Τι είναι παιχνίδι;

 αντικείμενο που προορίζεται για ψυχαγωγία ή διασκέδαση και

όχι για άμεση πρακτική χρήση
 οργανωμένη ή, συνήθως, αυθόρμητη δραστηριότητα ενηλίκων ή
παιδιών που σκοπεύει στην ψυχαγωγία και στη διασκέδαση
 μορφή ανταγωνιστικής ψυχαγωγικής δραστηριότητας,
ατομικής ή συλλογικής, που διεξάγεται σύμφωνα με ορισμένους
κανόνες ή με συμφωνημένη διαδικασία, που σκοπεύει στην
ηθική νίκη ή στο κέρδος, και που η έκβασή της εξαρτάται από
την ευφυΐα, τη δεξιοτεχνία, τη σωματική δύναμη ή την τύχη του
παίκτη ή των παικτών
 Επιτραπέζιο παιχνίδι
 κάθε παιχνίδι που παίζεται πάνω σε ταμπλό, το
οποίο για τις ανάγκες του παιχνιδιού τοποθετείται
σε μια επίπεδη επιφάνεια, όπως τραπέζι, πάτωμα
κ.λπ.
 Κύριος σκοπός τους είναι η ψυχαγωγία και, σε
πολλές περιπτώσεις, η αποκόμιση γνώσεων, η
νοητική άσκηση, η απόκτηση δεξιοτήτων ή και
συνδυασμός όλων των παραπάνω.
 Ανταγωνισμός: σημαντικό στοιχείο των
επιτραπέζιων παιχνιδιών
Ιστορική εξέλιξη επιτραπέζιων παιχνιδιών

 Αρχαία Αίγυπτος: Senet (4η χλιετία π.Χ.), Mehen (3000π.Χ.)

 Μεσοποταμία: αρχαίο τάβλι (3000 π.χ., Ιράν), Βασιλικό παιχνίδι
του Ουρ (2600 π.Χ., Ιράκ)
 Αρχαία Ελλάδα: παιχνίδια διαδρομής, παιχνίδια θέσεων,
κυβευτικά (εννεάδα, διαγραμμισμός, τρόπας, Ζατρίκιον)
 Βυζάντιο: Ζατρίκιον
 Βρετανία: εισάγονται από τη Γαλατία τον 1ο αι. π.Χ.
 Αμερικανική ήπειρος:
 μαρτυρούνται στους αυτόχθονες ιθαγενείς από την αρχαιότητα
 εισάγονται το 19ο αι. μ.Χ. από τους αποίκους.
Λόγω του υψηλού κόστους κατασκευής ήταν διαθέσιμα μόνο
στις ανώτερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις.
 Είδη επιτραπέζιων παιχνιδιών
 Βάσει ιστορικής εξέλιξης:
 Κλασικά (σκάκι, ντάμα, τάβλι, φιδάκι, γκρινιάρης, τρίλιζα
 Σύγχρονα (Monopoly, Scrabble, Trivial Pursuit, Pictionary)

 Βάση περιεχομένου:
 Παρέας (Party Games)
 Οικογενειακά (Family Games)
 Καρτοπαίχνιδα (Card Games)
 Γνώσεων (Trivial Games)
 Δεξιοτεχνίας (Dexterity Games)
 Στρατηγικά και πολεμικά (Strategy & War Games)
 Ιστορικά (Historical Games)
 Παιδικά (Kids Games)
 2 Παικτών (2 Player Games)
 Μνήμης (Memory Games)
 Διαπραγμάτευσης και Εμπορίου (Negotiation & Trading Games) κ.λπ.
 Θεωρίες του παιχνιδιού

