CAM TÜRLERİ

1.Silis camı :Yüksek sıcaklık dayanımı..

2.Bor cam :
-Düşük ısıl genleşme
-yüksek ısıl şok dayanımı

3.Pencere camı :Adi cam, flotal ayna camı, vs.

4.Cam elyaf :
Kompozit malzeme
üretiminde takviye elemanı..

5.Emaye :
Metal yüzeylerde korozyona ve
dış etkilere dayanıklı
dekoratif kaplama

6.Kristal cam :
PbO içeren
saydamlığı mükemmel cam
 Seramikler Cam Esaslı

Kristal yapılı Amorf yapılı Kristal

Seramikler
1.Silikat esaslı Oksit Ser.
-% 75 SiO2, Kiremit, Tuğla.
2.Silikat dışı Oksit Ser.
-Al2O3, ZrO2, ThO2,
3.Oksit dışı Ser.
-B4C, SiC, WC, TiN, vs.
Camlar yapılı Camlar
1.Silikat Camlar.
-Ağ yapıcılar (SiO2, B2O3)
-Ağ düzenleyiciler (Na2O3, K2O, CaO)
-Ağ dengeleyiciler (Al2O3, TiO2, ZrO2)
2.Silikat dışı Camlar.
Amorf yapılı cam Kristal yapılı cam
AMORF YAPILI CAMLAR

1.Silikat Camlar.
-Ağ yapıcılar (SiO2, B2O3)
-Ağ düzenleyiciler (Na2O3, K2O, CaO)
-Ağ dengeleyiciler (Al2O3, TiO2, ZrO2)

2.Silikat dışı Camlar.

Camın ana maddesi: SiO2

SiO2:
Saydamlık özelliği sağlar.
-Amorf bünye içinde
erimiş ve dağılmış durumda bulunur.
Silikat camların özellikleri:

1.Seramikler içerisinde en fazla kullanılan malzemelerdir.

2.Yüksek sıcaklıkta akışkan haldedirler.
3.Azalan sıcaklıkta, akıcılıkları azalır (vizkoziteleri artar
4.Camlaşma sıcaklığının altında katı olarak davranır.
-Bu duruma aşırı soğutulmuş sıvı olarak adlandırılır

5.Bileşimlerinde SiO2 yanı sıra diğer elementler bulunur.

Silikat esaslı olmayan camların özellikleri:
1.Fazla kullanılmazlar.

2.Su ve nemden çok etkilenirler

3.Katkı malzemesi olarak kullanılabilirler

-Elektronik endüstrisinde çeşitli uygulamalar
Kristal yapılı Camlar

1.En gelişmiş tipleridir.

2.Amorf yapıdayken şekillendirilirler.
3.Kontrollü bir ısıl işlem ile yapısı % 90 oranında kristale
dönüştürülür

4.Kalan amorf kısım kristaller arasındaki kısımda yer alır.

 KİMYASAL YAPI BİLEŞENLERİ

1.Ağ yapıcı bileşenler ;network formers)

Cam yapısındaki ağ (network) şeklinde yapının oluşmasını
sağlar.
-SiO2, B2O3, vs.
2.Ağ yapısını düzenleyici bileşenler (Network modifiers)
-Ağ yapının özelliklerini kontrol edebilmek için kullanılır
-Na2O3, K2O, CaO, vs.

3.Ara bileşenler (intermediates)

-Ağ yapısının stabilitesini sağlar.
-TiO2, Al2O3, ZrO2, vs.
Camı oluşturan ana ham maddeler şunlardır:
1.Camlaştırıcılar: Bunlar oksitlerdir.
-SiO2 , B2O3 ve P2O5

2.Eriticiler: Erime sıcaklıklarını düşürerek erimeyi

kolaylaştırır.
-NA2O, K2O,Li2O’ dur.

3.Sabitleştiriciler: CaO , BaO, PbO, MgO, ZnO’ dur.

4.Yardımcı bileşenler: Cam türlerinde değişik etkiler

yapar.

Örneğin mangandioksit (MnO2): camın rengini açar.

