐿 𝜕 𝑓 = 𝜆𝑚 𝑢𝑠 +𝑚 − 𝑝=0
= + ∑ 𝜆𝑖 + ∑ 𝜆𝑖 =0 𝜕 𝑢𝑠 +𝑚 − 𝑝
𝜕 𝑢 𝑠 𝜕 𝑢 𝑠 𝑖 =1 𝜕 𝑢𝑠 𝑖 =𝑝 +1 𝜕 𝑢𝑠
Równania typu (1) mówią o stacjonarności funkcji Lagrange’a względem wszystkich

niewiadomych. Natomiast z równań typu (2) wynika, że niezerowej wartości mnożnika p+i
dla ograniczenia nierównościowego odpowiada zerowa wartość zmiennej pomocniczej
związanej z tym ograniczeniem, us+i.
Zerowanie się zmiennej pomocniczej oznacza, że słaba nierówność staje się równością.
mamy zatem do czynienia z ograniczeniem aktywnym. Rozwiązanie leży na granicy
obszaru dopuszczalnego, gi = 0.
Jeśli gp+i <0 to ograniczenie jest nieaktywne.
Oczywiście związki typu (2) są równoważne
i nie wymagają wprowadzania dodatkowych zmiennych.
Ponadto metoda Kuhna – Tuckera określa znak mnożników dla ekstremum.
Z równań typu (1) otrzymuje się:
a stąd różniczka zupełna
Dla ograniczeń równościowych dgk musi być równe 0, dgk=0, ponieważ wszystkie zmiany
dui mogą być tylko takie, że spełniają ograniczenia równościowe, dlatego:
Dla ograniczenia nieaktywnego odpowiednie k jest równe zero, czyli ograniczenie

nieaktywne nie wpływa na wartość różniczki df. Istotne są więc tylko ograniczenia
aktywne.
Rozważmy przypadek , gdy mamy jedno ograniczenie aktywne:
Dla minimum df musi być większe od zera: df > 0

Dla maksimum df musi być mniejsze od zera: df < 0
Różniczka dgj jest zawsze ujemna, dgj < 0, bo zejście z ograniczenia jest możliwe tylko w
obszar dopuszczalny.
Wynika stąd, że
Można udowodnić (chociaż dowód jest już

bardziej złożony), że powyższe ograniczenia
znaków mnożników są aktualne również w
przypadku występowania większej liczby
ograniczeń aktywnych.
Warunki Kuhna – Tuckera są konieczne, ale niewystarczające. Tak więc służą one raczej
wykluczeniu niektórych rozwiązań stacjonarnych niż jednoznacznego określenia minimum
czy maksimum.
I tak, dla niezerowych ujemnych wartości j można wnioskować, że punkt stacjonarny

funkcji L nie jest minimum funkcji f (może być to maksimum lub siodło, ale nie
minimum).
Podobnie dla niezerowych dodatnich j wnioskuje się, że punkt stacjonarny nie jest
maksimum.
W przypadku gdy wszystkie j=0 nie można powiedzieć nic o naturze punktu
stacjonarnego, ani też o tym, czy leży on na granicy, czy wewnątrz obszaru dozwolonego.
Poszukiwania rozwiązania sprowadza się do badania wszystkich możliwych kombinacji

aktywności i nieaktywności wszystkich ograniczeń nierównościowych.
Przykład 1.
Znaleźć minimum funkcji:
wobec ograniczeń: standardowa postać ograniczeń:

(1)
(2)
(3)
Warunki konieczne:
(4) (5)
Jeżeli któraś <0 to na
(6) (9) pewno nie minimum, jeśli
(7) (10) wszystkie =0 to nic nie
(8) (11) możemy powiedzieć.
Przykład 1.
Rozwiązanie musi spełniać wszystkie warunki (1) – (11).
Musi rozważyć 8 możliwych przypadków, bo 23=8 (trzy , dwie możliwości =0 oraz <>0.
W praktyce poszczególne przypadki chętnie grupujemy i często
aktywność
się to udaje, tzn. skraca się liczba obliczeń.
Lp. ograniczenia
1 2 3 Przyjmijmy, ze 1-sze ograniczenie jest aktywne:

(12)
1 + + + stąd widać że:
Tak więc dwa pozostałe ograniczenia nie mogą być
2 + + - (13) aktywne, zatem przypadki 1, 2 i 3 możemy odrzucić.
(14) Rozważamy przypadek 4.
3 + - +
4 + - - Możemy przyjąć: 2=0 (15)
5 - + + 3=0 (16)
6 - + - Wobec (15) i (16) równania (4) i (5) przyjmują postać:
7 - - + (17)
8 - - - (18)
Przykład 1.
Rozwiązanie układu (12), (17) i (18) daje
4a) Spełnia ograniczenia (2) i (3),

ale nie minimum bo 1< 0
4b)
Skoro pierwsze ograniczenie nie może być aktywne to dalej przyjmujemy 1 = 0.

