Chuong 3 - TrinhHopNgu 8086-8088

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỂN THÔNG
CHƯƠNG 3:
LẬP TRÌNH HỢP NGỮ

8088/86
GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY

ĐIỆN THOẠI/EMAIL: 0903661501 DUYPT@PTITHCM.EDU.VN
BỘ MÔN: ĐIỀU KHIỂN VÀ XỬ LÝ TÍN HIỆU
HỌC KỲ/NĂM BIÊN SOẠN: 02/2010
Nội dung chương 3
3.1 Giới thiệu khung chương trình hợp ngữ

3.2 Cách tạo và chạy chương trình hợp ngữ
3.3 Các cấu trúc lập trình cơ bản
3.4 Giới thiệu một số chương trình cụ thể
www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 2

KỸ THUẬT VI XỬ LÝ BỘ MÔN: ĐIỀU KHIỂN VÀ XỬ LÝ TÍN HIỆU
3.1 GIỚI THIỆU KHUNG CHƯƠNG TRÌNH HỢP NGỮ
Dòng lệnh hợp ngữ

Label Operator Operand[s] ;Comment
Label – có thể có hoặc không, là một chuỗi ký tự
Ký tự đầu tiên cần là a-z,A-Z,?,@,_,$, không trùng với
lệnh
gợi nhớ, ký tự cuối cùng phải là “:”
Operator – là lệnh hợp ngữ
mnemonic: là lệnh gợi nhớ tương ứng với một chức năng cơ bàn
Assembler đổi mã mnemonic thành mã máy của OP CODE
ví dụ: mov là f8h
Operand[s] - 0 tới 3 phần chỉ thị dữ liệu yêu cầu trong lệnh
Có thể ở một số dạng khác nhau
Cách nhau bằng dấu phẩy “,”
immediate, register name, memory data, memory address
Comment – là phần giải thích rất hữu dụng trong hợp ngữ
Các thành phần của dòng lệnh cách nhau bằng khoảng trắng (tab, blank, \n, etc.)
Ví dụ về dòng lệnh hợp ngữ
Label Operator Operand[s] ;Comment
INIT: mov ax, bx ; chép giá trị bx vào ax
Label - INIT:
Operator - mov
Operands - ax và bx
Comment - là chuỗi ký tự nằm sau dấu ; và \n
• Không giống các lệnh hợp ngữ của các CPU khác, toán hạng
đích đứng trước.
•mov là mã gợi nhớ mnemonic trình hợp dịch sẽ đổi thành một
opcode

Khung chương trình nguồn hợp ngữ
• Chương trình hợp ngữ chia thành các đoạn (segments)

• Các đoạn định nghĩa trong 1 hoặc nhiều modules
– Chứa các lệnh, dữ liệu, và các chỉ thị hợp dịch (directives)
• Mỗi module là một file riêng
– Assembler đổi các modules thành object files
• Liên kết (Linker) thực hiện một số việc như:
– Combines multiple object files: kết hợp các file đối tượng
– Resolves relative addresses: Xử lý các địa chỉ tương đối.
– Inserts loader code : Chèn thêm các đoạn mã lệnh
– Creates executable: Tạo ra chương trình thực hiện.

Các loại đoạn trong một chương trình hợp ngữ
Assembler Language Segment Types
• Stack
– For dynamic data storage – sử dụng cho lưu trữ dữ liệu động
– Source file defines size – định nghĩa kích thước trong file nguồn
– Must have exactly 1 – phải có đúng 01 trong một chương trình
• Data
– For static data Storage – lưu trữ dữ liệu tĩnh
– Source file defines size – định nghĩa kích thước trong file nguồn
– Source file defines content (optional)- khởi động trước giá trị nếu cần
– Can have 0 or more – có thể không có hoặc có nhiều đoạn dữ liệu
trong một chương trình.
• Code
– For machine Instructions – sử dụng chứa các lệnh mã máy của
chương trình
– Must have 1 or more – cần có ít nhất một.

