ქართული სამართლის აკადემია

კონსტიტუცია

ტრენინგი - 1-ლი, მე-2

2022-2023
1921 წლის კონსტიტუციაზე დაყრდმობით მიიღეს და დღეს
მოქმედებს 1995 წლის 24 აგვისტოს მიღებული კონსტიტუცია

რეფერენდუმი ჩატარდა 1991 წლის 31 მარტს

1991 წლის 9 აპრილს მიიღეს საქართველოს

დამოუკიდებლობის აღდგენის აქტი

ტერიტორია განსაზღვრულია 1991 წლის 21 დეკემბრის

მდგომარეობით
სახელწოდება - ,,საქართვეელო“
არის დემოკრატიული რესპუბლიკა
ენა- ქართული , აფხაზეთში აგრეთვე აფხაზური

დროშა, გერბი, ჰიმნი - ორგანული კანონით

ძირითადი უფლებები
• მოქმედება ეხება-მხოლოდ ინდივიდსა და სახელმწიფოს
შორის წარმოშობილ ურთიერთობებს და არა ე.წ.,,მესამე
პირებს“(ანუ არაა მიზანშეწონილი მისი მოქმედება
გავრცელდეს კერძო პირებს შორის წარმოშობილ
ურთიერთობებზე)
• ადრესატი-სახელმწიფო ( მაშინაც კი თუ მისი გარკვეული
ფუნქციის შესრულებას ანიჭებს თვითმმართველობას,
ფონდს,კერძო სამართლის იურიდიულ პირს....)
კლასიფიკაცია
• სოციალ-ეკონომიკური
• პირადი და პოლოტიკური
• თავისუფლების
• დამცავი
რეგულირების სფერო:
• რელიგია
• კულტურა
• ეკონომიკა
• პოლიტიკური საქმიანობა
იურიდიული პირის ადგილი ძირითად
უფლებებში
• კერძო სამართლის იურიდიული პირი(რეგისტრირებული)
არის ძირითადი უფლებების სუბიექტი
• საჯარო სამართლის იურიდიული პირი- არის ძირითადი
უფლებების ადრესატი(შებოჭილია ძირითადი უფლებებით
პ/ს.გამონაკლისია ეკლესია,რომელიც ყველა სფეროშიისე
სარგებლობს ძირითადი უფლებებით, როგირც კერძო
სამართლის იურიდიული პირი
საქართველოს მოქალაქეობა (12-
ე,მე-13-ე)
• დაბადებით
• ნატურალიზაციით

