Professional Documents
Culture Documents
Yüzyılda Sosyal Hayattaki Değişmeler - Kopya
Yüzyılda Sosyal Hayattaki Değişmeler - Kopya
Osmanlı Devleti’nde
hangi değişimler
olmuştur, not alınız.
Ulaşım ve Haberleşme (Sayfa 110 ve 111’i açınız)
Osmanlı’da ilk
telgraf ne zaman
kullanılmıştır?
Telgraf, Avrupa’da 1844 yılında icat edildi.
Osmanlı’da telgraf hattı ilk kez1855’te kurulmuş, bu
hat İstanbul’u Avrupa’ya bağlamıştır.
I. Mahmut döneminde aslen Fransız olan Conte 1770 yılında Osmanlı donanmasının Ruslar
de Bonneval Müslüman olarak Humbaracı tarafından yakılması üzerine Kaptanıderya
Ahmet adını almış, onun çalışmalarıyla 1734’te Hasan Paşa yeni ve güçlü bir donanma kurmak
Hendesehane kurulmuştur. için 1775’te İstanbul’da Mühendishane-i Bahr-i
Çağdaşlaşma hareketinin ilk kurumudur. Hümayun’u açmıştır.
Modern askeri teknikler hakkında eğitim I. Abdülhamit döneminde açılan bu okulda
verilmiştir. yabancı dil, pozitif bilimler eğitim verilmiş, ilk
Tercüme edilen kitaplar ile ilk defa modern hocaları da Hasan Paşa ve Baron de Tott
matematik Osmanlı ülkesine girmiştir. olmuştur.
1750’de humbaracılar ve yeniçerilerin tepkisi Mühendishane-i Bahri Hümayun günümüzde
nedeni ile kapandı. Deniz Harp Okulu adı ile varlığını
sürdürmektedir.
Mühendishane-i Berri Hümayun Mekteb-i Harbiye
(Kara Mühendishanesi)
II. Mahmut döneminde Asakir-i Mansure-i
III. Selim tarafından 1795’te İstanbul Eyüp’te Muhammediye Ordusu’na subay yetiştirmek
Nizam-ı Cedid ordusuna destek amacıyla amacıyla 1834’te İstanbul Maçka’da
kurulmuştur. kurulmuştur.
Okul, humbara, istihkam ve mühendislik Okulda Türk hocalar ile yabancı subay ve
olmak üzere üç bölümden oluşmuştur. uzmanlar görev almıştır.
Bu okul için Avrupa’da hoca ve kitaplar Okul programında logaritma, matematik, cebir,
getirilmiştir. ahlak, harita, astronomi, tarih, coğrafya,
Mezunlarının askeri ocaklara subay olarak Fransızca dersleri okutulmuştur.
atandığı bu okul 1914 yılına kadar devam 1936 yılında Ankara’ya taşınan okul
etmiştir. günümüzde Milli Savunma Üniversitesi’ne
bağlı olarak eğitim ve öğretime devam
etmektedir.
Mekteb-i Tıbbiye Mekteb-i Mülkiye
II. Mahmud döneminde Asakir-i Mansure-i Osmanlı Devleti’nin ilk sivil yükekokulu olarak
Muhammediye Ordusunun sağlık alanındaki 1859 yılında İstanbul’da açılmıştır.
ihtiyaçlarını gidermek için 1827 yılında İstanbul Çağdaş ve bilgili devlet adamlarının
Şehzadebaşı’nda kurulmuştur. yetiştirilmesi amacıyla kurulmuştur.
Öğretim dili Fransızca olan okulda anatomi Programda tarih, coğrafya, iktisat, siyaset,
dersleri modeller ve resimler yapılmıştır. muhasebe ve devletler hukuku gibi dersler yer
1847’de Viyana Tıp Fakültesi tarafından almıştır.
Viyana’ya gönderilen öğrencilerin başarılı olması Mezunları üst düzey devlet kademelerine
nedeniyle Tıbbiye’ye «Fakülte» unvanı atanmıştır.
verilmiştir. Bundan sonra ise Tıbbiye 1936 yılında Ankara’ya taşınan okul günümüzde
diplomalarının üzerine «Osmanlı Fakültesi» Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
yazılmıştır. olarak eğitimine devam etmektedir.