Potasyum nitrat(KNO3): camın saydamlığını giderir.
 CAMLAŞTIRICILAR

SiO2
-En önemli camlaştırıcı madde:
-Çok kararlı bir oksittir.
-Çok yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır.
-kimyasal işlemlerin çoğuna dayanıklıdır.
-Bileşikleri genellikle amorf yapılı olurlar
-7 değişik allotropik kristal yapıya sahiptir.

-Camlaştırıcı madde olarak genellikle bol kuvarslı

beyaz kum (% 80 - 99 SiO2) kullanılır.

-SiO2 piyasa camlarının % 60'ını oluşturur.

B2O3 :
-Camın kimyasal etkilere dayanımını arttırır.
-Işığı kırma özelliği kazandırır.
ERİTİCİLER
-SiO2 ateşe dayanıklı bir madde olduğundan zor erime
özelliğine sahiptir.

-Camın ergime sıcaklığını düşürmek amacıyla bileşimine

bazı oksitler katılır.

Bunların başlıcaları:
-Adi camlarda Na2O kullanılır.

K2O:Berraklık verir.
-Kristal camların bünyesinde yer alır.

-Bunlar bileşime Na2CO3 (soda)

-ve K2CO3 halinde katılır.
CaO ve MgO gibi toprak alkali oksitler
-Camın viskozitesini düşürür.
-İşlenebilmeyi arttırır.
-Şekillendirilebilmeyi sağlar.
 Soda-kireç-silikat camının moleküler ağ yapısı

Na+
-Bağlı olmayan OKSİJEN ATOMU konsantrasyonu
(boştaki) arttırır
-böylece viskoziteyi azaltır.
Su camı (sadece soda ve silikat)
Su camı (sadece soda ve silikat)
SABİTLEŞTİRİCİLER

Yalnızca SiO2'li camlar özellikle alkali miktarı fazla

ise su içinde zamanla çözülebilir.

-Bunların cam durumlarını sabitleştirmek amacıyla

CaO, MgO, BaO,
-PbO ve Al2O3 gibi metal oksitleri karıştırılır.

-Bu metal oksitleri ayrıca cama değişik özellikler

kazandırır.
Şekillendirilecek camlarda
mekanik işlemleri kolaylaştıran
- magnezyum oksit (MgO) kullanılır

Kristal camlarda
-baryum oksit (BaO) ve
-kurşunlu oksitler (PbO, Pb3O4) kullanılır
-Bunlar camın yoğunluğunu artırır.
-Işığın kırma kabiliyetini artırır.

Basınca ve ısıya dayanıklı camlarda

-alüminyum oksit (Al2O3) kullanılır
ARA MADDELER

Yukarıda sözü edilen üç grup madde değişik cam

türleri elde etmek için yeterlidir.

Ancak
-arıtmayı kolaylaştırmak,
-cama renk vermek,
-yarı saydam hale dönüştürmek
amacıyla çeşitli maddeler katılır.
Arıtma maddeleri olarak,
As2O4, KNO3, NaNO3, Na2SO4 kullanılır.

Bu maddeler
-erimiş cam hamuruna giren hava ve gaz kabarcıklarını
giderir.

SnO
-Cama renk vererek şeffaflığını giderir.

-Opal cam için CaF2 (fluorin) kullanılır.

Na3AlF6 (sodyum alüminafluat) gibi maddeler,

-güneş kontrolünde kullanılan camlara çeşitli renkler
kazandırmak için kullanılır.
Yeşil renk için: Cr2O3 karışıma katılır

Mavi renk için : CuO karışıma katılır

Sarı renk için :FeS, AgO karışıma katılır

Kırmızı renk için :SeO karışıma katılır

Mor renk elde etmek için : NiO karışıma katılır

Cam:
-İnorganik maddelerden
-yüksek sıcaklıklarda elde edilen
-seramik malzemeye denir.

Cam:
-Soğutulduğunda kristallenmeksizin
-kaskatı bir duruma katılaşan
inorganik erime ürünüdür.

Cam
bileşenlerinin yüksek sıcaklıklara eriyinceye kadar
ısıtılması ve kristallenmeksizin
katı bir hale soğutulmasıyla
diğer seramiklerden ayrılır
Camın en önemli özelliği:
-Kristalli olmayan amorf yapısıdır.