ბიპატრიდი- ორმგი მოქალაქეობა ენიჭება მხოლოდ

საქართველოს პრეზიდენტის მიერ
მოქალაქეობის
ჩამორთმევა/გაძევება/გადაცემა(გამონაკლისი... შეიძლება
სასამართლოში გასაჩივრება) დაუშვებელია.
ადამიანის ძირითადი უფლებები
• ადამიანის ღირსების ხელშეუვალობა
• სიცოცხლისა და ფიზიკური ხელშეუხებლობის უფლებები
• თანასწორობის უფლება
• პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლება
• ადამიანის თავისუფლება
• მიმოსვლის თავისუფლება
• პირადი და ოჯახური ცხოვრების, პირადი სივრცის და კომუნიკაციის
ხელშეუხებლობის უფლებები
• რწმენის, აღმსარებლობის და სინდისის თავისუფლებები
• აზრის , ინფორმაციის, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა და
ინტერენეტის თავისუფლების უფლებები
• სამართლიანი ადმინისტრაციული წარმოების , საჯარო
ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის , ინფორმაციული
თვითგამორკვევისა და საჯარო ხელისუფლების მიერ
მიყენებული ზიანის ანაზღაურების უფლებები
• საკუთრების უფლება
• შემომედების თავისუფლება და კულტუტული მემკვიდრეობა
• შეკრების თავისუფლება
• გაერთიანების თავისუფლება
• პოლიტიკური პარტიების თავისუფლება
• საარჩევნო უფლება
• საჯარო თანამდებობის დაკავების უფლება
• შრომის თავისუფლება, პროფესიული კავშირებიბს თავისუფლება,
გაფიცვის უფლება და მეარმეობის თავისუფლება
• განათლების უფლება და აკადემიური თავისუფლება
• ჯანმრთელობის დაცვის უფლება
• გარემოს დაცვის უფლება
• ქორწინების უფლება, დედათა და ბავშვთა უფლებები
• საპროცესო უფლებები
• საქართველოს მოქალაქეობა
• უცხოელთა და მოქალაქეობის არმქონე პირთა უფლებები
უფლების შესახებ
• სიცოხლის უფლებას სახელმწიფო იცავს ემბრიონის წარმოშობის
მომენტიდან თავის ტვინის ფუნქციონირების შეწყვეტამდე .
• დაკავება-საგანგებოდ უფლებამოსილი პირი;სასამართლოსთვის
წარდგინება მაქსიმუმს48 სთ-ში, შემდეგი 24 სთ-ში გადაწყვეტილება
დაკავების ან სხვაგვარად შეძღუდვის შესახებ.
• წინასწარი პატიმრობა-მაქს 9 თვე
უკანონოდ დაკავება-კონპენსაცია
საკუთრების უფლების შეზღუდვა-აუცილებელი საზოგადოებრივი
საჭიროება
• შემოქმედებით სფეროში ცენზურები დაუშვებელია ,გარდა :
- არ უნდა ილახებოდეს სხვა ადამიანის ღირსება/პატივი...
• აუდებელი აუცილებლობისას უფლების შეზღუდვის შესახებ არაუგვიანეს 24
საათისა უნდა ეცნობოს სასამართლოს, რომელიც შეზღუდვის კანონიერებას
ადასტურებს მიმართვიდან არაუგვიანეს 24 საათისა.
• სასოფლო სამეურნეოზე შეზღუდვაზე გამონაკლისი ორგანული კანონით, რომელიც
მიიღება პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის
უმრავლესობით.
• შეკრების თავისუფლებით ვერ სარგებლობენ თავდაცვის ძალების ან სახელმწიფო
ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების დაცვაზე პასუხისმგებელი ორგანოს
შემადგენლობაში
• მხოლოდ მოქალაქეები - პოლიტიკური გაერთიანების შექმნა, საჯარო
თანამდებობის დაკავება.
• ბიპატრიდი ვერ იქნება - პრეზიდენტი, პრემიერ-მინისტრი, პარლამენტის
თავმჯდომარე
• შრომითი უფლებები - ორგანული კანონით
• მოქალაქეობა - დაბადებით, ნატურალიზაციით.
