CHƯƠNG VI – Kh¸i qu¸t lËp tr×nh NC

6.1 LËp tr×nh thñ c«ng vµ lËp tr×nh b»ng m¸y

1. LËp tr×nh thñ c«ng
❖ Ch­¬ng tr×nh NC ®­îc viÕt trùc tiÕp theo 1 hÖ ®iÒu khiÓn CNC
❖ Thêi gian lËp tr×nh tuú thuéc vµo ®é phøc t¹p h×nh häc cña chi tiÕt
vµ kh¶ n¨ng cña hÖ ®iÒu khiÓn.
❖ Kh¶ n¨ng m¾c lçi dÔ x¶y ra vµ rÊt khã nhËn biÕt. HiÖn nay th­êng
sö dông c¸c phÇn mÒm m« pháng ®Ó kiÓm tra ch­¬ng tr×nh.
2. LËp tr×nh b»ng m¸y (phÇn mÒm)
❖ Sö dông hÖ thèng phÇn mÒm ®ång bé tõ thiÕt kÕ ®Õn t¹o lËp ch­
¬ng tr×nh NC cïng víi phÇn mÒm m« pháng qu¸ tr×nh gia c«ng
❖ Cã th­viÖn vÒ c¸c th«ng sè dông cô c¾t, thiÕt bÞ g¸ kÑp
❖ Cã hç trî tèi ­u ho¸ qu¸ tr×nh gia c«ng
❖ Cã th­ viÖn vÒ c¸c lo¹i m¸y c«ng cô CNC cïng c¸c hÖ ®iÒu khiÓn t­
¬ng thÝch.
❖ C¸c b­íc lËp tr×nh m¸y:
❖ ThiÕt lËp h×nh d¸ng h×nh häc cña chi tiÕt vµ ph«i (CAD)
❖ X¸c ®Þnh c¸c b­íc gia c«ng, phÇn mÒm sÏ hç trî lùa chän dông cô cïng
víi c¸c th«ng sè c«ng nghÖ t­¬ng øng phô thuéc vµo vËt liÖu gia c«ng ®­
îc lùa chän
❖ M« pháng qu¸ tr×nh gia c«ng, lùa chän m¸y c«ng cô, lùa chän hÖ ®iÒu
khiÓn, sau ®ã xuÊt ra file NC, ®­a sang m¸y CNC (CAM)

6.2 LËp tr×nh CNC

1. Tiªu chuÈn ho¸ vÒ lËp tr×nh NC (ISO)
❖ Ch­¬ng tr×nh NC chøa c¸c th«ng tin vÒ hÖ lÖnh ®­êng ®i vµ hÖ
lÖnh ®ãng ng¾t.
❖ Ch­¬ng tr×nh NC ®­îc h×nh thµnh tõ mét chuçi c¸c c©u lÖnh vµ ®­îc
dïng ®Ó ®iÒu khiÓn m¸y c«ng cô CNC
❖ C¸c lÖnh ®­îc m· ho¸ d­íi d¹ng c¸c ch÷ sè, ch÷ c¸i vµ c¸c ký tù ®Æc tr­
ng.
❖ Tiªu chuÈn ISO – 6983 ®· qui ®Þnh giíi h¹n chung cña c¸c lÖnh
còng nh­cÊu tróc c¬ b¶n cña 1 ch­¬ng tr×nh NC
❖ C¸c nhµ s¶n xuÊt hÖ ®iÒu khiÓn ®· më réng ph¹m vi m· ho¸ c¸c
lÖnh NC ®Æc thï cho hÖ ®iÒu khiÓn cña m×nh trªn c¬ së c¸c qui
®Þnh ch­ng cña ISO.

2. CÊu tróc cña mét ch­¬ng tr×nh NC

❖ B¾t ®Çu ch­¬ng tr×nh (Vd %0001: MTS; O0002: Bridgeport)
❖ Cã thÓ cã c¸c ký tù ®Æc tr­ng do nhµ s¶n xuÊt hÖ ®iÒu khiÓn qui
®Þnh
❖ Tªn cña ch­¬ng tr×nh do ng­êi lËp tr×nh dÆt vµ th­êng cã tèi ®a lµ 6 ký tù
(c¸c sè vµ c¸c ký tù) → nh»m phôc vô viÖc qu¶n lý, l­u tr÷ vµ truy nhËp
khi cÇn thiÕt.
❖ Th©n ch­¬ng tr×nh:
❖ Bao gåm c¸c c©u lÖnh ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh ®Ó
gia c«ng chi tiÕt tèi ­u nhÊt.
❖ C¸c c©u lÖnh chøa c¸c th«ng tin vÒ h×nh d¸ng h×nh häc, c«ng nghÖ vµ
kü thuËt cña ch­¬ng tr×nh
❖ Th«ng th­êng mét c©u lÖnh th× sÏ cung cÊp ®ñ c¸c th«ng tin cho mét b­
íc gia c«ng
❖ KÕt thóc ch­¬ng tr×nh:
❖ Ch­¬ng tr×nh ®­îc kÕt thóc bëi lÖnh M30 hoÆc M02
❖ C¸c chó thÝch, chó gi¶ ®Ó trong dÊu ngoÆc ®¬n () sÏ ®­îc bé ®iÒu
2. CÊu tróc cña c©u lÖnh vµ tõ lÖnh:
❖ CÊu tróc cña c©u lÖnh:
❖ VÝ dô: N0036 G01 X20 Y100 Z20 S2000 F100
❖ §Êu tiªn lµ sè thø tù cña c©u lÖnh vµ chØ ®­îc cÊp 1 lÇn trong 1 c©u
lÖnh vµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn t¸c ®éng cña tõng c©u lÖnh
❖ §iÒu kiÖn hµnh tr×nh dÞch chuyÓn cña dông cô c¾t (vd G01) gåm 1
ch÷ c¸i vµ 2 ch÷ sè, quyÕt ®Þnh quü ®¹o chuyÓn ®éng cña dông cô
c¾t.
❖ To¹ ®é X, Y, Z cïng c¸c con sè cho biÕt to¹ ®é ®iÓm ®Ých (to¹ ®é dông
cô sÏ dÞch chuyÓn ®Õn)
❖ C¸c tham sè I, J, K cïng c¸c con sè lµ téa ®é t©m cung trßn t­¬ng ®èi so
víi ®iÓm xuÊt ph¸t.
❖ L­îng ch¹y dao F cïng c¸c con sè dïng ®Ó ®iÒu khiÓn tèc ®é dÞch
chuyÓn cña dông cô c¾t, cã thÓ lµ mm/vßng hoÆc mm/phót.
❖ Tèc ®é quay trôc chÝnh S ®­îc sö dông ®Ó ®iÒu khiÓn tèc ®é quay
cña trôc chÝnh (v/ph)
❖ C¸c chøc n¨ng phô trî M07,M08,M09 dïng ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c th«ng sè
c«ng nghÖ ph¶i ®­îc nhËp vµo sau c¸c tõ lÖnh F, S, T (1 dßng lÖnh
kh«ng qu¸ 3 chøc n¨ng nµy)
 ❖ T06: chØ dông cô c¾t ®­îc sö dông (dao sè 6), ý nghÜa cña nã kh«ng
hoµn toµn gièng nhau trong c¸c hÖ ®iÒu khiÓn khac nhau. Cã 2 nhiÑm
vô c¬ b¶n sau:
❖ Gäi dông cô ®­îc chØ ®Þnh trong æ chøa dao
❖ Truy nhËp kÝch th­íc hiÖu chØnh dông cô c¾t trong bé nhí cña m¸y
❖ Th«ng th­êng sÏ cã 3 nhãm tõ lÖnh tån t¹i trong mét c©u lÖnh:
❖ Nhãm ®iÒu khiÓn vÒ hµnh tr×nh dÞch chuyÓn cña dông cô
❖ To¹ ®é cña ®iÓm ®Ých
❖ C¸c th«ng sè vÒ c«ng nghÖ vµ chøc n¨ng phô trî
❖ CÇn l­u ý r»ng c¸c con sè nã sÏ cã ý nghÜa tuú thuéc vµo ®Þa chØ. VÝ
dôc nã cã thÓ lµ m· lÖnh G01, G02,… hoÆc lµ gi¸ trÞ X100, Y200,…
Khi ®ã nã cã thÓ mang gi¸ trÞ ©m vµ d¹ng cañy con sè tuú thuéc qui
®Þnh tõng hÖ ®iÒu khiÓn.
❖ CÊu tróc cña tõ lÖnh:
❖ Tõ lÖnh ®­îc h×nh thµnh tõ 1 ch÷ c¸i ®Þa chØ vµ c¸c con sè
❖ ý nghÜa cña tõng tõ lÖnh vµ thø tù cña nã trong c©u lÖnh lµ do nhµ
s¶n xuÊt hÖ ®iÒu khiÓn qui ®Þnh
6.3 C¸c m· lÖnh c¬ b¶n theo ISO - 6983
1. LÖnh ®iÒu khiÓn chøc n¨ng m¸y:
2. Bé m· lÖnh G code: