c

BÀI 10: MỐI QUAN HỆ KIỂU GENE –

MÔI TRƯỜNG – KIỂU HÌNH
 NỘI DUNG BÀI DẠY

1 MỐI QUAN HỆ GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI

TRƯỜNG

2 MỨC PHẢN ỨNG

 MỞ ĐẦU

Nêu nhận xét về sự liên quan của môi trường sống ảnh hưởng đến màu lông
của cáo Bắc cực?
 MỞ ĐẦU

Môi trường thay đổi dẫn đến màu lông của cáo có thể thay đổi giúp chúng
thích nghi với môi trường sống.
 1

SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU

GENE VÀ MÔI TRƯỜNG
1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG

Phiên mã Biểu hiện

Dịch mã
1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG

Từ đoạn DNA Phiên mã: Gene

Phiên mã
tổng hợp ra RNA.
Dịch mã: RNA được chuyển đổi
Dịch mã
thành chuỗi polypeptide.
1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG
Trong tế bào, protein được tạo ra
do cơ chế di truyền phân tử (tạo
Phiên mã
thành từ các polypeptide).
Các phân tử protein tham gia cấu
Dịch mã
tạo nên hợp chất hữu cơ cần thiết
cho tế bào, thực hiện các chức năng
của cơ thể.
 1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG
Trong tế bào, protein được tạo ra
do cơ chế di truyền phân tử (tạo
Phiên mã
thành từ các polypeptide).
Các phân tử protein tham gia cấu
Dịch mã
tạo nên hợp chất hữu cơ cần thiết
Gene quy định tính trạng nhưng cho tế bào, thực hiện các chức năng
chịu sự chi phối của môi trường
của cơ thể.
1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG
Môi trường

Kiểu gene Kiểu hình

1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG
Môi trường bình thường 35 - 37oC

Kiểu gene lông màu xám Kiểu hình màu xám

1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG
Môi trường lạnh (nhiệt độ thấp)

Kiểu gene lông màu xám Kiểu hình màu trắng

1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG

Mô tả về màu lông thỏ Hymalaya?

Tại sao cùng là màu lông trên cơ

thể nhưng có bộ phận màu trắng,
có bộ phận màu đen?
 1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG Môi Môi
trường nhiệtnhiệt
trường độ cao
độ (35-37
o
thấp C)

melanine Kiểu
Kiểu hình
hình màu
màu
Kiểugene
Kiểu genemàu
màu
Phiênmã
Phiên mã Dịchmã
Dịch mã protein
protein
lôngđen
lông đen đen
trắng

Trong cơ thể đa bào, các tế bào chứa hệ

gene giống nhau, nhưng sự biểu hiện ở
các tế bào là khác nhau
Những tế bào vùng đầu mút có nhiệt độ
thấp hơn nhiệt độ tế bào của phần thân
tổng hợp sắc tố melanine làm lông đen.
Các tế bào vùng thân nhiệt độ cao hơn
nhưng các gene của chúng lại không
được biểu hiện nên lông có màu trắng.
1 SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI
TRƯỜNG
Thí nghiệm: Cạo phần lông trắng trên lưng thỏ và buộc vào vị
trí đã cạo lông một cục nước đá trong một khoảng thời gian.
Khi mùa đông đến, lông gà trống và gà mái đều hoàn toàn trắng,
trừ phần lông đuôi màu đen. Bộ lông của chúng chuyển sang màu
trắng.
Về mùa hè, phần trên của bộ lông gà mái có màu nâu, của gà trống
có màu xám; cánh và bụng chúng đều có màu trắng

Gà gô vào mùa đông Gà gô vào mùa hè

 2

MỨC PHẢN ỨNG

Em hãy mô tả màu pH > 7

sắc của hoa cẩm tú

cầu được trồng ở pH = 7

các điều kiện pH

khác nhau ? pH < 7
Ở các điều kiện pH Màu xanh

khác nhau, hoa

Màu trắng sữa
cẩm tú cầu sẽ có
các màu sắc khác
nhau. Màu hồng
2 MỨC PHẢN ỨNG

Mức phản ứng là tập hợp những

biến đổi kiểu hình trong cùng một
kiểu gene ở các điều kiện môi trường
sống khác nhau.
Ví dụ: Hoa thạch thảo, tắc kè, gấu
bắc cực,…
 MỨC PHẢN ỨNG

Kiểu hình 1
1
n g
ườ
t r
ôi
ườ n g 2 Kiểu hình 2
M
Mô i t r Mức
Kiểu gene Môi trường
3
phản
Kiểu hình 3 ứng

Mức phản ứng là tập hợp những biến đổi kiểu hình trong cùng một
kiểu gene ở các điều kiện môi trường sống khác nhau.
2 MỨC PHẢN ỨNG

Các tính trạng chất lượng (hình dáng,

màu sắc…) phụ thuộc chủ yếu vào kiểu
gene, không hoặc rất ít chịu ảnh hưởng
của môi trường.
Ví dụ: Hàm lượng bơ trong sữa bò,
Vitamin C trong quả bưởi
2 MỨC PHẢN ỨNG
2 MỨC PHẢN ỨNG

Tính trạng số lượng (cân, đong, đo,

đếm,..) chịu ảnh hưởng nhiều của
môi trường tự nhiên hoặc điều kiện
trồng trọt và chăn nuôi nên biểu hiện
rất khác nhau.
Ví dụ: Lượng sữa bò thu được trong
một ngày, năng suất lúa thu được
trong 1 mùa vụ...
2 MỨC PHẢN ỨNG
Nuôi tốt 50 lít/ ngày

Nuôi bình
thường
40 lít/ ngày

Nuôi không
tốt 15 lít/ ngày
2 MỨC PHẢN ỨNG

Thường biến là hiện tượng một kiểu gene

có thể thay đổi kiểu hình trước những
điều kiện sống khác nhau.
CHÚC CÁC EM HỌC
TẬP THẬT TỐT