• მოქალაქეობის ჩამორთმევა, გაძევება , გადაცემა
დაუშველია (მხოლოდ გადაცემაში არის გამონაკლისი)
საქართველოს სახალხო დამცველი
• ზედამხედველობს ადამიანის უფლებათა დაცვას
• ირჩევს პარლამენტი 6 წლით , სრულის არანაკლებ 3/5- ის
უმრავლესობით.
• ზედიზედ ორჯერ - დაუშვებელია
• უფლებათა შეზღუდვა - პარლამენტის თანხმობით, გარდა
წასწრებისა - თუ პარლამენტი არ დათანხმდება , უნდა
გათავისუფლდეს
• უფლებამოსილება - ორგანული კანონით
ქვეყნის საშინაო და საგარეო
პოლიტიკასთან მიმართებით:
• პარლამენტი-განსაზღვრავს
• პრეზიდენტი, პრემიერ-მინისტრი წარმოადგენს
• მთავრობა ახორციელებს
პარლამენტი
• უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო
• ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას
• განსაზღვრავს ქვეყნოს საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს
• კონტროლს უწევს მთავრობის საქმიანობას
• რეგლამენტი- კანონია. ინიც: წევრი, კომიტეტი , ფრაქცია
• იურისდიქციის აღდგენის შემდეგ - რესპუბლიკის საბჭო (პროპორციული ) და სენატი
• დღევანდელი მდგომარეობა - სულ 150 პროპორციული წესით არჩეული წევრი . 4 წლით .
• წევრი-25 წლიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია 10 წელი მაინც.
• არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვს პარტიას, რომელსაც:
- არჩევნების დანიშვნის დღეს ყავს წევრი პარლამენტში
- მხარდაჭერას უდასტურებს 25000 ამომრჩეველი.
- ბარიერი 5 პროცენტი
წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის
საფუძველები
• პირადი განცხადება
• შეითავსებელი საქმიანოაბ/თანამდებობა
• გამამტყუნებელი განაჩენი
• არასაპატიო მიზეზით არ დაესწრო სესიაში სხდომების
ნახევარზე მეტს
• მხარდაჭერის მიმღებია და მოთავსებულია...,უგზო-უკვლოდ
დაკარგული,გარდაიცვალა
• მოქალაქეობის დაკარგვა
• შეუწყდა საკონსტიტუციოს გადაწყევტილებით
ბიური, კომიტეტი, ფრაქცია
• ბიურო-მუშაობის ორგანიზებისთვის. თავმჯდომარე,
მოადგლეები, კომიტეტის ფრაქტიის თავმჯდომარეები
• კომიტეტი-საკანონმდებლო საკითხის წინასწარი
მომზადება,გადაწყვეტილების შესრულების
ხელშეწყობა,მთავრობის საქმიანობსი კპნტროლი ...
• ფრაქცია- ერთი პოლიტიკური ნიშნით. წევრი 7 ზე ნაკლები არ
უნდა იყოს.
• საგამოძიებო და დროებითი კომისია- ინიციატივა 1/5 -ის ,
გადაწყვეტილება სრულის 1/3- ით.
დროებითში - ფრაქციის მინ.1 წევრი. ოპოზიცია ნახევარზე მეტი
უნდა იყოს.
სესიები/სხდომები
• 2 სესია
-საგაზაფხულო-თებერვლის პირველ სამშაბათს-
ივნისისბოლოპარასკევს
-საშემოდგომო-სექტ. პირველი სამშაბთი-დეკემბრისმესამე
პარასკევი
• რიგგარეშე სესია
საკანონმდებლო ინიციატივის
უფლება აქვთ:
• მთავრობა - თხოვნით რიგგარეშედ განიხილება
• პარლამენტის წევრი
• კომიტეტი
• ფრაქცია
• ავტ. რესპუბლიკების წარმომადგენლობით ორგანოებს.
• არანაკლებ 25000 ამომრჩეველს.
• კანონი/დადგენილება- დამსწრეთა უმრავლესობა, არანაკლებ სრულის 1/3 ---- სრულის
უმრავლესობა
• ორგანული კანონი- სრულის უმრავლესობა ---- სრულის უმრავლესობა
• სხვა გადაწყვეტილება- დამსწრეთა უმრავლესობა, არანაკლებ სრულის 1/3