Sử dụng trình hợp dịch MASM
Using MASM Assembler
• Trợ giúp: C:\> masm /h

• Có thể chạy MASM không có tham số
C:\> masm
Source Filename [.ASM]: hello
Object Filename [HELLO.OBJ]:
Source Listing [NUL.LST]:
Cross Reference [NUL.CRF]:
.ASM – file nguồn hợp ngữ do người lập trình viết
• .OBJ - File đối tượng do trình biên dịch tạo ra
• .LST - Listing file, là file văn bản mô tả quá trình biên dịch như:
– Errors, Addresses, Symbols, etc – các lỗi, các địa chỉ, các nhãn …
• .CRF – Cross reference file – file liên kết chéo

Sử dụng chương trình hợp dịch/liên kết
Using MASM Assembler/Linker (Cont.)
• Một cách khác để thực hiện hợp dịch

C:\> masm hello,hello,hello
• Với dòng lệnh này MASM sẽ tạo ra các file
HELLO.OBJ HELLO.LST HELLO.CRF
• Hay:
C:\> masm hello
• Dòng lệnh này chương trình tạo ra file:
HELLO.OBJ
Bước kế tiếp thực hiện liên kết chương trình:
C:\> link hello
• Chương trình link sẽ tạo ra file:
HELLO.EXE
Chương trình hợp ngữ
MASM Assembler Language
• Trong mỗi module hợp ngữ có 04 loại khai báo (4
types of statements):
1. Executable instructions – Các lệnh thực hiện
2. MASM assembler directives – các chỉ thị hợp dịch
3. MASM macroinstruction definitions – các định nghĩa
macro
4. MASM macroinstruction calls – các lời gọi macro
Executable Instructions.: là các lệnh mà CPU lấy từ bộ nhớ
váo để thực hiện
MASM Directives: Người lập trình cung cấp các chỉ thị để
hướng dẫn quá trình hợp dịch chương trình
MASM Macro Defs. and Calls: định nghĩa và gọi mọt nhóm
lệnh

Ví dụ chương trình hợp ngữ
MASM Program Example
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
; ;
; đây là chương trình in chuỗi ký tự “Hello World” sử dụng chương ;
; trình phục vụ ngắt của DOS – hàm 09 ngắt 21H ;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
hellostk SEGMENT BYTE STACK 'STACK' ;Định nghĩa đoạn ngăn xếp
DB 100h DUP(?) ;định nghĩa kích thước ngăn xếp là 256 bytes (100h)
hellostk ENDS
hellodat SEGMENT BYTE 'DATA' ;định nghĩa đoạn dữ liệu

dos_print EQU 9 ;định nghĩa hằng số bằng lệnh EQU
strng DB 'Hello World',13,10,'$' ;định nghĩa chuỗi ký tự
hellodat ENDS
hellocod SEGMENT BYTE 'CODE' ;Định nghĩa đoạn lệnh

START: mov ax, SEG hellodat ;ax <-- địa chỉ bắt đầu của đoạn dữ liệu
mov ds, ax ;ds <-- khởi động thanh ghi đoạn dữ liệu
mov ah, dos_print ;ah <-- hàm 9 ngắt 21h.
mov dx,OFFSET strng ;dx <-- địa chỉ bắt đầu của chuỗi dữ liệu
int 21h ;gọi chương trình ngắt của DOS
mov ax, 4c00h ;ax <-- hàm 4c ngắt 21h để dừng chương trình
int 21h ;DOS service interrupt
hellocod ENDS
END START ;‘END label’ nhãn định nghĩa đầu chương trình

Một cách khác để định nghĩa các đoạn
Another Way to define Segments
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
; Use 'assume' directive to define segment types ;
; Sử dụng chỉ thị assume để định nghĩa các đoạn ;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
hellostk SEGMENT ;Define a segment
DB 100h DUP(?)
hellostk ENDS
hellodat SEGMENT ;define a segment

dos_print EQU 9 ;define a constant
strng DB 'Hello World',13,10,'$' ;Define the character string
hellodat ENDS
hellocod SEGMENT ;define a segment

assume cs:hellocod, ds:hellodat, ss: hellostk
START: mov ax, hellodat ;ax <-- data segment start address
mov ds, ax ;ds <-- initialize data segment register
mov ah, dos_print ;ah <-- 9 DOS 21h string function
mov dx,OFFSET strng ;dx <-- beginning of string
mov ax, 4c00h ;ax <-- 4c DOS 21h program halt function
hellocod ENDS
END START