 Παραδοσιακές ή κλασικές (Schiller, Spencer,

Lazarus, Groos, Hall).
 Ψυχαναλυτικές (Freud, Erikson, Winikott).
 Συμπεριφορικές (Bloom)
 Γνωστικές (Kohler, Lewin, Buhler, Mead, Piaget,
Vygotsky, Bruner).
 Παιδαγωγικές (Dewey, Froebel, Montessori, Papert)
 Παιδαγωγική αξία των επιτραπέζιων
παιχνιδιών (1)
 Σύμφωνα με την Montessori τα παιχνίδια πρέπει:
 να έλκουν την προσοχή των παιδιών
 να είναι πολύχρωμα
 να περιέχουν αρμονικά σχήματα
 να επιτρέπουν στο παιδί να αναπτύσσει πρωτοβουλίες και να ασκεί
την κριτική του σκέψη
 να παρέχουν τη δυνατότητα να αυτενεργεί.
 Το παιχνίδι καθώς και κάθε παιδαγωγικό υλικό αποσκοπεί :
 στην ανάπτυξη των φυσικών ικανοτήτων των παιδιών,
 την καλλιέργεια όλων των αισθήσεων,
 την άσκηση κινητικών και χειρονακτικών διαδικασιών,
 τη γλωσσική εκπαίδευση, τη διδασκαλία ανάγνωσης, γραφής και
μαθηματικών.
 Παιδαγωγική αξία των επιτραπέζιων
παιχνιδιών (2)
 Στα επιτραπέζια παιχνίδια βρίσκει εφαρμογή η Θεωρία των
πολλαπλών δεξιοτήτων νοημοσύνης του Howard Gardner,
καθώς μέσα από τη χρήση οι παίχτες αναπτύσσουν
μεμονωμένα ή σε συνδυασμό τις παρακάτω ικανότητες :
 λεκτική/γλωσσική (verbal linguistic)
 λογική/μαθηματική (logical/mathematical
 χωρική/οπτική (spatial)
 ενδοπροσωπική (intrapersonal)
 διαπροσωπική (interpersonal)
 μουσική/ρυθμική (musical)
 σωματική/κιναισθητική (bodily kinesthetic)
 νατουραλιστική/φυσιοκρατική (naturalist)
 Στάδια κατασκευής του παιχνιδιού

 Προπαρασκευαστικό
 Καταιγισμός ιδεών
 Επιλογή βιβλιογραφικών πηγών
 Παραγωγικό
 Σύνταξη κανόνων
 Κατασκευή δομικών στοιχείων
 Τελικό
 Δοκιμαστική εφαρμογή
 Διορθώσεις και οριστικοποίηση κανόνων και ερωτήσεων
 Περιπέτεις στο Λαβύρινθο:
Γενικές πληροφορίες
 Ηλικιακές κατηγορίες που απευθύνεται: 9 ετών και άνω
 Στόχος του παιχνιδιού είναι οι παίχτες να φτάσουν στο
κέντρο του λαβύρινθου και να απαντήσουν στην ερώτηση
του Μινώταυρου.
 Νικητής του παιχνιδιού ανακηρύσσεται ο παίχτης που θα
φτάσει στο κέντρο του λαβύρινθου και θα απαντήσει
πρώτος σωστά στην ερώτηση του Μινώταυρου.
 Τρόπος παιξίματος: το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί είτε σε
ατομικό επίπεδο είτε σε επίπεδο ομάδας.
 Αριθμός παιχτών:
 Ατομικό παιχνίδι: 2 έως 8 άτομα
 Ομαδικό παιχνίδι: από 2 έως 4 ομάδες (2-5 ατόμων)
 Δομικά στοιχεία του παιχνιδιού
 1 ζάρι απλό
 1 ζάρι με χρώματα
 216 κάρτες με ερωτήσεις (36 ερωτήσεις ανά κατηγορία)
 26 κάρτες «Θεϊκή Εντολή»
 26 κάρτες «Χρησμός της Πυθίας»
 12 κάρτες «Γρίφος του Μινώταυρου»
 Ταμπλό παιχνιδιού
 16 πιόνια με φιγούρες ηρώων και αντίστοιχες πλαστικές
βάσεις
Το ταμπλό του παιχνιδιού
 Τα πιόνια του παιχνιδιού