Nie spełnia ograniczeń (2) i (3),
Przypadek 5. więc nie minimum
Ograniczenie (2) i (3) aktywne zatem (19)
(20)
Równania (4) i (5) przyjmują postać:
(21) (22)
Nie minimum bo 2 < 0
Przykład 1.
Przypadek 6.
Ograniczenie (2) aktywne więc x = 0, stąd wynika że 2 = -10 zatem nie minimum
Dalej nie musimy liczyć.
Przypadek 7.
Aktywne ograniczenie (3), to y = 0, nieaktywne ograniczenie (2), to 2 = 0.
(23)
(24)
Otrzymujemy rozwiązania:
7a) 7b)
Nie możemy nic stwierdzić
Nie możemy nic
ponieważ wszystkie  = 0, ale
stwierdzić ponieważ
nie spełnia ograniczenia (2),
wszystkie  = 0
bo x < 0. nie minimum
Przykład 1.
Przypadek 8.
Ograniczenia nieaktywne wszystkie  równe 0 (1 = 0, 2 = 0, 3 = 0).
Równania (4) i (5) mają zatem następującą postać:
(25)
(26)
Rozwiązanie:
to samo odrzucamy odrzucamy odrzucamy

co 7a bo x < 0 bo y < 0 bo x < 0 i y <0
Tak więc jedynym punktem, w którym może znajdować się minimum jest punkt
Przykład 1. Zestawienie wyników

4a 4b 5 6 7a 7b 8a 8b
x 3.847 -3.568 0 0 1.826 -1.826 1.826 -1.826
y 2.600 -2.802 0 0 0 0 0
1 -13.24 10.06 0 0 0 0 0 0
2 0 0 -10 -10 0 0 0 0
3 0 0 0 0 0 0
o1 akt. akt. nie akt. nie akt. nie akt. nie akt. nie akt nie akt.
o2 nakt. niesp. akt. akt. nie akt. niesp. nie akt. nie sp.
x<0 x<0 x<0
o3 nakt. niesp. akt. akt. akt.

y<0
wnioski z nie min. nie max. nie min. nie min. nie ma wniosków bo
K-T bo 1<0 bo 2<0 bo 2<0 wszystkie  = 0
wnioski nie spełnione nie spełnione to samo co nie spełnione
ogólne ograniczenia ograniczenia 7a ograniczenia
Przykład 1.
Sprawdzenie dla przypadku 7a. badanie otoczenia punktu.
Zauważmy, że y>0 bo y musi być większy od zera, a

x może przyjmować wartości dodatnie i ujemne.
Po rozwinięciu:
Po uproszczeniu i wobec y=0 i x=1.826 otrzymujemy
minimum
=0 patrz >0 decyduje >0 bo

r-nie (25) najwyższa potęga y>0
Przykład 2.
Znaleźć optymalny czas przebywania oraz temperaturę reakcji maksymalizujące stężenie
składnika B dla reakcji: zachodzącej w reaktorze przepływowym z idealnym
wymieszaniem. Temperatura reakcji nie może być większa od T * mniejsza od T*.
Bilanse dla składnika A i B:
Załóżmy: proces ustalony, brak składnika B w strumieniu wlotowym, brak zmiany

objętości; dostajemy:
(1)
(2)
gdzie jest czasem przebywania.

Przykład 2.
Z równania (1) otrzymujemy:
(3)
zaś z równania (2) dla :

(4)
dzieląc równanie (4) przez cA0 i podstawiając do niego równanie (3) otrzymamy:
(5)
Jest to nasz wskaźnik jakości.

