GRAFIČKO

PRIKAZIVANJE
 Pojam, svrha i vrste grafičkog
prikazivanja
 Grafički prikazi, ili, grafikoni na slikovit
način ističu statističke veličine, njihovu
strukturu, razvoj i međusobne odnose.
 Prema elementima koji se koriste u
njihovoj konstrukciji, statističke prikaze
delimo na:
- Dijagrame
- Kartograme
- Piktograme-prikaze slikom
 DIJAGRAMI

 Dijagrami mogu biti:

- tačkasti (stigmogrami) – kao osnov za prikazivanje služi

tačka
- linijski – linija
- površinski (histogrami) – statistički podaci se iskazuju
geometrijskim površinama (kvadratom, krugom, pravougaonikom..)
- prostorni (stereogrami) – veličine statističkih podataka se
izražavaju prostorno (ređe se koriste)

U praksi se najviše koriste linijski i površinski dijagrami. Osnovni

uslov grafičkog prikazivanja pomoću dijagrama je da dužina linije,
odnosno, površine, bude u srazmeri sa veličinom podataka koje
prikazuje
 LINIJSKI DIJAGRAMI
 Ovi dijagrami grafički prikazuju pojavu
pomoću pravih, krivih ili izlomljenih linija
 Najčešće se koriste za prikazivanje
vremenskih serija
 Koriste se uglavnom dva koordinantna
sistema – pravougli i polarni
 Pravougli koordinantni sistem je pogodan za
prikazivanje vremenskih serija
 Vreme se uvek označava na X osi, a veličina
pojave na Y osi. Početna godina se stavlja u
koordinantni početak. Spajanjem tačaka preseka
izlomljenom pravom dobija se linijski dijagram
 Pomoću linijskog dijagrama uspešno se prikazuje
jedna ili uporediti dve ili više vremenskih serija
ako se njihove vrednosti značajnije ne razlikuju i
ako su izražene u istim jedinicama mere. Kada
se prikazuju dve ili više pojava, linije se moraju
posebno označiti ili različito obojiti.
 Vitalni dogadjaji stanovnistva u Srbiji

Godina Zivorodjeni Umrli Prirodni prirastaj na Zakljuceni brakovi

1000 stanovnika

1961 20,3 9,1 11,2 9,2

1971 17,9 9,0 8,9 9,2
1981 16,2 9,4 6,8 7,4
1991 14,6 10,0 4,6 5,9
2001 10,5 13,2 -2,7 5,5
y

x
 Polarni dijagram je vrsta linijskog
dijagrama koji se crta u polarnom
koordinantnom sistemu. Koristi se za
prikazivanje pojava sezonskog karaktera,
tj. za ispitivanje sezonskih varijacija
(brojno stanje i broj noćenja turista,
putnički saobraćaj..)
Noćenje turista u jednoj turističkoj regiji 2005 i 2006 god,
str u knjizi 72
 Površinski dijagrami
 Površinski dijagrami su grafikoni koji
prikazuju statističke podatke površinama
geometrijskih slika. Najčešće se
primenjuju grafikoni u vidu pravougaonika
(stubića), kvadrata i kruga
STUBIĆI
 Stubić se crta kao pravougaonik i njegova
površina je određena i jednaka je
proizvodu osnovice (a) i visine (h)
 Običan primer stubića

90
80
70
60
50 East
40 West
30 North
20
10
0
1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr
Jednostavni i višestruki stubići
 Jednostavni stubići se koriste za prikazivanje
veličine ili nivoa jedne pojave, po modalitetima
ili po vrednostima jednog obeležja po
vremenskom ili prostornom obeležju
 Za grafičko upoređivanje veličina odnosno nivoa
dveju ili više pojava prema istom obeležju, a
podaci su dati u istim jedinicama mere, koriste
se dvostruki, odnosno višestruki stubići.
Bilans robne razmene Srbije sa inostranstvom u hiljadama
miliona USD, strana u knjizi br 75
12

10

0
2001 2002 2003 2004 2005
Razdeljeni ili strukturalni stubići
 Ovi stubići imaju široku primenu u praksi za
prikazivanje strukture statističkog skupa
 Stubići se mogu konstruisati na osnovu
apsolutnih podataka, gde se osim strukture vidi i
veličina skupa, pri čemu visina stubića odgovara
veličini celog skupa, koji se dalje deli srazmerno
veličinama delova tog skupa. Stubići se mogu
konstruisati i na osnovu relativnih podataka ( u
procentima)
Spoljnotrgovinska razmena nekoliko zemalja, 2004. god
strana u knjizi br 76
2,5

1,5
UVOZ
1 IZVOZ

0,5

0
sad japan kina rusija
Odnos poljoprivrednog i nepoljoprivrednog stanovništva u
Srbiji, prema podacima sa popisa
strana u knjizi br 77

100,00%

80,00%
nepoljoprivred
60,00% no
40,00% poljoprivredno

20,00%

0,00%
Horizontalni stubići (gredice)
 Gredice su specifičan vidu stubića, koji su
položeni horizontalno
 Poseban oblik gredica su simetrični stubići,
koji su položeni horizontalno i suprotni jedni
drugima.Ova vrsta grafikona se najčešće
primenjuje u demografskoj statistici za
prikazivanje strukture stanovništva prema polu i
starosti. Prikazivanjem tih podataka dobija se tzv
starosna piramida
Stope rasta BDP u razvijenim i zemljama u razvoju, u periodu
od 2001. do2006. god
strana u knjizi 78