Αντρικές φιγούρες Γυναικείες φιγούρες

Κατηγορίες ερωτήσεων
Ειδικές κάρτες
 Κανόνες ατομικού παιχνιδιού
 Οι παίχτες επιλέγουν πιόνι και ρίχνουν το ζάρι. Παίζει πρώτος όποιος φέρει το μεγαλύτερο αριθμό
και συνεχίζουν οι υπόλοιποι από αριστερά προς τα δεξιά.
 Κάθε παίχτης ρίχνει τα δύο ζάρια. Προχωρά όσα τετράγωνα υποδεικνύει το αριθμητικό ζάρι προς
όποια κατεύθυνση θέλει και ο παίχτης στα αριστερά του διαβάζει την ερώτηση της κατηγορίας που
αντιστοιχεί στο χρώμα που έφερε το χρωματιστό ζάρι. Εναλλακτικά: Κάποιος από τους παίχτες
αναλαμβάνει το ρόλο της “μάνας” και αποστολή του είναι να διαβάζει τις ερωτήσεις στους
υπόλοιπους παίχτες, χωρίς να συμμετέχει στο συγκεκριμένο γύρο του παιχνιδιού.
 Ο παίχτης καλείται να απαντήσει στην ερώτηση της κατηγορίας που του έτυχε:
 Αν απαντήσει σωστά, παραμένει στη θέση του και περιμένει τη σειρά του.
 Αν απαντήσει λάθος, χάνει τη σειρά του για ένα γύρο.
 Αν παίχτης σταματήσει σε τετράγωνο με θεό, τραβά μια κάρτα «Θεϊκή εντολή» και μετά απαντά σε
ερώτηση. Ανάλογα με την εντολή της κάρτας, μπορεί να την κρατήσει μέχρι να εκτελεστεί η
εντολή.
 Αν παίχτης σταματήσει σε τετράγωνο με μαγκάλι, τραβά μια κάρτα «Χρησμός της Πυθίας» και
ακολουθεί την εντολή του χρησμού.
 Όποιος φτάσει στο κέντρο του λαβύρινθου, απαντά στο γρίφο του Μινώταυρου:
 Αν απαντήσει σωστά είναι νικητής.
 Αν απαντήσει λάθος βγαίνει από το παιχνίδι.
 Το παιχνίδι μπορεί να συνεχιστεί με τους υπόλοιπους παίχτες, μέχρι να μείνει μόνο ένας.
 Κανόνες ομαδικού παιχνιδιού

 Οι παίχτες σχηματίζουν ομάδες 2 - 5 ατόμων και ορίζουν έναν

αρχηγό. Πριν απαντήσουν σε μια ερώτηση όλα τα μέλη της
ομάδας συσκέπτονται και σε περίπτωση που οι γνώμες τους
διαφέρουν, η απόφαση για τη σωστή απάντηση λαμβάνεται
από τον αρχηγό.
 Πέραν αυτών των διαφοροποιήσεων, οι κανόνες που
ακολουθούν οι ομάδες είναι οι ίδιοι με τους κανόνες του
ατομικού παιχνιδιού.
 Δυνατότητες εφαρμογής και
επέκτασης του παιχνιδιού
 Δυνατότητες εφαρμογής:
 Ως ψυχαγωγικό παιχνίδι
 Ως βοήθημα για την εμπέδωση της ύλης της ελληνικής μυθολογίας

 Δυνατότητες επέκτασης:
 Περαιτέρω εμπλουτισμός των ερωτήσεων με τη δημιουργία
πακέτων επέκτασης ανά κατηγορία

 Περαιτέρω δοκιμαστική εφαρμογή

 Ιστοσελίδα παιχνιδιού:
 http://peripeteiesstolabyrintho.wordpress.com/
 Δυνατότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων

 Η ενασχόληση με τις «Περιπέτειες στο Λαβύρινθο» μπορεί να βοηθήσει στη

ανάπτυξη των παρακάτω δεξιοτήτων:
 λεκτικών και γλωσσικών, λεκτικών και γλωσσικών, με την ανάγνωση,
κατανόηση και εκφώνηση του περιεχομένου των καρτών ερωτήσεων,
 μαθηματικών, καθώς με τη χρήση του ζαριού καλούνται να κινηθούν στο
λαβύρινθο μετρώντας πεδία,
 χωρικών, καθώς καλούνται να κινηθούν σε διάφορες κατευθύνσεις του ταμπλό,
αναπτύσσοντας έτσι τον προσανατολισμό τους,
 ενδοπροσωπικών, καθώς δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να κατανοήσουν την
ύπαρξη, τα βαθύτερα συναισθήματα, τους φόβους και τα κίνητρα που τα ωθούν
να υλοποιήσουν μια πράξη, διαδικασίες που τα εξοπλίζουν κατάλληλα για την
είσοδο τους στον κόσμο των μεγάλων,
 διαπροσωπικών, με τη συναναστροφή τους με τους υπόλοιπους παίχτες και τη
συμμόρφωση με τους κανόνες και
 σωματικών, με την ανάπτυξη λεπτών κινητικών ικανοτήτων κατά την
περιπλάνησή τους στους διαδρόμους του λαβύρινθου.
 Ευχαριστούμε
για την προσοχή σας!!!

Μελιτζάνη Ειρήνη, Πτυχιούχος Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πάτρας, MSc στις Επιστήμες της Αγωγής, Υποψ.
Διδάκτωρ ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών

Σπανού Αικατερίνη, Εκπαιδευτικός ΠΕ70, Πτυχιούχος ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών

Κοτοφώλη Κωνσταντίνα, Επί πτυχίω φοιτήτρια Κλασικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών