Health Talk

MONKEYPOX
 မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဆို တာဘာလဲ?

▪ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဆို တာက မျောက်ကျောက်ဗို င်းရပ်စ် ကူ းစက်ခံ ရတာ

ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ဖြစ်ခဲတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ မျောက်ကျောက်

ဗို င်းရပ်စ်က Poxviridae ဗို င်းရပ်စ် မျိုးရင်းဝင် ဖြစ်ပြီး Orthopoxvirus ဗို င်းရပ်စ်

မျိုးစု ဖြစ်ပါတယ်။ Orthopoxvirus မျိုးစု ထဲမှ ာ ကျောက်ကြီးရောဂါဖြစ်စေတဲ့

Variola ဗို င်းရပ်စ်၊ ကျောက်ကြီးရောဂါ ကာကွယ်ဆေး ထု တ်လု ပ်ရာမှ ာ အသုံ းပြု

တဲ့ vaccinia ဗို င်းရပ်စ်နဲ့ နွားကျောက် ဗို င်းရပ်စ်တို့ ပါဝင်နေပါတယ်။

 မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဘယ်ကစတာလဲ?

▪ မျေက်ကျေက်ရေဂကို 1958 ခု နှ စ်က သု တေသန လု ပ်

ဖို့ ခေဆေင်လခဲ့
မျော
က်တွေ တဲ့မှာ
မျေက်တွေမှ
စတ င်တွေ့စတင်တွေ့ရှိခဲ့
ရှိ
ခဲ့
တာ တ
ကြေင့်မျေက်ကျေက်လို့အမည်ပေခဲ့
မျော က်ကျောက် လို့
အ မည်
ပေး တပ။
ခဲ့
တာပါ
။

▪ မျေက်ကျေက်ရေဂက 1970 ခု နှ စ်မှ ကွန်ဂို ဒီမို ကရက်

တစ်သမ္မတနို င်ငံ [Democratic Republic of the
Congo (DRC) ] မှ လူ တွေမှ စတင်ဖြစ်ပွခဲ့ ပတယ်။
မျေက်ကျေက်ဗို
ဘ ယ်လို
ကူး င်ရပ်စ်ဘယ်လို
စက် သ လဲ ကူ စက်သလဲ

▪ ရောဂါပို း ကူ းစက်ခံ ထားရတဲ့ တိရ စ္ဆာန်၊ လူ တွေနဲ့ ထိတွေ့တာ၊

▪ ရောဂါပို း ပေကျံနေတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေ၊ မျက်နှ ာပြင်တွေကို

ကို င်တွယ်ထိတွေ့မိတာ

▪ အရေပြား ပေါက်ပြဲတဲ့ နေရာတွေကနေတဆင့်လည်း ခန္ဓာကို ယ်ထဲ

ဝင်ရောက်ခြင်း

▪ ရောဂါပို းရှိသူ နှ ာချေ၊ ချောင်းဆို းလို က်တဲ့ အမှုန်တွေ အသက် ရှူ

လမ်းကြောင်း၊ နှ ာခေါင်း၊ ပါးစပ်၊ မျက်လုံ းတွေကနေ ဝင်ရောက်
ခြင်း

▪ အရည်ကြည်ဖု က အရည်တွေ ပြည်တွေ ထိတွေ့ထားတဲ့ အရာတွေ

ကို ကို င်တွယ် ထိတွေ့မိတာကြောင့်လည်း ကူ းစက်နို င်ပါတယ်။
မျေက်ကျေက်ဗို
ဘ ယ်လို
ကူး င်ရပ်စ်ဘယ်လို
စက် သ လဲ ကူ စက်သလဲ

▪ တိရ စ္ဆာန်ဆီကနေ လူ သားတွေဆီကို တော့

▪ ကို က်မိတာ၊

▪ အနာထဲကို သွေး၊ ခန္ဓာကို ယ်က အရည်တစ်မျိုးမျိုး ဝင်ရောက်တာ၊

▪ ကု တ်မိတာ၊

▪ အသားကို စားမိတာ၊

▪ နမ်းရှုံ့တာတွေကနေ

▪ ကို င်တွယ်ထိတွေ့မှုတွေကြောင့်လည်း ကူ းစက်နို င်ပါတယ်။

 မျေက်ကျေက်ဗို
ဘ ယ်လို
ကူး င်ရပ်စ်ဘယ်လို
စက် သ လဲ ကူ စက်သလဲ

▪ မျောက်ကျောက်ရောဂါကလည်း ဗို င်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ကူ းစက်ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ လူ အချင်းချင်း