Thêm một cách khác để định nghĩa các đoạn
Yet another way to define Segs
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
; Use .stack,.data,.code directives to define segment types ;
; Sử dụng các chỉ thị .stack, .data, .code để định nghĩa các đoạn ;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
.stack 100h ; reserve 256 bytes of stack space
.data
.code
START: mov ax, SEG strng ;ax <-- data segment start address
lea dx,strng ;dx <-- beginning of string
mov ax, 4c00h ;ax <-- 4c DOS 21h program halt function
END START
Chương trình dịch ra dạng .exe, ngăn xếp, dữ liệu và chương trình có thể khác
đoạn
Thêm một cách khác để định nghĩa các đoạn
Yet another way to define Segs
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
; Use .stack,.data,.code directives to define segment types ;
; Sử dụng các chỉ thị .stack, .data, .code để định nghĩa các đoạn ;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
.stack 100h ; reserve 256 bytes of stack space
.code
START: jmp begin

Begin: mov ax, SEG strng ;ax <-- data segment start address
mov dx,OFFSET strng ;dx <-- beginning of string
END START
Chương trình dịch ra dạng .exe, ngăn xếp, dữ liệu và chương trình có thể khác đoạn

Các chỉ thị hợp dịch
Masm Assembler Directives
end label kết thúc chương trình với label là điểm vào
proc far|near bắt đầu một thủ tục, từ khoá far, near chỉ thị
thủ tục ở khác đoạn với chương trình chính (far),
hoặc ở cùng đoạn với chương trình chính (near)
endp kết thúc thủ tục
page thiết lập một trang trong listing file
title tựa đề của listing file
.code bắt đầu của code segment
.data bắt đầu của data segment
.stack kích thước của stack segment

Các chỉ thị khai báo dữ liệu
Data Allocation Directives
db define byte – định nghĩa 1 byte

dw define word (2 bytes) – định nghĩa 1 từ
dd define double word (4 bytes) – định nghĩa 4 byte
dq define quadword (8 bytes) – định nghĩa 8 byte
dt define tenbytes – định nghĩa 10 byte
equ equate, assign numeric expression to a name –
gán tên cho một hằng số

Các chỉ thị khai báo dữ liệu
Data Allocation Directives
Ví dụ:
db 100 dup (?) define 100 bytes, with no initial values for bytes
Định nghĩa 100 byte không có giá trị khởi động
db “Hello” define 5 bytes, ASCII equivalent of “Hello”.
Định nghĩa 5 byte có mã ASCII tương ứng là “Hello”
maxint equ 32767
count equ 10 * 20 ; count = 200, calculate a value (200)

Home Work
Homework
1) write a program
a. calculate the sum of 4 words (each 16 bit data)
b. data are 1234H, 03FDH, 4FD3H and 11FFH
c. data is located at offset address of 0, 2, 4, 6
d. code starts at address 10H
e. the result should be stored in location 8,9
f. save your program including the data
g. run the program and write the sum.
h. In your email you should attach the file and write the sum value in your email.
i. The name of the file should be your firstname_lastname.com
j. Note that finding how to save the file in debug is your responsibility
2) write an assembly program and the compile it using masm and link
a. move data from location of memory to another.
b. Source data is “Salam your_first_name”
c. Put separate code and data segment for your code
d. Put some spaces in your data segment for destination
e. Use masm and link and include .asm, .lst, .exe files in your email.
f. The name of the file should be hw2

Chú ý
• Dòng lệnh hợp ngữ: các thành phần

• Sử dụng chương trình hợp dịch
• Khung chương trình hợp ngữ
• Các chỉ thị trong chương trình hợp ngữ

