Tema e tretë: Taksimi Ndërkombëtar

Prof. Dr. Petraq Milo

Tiranë, 2024
 Permbajtja
 Barra fiskale – kuptimi
 Diferencat ndermjet vendeve
 Sistemet fiskale – barra tatimore,
llojet
 Sistemet fiskale – zgjerimi i
bazes tatimore
 Barra tatimore – diferencat
 Sistemet tatimore – struktura
 Sistemet fiskale – te ardhurat
 Sistemet fiskale - krahasimi
 Sistemet fiskale sipas nivelit te
qeverisjes
 Te ardhurat nga taksimi i
konsumit
 TVSH – karakteristikat
 Taksimi per mbrojtjen e
ambjentit
 Te ardhurat nga koorporatat dhe
individet
 Taksimi i kapitalit dhe te
ardhurat personale
 Kontributet shoqerore
 Te ardhurat nga taksimi i prones
 Niveli i larte i barres – shkaqet
 Globalizimi dhe integrimi –
efektet ne sistemet tatimore
 Reformat fiskale ne BE
 Konkluzion
Struktura e te ardhurave sipas
rajoneve
 Barra fiskale – kuptimi

 Barra fiskale matet si totali i te ardhurave publike ne

raport me Prodhimin e Pergjithshem Bruto
 Niveli i barres fiskale dhe barres tatimore percaktohet
nga natyra e shtetit, dmth me peshen qe kerkohet qe
shteti te kete ne ekonomi, ose me preferencen per te
financuar nje nivel te caktuar te shpenzimeve publike
 Nje shtet me permasa te medha kerkon nje barre fiskale
me te larte dhe respektivisht shpenzime publike me te
medha
 Nder vite koncepti i shtetit ka evoluar dhe sigurisht
bashke me te dhe niveli i te ardhurave dhe shpenzimeve
publike
 Madhesia e shtetit ne vitet 1913 - 2018

Gjermania SHBA Franca Japonia UK

1913 17.7 8.0 8.9 14.2 13.3

1938 42.4 19.8 23.2 23.2 28.8

1950 30.4 21.4 27.6 27.6 34.2

1987 47.3 37.0 53.6 53.6 45.2

2018 43.6 35.7 56.0 36.9 38.5

 Grupimi i vendeve sipas permases se
shtetit
 Ne pergjithesi ekonomite e zhvilluara dhe ato
europiane karakterizohen nga nje nivel i larte i
nderhyrjes se shtetit,
– Nga 27 vende, mbi 50% e tyre kane nje permase te
konsiderueshme te shtetit nga 45-50% te PBB
– Nga 27 vende, rreth 20% e tyre ose 5 vende
kryesisht vendet nordike kane nje nivel ekstremisht
te larte te nderhyrjes se shtetit ne mbi 50%
– Nga 27 vende, vetem 4 vende kane nje nivel te
shtetit ne kufirin e 30 – 35% e PBB
Permasat e shteteve sipas grupeve
Grupi i vendeve sipas nivelit te
shpenzimeve publike
 Diferencat ndermjet vendeve
• Niveli i shpenzimeve dhe i te ardhurave eshte
ekstremisht i diferencuar nga nje vend ne tjetrin
– Pavaresisht te nje tendence ne ulje te shpenzimeve
publike dhe si rrjedhim dhe permases se shtetit, perseri
ka dallime ne nivel te shpenzimeve ndermjet grupe
shtetesh
– Vendet si Sllovenia, Finlanda, Franca, Belgjika,
Danimarka, Suedia, Italia, Greqia, Portugalia, Hungaria,
Austria, Norvegjia, kane nje nivel te larte te
shpenzimeve publike dhe si rrjedhim kane dhe nje nivel
te larte te barres fiskale
– Vendet si Zvicra, Korea, SHBA, Lituania, Australia, kane
nje nivel te ulet te shpenzimeve publike dhe si rrjedhim
dhe te barres fiskale
Niveli i shpenzimeve ne % te PBB
Niveli i te ardhurave ne % te PBB
 Sistemet tatimore – barra tatimore,
llojet e tatimeve ne vendet e OECD
 Barra tatimore matet si totali i te ardhurave nga taksat ne
raport me Prodhimin e Pergjithshem Bruto
 Ne klasifikimin e OECD (34 vende, tabela vijuese) taksat
jane :
– Taksat mbi te ardhurat dhe fitimin (personale &
koorporatat)
– Taksat mbi mallrat dhe sherbimet
– Taksa mbi pronen
– Kontributet shoqerore ose pensionale
– Taksat mbi paga
– Taksa te tjera
 Totali i te ardhurave tatimore mesatarisht per vendet e
zones EURO eshte ne 46.2% e PPB
 Sistemet tatimore - zgjerimi i barres
tatimore ne % te PBB
 Barra tatimore eshte rritur gradualisht nder vite, nga 24.8% e
PBB ne vitin 1965 ne 33.8% ne vitin 2000 dhe 34.2% ne vitin
2017
 Barra tatimore eshte e diferencuar ndermjet vendeve, barren
tatimore me te larte e ka Franca me 46.2% dhe Danimarka
me 46.0% te PPB, ndersa me barre tatimore me te ulet
eshte Meksika me 16.2% te PBB
 Nga 34 vende, te ardhurat tatimore ne % te PBB kane rene
ne vitin 2017 krahasuar me vitin 2016 ne 15 vende dhe jane
rritur ne 19 vende
 Ndermjet 2016 and 2017, Izraeli dhe SHBA kane rritjen me
te larte te barres fiskale, respektivisht me 1.4 dhe 1.3% te
PPB, ndersa Islanda dhe Hungaria kane renien me te larte
ne 13.9 % dhe 1.5% te PPB
Te ardhura tatimore ne % te PBB
Te ardhura tatimore ne % te PBB
 Sistemet tatimore - struktura e te
ardhurave OECD