Przykład 2.
Ograniczenia na temperaturę przyjmują postać:
(6)
(7)
(8)
warunki optymalności:
(9)
Przykład 2.
warunki optymalności:
(10)
(11)
(12)
Przykład 2.
Z warunku (9) otrzymujemy równanie:
po wymnożeniu i uproszczeniu:
(13)
stąd optymalny czas przebywania wynosi:

(14)
Z równania (10) otrzymujemy
(15)
Przykład 2.
Zauważmy, że oba ograniczenia nie mogą być jednocześnie aktywne.
Przypadek 1. oba ograniczenia nieaktywne,
zatem: =0 i =0, równanie (15) przyjmuje postać
(16)
stąd
(17)
Nie ma optymalnej
temperatury
Przykład 2.
Przypadek 2. aktywne ograniczenie 1.
zatem: i , równanie (15) przyjmuje postać
(18)
Znak zależy od wartości E1 i E2:
Przypadek 3. aktywne ograniczenie 2.

zatem: i , równanie (15) przyjmuje postać
(19)
Znak zależy od wartości E1 i E2:

Przykład 2.
Przykład 3.
Znaleźć optymalny czas przebywania oraz temperaturę reakcji maksymalizujące stężenie
składnika B dla reakcji: zachodzącej w reaktorze przepływowym z idealnym
wymieszaniem. Temperatura reakcji nie może być większa od T * mniejsza od T* oraz czas
przebywania τ nie może być większy od τ*.
Bilanse dla składnika A i B:
(1)
(2)
stąd otrzymujemy wskaźnik jakości: (3)
Ograniczenia: (4)
(5)
(6)
(7)
Przykład 3.
Warunki optymalności:
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
Przykład 3.
Przypadek 1. wszystkie ograniczenia nieaktywne: .

(13)
(14)
Równania (13) nie ma rozwiązania z sensem fizycznym lewa strona równania jest zawsze
większą od 0 – brak optymalnego czasu w punkcie stacjonarnym.
Z równania (14) otrzymujemy:
(15)
Rozwiązanie ma sens jedynie dla reakcji egzotermicznej (E2>E1).

Przykład 3.
Przypadek 1. Z równania (14) otrzymujemy:
(15)
Rozwiązanie ma sens jedynie dla reakcji egzotermicznej (E2>E1).

Przykład 3.
Sprawdzenie charakteru ekstremum dla temperatury optymalnej.
Możemy zastosować rachunek różniczkowy ponieważ wszystkie ograniczenia są
nieaktywne.
Szukamy znaku drugiej pochodnej XB po temperaturze:
= 0 w warunkach
rozważamy jedynie znak wyrażenia
optymalnych,
równanie (14)
zawsze dodatnie
Ponieważ rozwiązanie optymalne ma sens jedynie dla reakcji egzotermicznej (E2>E1) to

wyrażenie powyższe jest ujemne, a zatem maksimum.
Przykład 3.
Przypadek 2. Aktywne ograniczenie na czas przebywania .
Z równania (8) wynika zatem maksimum
Rozważania odnośnie temperatury przebiegają jak w Przypadku 1. Ograniczenie na czas

przebywania musi być aktywne – zawsze stosujemy maksymalny możliwy czas
przebywania.
Przykład 3.
Przypadek 3. Aktywne ograniczenie na minimalną temperaturę .
Z równania (9):
Znak zależy od znaku wyrażenia w nawiasie kwadratowym.

Jeżeli E1>E2 (reakcja endotermiczna) to zawsze zatem zawsze minimum,
Jeżeli E1<E2 to znak wyrażenia zależy od konkretnych wartości.

Przykład 3.
Przypadek 4. Aktywne ograniczenie na maksymalną temperaturę .
Z równania (9):
Znak zależy od znaku wyrażenia w nawiasie kwadratowym.

Jeżeli E1>E2 to zawsze zatem zawsze maksimum. Dla reakcji endotermicznej zawsze
stosujemy maksymalna temperaturę dopuszczalną.
Jeżeli E1<E2 to znak wyrażenia zależy od konkretnych wartości.
OPTYMALIZACJA: PROJEKT I
W reaktorze przepływowym z idealnym wymieszaniem zachodzą reakcje wg

schematu:
W strumieniu zasilającym reaktor występuje jedynie substrat A.