3.2 CÁCH TẠO VÀ CHẠY MỘT CHƯƠNG TRÌNH HỢP NGỮ
Nhấn vào New

để tạo một file
mới

Chọn khung
chương
trình .com
Hoặc khung
chương
trình .exe

Khung chương trình .COM
Viết các lệnh của

chương trình tại đây
Khai báo các biến tại

đây

Khung chương trình .EXE
Khai báo các biến

của chương trình
tại đây
Viết các lệnh của

chương trình tại
đây

CHẠY CHƯƠNG TRÌNH HỢP NGỮ
Nhấn vào emulate để

chạy chương trình
Nhấn vào RUN để

chạy toàn bộ chương
trình
Nhấn vào SINGLE

STEP để chạy từng
lệnh chương trình

CHẠY CHƯƠNG TRÌNH HỢP NGỮ
Theo dõi thay đổi của

các thanh ghi sau
các lệnh

KẾT QUẢ CHƯƠNG TRÌNH
Màn hình kết quả
Các cờ trạng thái

CÁC HÀM CƠ BẢN CỦA DOS
• Ngắt 20H dành riêng để kết thúc chương

trình loại .COM. Hàm này ra lệnh cho hệ
điều hành kết thúc chương trình đang
chạy và chuyển điều khiển về cho chương
trình gọi.
• Ngắt 21H: bao gồm nhiều hàm điều khiển
các thiết bị trong hệ thống máy tính.

• Hàm 01H: đọc một ký tự từ bàn phím

– Một ký tự sẽ được đọc vào từ bàn phím và hiện lên màn hình.
Nếu tại thời điểm gọi hàm chưa có ký tự sẵn sàng, thì hàm sẽ
đợi cho tới khi có phím được nhấn.
– Vào: AH = 01
– Ra: AL chứa mã ASCII của phím nhấn
– Khi nhận được các ký tự có mã mở rộng AL = 0. Lúc này có thể
gọi hàm một lần nữa để đọc được mã mở rộng.
– Khi ký tự vào là Ctrl – C (mã ASCII là 3) ngắt 23H sẽ được gọi
trả điều khiển về DOS.
– Ngoài AL, nội dung các thanh ghi khác không bị thay đổi sau khi
gọi hàm.
– Ví dụ khi gọi hàm này có thể viết:
MOV AH,01
INT 21H

• Hàm 02H: Hiện một ký tự lên màn hình.

– Hàm này cho phép hiện một ký tự lên màn
hình
– Vào: AH = 02
– DL chứa mã ASCII của ký tự cần hiển thị.
– Ra: không.
– Tất cả các thanh ghi không bị thay đổi sau khi
gọi hàm, các mã đặc biệt như Backspace
(xoá ký tự trước), Carriage Return (về đầu
hàng) và Line Feed (xuống hàng) sẽ được ghi
trên màn hình dưới dạng lệnh.

• Hàm 09: Hiện chuỗi ký tự lên màn hình.

– Vào: AH = 09
– DX chứa địa chỉ offset của chuỗi cần hiển thị.
– Ra:không
– Chuỗi ký tự cần đặt trong bộ nhớ dưới dạng
một chuỗi các byte ASCII, kết thúc là ký tự ‘$’
(mã ASCII là 36). Các mã đặc biệt như
Backspace (xoá ký tự trước), Carriage Return
(về đầu hàng) và Line Feed (xuống hàng) sẽ
được ghi trên màn hình dưới dạng lệnh. Chỉ
có AL bị thay đổi sau khi gọi hàm.

• Hàm 4CH:kết thúc chương trình loại .EXE.

– Hàm này kết thúc chương trình và truyền về
một mã lỗi, chương trình gọi có thể nhận
được mã lỗi này bằng cách gọi hàm 4DH, bộ
nhớ RAM cho chương trình chiếm sẽ được
giải phóng.

3.3 CÁC CẤU TRÚC LẬP TRÌNH CƠ BẢN
• Cấu trúc tuần tự.

• Cấu trúc điều khiển:
– Cấu trúc lựa chọn
• IF THEN
• IF THEN ELSE
• SWITCH CASE
– Lặp
• WHILE DO
• DO WHILE (REPEAT UNTIL)
• FOR

CÁC CẤU TRÚC LỰA CHỌN
• Cấu trúc IF – THEN.

• Ngữ pháp: IF Điều kiện THEN Công
việc.
• Trong cấu trúc này nếu điều kiện thoả
công việc sẽ được thực hiện, nếu không
công việc sẽ bị bỏ qua. Trong hợp ngữ
cấu trúc này có thể thực hiện bằng các
lệnh nhảy có điều kiện. Giải thuật của cấu
trúc biểu diễn trên hình 4.1.
• Cấu trúc IF – THEN.