• კონსტ. შეთანხმება- სრულის არანაკლებ 3/5--- კონსტიტუციური კანონი სრულის არანაკლებ
¾
10 დღეში პრეზიდენტს ხელმოსაწერად.
2 კვირაში შენიშვნები ან ხელმოწერა.
თუ შენიშვნები გაზიარებულია 5 დღეში ეგზავნება და 5 დღეში აწერს ხელს პრეზიდენტი.
კანონი 3 დღეში გადაეგზავნება და 5 დღეში აწერს ხელს
ცვლილებების შეტანის კონსტიტუციური კანონი მიიღება არანაკლებ 2/3 , გადაგზავნიდან 5
დღში აწერს ხელს შენიშვებით დაბრუნების გარეშე.
პრეზიდენტი საბოლოოდ არ აწერს ხელს გადაგზავნიდან 5 დღეში, ვადის ამოწურვიდან 5
დღეში ხელს აწერს და აქვეყნებს თავმჯდომარე.
ეს საერთაშორისო ხელშეკრულებებიც
ექვემდებარება რატიფიკაციას:
• საერთაშორისო ორგანიზაციებში საქ-ს შესვლას.
• სამხედრო ხასიათის
• ტერიტორიულ მთლიანობას/საზღვრებს
• სახელმწოფო სესხის აღებასთან
• მოითხოვს კანონების შეცვლას.
იმპიჩმენტი
• პრეზიდენტის, მთავრობის წევრის, უზენაესის მოსამართლის,
გენერალური პროკურორის, გენერალური აუდიტორის,
ეროვნული ბანკის საბჭოს წევრის
საკითხი აღიძვრება ყველასთან სრულის 1/3 ით.
გადაეცემა საკონსტიუციოს დასკვნისტვის . დასკვნა 1 თვეში.
დასკვნის გადაგზვანიდან 2 კვირაში გადაწყვეტილება
პრეზიდენტისთვის სრულის არანაკლებ 2/3
სხვებისთვის სრულის უმრავლესობა.
მთავრობის წევრის გარდა ამათი გადაყენება მხოლოდ
იმპიჩმენტით შეიძლება.
პრეზიდენტი
• სახელმწიფოს მეთაური
• ქვეყნის ერთიანობისა და ეროვნული დამოუკიდებლობის
გარანტი
• საქართველოს თავდაცვის ძალების უმაღლესი
მთავარსარდალი
• წარმოადგენს საქართველოს საგარეო ურთიერთობებში
• აირჩევა 5 წლით, ზედიზედმხოლოდ 2 ჯერ,40 წლიდან
• საქართველოში უცხოვრია 15 წელი მაინც.
• ფიცი - პრეზიდენტის არჩევნების დღის მესამე კვირა დღეს
საარჩევნო კოლეგია
• 300 წევრი - პარლამენტის და ავტ. რესპუბლიკების წარმომადგენლობითი
ორგანოების წევრების და თვითმმართველობის წარმ. ორგანოდან პოლიტ
პარტიების მიერ დასახელებულები.
• შემადგენლობას ამტკიცებს ცესკო.
• კანდიდატს ასახელებს მინ 30 წევრი.
-1 ტური-კოლეგიის სრულის 2/3 მაინც მიიღებს.
-2 ტური- საუკეთესო შედეგის მქონე 2. ვინც მეტ ხმას მიიღებს.
30 დღის ვადაში ხელახალი არჩევნები. ნიშნავს პარლამენტის
თავმჯდომარე.
ფიცი არჩევიდან მესამე კვირა დღეს
პრეზიდენტის არჩევნებს ნიშნავს პარლამენტი, ხელახალს კი თავმჯდომარე.
ნიშნავს რეფერენდუმს შემდეგ პირთა
მოთხოვნით:
• პარლამენტის
• მთავრობის
• არანაკლებ 200000 ამომრჩევლის
არ შეიძლება მოწყობა:
კანონის მისაღებას/გასაუქმებლად
ამინისტიისა და შეწყალების გამო
საერთ შეთანხმებათ არატიფიცირება/დენპნსირება
საკითხზე, რომელიც ზრუდავს ადამიანის უფლებებს
თანახელმოწერა
თანახელმოწერილ სამართლებრივ აქტზე პოლიტიკური პასუხისმგებლობა ეკისრება მთავრობას
თანახელმოწერას არ საჭიროებს :
ა) პარლამენტის არჩევნების დანიშვნას, პარლამენტის დათხოვნას, პარლამენტის სესიის ან სხდომის
მოწვევას;
ბ) კონსტიტუციური შეთანხმების დადებას;
გ) კანონის ხელმოწერას და გამოქვეყნებას, პარლამენტისთვის კანონის შენიშვნებით დაბრუნებას;
დ) პრემიერ-მინისტრის დანიშვნას; იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრის დანიშვნას; ცენტრალური
საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და წევრის თანამდებობაზე განწესებას; ეროვნული ბანკის
საბჭოს წევრის წარდგენას, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის დანიშვნას; საკონსტიტუციო
სასამართლოს მოსამართლის დანიშვნას;
ე) სახელმწიფო ჯილდოებისა და პრემიების, საპატიო წოდებების მინიჭებას;
ვ) მოქალაქეობის საკითხთა გადაწყვეტას;
ზ) მსჯავრდებულთა შეწყალებას;
თ) საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის ან სასამართლოსათვის მიმართვას;
ი) საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილებების განხორციელების ორგანიზებას
მთავრობა
• აღმასრულებელი ხელისუფლებაა
• ახორციელებს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკას
• ანგარიშვალდებულია პარლამენტის წინაშე
• პირველი ვიცე-პრემიერი და ვიცე პრემიერი
• მინისტრები საგარეო ურთიერთობებში წარმოადგენს
საქართველოს მათი კომპატენციის ფარგლებში
• პრემიერ მინისტრის გადადგომა//შეწყვეტა იწვევს ყვალა
სხვ ამინისტრების უფლებემოსილების შეწყვეტას
სამინისტრო
• იქმნება სახელმწიფოებრივი და საზოგადოებრივი
ცხოვრების განსაზღვრულ სფეროში
• სახელმწიფო მმართველობის და პოლიტიკის
განხორციელების უზრუნველსაყოფად
• ხელმძღვანელობს მინისტრი
• მთავრობის წევს არ შეიძლება ეკავოს სხვა თანამდებობა
გარდა პარტიულისა,დააფუძნოს საწარმო, ეწეოდეს
სამეწარმეო საქმიანობას.
• შეუძლია ეწეოდს სამეცნიერო,პედაგოგიკურ,შემოქმედებით
საქმიანობას
ნდობის გამოცხადება
• მთავრობის უფლებამოსილების მოხსნა - პარლამენტის სრული
უფლებამოსილების შეძენისთანავე
• უმრავლესობაში მყოფი პოლიტ პარტია წამოაყენებს პრემიერ მინისტრის , ეს
კი მინისტრების კანდიდატურებს და სამთავრობო პროგრამას .
• 2 კვირაში ნდობის გამოცხადება. წინ. შემთხვევაში :
-2-3 კვირაში პრეზიდენტი დაითხოვს პარლამენტს და დანიშნავს რიგგარეშე
არჩევნებს
-2-3 კვირის ამოწურვიდან 2 კვირის ვადაში პარლამენტი სრულის
უმრავლესობით ნდობას უცხადებს სრულის 1/3 ის მიერ წამოყენებულ
კანდიდატურას და მის გუნდს.
ნდობის გამოცხადებიდან 2 დღეში პრეზიდენტი ნიშნავს პრემიერს და 2 დღეში
ეს მინისტრებს. თუ ვადაში არ დანისნავს პრეზიდენტი , დანიშნულად ითვლება .
უნდობლობის გამოცხადება
• უცხადდება სრულის 1/3 ზე მეტი. ესენივე ასახელებენ
პრემიერ მინისტრია კანდიდატურას...
• საკითხის აღძვრიდან 7-14 დღეში ნდობის გამოცხადება
ამათთვის ნიშნავს უნდობლობის გამოცხადებად
ძველისთვის.
• დაუშვეებლია პარლამენტის იმავე წევრთა მიერ 6 თვის
ვადაში უნდობლობის აღძვრა.
ნდობის გამოცხადება პრემიერის
ინიციატივით
• პრემიერი სვამს მთავროების ნდობის საკითხს
• კენჭი ეყრება დასმიდან 7-14 დღეში. ნდობის
არგამოცხადებიდან 8-14 დღეში პრეზიდენტი დაითხოვს
პარლამენტს და რიგგარეშე არჩევნები.
• თუ ნდობის არგამოცხადებიდან 7 დღის ვადაში ნდობა
გამოუცხადდება სრულის 1/3 ის მიერ არ დაითხოვება
პარლამენტი.
გუბერნატორი
• უზრუნველყოფს აღმასრულებელი ხელისუფლების
წარმომადგენლობას საქართველოს ადმინისტრაციულ-
ტერიტორიულ ერთეულებში

