VIII.

Kabul Edilebilirlik İncelemesi

KABUL EDİLEBİLİRLİK KAVRAMI – BAŞLICA KABUL
EDİLEBİLİRLİK KOŞULLARI – EKSİKLERİN İNCELENMESİ
VE YAPTIRIMI
«Kabul Edilebilirlik Kavramı»
Bireysel Başvurunun «Kabul Edilebilirliği»;
 Anayasa Mahkemesi’nin, Başvurucunun temel bir hakkının ihlâl edildiğine
karar verdiği anlamına gelmemektedir.
 «Kabul Edilebilir» bulunan başvuru, bireysel başvurunun şekli ve maddi şartları
açısından herhangi bir eksiklik taşımayan; aynı zamanda Mahkeme’nin kişi, yer
ve zaman bakımında yetkisi içinde kalan bir başvuru anlamını taşır.
 Bir başvurunun «kabul edilebilir» olması, yapılan inceleme sonucunda mutlaka
bir ihlâl bulunacağı anlamına gelmez.
Bireysel Başvuruların Başlıca Kabul Edilebilirlik
Koşulları - I
«Başvuru Yollarının Tüketilmesi»
 İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için
kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının
tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması
gerekir.
 «Olağanüstü Kanun Yolları», tüketilmesi gereken bir başvuru yolu
mudur ?
 Aynı anda hem hukuk hem de ceza yargılaması yapılabilecek
konularda, Başvurucunun her iki yolu da tüketmesi gerekli midir?
Bireysel Başvuruların Başlıca Kabul Edilebilirlik
Koşulları - II
«Yasama İşlemleri» ile «Düzenleyici İdari İşlemler» Kategorisi
Bireysel başvuru kural olarak «kamu gücünden» kaynaklanan
işlemlerine karşı yapılır.
Kamu gücü kavramından anlaşılması gereken şey; Devlet tüzel
kişiliği içinde yer alan yasama, yürütme ve yargı organları ile bu
organlara tâbi olan merciler ile yerinden yönetim kuruluşlarıdır.
Buna rağmen, 6216 sayılı Kanun’da Yasama işlemleri ile düzenleyici
idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru yapılamayacağı
düzenlenmiştir.
 Düzenleme Anayasa’ya aykırı mı
 «Örtülü İdarî İşlem» niteliğinde yasama işlemlerinin akıbeti ne olacak?
Bireysel Başvuruların Başlıca Kabul Edilebilirlik
Koşulları - III
«Süre» Koşulu
 Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten;
başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren
otuz gün içinde yapılması gerekir.
 Başvurucu mücbir sebep veya ağır hastalık gibi haklı bir mazereti
nedeniyle süresi içinde başvurusunu yapamadığı takdirde,
mazeretinin kalktığı tarihten itibaren onbeş gün içinde ve
mazeretini belgeleyen delillerle birlikte başvurabilir.

(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 64)

Form ve eklerinin ön incelemesi ve eksiklikler
Bireysel Başvuru Bürosu
 Gelen başvuruları şeklî eksiklikler bulunup bulunmadığı yönünden inceler.
 Başvuru formunda veya eklerinde herhangi bir eksiklik tespit edilmesi hâlinde, bunların
tamamlattırılması için başvurucuya, varsa avukatına veya kanuni temsilcisine onbeş günü
geçmemek üzere bir süre verilir.
 Eksikliklerin tamamlattırılmasına dair yazıda başvurucuya geçerli bir mazereti olmaksızın verilen
sürede eksiklikleri tamamlamadığı takdirde başvurusunun reddine karar verileceği bildirilir.
 Başvurunun;
 Süresinde yapılmadığı,
 59 uncu ve 60 ıncı maddelerdeki şekil şartlarına uygun olmadığı ve
 Tespit edilen eksikliklerin verilen kesin sürelerde tamamlanmadığı hâllerde
Komisyonlar Başraportörü tarafından reddine karar verilir ve başvurucuya tebliğ edilir. Bu karara tebliğ tarihinden
itibaren yedi gün içinde Komisyona itiraz edilebilir. Bu konuda Komisyonların verdiği kararlar kesindir.
(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 6)