Sai Điều kiện
Đúng
Công việc
Hình 4.1. Giải thuật cấu trúc IF – THEN.
• Ví dụ : Viết đoạn chương trình xoá AH về 0 khi giá trị của nó lớn hơn 03
• CMP AH,03
• JNA THOAT
• MOV AH,0
• THOAT:

• Cấu trúc IF – THEN – ELSE.

• Ngữ pháp: IF Điều kiện THEN Công việc1
ELSE Công việc 2.
• Giải thuật của cấu trúc trình bày trên hình
4.2. trong cấu trúc này nếu thỏa điều kiện
thì công việc 1 được thực hiện, nếu không
thì công việc 2 được thực hiện. Trong hợp
ngữ điều này tương đương với việc sử
dụng các lệnh nhảy có điều kiện và không
điều kiện đến các nhãn khác nhau.

• Cấu trúc IF – THEN – ELSE.

Sai Đúng
Điều kiện
Công việc 1 Công việc 2
Hình 4.2. Giải thuật cấu trúc IF – THEN – ELSE.
• Ví dụ : Tìm số nhỏ hơn trong hai số chứa trong AH và BH gán cho AL.
CMP AH,BH ;AH<BH?
JL GAN ; Nếu đúng gán AH cho AL
MOV AL,BH ; Nếu không lấy số nhỏ hơn trong BH vào AH
JMP RA
GAN:MOV AL,AH ; AL sẽ chứa số nhỏ hơn.
RA:
• Cấu trúc SWITCH - CASE.

• Ngữ pháp: CASE Biểu thức
Giá trị 1: Công việc 1
Giá trị 2: Công việc 2
……
Giá trị N: Công việc N
END CASE
• Giải thuật của cấu trúc biểu diễn trên hình 4.3. Trong
cấu trúc này nếu biểu thức có giá trị 1 thì công việc 1
được thực hiện, nếu biểu thức có giá trị 2 công việc 2
được thực hiện …. Trong hợp ngữ có thể sử dụng các
lệnh nhảy có điều kiện và không có điều kiện để chuyển
điều khiển của chương trình tới các nhãn khác nhau.

• Cấu trúc SWITCH - CASE:
Biểu thức
……
Công việc 1 Công việc 2 Công việc N
Hình 4.3: Giải thuật cấu trúc CASE.

• Cấu trúc CASE:

• Ví dụ : Xét giá trị của AX để thực hiện các công việc khác nhau:
Nếu AX = 1 thì CX := CX+7
Nếu AX = 2 thì CX:= CX+DX
Nếu AX = 3 thì CX:= CX-9
• Đoạn chương trình được thực hiện như sau:
CMP AX,01
JNE @
ADD CX,07
JMP RA
@: CMP AX,02
JNE @@
ADD CX,DX
JMP RA
@@: CMP AX,03
JNE RA
SUB CX,09

CÁC CẤU TRÚC LẶP
 Cấu trúc FOR – DO.

– Ngữ pháp: FOR Số lần
lặp DO Công việc.
– Giải thuật của cấu trúc Khởi động bộ đếm
trình bày trên hình 4.4.
Trong cấu trúc này công
việc sẽ được thực hiện Công việc
nhiều lần (bằng số lần lặp

Giảm bộ đếm
được khai báo). Trong
hợp ngữ công việc này
có thể dùng lệnh LOOP, Sai
Bộ đếm =0
?
hoặc cặp lệnh giảm
Đúng
(DEC) và nhảy khi chưa
bằng 0. Hình 4.4. Giải thuật cấu trúc WHILE – DO.

 Cấu trúc FOR – DO.

• Ví dụ : viết chương trình tính tổng các số tự
nhiên từ 1 tới 99.
MOV AX,0 ;Khởi động tổng bằng 0
MOV DX,1 ; Số thứ nhất
MOV CX,99 ; Tất cả bao gồm 99 số
LAP: ADD AX,DX ; Tổng := Tổng + 1
INC DX ; Tăng để có số tiếp theo
LOOP LAP ; Lặp cho tới khi hết 99 số.

• Cấu trúc lặp WHILE – DO.

