HELLO Grade 10!

PRAYER
Come, Holy Spirit, fill the
hearts of your faithful, and
enkindle in them the fire of
your love. Send forth Your
Spirit and they shall renew
the face of the earth.
 Modyul 5
Mga Yugto ng Makataong Kilos
 Isinasaad sa modyul ng ESP 10
(2015) na ang makataong kilos
(human act) ay kilos na isinasagawa
ng tao nang may kaalaman, malaya
at kusa
Kilos
na ito ay resulta ng kaalaman,
ginagamitan ng isip at kilos-loob
kaya’t may pananagutan ang tao sa
pagsasagawa nito
Sinadya at kinusa ang kilos na ito
sapagkat isinagawa ito ng tao sa
panahon na siya ay responsable,
 Alam niya ang kanyang
ginagawa at ninanais niyang
gawin ang kilos na ito
 Maraming bagay sa buhay ang
kailangan ng maingat na
pagtitimbang sa kung ano ang
dapat piliin at kung anong kilos ang
dapat gawin
Mahalaga na makita mo kung ang
piliin mo ba ay nakabatay sa
makataong-kilos
Ayon kay Sto. Tomas de Aquino
May pagkakasunod-sunod
(sequence) ang pagsasagawa ng
makataong kilos
Ayon kay Sto. Tomas de Aquino
Kung ang isang tao ay nagsasagawa
ng madaling pagpapasiya, hindi siya
nagiging mapanagutan bagkus
nagiging pabaya siya sa anumang
kalalabasan nito
Ayon kay Sto. Tomas de Aquino
Ngunit kung daraan siya sa mga
yugtong ito, tiyak na magiging
Mabuti ang kalalabasan ng
isinagawang kilos
12 na Yugto ng
Makataong Kilos
(Sto. Tomas de Aquino)
1. Pagkaunawa sa layunin
(simple apprehension of the good)
HALIMBAWA
-ang pagkaunawa ng Matagal na niyang nais
isang tao sa isang magkaroon ng
bagay na gusto o cellphone na bago
kanyang ninanais sapagkat ang
masama man ito o ginagamit niya ay luma
mabuti na.
2. Nais ng layunin
a simple volition to acquire it)
HALIMBAWA

-pagsang-ayon ng kilos- Ang unang reaksiyon ni

loob kung ang nais ng isang Alvin ay ang
tao ay Mabuti pagkakaroon ng
-nag-iisip dapat ang tao pagnanasa rito. Nag-iisip
kung ang ninanais ba ay siya kung saan kukuha
naaakma o may posibilidad ng pera para mabili ito.
3. Paghuhusga sa nais makamtan
(a judgement that the good is possible)

sa yugto na ito
- Ito ang nais ng
hinuhusgahan ng isip kaniyang kalooban,
ang posibilidad na ang pagkakaroon ng
maaaring makuha o bagong modelo ng
makamit ang ninanais
cellphone.
4. Intensiyon ng layunin
(an intention to achieve the object)

-ang pagsang-ayon ng kilos-

loob ay magiging isang
intensiyon kaya
nagkakaroon ang tao ng
intesiyon na makuha ang
bagay na kanyang ninanais
at kung paano ito makamit
4. Intensiyon ng layunin
(an intention to achieve the object)
Hanggang ngayon ay
wala pa ring Kalayaan
si Alvin na pumili Mabuti na sinasabi ng
kaniyang isip. Mayroon
sapagkat ang kaniyang
siyang pera ngunit
kilos-loob ay likas na
iniipon niya iyon para
tumatanggap lamang
sa kaniyang pag-aaral
kung ano ang
sa kolehiyo.
4. Intensiyon ng layunin
(an intention to achieve the object)
Kailangan niyang
pumili, bilhin niya ang
bagong modelo ng Kung itinigil na niya
cellphone o hayaang ang ideya na bilhin
maubos ang pera para ang cellphone,
sa kaniyang pag-aaral natatapos na rito ang
sa kolehiyo. moral na kilos.
4. Intensiyon ng layunin
(an intention to achieve the object)
Ngunit, kung nag-isip
pa siya ng ibang
alternatibo tulad ng ang moral na kilos ay
panghihiram ng pera sa nagpapatuloy.
mga kaibigan o bar
barkada
5. Masusing pagsusuri ng paraan
(an examination of these means)

-pinag-iisipan at Ang pagsusuri ng paraan

sinusuri ng tao ang na kaniyang gagawin ay
mga paraan upang nagpapatuloy at ang
makamit ang kanyang pagsang-ayon niya sa
layunin mga nasabing
pagpipilian.
6. Paghuhusga ng paraan
(consent of the will to these means)

