Zarządzanie zapasami;

ekonomiczna wielkość dostawy

ZiPwB
• Motywy utrzymania zapasów:
•  Konieczność zapewnienia rytmiczności produkcji (otoczenie
fluktuuje)
•  Chęć uzyskania korzyści z skali dostawy
•  Chęć uzyskania korzyści z skali produkcji
•  Chęć ograniczenia ryzyka związanego z niepewnością dostawy
(termin, cena i jakość)
•  Chęć zabezpieczenia się przed nagłymi zdarzeniami losowymi
•  Chęć utrzymania swoich źródeł dostaw, poprzez podtrzymania
działalności dostawców w okresach zmniejszonego zapotrzebowania
•  Chęć zapewnienia stałego poziomu zatrudnienia w
przedsiębiorstwach sezonowych.
• Koszty zapasów:
• 1. Koszty utrzymania zapasów
• 2. Koszty tworzenia zapasów
• 3. Koszty wyczerpania/niedoborów zapasów
•
• Ad 1. a)k. kapitałowe ,
• b)k. magazynowania:
• -rzeczowe
• -finansowe
• -usług obcych
• c)k. przemieszczania zapasów
• d)k. ubezpieczenia – zależne od wartości, rodzaju i jakości
• e)k. starzenia, zużycia zapasów – w wyniku przemian fizyczno-chemicznych , zużycia
moralnego.
•
• Ad 2 a)k. o charakterze rzeczowym
• b)k. o charak. finansowym
•
• Ad 3 a)k. związane z karami umownymi (wynikające z opóźnień)
• b)k. braku przychodu
• c)k. związane z nadgodzinami
• d)k. zakupów interwencyjnych
• STRATY
• - pojawiają się w związku z zakupem
nieprzydatnych zapasów
• - pojawiają się ceny sprzedaży okazały się
niższe niż koszty wytworzenia
• - pojawiają się ceny nabycia są wyższe niż
ceny sprzedaży.
• Strategicznym celem zarządzania zapasami
jest dążenie do minimalizacji kosztów i strat i
jednocześnie zachowanie ciągłości produkcji i
sprzedaży oraz bieżącej zdolności płatniczej
przedsiębiorstwa.
• Zapasy dzielą się na:
A. Zapasy bieżące – konieczne do zapewnienia ciągłości
produkcji oraz sprzedaży
B. Zapasy sezonowe – przekraczają bieżące potrzeby, powstają
w okresach wzmożonego zbytu lub wzmożonej podaży
C. Zapasy nadmierne – przekraczają uzasadnione
ekonomicznie i operacyjnie potrzeby.
D. Zapasy zbędne - nie mogą być wykorzystane w
przedsiębiorstwie, np. w wyniku zmiany produkcji. Powinny
być odsprzedane lub złomowane.
•
• Zarządzanie zapasami bieżącymi
skoncentrowane jest na najważniejszych
grupach i pozycjach asortymentowych
zapasów.
•
• W ramach takich grup określa się optymalne
normy zapasów wyrażone w jednostkach
naturalnych albo wartościach lub w dniach
zużycia.
• NORMOWANIE zapasów.
• Wyróżnia się:
• Zapas minimalny – iloczyn zużycia dziennego i ilości dni zapasów minimalnych - jest to
ilość dni jaka upływa od wysłania zamówienia na zapasy do momentu ich otrzymania i
przygotowania do wykorzystania.
•
• Zapas maksymalny (górna granica zapasów), suma zapasu minimalnego i wielkości
zapasów niezbędnych dla zabezpieczenia potrzeb pomiędzy dostawami, co ustala się jako
iloczyn średniego dziennego zużycia i średniego cyklu dostaw w dniach.
•
• Zmax= Zmin + Zdś * Cdś
•
• Zdś – średnie dzienne zużycie
• Cdś – średni cykl dostaw w dniach
•
•
• - Zapas średni
•
• Zśr = Zmin + (Zdś * Cdś / 2)
•
Struktura normy zapasu bieżącego
• Optymalna wielkość dostawy

• – ustala się ją uwzględniając kształtowanie się

kosztów utrzymania i tworzenia zapasów.

• Charakterystyczne jest, że koszty utrzymania

zwiększają się na jednostkę zapasu, oraz to że
koszty tworzenia zmniejszają się na jednostkę
zapasu.
• Ekonomiczna wielkość dostawy jest to taki
rozmiar dostawy przy którym suma kosztów
związanych z utrzymaniem i tworzeniem
kosztów jest najmniejsza w określonym czasie.
Taka wielkość dostawy jest obliczana dla
każdego materiału z osobna.
• METODY USTALANIA EKONOMICZNEJ
WIELKOŚCI DOSTAWY:
•  Metoda prób i błędów – polega na tym że dla kilku,
kilkunastu wariantów dostawy ustala się koszty tworzenia i
koszty utrzymania w ujęciu całkowitym lub jednostkowym a
następnie sumuje się te dwie wartości i za optymalną
wielkość dostawy uznaje się tą która generuje najniższą
wartość kosztów ogółem (tworzenia i utrzymania)

• 15 17 19 21 23
• Kt - koszty tworzenia 105 103 101 98 94
• Ku -koszty utrzymania 102 103 104 108 113
• Ko - koszty razem 207 206 205 206 207
•  Metoda Graficzna - bazuje na metodzie
prób i błędów
 Metoda WILSONA


Ku = Q/2 * m
Q – wielkość dostawy
m – koszt utrzymania jednostki zapasu

KT= A/Q * p
A – roczne zapotrzebowanie
P – koszt tworzenia jednej dostawy

(Ku + KT ) min

Wzór WILSONA

Q = 2* p* A / m
• ZADANIE
• W przedsiębiorstwie dzienne zużycie surowca
wynosi 70 ton, przedsiębiorstwo działa bez
przerwy cały rok. Jednostkowa cena zakupu
wynosi 60.000/t. Koszt przygotowania jednego
zamówienia 12 tys zł. Koszt utrzymania szacuje
się na 18% jednostkowej ceny zakupu. Oblicz
optymalną wielkość zakupu.
• A = 70 ton * 365 dni = 25500
• p = 12000
• m = 18% * 60000 = 10800
Prof. UAM dr hab. R. Kamiński Finanse przedsiębiorstw Wykład II

Q’ =  (2 * 12000*25500) / 10800 = 238 ton

L. zamówień = A/Q = 25500/ 238 = 107,1 razy

KT = 107,1 * 12000 = 1.285.200
Średni zapas = Q/2 = 238/2 = 119 ton
Ku = 119 *10800 = 1.285.200

KT + Ku = 2.570.400
• Suma Ku+Kt?
• 1) Wd=240
• 2)Wd=230
• Kt=106,25 *12000=1275000
• Ku=120*10800=1296000
• Suma Kt i Ku= 1275000+1296000=2571000
• Ewd? Lz? Zś? Suma kosztów tworzenia i
utrzymywania
• Liczba zmian =2
• Liczba godzin = 6
• Liczba dni roboczych = 200
• Zś/h= 2 t
• Cena surowca 200 zł/t
• Ku/t=10%Jcs
• JKt= 3000