Wyznaczyć optymalną temperaturę i optymalny czas przebywania
maksymalizujące stężenia reagenta B w strumieniu opuszczającym reaktor.
1. Wypisać równania bilansowe dla A, B i C

2. Przekształcić do postaci
3. Zróżniczkować i rozwiązać układ równań wyznaczając optymalne wartości
temperatury i czasu przebywania.
Ograniczenie nierównościowe może być aktywne tzn. ekstremum leży na brzegu obszaru
dopuszczalnego lub nieaktywne tzn. ekstremum leży wewnątrz obszaru dopuszczalnego.
Ekstremum musi spełniać wszystkie ograniczenia.
Ekstremum na brzegu
obszaru dopuszczalnego,
Punkt poza obszarem aktywne ograniczenie
dopuszczalnym, nierównościowe
nie jest obszar
rozwiązaniem dopuszczalny
problemu
Ekstremum
wewnątrz obszaru
dopuszczalnego,
nieaktywne
ograniczenie
nierównościowe
Przykład 4.
Znaleźć i określić ekstremum funkcji
𝑦 obszar
z ograniczeniem . dopuszczalny
𝑥
Przykład 4.
z ograniczeniem .
Przekształcamy ograniczenie do właściwej postaci:
Funkcja Lagrange’a
Warunki konieczne:
Przykład 4.
Zakładamy, że ograniczenie jest nieaktywne, zatem i stąd
Sprawdzamy ograniczenie
ograniczenie nie jest spełnione, zatem nie jest to rozwiązanie.

Przykład 4.
Zakładamy, że ograniczenie jest aktywne, zatem
Rozwiązanie
Dla ograniczeń nierównościowych mnożniki Lagrange’a muszą spełniać warunki:
Są to jednak tylko warunki konieczne.

Przykład 4.
𝑦
z ograniczeniem .
To nie jest rozwiązanie

Rozwiązanie ponieważ leży poza
minimum obszarem dopuszczalnym
𝑥
Przykład 5.
Znaleźć maksimum funkcji
z ograniczeniem ;
Warunki konieczne
Przykład 5.
Musimy rozpatrzeć cztery przypadki:
Probl Ogr.
Ogr.2 wnioski
em 1
1 nieakt niekat.
.
2 nieakt akt.
3 akt. niekat.
4 akt. akt.
Przykład 5.
Znaleźć maksimum funkcji z ograniczeniem ;
Problem 1.
nie spełnione ograniczenie drugie.
Problem 2.
to nie może być maksimum

Przykład 5.
Problem 3.
może być maksimum.
Problem 4.
to nie może być maks.

Przykład 5.
Podsumowanie:
Probl Ogr.
Ogr.2 wnioski
em 1
nieakt
1 .
niekat. nie spełnione ograniczenie 2
nieakt
2 .
akt. to nie może być maksimum
3 akt. niekat. to może być maksimum
4 akt. akt.
to nie może być maksimum
Przykład 5.
Badanie otoczenia punktu
po podstawieniu rozwiązania
Pierwsze ograniczenie jest aktywne, zatem
stąd
Przykład 5.
z
z
𝛿𝑧
20 𝛿
− 𝛿𝑥 𝛿𝑥 𝛿𝑥 𝑧
− 𝛿𝑧 20 − 𝛿𝑥
− 𝛿𝑧
−4
x −4
x
Przykład 5.
z ograniczeniem ;
Przykład. Deflegmator
Optymalizacja deflegmatora – znaleźć przepływ cieczy chłodzącej minimalizujący koszt
pracy deflegmatora, przy czym powierzchnia deflegmatora nie może być większa od , oraz
minimalna różnica temperatur w przekroju deflegmatora nie może być mniejsza niż.
Koszt procesu
Równanie bilansowe ∆ 𝑇∗
Równanie kinetyczne
Trzy niewiadome można optymalizować.
Wyznaczmy:
Ograniczenia nierównościowe
i
stąd
oraz
Koszt procesu
Warunki optymalności
Dane:
;;;
;;;
Przypadek I. Oba ograniczenia nieaktywne
Rozwiązanie:
;;
OK
nie OK
Przypadek II. Aktywne ograniczenie na różnice temperatur
maximum
Przypadek III. Aktywne ograniczenie na powierzchnię
OK
Przypadek III. Aktywne ograniczenie na powierzchnię
minimum
Przypadek IV. Aktywne oba ograniczenia
sprzeczne

