Professional Documents
Culture Documents
Bahar 12. Hafta
Bahar 12. Hafta
Hafta
SÖZLÜ ANLATIM
TÜRLERİ - I
UTD 102
Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazı ile
bildirmeye anlatım denir. İnsan önce düşünceyi söze
dönüştürmüş, sözlü anlatımı bulmuş, sonra yazıyı
bularak yazılı anlatıma geçmiştir.
Anlatım, temelde iki kişi arasında gerçekleşen bir
iletişimdir. Bu iletişimde alıcı ve verici vardır. Bu iki kişi
arasındaki iletişim sözlü veya yazılı olarak gerçekleşebilir.
1.1.Konuşma Türleri
1.1.1.Hazırlıksız Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
Bir topluluk karşısında yapılan sunuş konuşmaları
hazırlıklı konuşmalardır. Bir topluluğa hitap eden
konuşmalar siyasi, hukuki, ilmî yahut akademik, dinî,
ticari vb. gibi hangi türden olursa olsun hepsinde de
dinleyici grubunu göz önüne alarak uygun bir konu
seçmek ve bu konuda bir konuşma planı oluşturarak
hazırlık yapmak şarttır.
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken
hususlar:
Bir dinleyici grubuna hitaben yapılacak sunuş
konuşmasında başarılı olabilmek için güzel konuşma
kurallarına uyulmalı ve aşağıda sıralananlar da göz
önünde bulundurulmalıdır:
1. Konuşmayı kimler dinleyecek? Belli bir gruba hitap
edecek konuşmacı için (radyo dinleyicileri ve televizyon
seyircileri dikkate alınmazsa) konuyu tespit etmeden
önce yapılması gereken ilk iş, dinleyicilerin kim olacağını
bilmektir. Çünkü konu buna göre seçilecek ve konuşma
hazırlığı dinleyicilerin özelliğine göre yapılacaktır.
10 Çukurova Üniversitesi Türk Dili Bölümü
UTD 102
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
4. Hazırlığın denenmesi: Konuşma metnine son şeklini
veren konuşmacı, düşüncelerinden ve uyarılarından
yararlanacağı biri huzurunda konuşmasını birkaç kez
denemelidir. Bu arada konuşmanın ne kadar sürdüğü de
mutlaka tespit edilmeli, dinleyenin tavsiyeleri de dikkate
alınmalı, son düzeltmeler buna göre yapılmalıdır.
Deneyimli konuşmacılar buna ihtiyaç duymayabilirler.
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
Konuşmanın yapılacağı yeri önceden görmekte yarar
vardır. Kürsüye nereden gelinecektir; giriş ve çıkış
nereden yapılacaktır, kapalı bir yerde konuşma
yapılacaksa ışık düzeni nasıldır, sunuş sırasında birtakım
araç ve gereçlerden faydalanılacaksa bunlar hazır ve
çalışır durumda mıdır, ses düzeni nasıldır?.. gibi soruların
cevaplarını bilmek konuşmacıyı rahatlatacaktır.
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
1.1.2.Hazırlıklı Konuşma
Bu sebeple dinleyiciler karşısında rahat olmalı, (kravat
düzeltmek, elini cebine sokmak, düğmelerle veya
mikrofonla oynamak gibi) dikkat dağıtıcı hareketlerden
sakınmalıdır. Kısaca söylemek gerekirse, konuşmacı
kılığıyla, kıyafetiyle, duruşuyla dinleyiciler üzerinde
olumlu bir etki bırakmalıdır.
Tartışma
Bir grubu veya çoğunluğu ilgilendiren, daha önceden
belirlenen bir konu hakkında farklı düşünceleri olan
kişilerin konuyla ilgili görüşlerini açıklamak, konuyu veya
sorunu çözmek, muhatabın zayıf yönlerini aramak
amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya
tartışma denir.
Tartışma
Tartışma konusu; üzerinde konuşmaya ve araştırma
yapmaya değer nitelikte olmalı, kanıtlanmış konular
üzerinde ısrar edilmemeli, normal bir ses tonuyla
konuşulmalı, saygılı olunmalı; orada olmayanlar hakkında
konuşmaktan, bağırıp çağırmaktan, konu dışına
çıkmaktan ve konuşanın sözünü kesmekten
kaçınılmalıdır.
Tartışma
Tartışma
Tartışma
Tartışma
KONFERANS
KONFERANS
KONFERANS
Konferansı verecek kişi, ön hazırlıklarını yapmalı, daha önce konu
hakkında ortaya konulan görüşleri gözden geçirmeli, gerekli notları
almalıdır.
Konferans hazırlanırken öncelikle yapılması gereken iş, konferansın
sunulacağı konuda ansiklopedilerden başlayarak geniş bir kaynak
taramasına girişmek olacaktır. İşlenecek konuda ansiklopedilerden
başlayarak değişik yazı ve incelemeler gözden geçirilmeli, böylelikle
sağlam ve derli toplu bir malzeme hazırlanmalıdır. Bu malzemeye
konuşmacı, kendi görüş ve düşüncelerini de katarak öncelikle konferansın
planını düzenlemelidir. Ayrıca dinleyicilerden gelebilecek muhtemel
sorular için de bir ön çalışma yapılmalıdır.