– Ngữ pháp: WHILE Điều
kiện DO Công việc.
– Giải thuật của cấu trúc trình
bày trên hình 4.5. Trước hết Sai
Điều kiện
điều kiện sẽ được kiểm tra,
công việc sẽ được lặp lại khi
điều kiện còn đúng. Trong hợp Đúng
ngữ cấu trúc này có thể thực
hiện bằng cách sử dụng lệnh
CMP hoặc một lệnh nào đó để Công việc
kiểm tra điều kiện, sau đó
dùng lệnh nhảy có điều kiện
để thoát khỏi vòng lặp.. Hình 4.5. Giải thuật cấu trúc WHILE - DO.

• Cấu trúc lặp WHILE – DO.

– Ví dụ :Đọc và hiển thị các ký tự nhập từ bàn phím cho đến khi gặp
ESC thì dừng, đếm số ký tự đọc được.
XOR CX,CX ; Xoá số đếm
MOV AH,1 ; Hàm đọc ký tự từ bàn phím của INT 21H
có hiện
TIEP:INT 21H ; gọi ngắt 21H AL chứa mã ký tự
CMP AL,27 ;Kiểm tra ký tự vừa hiện có phải là ESC
không
JE RA
INC CX ; tăng số đếm
JMP TIEP
RA:

• Cấu trúc lặp DO WHILE

(REPEAT – UNTIL)
– Ngữ pháp: REPEAT công
việc UNTIL điều kiện.
– Giải thuật của cấu trúc trình Công việc
bày trên hình trên hình 4.6.
Trong cấu trúc này công việc
được thực hiện trước ít nhất
một lần, sau đó điều kiện sẽ Đúng
Điều kiện
được kiểm tra. Nếu điều kiện
thoả công việc tiếp tục được
lặp lại. Trong hợp ngữ điều Sai
kiện thường được kiểm tra Hình 4.6. Giải thuật cấu trúc REPEAT – UNTIL.
bằng lệnh CMP, và công việc
sẽ được tiếp tục bằng một lệnh
nhảy có điều kiện.
• Cấu trúc lặp DO WHILE

• Ví dụ : Xác định xem có bao nhiêu số tự nhiên bắt đầu từ
1 có tổng nhỏ hơn 1000 ?
MOV AX,0 ;khởi động tổng bằng 0
MOV DX,1 ;khởi động số đầu tiên để cộng
TIEP: ADD AX,DX ;cộng để có tổng
INC DX ;tăng để có số tiếp theo và cũng chính là
số đếm
CMP AX,1000 ; tổng còn nhỏ hơn 1000 thì cộng tiếp
JB TIEP
RA:

3.4 GIỚI THIỆU MỘT SỐ CHƯƠNG TRÌNH CỤ THỂ
.stack 100h
.data
x db ‘0’
.code
St:Mov ax,@data
Mov ds,ax
Mov ah,02
Mov dl,x
Int 21h
Mov ah,4ch
Int 21h
End st
Ví dụ nhập ký tự từ bàn phím sau đó hiện lên màn hình
.stack 100h
.data
X db ‘0’
.code
St:Mov ax,@data
Mov ds,ax
Mov ah,01
Int 21h
Mov ah,02
Mov dl,al
Int 21h
Mov ah,4ch
Int 21h
End st
Ví dụ nhập hai số cộng và hiển thị kết quà
.stack 100h
.data
X db ‘0’
.code
St:Mov ax,@data
Mov ds,ax
Mov ah,01
Int 21h
Mov bl,al
Mov ah,01
Int 21h
Add al,bl
Aaa
Add ax,3030h
Mov ah,02
Mov dl,al
Int 21h
Mov ah,4ch
Int 21h
End st

Viết chương trình hiện lên màn hình câu ‘Welcome to
Assembler’.
• Giải :
• Trong ví dụ này để hiện một chuỗi lên màn hình có thể sử dụng hàm 09 ngắt 21H.
• .Model Tiny
• .Code
• Start: Jmp begin
• CRLF db 13,10,’$’
• St DB ‘Welcome to Assembler$’
• Begin:Mov ah,09
• Lea dx,CRLF
• Int 21h ;Về đầu hàng mới
• Mov ah,09
• Lea dx,st
• Int 21h ; hiển thị st
• Mov ah,09
• Lea dx,CRLF
• Int 21h ; xuống dòng về đầu dòng mới
• Int 20h
• End start