Mesleki eğitim veren çağdaş okullar;
Sanat Mektepleri
Kondüktör Mektebi
Aşı Memurları Mektebi
Telgraf Memurları Mektebi
Rüsumat Memurları Mektebi
Dişçi Mektebi
Demiryolu Memurları Mektebi
Çırak Mektepleri
Not: II. Mahmud 1824 yılında yayınladığı «Maarif-i Sıbyan Fermanı» ile
İstanbul’da ilköğretimin basamağı sayılan sıbyan mekteplerini kız ve erkek
çocukları için zorunlu hale getirmiştir. Böylece Osmanlı’da zorunlu eğitim
dönemi başlamıştır.
Osmanlı Devleti’nde Yabancı
Okullar
Sayfa 116’yı açınız.
Osmanlı’da açılan bu yabancı
okullar ve faaliyetleri ile ilgili
kısa bir değerlendirme yazısı
hazırlayınız.
Evet evet deftere
II.Abdülhamit döneminde;
Eğitim merkezleri sadece İstanbul ile sınırlı kalmadı.
Her vilayet merkezine maarif müdürlüğü kuruldu.
İptidai (ilkokul) mektepler, rüştiyeler (orta okul),
idadiler (lise)yaygınlaştırıldı.
5000 civarında iptidai açılırken rüştiyelerin sayısı
250’den 600’e, idadilerin sayısı 5’ten 104’e
çıkarılmıştır.
Osmanlı
Devleti
tarafından
açılan modern
okullar
II.Abdülhamit döneminde açılan sosyal yardım kurumları;
Doksana yakın gureba hastanesi açıldı. Gureba hastanelerinin önceliği
yoksul, kimsesiz, dul ve yetimlere ücretsiz sağlık hizmeti ve ilaç vermekti.
Her hapishaneye bir hastane ya da hasta odası kuruldu.
Çocuklar için etfal ve Hamidiye hastaneleri, askerî hastaneler ve akıl
hastaneleri kuruldu.
Darülaceze; engelli, yaşlı, kimsesiz, fakir, âciz, öksüz, yetim vatandaşların
barınıp korunması ve tedavisi için kuruldu (1895).
Öncelikle şehit çocuklarının ve kimsesiz çocukların barınması, eğitilmesi ve
bir zanaat öğrenmesi amacıyla Darülhayr-ı Ali kuruldu.
Korunmaya muhtaç çocukların bakımı amacıyla 1908 yılında Himaye-i Etfal
Cemiyeti kuruldu.
Emeklilik Sistemi
İlk olarak 1866’da askerler için «Tekaüt
Sandığı» kuruldu. II. Abdülhamit döneminde
ise tüm devlet memurlarına yönelik tekaüt
sandıkları kuruldu. Yoksullar için aylık
bağlandı.
Milli ve Manevi Değerlerimiz
Dil
Aile
Bayrak
Dil
13 Mayıs 1277’de Anadolu’daki Türk beylerinden Karamanoğlu Mehmet
Bey, “Bugünden sonra hiç kimse divanda, dergâhta, bargâhta, mecliste ve
meydanda Türkçeden başka dil konuşmayacaktır.” diyerek Türk dilinin
önemine vurgu yapmıştır. 13 Mayıs günü hâlen ülkemizde “Türk Dil
Bayramı” olarak kutlanmaktadır.
II. Murad Türkçe’nin yozlaşmasına karşı tedbirler almıştır. Türkçe ’ye Arapça
ve Farsça’dan bazı tercümeler yaptırmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk de Türk dilinin korunmasına yönelik önemli
çalışmalarda bulunmuştur. Türkçemizi yabancı dillerin etkisinden kurtarmayı
ve dilimizin zenginliklerini ortaya çıkarmayı amaçlayan Atatürk, bu
doğrultuda 1932’de Türk Dil Kurumunun kurulmasına öncülük etmiştir.
Sayfa 121’i açınız.
Aile ve Bayrak başlıklarıyla ilgili Türk
tarihindeki yerini örneklerle açıklayınız.
Soru
Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda geleneksel eğitim kurumlarının
yanında Batı tarzında eğitim veren kurumların da açılmasının,
I. kültürel çatışmaların yaşanması,
II. eğitimde ikiliğin ortaya çıkması,
III. beşik ulemalığının yaygınlaşması
A)Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Soru
Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda geleneksel eğitim kurumlarının
yanında Batı tarzında eğitim veren kurumların da açılmasının,
I. kültürel çatışmaların yaşanması,
II. eğitimde ikiliğin ortaya çıkması,
III. beşik ulemalığının yaygınlaşması
A)Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III