29 Çukurova Üniversitesi Türk Dili Bölümü
UTD 102
KONFERANS
Konferansın planı şöyle çizilebilir:
Hitap cümlesi,
Konunun sunuluşu,
Konferansın amacı,
Konunun açılması ve anlatılması,
Sonuç,
Sorular ve cevaplar şeklindedir.
KONFERANS
Konferansta önce konuşmacı dinleyicilere takdim edilir.
Konuşmaya, konferansı tertipleyenlere ve dinleyicilere
teşekkür ve saygı bildiren iltifat edici birkaç sözle
başlanır.
Sonra konu, çerçevesi çizilerek ortaya konur; konuşmacı
amacına göre konusunu bir plan çerçevesinde açar, o
konudaki farklı görüşleri kırıcı ve tahkir edici olmayan
ifadelerle eleştiri süzgecinden geçirir.
KONFERANS
Bayağı ve argo sözler kullanmaktan kaçınır.
Zaman zaman örneklerle ve fıkralarla konuşma tarzını
değiştirmesiyle ses tonuna verilecek iniş ve çıkışlarla
dinleyicilerin dikkatini ve ilgisini canlı tutmaya çalışır.
Konuşmanın dinleyiciler üzerinde etkili olabilmesi için
konuşmacı, sözlü anlatım tekniklerine uymalı, elindeki
notları okumak yerine, onlara gerektiğinde hatırlamak ve
konudan uzaklaşmamak için bakmalıdır.
Dinleyicilerle göz temasını kaçırmadan söylemek
istediklerini ifade etmelidir.
KONFERANS
1.1.2.2.PANEL
Panel, yapısı bakımından açık oturuma benzer, bir tür
grup tartışmasıdır. Konusunda uzman en az üç
konuşmacının katılımıyla yapılır.
Panel, bir konunun çeşitli yönlerinin uzmanlar tarafından
ele alınarak genişletilmesidir.
Açık oturum ise aynı konuda farklı görüşlere sahip
kimselerin tartışmasıdır.
Herhangi bir konu oturum başkanının yöneticiliğinde,
çeşitli yönleriyle dinleyiciler önünde ele alınır.
PANEL
PANEL
Panel, başkanın konuyu ana hatlarını tanıtmasıyla başlar.
Başkan sıra ile konuşmacılara söz hakkı verir.
Konuşmacılar, 10-15 dakikalık konuşma süreleri içinde ele
aldıkları konuyu çeşitli yönleriyle dikkatlere sunarlar.
Katılımcılar açık oturumda olduğu gibi, gerekiyorsa
yanlarında, görüşlerini ispatlamak veya desteklemek için
birtakım belge, doküman hatta konuşmalarının planını
içeren notlar bulundurabilirler.
PANEL
Oturum başkanı, panelin sonunda konuşmacıların
düşüncelerini özetleyerek kendi düşüncelerini de dile
getirir.
Panel, tartışmalı bir anlatım türü olduğu için metinden
okumak yerine doğrudan bir konuşma yöntemi
benimsenir.
Konuşmacılar ve yönetici yeri geldikçe konuşmalarının
aralarına fıkralar, espriler yerleştirerek samimi bir ortam
oluşturmaya çalışır.
PANEL
Panel konuşmaları daha çok küçük salonlarda
gerçekleştirilir. Bu durumda mikrofon kullanmaya gerek
yoktur.
Ortalama süresi 1 saattir.
Konuşmalar bittikten sonra dinleyiciler, ilgili
konuşmacılara çeşitli sorular sorabilir. Sorular yazılı veya
sözlü olabilir.
Soruların kısa ve öz olmasına dikkat edilir, böylece panel
foruma dönüşmüş olur. Ancak soru sorulmasıyla ilgili
kararı yönetici verir.
AÇIK OTURUM
Açık oturumda her konuşmacı bildiği, inandığı
düşünceleri savunur.
Kendi görüşlerinin haklılığını, doğruluğunu, yararlı
olduğunu ileri sürer.
Karşıt görüşlerin geçerli olmayan taraflarını ortaya
koymaya çalışır.
Bunları kendisine verilen süre içerisinde yapmak
zorundadır.
Bu süre içinde temel görüşlerini açıkça ve kanıtlarla
ortaya koymalı, karşıt fikirleri yumuşak ifadelerle tenkit
etmelidir.
40 Çukurova Üniversitesi Türk Dili Bölümü
UTD 102
AÇIK OTURUM
AÇIK OTURUM
Açık oturumlarda bir yönetici ve birkaç konuşmacı yer
alır ancak konuşmacı sayısı sınırlı tutulmalıdır, söz gelimi
üç ile altı arasında değişebilir. Açık oturumlar bir
yöneticinin başkanlığında yapılır. Konu önceden ya
ortaklaşa belirlenir ya da yönetici tarafından seçilir.
Yönetici belirlenen konuyla ilgili küçük bir araştırma
yapıp o konu üzerinde konuşulacak alt konuları, sorunları
belirler ve açık oturum tarihinden bir süre önce
konuşmacılara verir.
AÇIK OTURUM