• ნიშნავს/ათავისუფლებს მთავრობა
სასამართლო.ცნება
• ხეორციელდებასაკონსტიტუციო კონტროლის,
მართლმსაჯულების და კანონით გათვალისწინებული სხვა
ფორმებით

• დამოუკიდებელია და ახორციელებს მხოლოდ სასამართლო

მართლმსაჯულებას ახორციელებს საერთო სასამართლოები

• სასამართლო გადაწყევტილება სავალდებულოა

შესასრულებლად ყველა სახელმწიფო ორგანოთა და
პირისთვის ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე
საკონსტიტუციო სასამართლო
• შედგება 9 მოსამართლისგან
• 30 წლიდან
• ახორციელებს საკონსტიტუციო კონტროლს .
• იხილავს:
იღებს გადაწყვეტილებას კანონების,დადგენილებების...
კონსტიტუციასთან შესაბამისობის თაობაზე
იხილავს დავას სახელმწფო ორგანოთა შორის კონპეტენციის
თაობაზე
იხილავს პოლიტიკური პარტიების შექმნისა და მათი
კონკტიტუციურობის შესახებ....
• გადაწყევტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება
საერთო სასართლოები
• რაიონული/საქალაქო- 1 ინსტანცია

• სააპელაციო-2-ე ინსტანცია

• უზენაესი-3-ე ინსტანცია

მოსამართლე - 30 წლიდან ასაკის მიღწევამდე. გამწესდება

უვადოდ იუსტ საბჭოს 2/3 ის უმრავლესობით.
იუსტიციის უმაღლესი საბჭო
• 14 წევრი და უზენაესის თავმჯდომარე.
-წევრთან ნახევარზე მეტი -მოსამართლეთა
თვითმმართველობის ორგანოდან
-პრეზიდენტის დანიშნული
-პარლამენტის მიერ არჩეული სრულის 3/5 ის
უმრავლესობით.
თავმჯდომარე აირჩევა მოსამართლე წევრებიდან 4 წლით
მაგრამ მაქს მისი უფლებამოსილების ვადისა.
პროკურატურა
• გენერალური პროკურორი 6 წლით. წარადგენს
საპროკურორო საბჭო და ირჩევს პარლამენტი სრულის
უმრავლესობით.
• საპროკურორო საბჭო - 15 წევრი. თავმჯდომარეს 2 წლით
ირჩევს ეს საბჭო
სახელმწიფო ფინანსები და
კონტროლი
• პარლამენტი ყოველწლიურად ირებს ბიუჯეტის კანონს
• პროექტს წარუდგენს მთავრობა
• ბიუჯეტის კანონს მოხსენებასთან ერთად მხოლოდ მთავრობა წარადგენს.
• კანონპროქტის წარდგენა- წლის დასრულებამდე არუგვიანეს 3 თვისა.
• შესრულების ანგარიშის წარდგენა- წლის დასრულებიდან მაქს 5 თვეში.
• პრეზიდენტის შენიშვნებს იზიარებენმხოლოდ მთავრობის თანხმობით.

• ფულის ემისიის უფლება აქვს მხოლოდ ეროვნულ ბანკს

• ეროვნული ბანკის უმაღლესი ორგანო-საბჭო, რომლის წევრებს ირჩევს
პარლამენტი
• ეროვნული ბანკი ანგარიშვალდებულია პარლამენტის წინაშე
• საჯარო სახსრების ხარჯვას აკონტროლებს - სახელმწიფო აუდიტის სამსახური
სახელმწიფო აუდიტის სამსახური
• მიზანი-საჯარო სახსრების მიზნობრივად ხარჯვის კონტროლი
• ხელმძღვანელი- გენერალური აუდიტორი. 5 წლით სრულის
უმრავლესობით პარლამენტი
• საქმიანობაში დამოუკიდებელია მაგრამ ანგარიშვადებულია
პარლამენტის წინაშე.
-წელიწადში ორჯერ მოხსენება მთავრობის ანგარიშთან
დაკავშირებით პარლამენტში:
1. ბიუჯეტის შესრულების წინასწარი ანგარიში;
2. სრული ანგარიში;
-წელიწადში ერთჯერ საკუთარი საქმიანობის ანგარიში.
თავდაცვითი ძალები
• ,,თავდაცვითი ძალები“ გვყავს.მოქმედებენ:
1. თავდაცვის მინისტრის ბრძანებით
2. საგანგებო/საომარის დროს პრემიერ მინისტრის
ბრძანებით.
• თავდაცვითი ომი სუვერებული უფლებაა
საომარი/საგანგებო მდგომარეობის
გამოცხადება
• პრეზიდენტი პრემიერ მინისტრის წარდგინებით აცხადებს:
საომარი მდგომარეობა
საგანგებო მდგომარეობა
გადაწყვეტილება ძალაში შედის გამოცხადების მომენტიდან,
რომელსაც პარლამენტი ამტკიცებს შეკრებისთანავე,
წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი კენჭისყრისთანავე კარგავს
ძალას
საგანგებო/საომარის დროს
• პრეზიდენტი იღებს დეკრეტებს პრემიერის წარდგინებით
(ორგ.კანონის ძალა). ეროვნულ ბანკს თუ ეხება ბანკის
თანხმობით. ძალაშია გამოცემიდან. მტკიცდება
პარლამენტის შეკრებსთანავე თუარა ძალას კარგავს
მაშინვე.
• არ ტარდება არჩევნები. თუ მხოლოდ ერთგანაა ჩატარებას
პარლამენტი წყვეტს
• პარლამენტი ყველაფერზე გადაწყვეტილებას იღებს
სრულის უმრავლესობით.
საომარი მდგომარეობის დროს
• იქმნება ეროვნული თავდაცვის საბჭო -
პრეზიდენტი,პარლამენტის თავმჯდომარე, თავდაცვის
მინისტრი, თამდაცვის ძალების მეთაური. თავმჯდომარეობს
პრეზიდენტი.
• პრეზიდენტის გადაწყვეტილებით შეიძლება მოწვეულ იქნენ
პარლამენტის ან მთავრობის ცალკეული წევრები.
• საომარი მდგომარეობის დროს შეიძლება თავდაცვის
ძალებში სახელმწიფო და საზოგ. უსაფრთხოების დაცვაზე
პასუხისმგებელი ორგანოების გაერთიანება.
გადაწყვეტილება თავდაცვის ძალების
გამოყენებაზე
• საომარისას- პრემიერ-მინისტრი და არ სჭირდება პარლამენტის
დამტკიცება
• საგანგებოს დროს- პრემიერის წარდგინებით პარლამენტი. ძალაშია
დამტკიცებისთანავე.
• ბუნებრივი -ტექნოლოგიური კატასტროფისას- პრემიერმინისტრი და
არ სჭირდება დამტკიცება. ამ დროს პარლამენტი უფლებამოსილია
მიიღოს გადაწყვეტიელბა ძალების გამოყენების შეწყვეტის შესახებ.
• საერთაშორისო ვალდებულების შესასრულებლად ან უცხო
ძალების საქ-ში შემოყვანაზე - მთავრობის წარდგინებით პრეზიდენტი
და შეაქვს დასამტკიცებლად. გადაწყვეტიელბა ძალაშია პარლამენტის
მიერ დამტკიცებიდან.
აქაც ყველაფერზე სრულის უმრავლესობით მიიღება გადაწყვეტილება.
ადგილობრივი თვითმმართველობა
• წარმომადგენლობითი ორგანოა-საკრებულო
• აღმასრულებელი-გამგეობა/მერია
• აქვთ საკუთარი ფინანსები და ქონება
• ხორციელდებამათზე ზედამხედველობა,რომლის მიზანია მხოლოდ აქ
მიღებული ნორმატიული აქტების შესაბამისობის დადგენა
კანონმდებლობასთან
• აქვს ექსკლუზიური და დელეგირებული უფლებამოსილება
• არის სსიპ
• შექმნა, შეცვლა, საზღვრებზე-გადაწყვეტილებას მთავრობის წარდგინებით
იღებს პარლამენტი
• შეუძლია სხვა თვითმმართელთან თანამშრომლობა.გაწევრიანების
შესაძლებლობა თვითმმართველთა გაერთიანებაში.
კონსტიტუციის გადასინჯვა
-პარლამენტის სრული შემადგენლობის ნახევარზე მეტს
-არანაკლებ 200 000 ამომრჩეველი
ქვეყნდება საყოველთაო სახალხო განხივლისთვის
განხილვა გამოქვეყნებიდან 1 თვის მერე.
მიიღება- სრულის 2/3
ხელმოსაწერად- მომდევნო მოწვევის პარლამენტის მიერ 1
მოსმენით განხილვიდან და სრულის 2/3 მიერ უცვლელად
დამტკიცებიდან 10 დღეში.
ხელმოსაწერად- სრულის ¾ ით მხარდაჭერისას
 

გისურვებთ წარმატებებს !

ქართული სამართლის აკადემია