Camdaki moleküller
-kristalli bir katıdaki gibi tekrar eden
-uzun-mesafe düzeni şeklinde değildir.

Camdaki moleküller katı madde içerisinde

rastgele yönlenirler.
 CAM
Cam sıvı katı mı?

-Akışkanlık açısından SIVILAR çeşitlilik gösterir.

-Ters çevrilen bir bardaktan su bir saniye içinde

tamamen bardağı terk eder

Bal veya gliserin gibi daha kıvamlı sıvılar için

-bu süre daha uzundur.
-Sıvıların akışkanlık özelliklerini viskozite (ağdalılık)
belirler.

-Değişik sıvılarda viskozite çok farklı değerler alır

-Bunun değerlerin en yüksek veya en düşük değeri yoktur

-Kuramsal olarak böyle bir sınırlama yok.

-Viskozitesi baldan çok daha fazla olan sıvılar da olabilir.

-Viskozitesi daha yüksek bir sıvı bardağı 1 ayda terk eder

-Viskozitesi çok daha yüksek başka biri 1 yılda vs. terk

eder
Eğer bir sıvı
-bardağı çok çok daha uzun bir süre,
-10 trilyon yıl (evrenin yaşının 1000 katı) içinde boşaltıyorsa

-o zaman bu sıvı GERÇEKTEN SIVI Mİ?

Bu süre o kadar uzun ki,

bu maddenin AKMAYA BAŞLADIĞINI değil gözlerimizle,
-hassas deney aletleriyle bile
ALGILAMAK İMKANSIZ.
Sıvılarda kullanılan viskozite CAMI tarif etmek için
kullanılır

Sıvılardan tek farkı

-CAMIN viskozitesinin çok büyük olmasıdır.

-VİSKOSİTENİN olması akışkanlık anlamına gelir.

O halde CAM bir SIVIDIR.

-Cam dokunulduğunda sert ve katı bir malzemedir

-Cam Kırılgan bir yapısı vardır,

-Cam sert bir yüzeyle aniden karşılaştığında

kırılmaya meyillidir.

-Buna rağmen kimya terminolojisinde CAM

SIVI olarak tanımlanır

-Yani sıvıları taşımak için tasarlanmış VAZOLARIN çoğu

-aslında sıvının kendi formudur

.
Ergimiş yada SIVI HALDE CAM yüksek bir viskoziteye
sahiptir.

-1000 ºC de sıvı haldeki camın viskozitesi

EN KOYU YAĞDAN daha yüksektir.

-Böyle bir CAM soğutulduğunda sıvı moleküler yapıdan

-katı kristal yapıya geçemez
Çünkü :
-viskozitesi yüksek olur.
-Molekül hareketleri yavaş olur.
-Yeni bir moleküler yapı oluşturabilecek süreleri yoktur.

-Bunun sonucunda sıvı haldeki CAM MOLEKÜLLERİ

-sıvı yapı düzeni içinde sabit hale geçerler.
-Bir maddeye dışarıdan enerji verilirse sıvı hale geçer.
-Soğutulduğu takdirde ise katılaşır.
-Bir KRİSTAL MALZEMEDE Atomlar düzenli dizilir
Kristal malzemede KATILAŞMA Te ergitme sıcaklığının
altında lineer (doğrusal) olur.
-Cam ısıtıldığında VİSKOZİTE kademeli olarak düşer

-Soğutulduğunda VİSKOZİTE kademeli olarak yükselir

Bu durum metallerle kıyaslanacak olursa,

metallerin SIVI HALE DÖNÜŞÜMÜ anidir.
-Camın soğutulması ile VİSKOZİTE kademeli artar.
-Cama arzu edilen ŞEKİL verilir.

-CAMA Metallere kıyasla

daha geniş bir çalışma aralığı kazandırır

Camlar
-Yüksek sıcaklıkta kristalleşmeden katılaşır.,
-Katı özellikleri yanında sıvı özelliklerini gösterir
-Yüksek sıcaklıkta yüksek viskoziteye sahip sıvılardır
-Cam Normal sıcaklıkta kristalleşmeden katılaşır.

-Cam katı cisimlerin mekanik özelliklerini gösterir.

-Camlar sıvı cisimlerin özelliklerini gösterir.

