ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ
Τι θα εξετάσουμε
 Πως μετριέται η ανεργία και τα ποσοστά της ανεργίας;
Ποια είναι η σημασία του ποσοστού ανεργίας στην
οικονομία;
Ποια είναι η σχέση μεταξύ του ποσοστού ανεργίας και της
οικονομικής μεγέθυνσης;
Ποιοι παράγοντες προσδιορίζουν το φυσικό ποσοστό
ανεργίας;
Ποια είναι τα οικονομικά κόστη του πληθωρισμού;
Με ποιο τρόπο ο πληθωρισμός και ο αποπληθωρισμός
δημιουργούν κερδισμένους και χαμένους;
Γιατί οι διαμορφωτές πολιτικής προσπαθούν να διατηρούν
έναν σταθερό ρυθμό πληθωρισμού;
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς
 H FOMC(Federal Open Market Committee), αποτελεί τμήμα
του Ομοσπονδιακού Τραπεζικού Συστήματος των ΗΠΑ, μια
ημιαυτόνομη υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για την διαμόρφωση
και την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής της χώρας.
 Η επιτροπή μαζί με την πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας
των ΗΠΑ(Fed) συναντάται κάθε έξι εβδομάδες προκειμένου να
συζητήσει για κρίσιμα ζητήματα νομισματικής πολιτικής.
 Όταν ανακοινώνει τις αποφάσεις της, οι παγκόσμιες
χρηματοοικονομικές αγορές κινούνται αναλόγως και ορισμένες
φορές με δραματικό ρυθμό.
 Η πιο σημαντική απόφαση που λαμβάνει η επιτροπή, είναι ο
προσδιορισμός του ομοσπονδιακού επιτοκίου διατραπεζικού
συστήματος, του επιτοκίου κλειδί για την οικονομία των ΗΠΑ.
 Η FOMC το 2008 όταν μια χρηματοοικονομική κρίση προκάλεσε την
ελεύθερη πτώση της οικονομίας, έλαβε το έκτακτο μέτρο της μείωσης
του επιτοκίου στο μηδέν, προκειμένου να σταθεροποιήσεις τις
χρηματοοικονομικές αγορές και την οικονομία.
 Όταν τον Δεκέμβριο του 2015 αύξησε τελικά τα ομοσπονδιακά
επιτόκια στο 0,5% αυτό αποτέλεσε ένα ξεκάθαρο σήμα ότι η
Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θεώρησε ότι η οικονομία των ΗΠΑ
βρισκόταν σε βάση βελτίωσης.
 Ποια ήταν τα νέα στοιχεία που έπεισαν την FOMC ότι είχε φτάσει η
ώρα της αύξησης των επιτοκίων; Η απάντηση έρχεται κυρίως από δυο
αριθμούς: το ποσοστό ανεργίας και ο πληθωρισμός.
 Η υψηλή ανεργία επιφέρει μεγάλη σπατάλη τόσο των ανθρώπινων
όσο και των οικονομικών πόρων.
 Ο υψηλός πληθωρισμός υπονομεύει το νομισματικό σύστημα, μέσα
από την ραγδαία αύξηση των τιμών.
Ορισμός και Μέτρηση Ανεργίας
 Απασχόληση είναι ο αριθμός των ανθρώπων που εργάζονται στην
οικονομία είτε με καθεστώς πλήρους είτε με καθεστώς μερικής
απασχόλησης.
 Η ανεργία είναι ο αριθμός των ανθρώπων που αναζητούν ενεργά
εργασία αλλά δεν απασχολούνται την τρέχουσα περίοδο.
 Το εργατικό δυναμικό είναι ίσο με το άθροισμα της απασχόλησης
και της ανεργίας.
 Ο βαθμός συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό είναι το ποσοστό του
πληθυσμού άνω των 16 ετών που βρίσκεται στο εργατικό δυναμικό.