4 Warunki Khuna Tuckera

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

4 Warunki Khuna Tuckera

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OPTYMALIZACJA

Metoda Khuna - Tuckera

Metoda Kuhna–Tuckera – jest to rozszerzona metoda mnożników Lagrange’a obejmująca

p ograniczeń równościowych p < s

m-p ograniczeń nierównościowych,

zawsze ten kierunek nierówności

Warunki konieczne optymalności po wprowadzeniu zmodyfikowanej funkcji celu L

𝜆𝑝+ 1 𝑔 𝑝+1= 𝜆𝑝+2 𝑔𝑝+ 2=…=𝜆 𝑚 𝑔𝑚 =0 } spełnienie równań (4)

Mówimy, że ograniczenie nierównościowe jest

Spełnienie warunków (4) wynika z faktu, że dla ograniczenia nieaktywnego odpowiedni

nowe ograniczenia równościowe

Sprowadziliśmy zadanie do postaci pozwalającej na rozwiązanie metodą Lagrange’a.

Równania typu (1) mówią o stacjonarności funkcji Lagrange’a względem wszystkich

a stąd różniczka zupełna

Dla ograniczenia nieaktywnego odpowiednie k jest równe zero, czyli ograniczenie

Dla minimum df musi być większe od zera: df > 0

Można udowodnić (chociaż dowód jest już

I tak, dla niezerowych ujemnych wartości j można wnioskować, że punkt stacjonarny

Poszukiwania rozwiązania sprowadza się do badania wszystkich możliwych kombinacji

wobec ograniczeń: standardowa postać ograniczeń:

1 2 3 Przyjmijmy, ze 1-sze ograniczenie jest aktywne:

4a) Spełnia ograniczenia (2) i (3),

Skoro pierwsze ograniczenie nie może być aktywne to dalej przyjmujemy 1 = 0.

to samo odrzucamy odrzucamy odrzucamy

Przykład 1. Zestawienie wyników

x 3.847 -3.568 0 0 1.826 -1.826 1.826 -1.826

o3 nakt. niesp. akt. akt. akt.

Zauważmy, że y>0 bo y musi być większy od zera, a

Po uproszczeniu i wobec y=0 i x=1.826 otrzymujemy

=0 patrz >0 decyduje >0 bo

Załóżmy: proces ustalony, brak składnika B w strumieniu wlotowym, brak zmiany

gdzie jest czasem przebywania.

zaś z równania (2) dla :

Jest to nasz wskaźnik jakości.

stąd optymalny czas przebywania wynosi:

Z równania (10) otrzymujemy

Przypadek 1. oba ograniczenia nieaktywne,

zatem: =0 i =0, równanie (15) przyjmuje postać

Znak zależy od wartości E1 i E2:

Przypadek 3. aktywne ograniczenie 2.

Znak zależy od wartości E1 i E2:

stąd otrzymujemy wskaźnik jakości: (3)

Równania (8) i (9) przyjmują postać:

Rozwiązanie ma sens jedynie dla reakcji egzotermicznej (E2>E1).

Rozwiązanie ma sens jedynie dla reakcji egzotermicznej (E2>E1).

Ponieważ rozwiązanie optymalne ma sens jedynie dla reakcji egzotermicznej (E2>E1) to

Z równania (8) wynika zatem maksimum

Rozważania odnośnie temperatury przebiegają jak w Przypadku 1. Ograniczenie na czas

Znak zależy od znaku wyrażenia w nawiasie kwadratowym.

Jeżeli E1<E2 to znak wyrażenia zależy od konkretnych wartości.

Znak zależy od znaku wyrażenia w nawiasie kwadratowym.

W reaktorze przepływowym z idealnym wymieszaniem zachodzą reakcje wg

W strumieniu zasilającym reaktor występuje jedynie substrat A.

1. Wypisać równania bilansowe dla A, B i C

Przekształcamy ograniczenie do właściwej postaci:

Zakładamy, że ograniczenie jest nieaktywne, zatem i stąd

ograniczenie nie jest spełnione, zatem nie jest to rozwiązanie.

Zakładamy, że ograniczenie jest aktywne, zatem

Dla ograniczeń nierównościowych mnożniki Lagrange’a muszą spełniać warunki:

Są to jednak tylko warunki konieczne.

To nie jest rozwiązanie

nie spełnione ograniczenie drugie.

to nie może być maksimum

może być maksimum.