-Camlar inorganik esaslı bir silikat sistemidir

Cama Dönüşüm Sıcaklığı

Camın katılaşma davranışı kristalli katılarınkinden

farklıdır.
 Özgül hacim: Yoğunluğun tersi
TC: Camsı malzemenin cama dönüşüm sıcaklığı,
Te :Kristalli malzemenin erime sıcaklığı

-Kristalli malzemeler özgül hacimde değişme göstererek katılaşırlar.

-camsı (amorf) malzemeler özgül hacimde değişme göstererek
katılaşırlar.
 Özgül hacim: Yoğunluğun tersi

Camların sabit bir ergime sıcaklığı olmaz

Kristalli katılar saf metaller gibi katılaşır.

Kristalli katlar
-sıvı halden ABC hattı takip ederek katılaşır.
-Te erime noktasında kristalleşir.
-Te erime noktasında özgül hacminde belirgin bir azalmayla
-Demir 1536 °C'de ergir ve Bu sıcaklığın altında katıdır.
-Camların sabit bir ergime sıcaklığı olmaz

Kristalli katılar saf metaller gibi katılaşır.

Camsı yapı ile kristal yapı arasındaki farklılık
-tetrahedral birim kafeslerin
-birbiri ile bağlantısından kaynaklanır.
-Cam oluşturan bir sıvı soğuduğunda kristalleşmez.

-Fakat soğuması AD yolunu izler

Tc: Cama dönüşüm sıcaklığı

-Bu sıvılar sıcaklıkları düştükçe daha AMORF(AĞDALI) olur.

-Yumuşak durumdan CAMSI DURUMA

-dar bir sıcaklık aralığında geçer
-CAMSI DURUM katı ve kırılgan olur.
Tc: Cama dönüşüm sıcaklığı

-Bu eğrinin eğimlerinin kesiştiği nokta bir DÖNÜŞÜM

NOKTASIDIR.
-Bu nokta yapıya bağımlıdır
-Daha hızlı soğumayla daha yüksek Tc elde edilir
Sıcaklık –hacim değişimi

Tg: Geçiş sıcaklığı.

Tc: Cama dönüşüm sıcaklığı

Te: Katının ergime sıcaklığı

Camlar üç halde bulunur :

1.Sıvı
2.Aşırı soğutulmuş sıvı
3.Camsı durum
 Tg: Geçiş sıcaklığı.

Te: Katının ergime sıcaklığı

-Hacim değişimi Tg noktasına kadar hızlıdır.

Bunun nedeni :
atomların düzenli bir yapıya geçememeleridir.
-Tg noktasından sonra BÜZÜLME yavaş gerçekleşir.

-Sonuçta çok yoğun ve amorf yapılı

cam adı verilen malzeme elde edilir.
 Te: Katının ergime sıcaklığı

-KRİSTAL MALZEME sıvı halde b noktasına kadar soğur

-c noktasından itibaren d'ye kadar katı olarak soğur

 Tg: Dönüşüm sıcaklığı

-Camsı malzeme b noktasına kadar sıvı olarak soğur

-be arasında AŞIRI SOĞUMUŞ SIVI haldedir.

-Tg noktasından sonra katı görünümlü cam şeklindedir

Cam yapan silisyum dioksite (SiO2) ait atomların dizilimi

-Cam yapı birim boyutta belirli düzen içindedir.

Silikat esaslı camlarda yapı

-silisyum dioksitten (SiO2) oluşur.
-Silisyum +4 valans değerine sahiptir.
-Merkezde silisyum atomu olur

-Silisyumun Etrafında 4 oksijen atomu yer alır.

-Düzgün tetrahedralar oluşur
Her bir oksijen iki silisyum atomu arasında bulunur.
-Tetrahedraları birbirine bağlar.
-Ancak bu yapı kristal malzemelerin aksine düzensizdir.
 Camın Tabiatta Bulunuşu

-Cam tabiatta DOĞAL olarak bulunur.

-Obsidiyen ve KUVARS şeklinde bulunur

-Milyonlarca yıl önce volkanik olaylar gerçekleşti.

-SİLİKANIN ergimesiyle OBSİDİYEN oluşmuştur