 Το ποσοστό ανεργίας είναι το ποσοστό του συνολικού αριθμού των
ανθρώπων που ανήκουν στο εργατικό δυναμικό και είναι άνεργοι.
Ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ 1948-2017
Η σημασία του Ποσοστού Ανεργίας
Τα ποσοστό ανεργίας αποτελεί έναν καλό δείκτη του πόσο εύκολη
ή δύσκολη είναι η εξεύρεση εργασίας, με δεδομένες τις εκάστωτε
συνθήκες στην οικονομία.

Παρά το γεγονός ότι το ποσοστό ανεργίας αποτελεί καλό δείκτη

για την αποτύπωση των τρεχουσών συνθηκών στην αγορά
εργασίας, δεν είναι μια κατά γράμμα μέτρηση του ποσοστού των
ανθρώπων που επιθυμούν να εργαστούν, αλλά δεν μπορούν να
βρουν εργασία.

Το ποσοστό εργασίας μπορεί α)να Υπερεκτιμά το πραγματικό

επίπεδο ανεργίας β)να Υποεκτιμά το πραγματικό επίπεδο ανεργίας.
Υπερεκτίμηση του Πραγματικού
Επιπέδου Ανεργίας
Κάποιος που αναζητά εργασία, είναι φυσιολογικό να
χρειαστεί τουλάχιστον μερικές εβδομάδες μέχρι να βρει
την κατάλληλη για αυτόν εργασία. Όσο όμως δεν
αποδέχεται αυτή την θέση μετριέται σαν άνεργος.

Συνεπώς, το ποσοστό ανεργίας δεν πέφτει ποτέ στο

μηδέν, ακόμα και σε περιόδους οικονομικής έκρηξης,
όταν οι θέσεις εργασίας είναι άφθονες.
Υποεκτίμηση του πραγματικού επιπέδου
Ανεργίας
 Συχνά οι άνθρωποι που θα επιθυμούσαν να εργαστούν αλλά δεν
εργάζονται, εξακολουθούν να μην υπολογίζονται σαν άνεργοι.
 Αποθαρρυμένοι εργαζόμενοι είναι οι άνθρωποι που δεν εργάζονται
ενώ είναι ικανοί για εργασία, αλλά έχουν παραιτηθεί από την
αναζήτηση απασχόληση, δεδομένης της κατάστασης στην αγορά
εργασίας (π.χ ο εργάτης χαλυβουργίας).
 Τα οριακά συνδεδεμένα με την αγορά εργασίας άτομα, θα
επιθυμούσαν να εργαστούν και έχουν αναζητήσει εργασία στο
πρόσφατο παρελθόν, αλλά δεν αναζητούν απασχόληση την παρούσα
στιγμή.
 Υποαπασχόληση είναι ο αριθμός των ανθρώπων που εργάζονται υπό
καθεστώς μερικής απασχόλησης διότι δεν μπορούν να βρουν θέσεις
εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Μεγέθυνση και Ανεργίας
Υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ της αύξησης του πραγματικού
ΑΕΠ και των μεταβολών στο ποσοστό ανεργίας.
Όταν η αύξηση είναι άνω του μέσου, το ποσοστό ανεργίας
γενικότερα μειώνεται.
Όταν η αύξηση είναι κάτω του μέσου, το ποσοστό ανεργίας
γενικότερα αυξάνεται-μια περίοδος ανάκαμψη δίχως
απασχόληση.
Η ανάκαμψη δίχως απασχόληση (jobless recovery) είναι μια
περίοδος στην οποία ο ρυθμός μεγέθυνσης του πραγματικού
ΑΕΠ είναι θετικός, αλλά το ποσοστό ανεργίας εξακολουθεί να
αυξάνεται.
Το Φυσικό Ποσοστό Ανεργίας
Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη τείνει να μειώσει το
ποσοστό ανεργίας.
