2HV H3

3 Water

Paragraaf 3.5 t/m 3.6

Paragraaf 3.5 De zee klopt op de voordeur

© Noordhoff Uitgevers
2019
Watersprookjesquiz
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Juist of onjuist?
Zonder dijken en duinen zou meer dan
de helft van Nederland overstromen.
Juist

Bij een gat in een belangrijke dijk

loopt een kwart van Nederland
onder water.
Onjuist

De kans op een serieuze over-

stroming in Nederland is nul.
Onjuist
Als je in het rivierengebied op
2 m boven het NAP zit, kan je
niets gebeuren.
Onjuist
© Noordhoff Uitgevers 2019
Watersprookjes
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Waarom zal bij een gat in een

belangrijke dijk Nederland niet voor
het grootste deel onder water lopen?
Nederland is opgedeeld in gebieden,
die noemen wij een dijkring.

In welk sprookje zijn mensen gaan

geloven?
Sprookje van de ‘droge voeten’.

Welke plaatsen in Laag-Nederland

zijn gevaarlijke plekken als het gaat
om de veiligheid?
De dijken.

© Noordhoff Uitgevers 2019

Kunstmatig droge voeten
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Wanneer een stuk land door dijken is

omgeven en de waterstand kunst-
matig geregeld kan worden is er
sprake van een polder.

In Laag-Nederland kennen wij vier

soorten polders:
• zeepolders
• veenpolders
• droogmakerijen
• IJsselmeerpolders

© Noordhoff Uitgevers 2019

Polders
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Door te ontwateren treedt bodem-

daling op omdat veen en klei inklinkt.

Dit versterkt het effect

van de zeespiegelstijging
en dit vergroot de kans op een
overstroming.

© Noordhoff Uitgevers 2019

De Zandmotor
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

r d
oo
n t
s
oo

est id
w zu

Het kustbeheer hier is zandsuppletie.

De duinen moeten hier verzwaard worden
door schade van kustafslag.
De zandmotor werkt alleen bij een zeestroom van
zuid naar noord.

© Noordhoff Uitgevers 2019

Dreiging aan de kust
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Er zijn drie soorten kustbeheer:

• zandsuppletie en
dijkverzwaring
• dynamisch kustbeheer
• geen kustbeheer
(getijdenlandschap)

Het soort kustbeheer dat Rijkswater-

staat voert, wordt vooral bepaald
door:
de veiligheid van het achterliggende
gebied

© Noordhoff Uitgevers 2019

Wat kun je eraan doen?
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Aan klimaatverandering valt niet te

ontkomen, hooguit kan deze worden
afgezwakt.
Wij kunnen ons voorbereiden door
onze woonomgeving beter in te
richten om schade te beperken.
Dit noemt men klimaatadaptatie.

© Noordhoff Uitgevers 2019

2HV H3

3 Water

Paragraaf 3.5 t/m 3.6

Paragraaf 3.6 Rivieren kloppen op achterdeur

© Noordhoff Uitgevers
2019
De rivieren kloppen op de achterdeur
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

Jarenlang hebben we in Nederland vooral gekeken naar de dreiging van

een overstroming door de zee.
Sinds de bijna-ramp in 1995 is er meer aandacht voor de dreiging van
overstromingen door rivieren.

© Noordhoff Uitgevers 2019

Beschermd of niet-beschermd
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

Waar ligt de dijk?

Welk deel is buitendijks land?

Het land dat bij hoog water beschermd

wordt heet binnendijks land.

Door de aanleg van dijken kan de

rivier het slib alleen nog maar kwijt in
het buitendijkse land.

Door de afzetting van dit slib zal het

land in het buitendijkse land hoger /
lager komen te liggen en de kans op
overstromingen toenemen / afnemen.

© Noordhoff Uitgevers 2019

Ruimte voor de rivier
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

Om de rivier meer
ruimte te geven maakt
men gebruik van de
drietrapsstrategie.

© Noordhoff Uitgevers 2019

Drietrapsstrategie
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

Waarvan is sprake?
• vasthouden
• bergen
• lozen

• opslag in retentiegebieden bergen

• uiterwaardverlaging vasthouden
• verwijderen obstakels in winterbed lozen

© Noordhoff Uitgevers 2019

Vasthouden, bergen, lozen (1)
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

Bekijk nu eerst de video.

Om overstromingen te voorkomen moeten we de rivieren weer meer

ruimte geven.

© Noordhoff Uitgevers 2019

Vasthouden, bergen, lozen (2)
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

1= kribverlaging lozen
2= zomerbedverdieping vasthouden
4= verwijderen zomerdijk vasthouden
5= aanleg nevengeulen lozen

© Noordhoff Uitgevers 2019

Vasthouden, bergen, lozen (3)
Nederland > Water > 3.6 De rivieren kloppen op de achterdeur

6= uiterwaardverlaging vasthouden
8= verwijderen obstakels lozen
10 = dijkverplaatsing vasthouden
11 = binnendijkse retentie bergen

© Noordhoff Uitgevers 2019

Meervoudig watergebruik
Nederland > Water > 3.5 De zee klopt op de voordeur

Juist of onjuist?
In uiterwaarden kun je prima recreatie-
gebieden aanleggen en toch ruimte
aan de rivier terug geven.
Juist
Ruimte is geen probleem in Neder-
land als het gaat om preventie van
overstromingen.
Onjuist
Regenpleinen maken woonwijken
regenbestendig
Juist
Een regenton in de tuin is een voor-
beeld van water lozen.
Onjuist

© Noordhoff Uitgevers 2019