Sistema politikoen azalpena

Mikel Almiñana
Totalitarismoak
Totalitarismo motak

1. Ezkerrekoa (Stalinimoa)
2. Eskuinekoa (Nazismoa)
3. Erlijiosoa (Talibanen erregimena)
Ezaugarriak
● Alderdi politiko bakarra
● Ideologia garatu eta hertsia
● Mobilizazio erregimenak dira
● Liderren garrantzia
● Izu totalitarioa
● Aldaketa erradikala dute helburu
Autoritarismoa
Autoritarismo motak

1. Erregimen tradizionalak
2. Erregimen zibilak
3. Erregimen militarrak
4. Autoritarimo perfektuak
Erregimen tradizionalak

● Monokratikoak dira
● legitimazioaren oinarria tradizioa da
○ Erregimen sultanistak(Somona nikaragua)
○ Oligarkia lehiakorrak (Espainako monarkia
berrezartzea 1873-1923)
Erregimen zibilak

● Mobilizazio erregimen faxista

● Moblizazio erregimen komunista
○ Beren buruei demokrazia popular
deritze
● Mobilizazio erregimen nazinalista
Erregimen militarrak

● Armada da egitura nagusia

● Ekonomikoki garatu gabeko herrialdeetan
ematen da
● Aberria, ordena eta etsaitasuna
Motak

1. Burokratiko-militarra ( Primo de Rivera)

2. Korporatibista (Frankismoa)
3. Burokratiko-militarra (Chilen, Pinochet)
Autoritarismo perfektua

● Aniztazun politiko mugatua eta ez erantzulea

● Juztifikazio ideologikoa tokian tokiko balioetan
oinarritzen da
● Mobilizazio baxua
● Ez du egitura politiko berezirik sortzen
● Muga zehaztu gabeak
● Liderra
Ordezkatze sistemak eta Sistema demokrata-liberalak

● Ordezkatze sistema politikoak

demokraziaren eredu greziar klasikoaren
aurka eratu ziren
● Greziako demokrazia ereduan, herriak,
herritar guztiak dira eragile kolektibo.
● Errepublika modernoan herriak eragile
kolektibo
● Subiranotasunaren azalpena parlamentuak
Ordezkaritza

● Hiritarren eta gobernarien arteko izaera

egonkorreko harremana da ordezkaritza
● Bi subjetu bereizi
1. Herritarrak
2. Ordezkariak

2.-ek herritarrek baino errekursto gehiago

● Botere harremana, kontrol batekin

erregulatuta (hauteskundeak)
Ordezkaritza

● hauteskundeak direla medio, eta horiek

suposatzen duten legitimazio tresna,
gobernariengan subiranotasunaren zesio bat
egin
● Zesio horrek herritarren interesak defendatu
Ordezkatze sistemak

● Teoria klasikoa: Aristotelesen lana, hiru

gobernuen teoria:
1. Herritarrak: Politika
2. Monokratak: Monarkia
3. Elitea: Aristrokazia
Ordezkatze sistemak
Tradizio erromatar erdi arokoa: Erromako erdi
aroko legelariek egin zuzenbide erromatarrari
helduz.
● subiranotasuna nori dagokio aztergai
● hauen arabera: printzea (gobernaria) boterea
izango balu, herritarrek utsi ziotelako
izango da
Ordezkatze sistemak

● Tradizio errepublikano modernoa:

Boterea perstona baten esku eta bera beste
ordezkari batzuengandik inguratuta
erakundeak osatuz
● Iraultza liberalen garaian kokatu
● Ordezkatze sistemaren ideia eta praktika
Demokrazia, Ordezkatze sistema

Gaur egun demokrazia deitzen diogu gauza orori. Ordea, zerikusi txikia dute ereduok elkarren
artean. Horrela, nahiko nahasia da eztabaida.
Demokrazia formala
● Alderdi bat baino gehiago
● Auteskunde lehiakorrak
○ Sufragio aktiboa
○ Sufragio pasiboa
● Hedabide alternatiboak
● Emaitzen araberako ordezkaritza
Demokrazia sustantiboa
Helburuetara bideratutako demokrazia
● Herri subiranotasuna; demokrazia parte
hartzailea
● Eskubideak eta askatasunak; eskubide
sozialak
● Balio demokratikoak; tolerantzia
● Demokrazia ekonomikoa
emaitzen berdintasuna
Tipologioa

● Alderdi biko sistemak

● Alderdi askotariko sistemak
Alderdi biko sistema

● Alderdi handiak dira eta ahalik eta bozka gehien izatea

dute helburutzat
● Botere maila zentroan oinarrituko dira, lehia politikoa
zentripetoa
● Gizartean gertatzen diren konflikto lerroak ez dituzte
bultzatzen, eta politika moderatuan jarduten dira
● Adibidea, Alderdi liberal-kontserbadorea 1876 eta
1931 artean
Alderdi askotariko sistema

● Moderatuak (3-5 alderdi artean)

○ Distantzia ideologiko txikia
○ Ad: Alemania
● Polarizatuak (5-6 alderdi artean)
○ Distantzia ideologiko handia
○ Ad: Kataluña
● Segmentatuak (5 alderditik gora)
○ Alderdi horiek kompartimentu txikitan bana
daitazke, joera izango dute beste alderdiekin
kontsentzua sortzeko
○ Ez da lehiarik izaten
Kultura politikoen zatiketa maila
● Gobernu koalizioak
● Botere exekutiboa/ legislatiboa
● Ganbaren antolaketa eta gutxiengoen
ordezkaritza
● Alderdi sistema
● Hauteskunde sistema proportzionala