ကူ းစက်နို င်သလို တိရ စ္ဆာန်ဆီကနေလည်း လူ ဆီကို ကူ းစက်နို င်ပါတယ်။
• ရောဂါပို း ကူ းစက်ခံ ထားရတဲ့ တိရ စ္ဆာန်၊ လူ တွေနဲ့ ထိတွေ့တာ
• ရောဂါပို း ပေကျံနေတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေ၊ မျက်နှ ာပြင်တွေကို ကို င်တွယ်ထိတွေ့မိတာ
• အရေပြား ပေါက်ပြဲတဲ့ နေရာတွေကနေတဆင့် သွေး၊ ခန္ဓာကို ယ်က ထွက်တဲ့ အရည်တွေ ဝင်ရောက်
ပြီး ကူ းစက်တာ
• ရောဂါပို းရှိသူ နှ ာချေ၊ ချောင်းဆို းလို က်တဲ့ အမှုန်တွေ အသက် ရှူ လမ်းကြောင်း၊ နှ ာခေါင်း၊ ပါးစပ်၊
မျက်လုံ းတွေကနေ ဝင်ရောက်တာကြောင့် ကူ းစက်တာ
• ရောဂါပို းရှိတဲ့ တိရ စ္ဆာန် ကို က်ခံ ရတာ ရောဂါပို း ရှိတဲ့ တိရ စ္ဆာန်ကို နမ်းရှုံ့တာ
• ရောဂါပို း ရှိသူ ရဲ့ အသုံ းအဆောင်၊ အိပ်ရာခင်း စတာတွေကို အသုံ းပြုမိတာ
• ရောဂါပို း ကူ းစက်ခံ ထားရသူ နဲ့ အတူ နေမိတာတွေကြောင့် ကူ းစက်ခံ ရနို င်ပါတယ်။
မျေက်ကျေက်ဗို
ဘ ယ်လို
ကူး င်ရပ်စ်ဘယ်လို
စက် သ လဲ ကူ စက်သလဲ

▪ လိင်ဆက်ဆံ ထိတွေ့ခြင်အပအဝင်၊အရေပြခြင်ထိတွေ့ခြင်၊မျက်နှ
အ ရေပြား
ခြင်း
ထိတွေ့ ခြင်း
၊မျက် နှာခြ
င်း ခြင်ဆို
ဆိုင် အင်အနီကပ်တွေ့ဆုံ
နီး
က ပ်
တွေ့ဆုံ ခြခြင်နှ
င်း နှင့်ပစပ်မှ
င့်ပါး
စပ် တစ်ဆင့်
မှ
တ စ်
ဆ င့်

အရေပြသို့ထိတွေ့ခြင်မျကို
ထိ တွေ့
ခြင်းများကိုရှေရှော
င်ကြဉ်ပ
င်း
ကြဉ်ပါ

▪ လက်ဆေပအရဝတ္တ
အ ရာ
ဝတ္တုုပစ္စည်၊မျက်နှ
ပစ္စည်း ၊မျ
က် ပြင်၊အိပ်ယခင်၊မျက်နှ
နှာပြ င်
၊အိပ်
ယာခင်း ၊သု
မျတ်ပု
က်နှာဝနှ
သု င့်အဝတ်အစမျကို
တ် ပု
ဝါနှ
င့်
အ ဝတ် သန့်ရှ
အ စား င်ရေပုံ
များ
ကို မှ သ
န်ပြုလု
န့်
ရှ ပ်ပရေး
င်း ပုံ
မှ
န်
ပြု
လု
ပ်
ပါ

▪ ရေဂလက္ခဏခံ
အိပ်
ယာခင်းစနေရသူ
၊မျ
က် ၏အိပ်ယခင်၊မျက်နှ
နှာ
သုတ် ပု
ဝါ
နှင့်
အ ဝတ် သုအ
တ်ပု
စားဝနှ
များင့်အဝတ်အစမျကို
ကို
ကို
ယ်တွ
ယ် သကို ယ်တွယ်သည့်အချိန်နှ
ည့်အ ချိ
န်နှ
င့်
ရောဂါ လ က္ င့်ရေဂလက္ခဏ
ခဏာ

ခံ စ နေရသူ မျနှအင့်အနီကပ်ထိတွေ့မှုကို
နီး
က ပ်
ထိ တွေ့မှု
ကို ရှေ င်လွဲ၍မရပကနှ
ရှော င်လွဲ
၍မရပါက ခေင်စည်ကို
နှာ
ခေါ င်းစဝတ်ဆင်ပ
ည်း
ကို
ဝတ်ဆ င်
ပါ

▪ သင်သည်အခြသူ
အတစ်ယေက်နှ
နီး
က ပ်
ထိ
တွေ့င့်အနီကပ်ထိတွေ့မှုမပြုမီ၎င်ထံ
မှု
မပြု
မီ၎င်းထံတွ င်ရော ဂါလတွင်ရေဂလက္ခဏ
က္
ခဏာ

ရှိ/မရှိ မေမြန်ပ

▪ လိင်ဆက်ဆံ ချိန်တွင် ကွန်ဒုံ အသုံ

မျော ပြုခြင်သည်မျေက်ကျေက်ရေဂကူ
က် ကျောက်ရော ဂါကူး
စက်ပြန့်စက်ပြန့်ပွမှုကို
ပွား
မှု
ကိုမကာကွ မကကွယ်နို
ယ်နို
င်
သော် င်သေလည်၊လိင်မှ
လ ည်း
၊လိ
င်မှ
 မျေက်ကျေက်ရေဂ လက္ခဏ?

▪ လူ သားတွေမှ ာ ခံ စားရတဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါ လက္ခဏာတွေက ကျောက်ရောဂါ

လက္ခဏာတွေနဲ့ ခပ်ဆင်ဆင်တူ ပေမယ့် ကျောက်ရောဂါလောက်တော့ မပြင်းထန်ပါဘူ း။
မျောက်ကျောက်ရောဂါပို း ကူ းစက်ခံ ရပြီဆို ရင် ရောဂါ ကူ းစက်ခံ ရပြီး ၇ ရက်ကနေ ၁၄

ရက်အတွင်းမှ ာ ရောဂါလက္ခဏာ ပြနို င်သလို ရောဂါကူ းစက်ခံ ရပြီး ၅ ရက်ကနေ ၂၁ ရက်

အတွင်းမှ ာ လက္ခဏာ ပြတာမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။