Πόσο χαμηλά όμως μπορεί να φτάσει το ποσοστό
ανεργίας;
Πως μπορεί να υπάρχει τόση ανεργία, ακόμα και όταν
πολλές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν
εργαζομένους;
Για να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά, θα πρέπει να
εξετάσουμε την φύση των αγορών εργασίας και γιατί
συνήθως οδηγούν σε σημαντικά μεγαλύτερες του
μηδενός μετρήσεις της ανεργίας.
Δημιουργία και Κατάργηση Θέσεων Εργασίας
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τις απώλειες θέσεων εργασίας. Ο
ένας είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία.
Κλάδοι αναπτύσσονται και φθίνουν καθώς εμφανίζονται νέες
τεχνολογίες και μεταβάλλονται οι προτιμήσεις των
καταναλωτών.
Ωστόσο, οι διαρθρωτικές αλλαγές δημιουργούν νέες θέσεις
εργασίας (π.χ η απασχόληση στον τομέα της ηλιακής ενέργειας).
Γενικότερα, η συνεχής δημιουργία και κατάργηση θέσεων
εργασίας, είναι χαρακτηριστικό των σύγχρονων οικονομιών,
καθιστώντας αναπόφευκτη την ύπαρξη μιας φυσιολογικής
ποσότητας ανέργων.
Σε αυτή την φυσιολογική ποσότητα περιλαμβάνονται δυο τύπο
ανεργίας-η ανεργία τριβής και η διαρθρωτική ανεργία.
 Τα άτομα που δαπανούν χρόνο ψάχνοντας για εργασία,
πραγματοποιούν ενέργειες αναζήτησης εργασίας.
 Εάν όλοι οι εργαζόμενοι και όλες οι θέσεις εργασίας ήταν όμοιες, η
αναζήτηση εργασίας δεν θα ήταν αναγκαία.
 Η ανεργία τριβής είναι η ανεργία που οφείλεται στο χρόνο που
δαπανούν ου δυνητικοί εργαζόμενοι στην αναζήτηση εργασίας.
 Μια περιορισμένη ποσότητα ανεργίας τριβής δεν προκαλεί ζημιά στην
οικονομία και μπορεί να είναι ακόμα και κάτι καλό. Η οικονομία είναι
περισσότερο παραγωγική εάν οι εργαζόμενοι παίρνουν τον απαραίτητο
χρόνο για να αναζητήσουν την εργασία που ταιριάζει στα προσόντα
τους.
 Η διαρθρωτική ανεργία υπάρχει όταν υπάρχουν περισσότεροι
άνθρωποι που αναζητούν εργασία, σε σχέση με τις διαθέσιμες θέσεις
εργασίας στο τρέχον επίπεδο μισθού, ακόμα και όταν η οικονομία
βρίσκεται στην κορυφή του οικονομικού κύκλου.
Η επίδραση του κατώτατου μισού στην
αγορά εργασίας
Η επίδραση του κατώτατου μισού στην
αγορά εργασίας
 Η καμπύλη ζήτησης υποδηλώνει ότι όταν το επίπεδο του μισθού
αυξάνεται, εργοδότες, ζητούν λιγότερη εργασία.
 Η καμπύλη προσφοράς εργασίας υποδηλώνει πως όταν η τιμή της
εργασίας αυξάνεται, περισσότερα άτομα είναι πρόθυμα να
προσφέρουν εργασία, στο συγκεκριμένο επίπεδο μισθών.
 Αυτές οι δυο δυνάμεις συγκλίνουν για να οδηγήσουν σε ένα επίπεδο
μισθού ισορροπίας για κάθε δεδομένο είδος εργασίας σε μια
συγκεκριμένη περιοχή. Αυτό το επίπεδο μισθού ισορροπίας
απεικονίζεται σαν WE
 Στο σημείο WE θα μπορούσε να εξακολουθεί να υπάρχει ανεργία
τριβής, όμως δεν θα μπορούσε να υπάρχει διαρθρωτική ανεργία.
 Η διαρθρωτική ανεργία εμφανίζεται όταν το επίπεδο των μισθών
είναι για κάποιο λόγο μόνιμα πάνω από το επίπεδο ισορροπίας WE.
Λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε ένα επίπεδο μισθού
μεγαλύτερο από το επίπεδο μισθού ισορροπίας
Κατώτατοι μισθοί
Εργατικά Σωματεία( Συνδικάτα)
Μισθοί Αποδοτικότητας: Οι μισθοί που οι εργοδότες
ορίζουν πάνω από το επίπεδο του μισθού ισορροπίας,
σαν ένα κίνητρο για καλύτερη απόδοση του
εργαζομένου.
Παρενέργειες των Κρατικών Πολιτικών
Αναντιστοιχίες μεταξύ Εργαζομένων και Εργοδοτών
Το φυσικό ποσοστό ανεργίας
Τα φυσικό ποσοστό ανεργίας είναι το ποσοστό της
ανεργίας που εμφανίζεται από τις επιδράσεις της
ανεργίας τριβής συν τις επιδράσεις της διαρθρωτικής
ανεργίας.
Η κυκλική ανεργία είναι η απόκλιση του πραγματικού
(συνολικού) ποσοστού ανεργίας, από το φυσικό
ποσοστό, εξαιτίας των περιόδων καθοδικής πορείας του
οικονομικού κύκλου.
Φυσικό Ποσοστό Ανεργίας = Ανεργία Τριβής
+Διαρθρωτική Ανεργίας
Πραγματικό (συνολικό) ποσοστό ανεργίας= Φυσικό
Ποσοστό Ανεργίας + Κυκλική Ανεργία
Μεταβολές στο φυσικό ποσοστό ανεργίας
Η πεποίθηση πολλών ανθρώπων ότι το φυσικό
ποσοστό της ανεργίας είναι μια σταθερά που δεν
μεταβάλλεται στην πάροδο του χρόνου και δεν μπορεί
να επηρεαστεί από την κρατική πολιτική είναι μια
άποψη αναληθής.
1.Το φυσικό ποσοστό ανεργίας μεταβάλλεται
διαχρονικά
2. Μπορεί να επηρεαστεί από τις κρατικές πολιτικές.
Τι προκαλεί μεταβολή στο φυσικό
ποσοστό ανεργίας;
Μεταβολές στα χαρακτηριστικά του εργατικού δυναμικού.
Γενικότερα, τα ποσοστά ανεργίας τείνουν να είναι
χαμηλότερα για τους εργαζομένους που διαθέτουν εμπειρία
σε σχέση με αυτούς που δεν διαθέτουν.
Μεταβολές στους θεσμούς που διέπουν την αγορά
εργασίας(π.χ συνδικάτα, υπηρεσίες εύρεσης προσωρινής
απασχόλησης η τεχνολογική αλλαγή σε συνδυασμό με τους
θεσμούς της αγοράς εργασίας)
Μεταβολές στις κρατικές πολιτικές.(π.χ κατώτατος
μισθός, γενναιόδωρες παροχές σε ανέργους, προγράμματα
κατάρτισης και επιδοτήσεις απασχόλησης)
Πληθωρισμός και Αποπληθωρισμός
Το επίπεδο των τιμών δεν έχει καμία σημασία, η μεταβολή
όμως στο επίπεδο των τιμών (ο ρυθμός πληθωρισμού) έχει.
 Ρυθμός πληθωρισμού =(ΔΤ έτους 2- ΔΤ έτους 1) *100
ΔΤ έτους 1
Ο πραγματικός μισθός είναι ο μισθός προσαρμοσμένος για
τον πληθωρισμό. Συγκεκριμένα είναι ο ονομαστικός μισθός
διαιρεμένος με τον δείκτη τιμών. Έτσι ο πραγματικός
μισθός υποδεικνύει τον όγκο των αγαθών και των
υπηρεσιών που αγοράζει ο ονομαστικός μισθός.
Το πραγματικό εισόδημα είναι το εισόδημα διαιρούμενο με
το επίπεδο των τιμών.