-ang pagsangayon ng Ngayon ay

kilos-loob sa mga huhusgahan na niya
posibleng paraan kung alin ang
upang makamit ang pinakamabuti.
layunin
6. Paghuhusga ng paraan
(consent of the will to these means)

Pagbabayad sa
kabuuang halaga,
pagbabayad ng
paunti-unti o
pagnanakaw;
6. Paghuhusga ng paraan
(consent of the will to these means)

pagkatapos ay
huhusgahan niya ang
pinakamabuti sa
lahat.
7. Praktikal na paghuhusga sa pinili
(deliberation of the fittest means)

-sa yugto na ito, Ang isip ay

tinitimbang ng isip ang kasalukuyang
pinaka-angkop at pumipili ng
pinakamabuting pinakamabuting
paraan
paraan.
 8. Pagpili
(a choice of these means)

-ang pagpili ng kilos- Dito pumapasok na ang

loob sa pamamaraan malayang pagpapasiya
upang makamit ang na kung saan ang
layunin kaniyang isip ay nag-
-dito pumapasok ang uutos na bilhin ang
malayang pagpapasiya nasabing cellphone.
9. Utos
(Command: the ordering of the act)

-ang pagpili ng kilos- Matapos niya itong

loob sa pamamaraan bilhin ay ginamit na
upang makamit ang niya ito agad.
layunin
-dito pumapasok ang
malayang pagpapasiya
10. Paggamit
(Active execution or performance)

-dito ginagamit ang kilos- Ngayon ay

loob ang kanyang mauunawaan niya
kapangyarihang sa
katawan at sa mga
kung angkop ba ang
pakultad na taglay ng tao kaniyang
upang isagawa ang kilos isinagawang kilos.
11. Pangkaisipang kakayahan ng layunin
(the exercise of these faculties or powers)

pagsasagawa sa utos Ngayon ay ikatutuwa

-

ng kilo-loob gamit ang niya ang pagtatamo

kakayahan ng pisikal na niya ng cellphone.
katawan at pakultad na
kakayahan ng tao
12. Bunga
(delectation of the will; satisfaction with achieving the end)

-kaluguran ng kilos- Ito ang resulta ng

loob sa pagtatapos ng kaniyang pinili.
kilos
-ito ang resulta ng
ginawang pagpapasya
MORAL NA PAGPAPASIYA
ang bawat kilos ng isang tao
ay may dahilan, batayan at
pananagutan
MORAL NA PAGPAPASIYA
sa anumang isasagawang
pasiya, kinakailangang isaisip
at timbangin ang mabuti at
masamang idudulot nito
MORAL NA PAGPAPASIYA
ito ay isang proseso kung
saan malinaw na nakikilala o
nakikita ng isang tao ang
pagkakaiba-iba ng mga bagay
MORAL NA PAGPAPASIYA
may Kalayaan ang bawat isa
sa anumang gugustuhin
niyang gawin sa kaniyang
buhay
Ayon kay Father Neil Sevilla
“Simula nang nagkaroon ng isip
ang tao hanggang sa kaniyang
kamatayan, nagsasagawa siya
araw-araw ng pagpapasiya”
 sa anumang isasagawang
proseso ng pagpapasiya na
mabigyan ito ng sapat na
panahon
 malaki ang maitutulong nito
sapagkat mula rito ay
mapagninilayan ang bawat
panig ng isinasagawang pagpili
1. Ipinagbili ang ating
boto sa ano mang
halaga sapagkat hindi A. SANG-AYON
naman ito
nakakaapekto sa B. DI SANG-AYON
kabuuang bilang ng
mga boto.
2. Kapag nakakita ka
ng krimen, palampasin
na lamang ang mga ito A. SANG-AYON
na parang walang
nangyari. B. DI SANG-AYON
3. Bago magsagawa ng
ng isang kilos,
kailangang isipin A. SANG-AYON
muna ang magiging
advantage at B. DI SANG-AYON
disadvantage nito.
4. Magiging
makabuluhan lamang
ang piniling A. SANG-AYON
pagpapasiya kung
isasakilos ito B. DI SANG-AYON
pagkatapos ng
mahabang panahon.
5. Sa pagsasagawa ng
napiling pasiya,
kinakailangang buo A. SANG-AYON
ang loob na harapin
ang ano mang hamon B. DI SANG-AYON
na dulot ng
pagpapasiyang ito.
Upang ma lalong mag-alab ang
iyong kagustuhang magkaroon
ng masaya, maayos, mapayapa
at maunlad
 na pamumuhay,
makakatulong din ang
CPA
choose, pray at act