Một số ví dụ cơ bản
• Ví dụ 2: Viết chương trình nhập vào từ bàn phím một ký tự thường,
thông báo lỗi cho phép nhập lại khi nhập sai, và sau đó hiển thị ký tự hoa
tương ứng với nó trên dòng tiếp theo.
• Giải :
– Để đơn giản có thể chia chương trình thành nhiều chức năng nhỏ như sau:
– Hiển thị thông báo nhập ký tự thường.
– Chờ nhập ký tự và kiểm tra, nếu sai hiển thị thông báo nhập lại.
– Đổi thành ký tự hoa tương ứng, hiển thị thông báo cùng ký tự hoa trên dòng
tiếp theo.
• .Model Small
• .Stack 100h
• .Data
• CR equ 0dh
• LF equ 0ah
• Tb1 db CR, LF, ‘Nhap vao mot ky tu thuong : $’
• Tb2 db CR, LF, ‘Nhap sai – nhap lai: $’
• Tb3 db CR, LF, ‘Ký tự hoa tương ứng với nó là :’
• Char db ?,’$’

• .Code
• Main proc
• Mov ax,@data ;khởi tạo ds
• Mov ds,ax ;hiện thông báo nhập ký tự
• Mov ah,09
• Lea dx,tb1
• Int 21h
• NHAP:Mov ah,01 ; nhập ký tự từ bàn phím
• Int 21h
• ;kiểm tra có phải là một ký tự thường hay không
• Cmp al,61h
• Jb SAI
• Cmp al,7ah
• Jbe DUNG

• SAI: Mov ah,09

• Lea dx,tb2
• Int 21h
• Jmp NHAP
• ;Đổi thành ký tự hoa hiển thị lên màn hình
• DUNG: Sub al,20h
• Mov char,al
• Mov ah,09
• Lea dx,tb3
• Int 21h
• ; trở về DOS
• mov ax,4c00h
• int 21h
• Main endp
• End main


Chuong 3 - TrinhHopNgu 8086-8088

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 3 - TrinhHopNgu 8086-8088

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỂN THÔNG

LẬP TRÌNH HỢP NGỮ

GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY

3.1 Giới thiệu khung chương trình hợp ngữ

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 2

Dòng lệnh hợp ngữ

Label Operator Operand[s] ;Comment

INIT: mov ax, bx ; chép giá trị bx vào ax

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 4

• Chương trình hợp ngữ chia thành các đoạn (segments)

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 5

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 6

• Trợ giúp: C:\> masm /h

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 7

• Một cách khác để thực hiện hợp dịch

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 9

hellodat SEGMENT BYTE 'DATA' ;định nghĩa đoạn dữ liệu

hellocod SEGMENT BYTE 'CODE' ;Định nghĩa đoạn lệnh

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 10

hellodat SEGMENT ;define a segment

hellocod SEGMENT ;define a segment

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 11

START: jmp begin

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 13

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 14

db define byte – định nghĩa 1 byte

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 15

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 16

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 17

• Dòng lệnh hợp ngữ: các thành phần

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 18

Nhấn vào New

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 19

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 20

Viết các lệnh của

Khai báo các biến tại

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 21

Khai báo các biến

Viết các lệnh của

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 22

Nhấn vào emulate để

Nhấn vào RUN để

Nhấn vào SINGLE

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 23

Theo dõi thay đổi của

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 24

Màn hình kết quả

Các cờ trạng thái

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 25

• Ngắt 20H dành riêng để kết thúc chương

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 26

• Hàm 01H: đọc một ký tự từ bàn phím

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 27

• Hàm 02H: Hiện một ký tự lên màn hình.

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 28

• Hàm 09: Hiện chuỗi ký tự lên màn hình.

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 29

• Hàm 4CH:kết thúc chương trình loại .EXE.

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 30

• Cấu trúc tuần tự.

www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: THS. PHẠM THẾ DUY Trang: 31

• Cấu trúc IF – THEN.

• Cấu trúc IF – THEN.