Κόστη Πληθωρισμού
Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι οι υψηλοί ρυθμού
πληθωρισμού επιφέρουν σημαντικά αρνητικά κόστη.
Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι τα κόστη σόλας
παπουτσιών(shoe leather costs), τα κόστη τιμοκαταλόγου
(menu cost), και τα κόστη της λογιστικής μονάδας( unit-of-
account costs).
Τα κόστη σόλας παπουτσιών είναι τα αυξημένα κόστη
συναλλαγών, που προκαλούνται από τον πληθωρισμό
Το κόστος τιμοκαταλόγου είναι το πραγματικό κόστος της
αλλαγής των αναγραφόμενων τιμών.
Το κόστος της λογιστικής μονάδας από τον πληθωρισμό,
είναι το κόστος που προκύπτει από τον τρόπο με τον οποίο ο
πληθωρισμός καθιστά το χρήμα μια λιγότερο αξιόπιστη
μονάδα μέτρησης.
Κερδισμένοι και χαμένοι από τον πληθωρισμό
 Στην περίπτωση ενός δανείου, ο δανειστής λαμβάνει ένα
συγκεκριμένο ποσό χρημάτων στην αρχή και η δανειακή σύμβαση
προσδιορίζει το επιτόκιο δανεισμού και το πότε θα πρέπει να
αποπληρωθεί
 Το επιτόκιο ενός δανείου είναι η τιμή, υπολογιζόμενη σαν ποσοστό
του ποσού του δανείου, με το οποίο οι δανειστές χρεώνουν τους
δανειζόμενους με την χρήση των αποταμιεύσεων τους για ένα έτος.
 Οι οικονομολόγοι συνοψίζουν την επίδραση του πληθωρισμού σε
δανειζόμενους και δανειστές, κάνοντας διάκριση μεταξύ των
ονομαστικών και πραγματικών επιτοκίων.
 Το ονομαστικό επιτόκιο είναι το επιτόκιο εκφρασμένο σε
νομισματικούς όρους( σε όρους δολαρίου για τις ΗΠΑ).
 Το πραγματικό επιτόκιο είναι το ονομαστικό επιτόκιο μείον το ρυθμό
πληθωρισμού.
 Για παράδειγμα εάν ένα δάνειο έχει χορηγηθεί με επιτόκιο 8% αλλά ο
πληθωρισμός είναι 5%, το πραγματικό επιτόκιο είναι 8%-5%=3%
Όταν ένας δανειζόμενος και ένας δανειστής συνάψουν μια σύμβαση,
η σύμβαση αυτή είναι γραμμένη σε νομισματικούς όρους( όρους
δολαρίου).
Κάθε πλευρά όμως σε μια δανειακή σύμβαση, έχει μια προσδοκία σε
σχέση με τον μελλοντικό ρυθμό πληθωρισμού.
Εάν ο πραγματικός ρυθμός πληθωρισμού είναι υψηλότερος από τον
προσδοκώμενο, οι δανειζόμενοι κερδίζουν εις βάρος των δανειστών:
οι δανειζόμενοι θα αποπληρώσουν τα δάνεια τους σε χρηματικά
κεφάλαια που θα έχουν χαμηλότερη πραγματική αξία από την
αναμενόμενη
Αντίθετα, εάν το επίπεδο του πληθωρισμού είναι χαμηλότερο του
προσδοκώμενου, τότε οι δανειστές θα κερδίζουν εις βάρος των
δανειζομένων: οι δανειζόμενοι θα πρέπει να αποπληρώσουν τα δάνεια
με χρηματικά κεφάλαιο που έχουν υψηλότερη πραγματική αξία από
την αναμενόμενη.
Τέλος η αβεβαιότητα σε σχέση με τα μελλοντικά επίπεδα
πληθωρισμού αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να εμπλακούν σ
οποιαδήποτε μορφής μακροχρόνια σύμβαση.
ΤΕΛΟΣ 3 ΕΝΟΤΗΤΑΣ
ΗΣ