 Te ardhurat nga taksat personale & koorporatave jane

nje nga burimet kryesore te te ardhurave per vendet e
OECD te cilat mbledhin rreth 34.0% te te ardhurave
tatimore totale
 Taksat nga konsumi jane burimi i dyte i te ardhurave ne
30.0% te te ardhurave totale
 Kontributet pensionale jane burimi i trete i te ardhurave
ose ne 26.0% te te ardhurave totale
 Te ardhurat nga taksimi i prones perbejne nje burim te
qendrueshem ne rreth 6.0% te te ardhurave totale
 Ndersa te ardhurat nga pagat dhe te tjera perfaqesojne
respektivisht 1.1% dhe 3% te te ardhurave totale
Struktura e te ardhurave tatimore ne
% te PPB
Struktura e te ardhurave tatimore ne
% te totalit
 Sistemet tatimore – krahasim

 Struktura fiskale e vendeve te BE eshte e

ndryshme krahasuar me vendet e tjera te OECD
 Ne vendet e BE struktura e te ardhurave bazohet
me shume ne kontributet shoqerore, konsumin si
dhe taksat te lidhura me ambientin
 Ndersa taksimi i te ardhurave personale dhe te
koorporatave eshte me i larte ne vendet si SHBA,
Japonia si dhe te tatimit mbi prone (perjashtim
ben UK dhe Franca)
Struktura ne % te ardhurave tatimore
Struktura e te ardhurave tatimore ne
% te GDP
Struktura e te ardhurave tatimore -
krahasim
 Te ardhurave tatimore sipas niveleve
te qeverisjes – decentralizimi fiskal
 Te ardhurat tatimore te qeverise qendrore variojne nga
rreth 30% ne rastin e Gjermanise ne rreth 82% ne rastin
e Meksikes dhe ne rreth 80% ne rastin a Australise
 Te ardhurat e shteteve/rajoneve per shtetet federale
varion nga 2% dhe 3% ne rastin e Meksikes dhe
Austrise, dhe ne 40% ne rastin e Kanadase
 Te ardhurat e nivelit lokal varion nga 1.5% ne rastin e
Meksikes ne 14.5% dhe 15.6 % ne rastin e SHBA dhe
Zvicres
 Te ardhurat e shteteve federale si ne rastin e Belgjikes,
Kanadase, Gjermanise dhe SHBA, kane renie
 Ne shtetet unitare shkalla e decentralizimi fiskal eshte e
ndryshme, nga 35.4% ne rastin e Suedise ne 1% be
rastin e Estonise
Te ardhurat tatimore sipas nivelit te
qeverisjes
Te ardhurat tatimore sipas nivelit te
qeverisjes
 Te ardhurat nga taksimi i konsumit
 Ne strukturen e te ardhurave tatimore pesha nga konsumi
ka nje stabilitet nga 32.5% ne 32.7% ne periudhen kohore
1990 – 2016
 Te ardhurat nga taksimi i konsumit jane burimi i dyte i te
ardhurave ne mesataren e OECD, por ne disa vende kane
nje peshe me te rendesishme, ne rreth 17% te PBB ne
Hungari, 14.8 % ne Danimarke, 14.6% ne Estoni, dhe
14.4% te PPB ne Finlande
 Burimi kryesor i te ardhurave nga konsumi eshte TVSH ne
mbi 20% e te ardhurave totale, e cila ka dhe nje potencial
ne rritje, e implementuar ne168 vende
 Rritja e te ardhurave nga TVSH ka sherbyer per te
mbuluar efektet nga renia e te ardhurave nga aksizat apo
tarifat doganore si reflektim i heqjes se barrierave
tregtare)
Niveli i taksave te konsumit ne % te
taksave totale
Te ardhurat nga taksimi i konsumit
Te ardhurat nga TVSH
Karakteristika te TVSH
Evolucioni i taksave sipas llojit
Numri i vendeve aplikues te TVSH
Veshtrim i pergjithshem i sistemit te
TVSH-se ne bote
 Tatimi mbi vleren e shtuar –
karakteristika

• Pothuajse ne te gjitha vendet ku aplikohet TVSH tarifa

tatimore eshte rritur me kalimin e kohes ashtu si edhe
pjesa e produktit te brendshem bruto dedikuar tatimit
mbi vleren e shtuar
• Becker dhe Mulligan tregojne se sa me i madh te jete
numri i viteve te zbatimit te TVSH per nje vend aq me
shume rritet madhesia e qeverise
• Karakterisike e vecante si per tatimet e shitjes me pakice
si dhe per TVSH eshte se detyrimi ligjor rendon mbi
bizneset
• Konsumatoret nuk kryejne pagesa ndaj shtetit edhe pse
ata perballojne detyrimin ekonomik
Tatimi mbi vleren e shtuar –
karakteristika
 Tatimi mbi vleren e shtuar –
karakteristika
 Tatimi mbi vleren e shtuar eshte implementuar ne kohe te
ndryshme ne vendet antare
 Pothuajse ne te gjitha vendet ku aplikohet TVSH, norma
tatimore standarte eshte rritur me kalimin e kohes
 Ne pergjithesi dominojne normat tatimore 20% - 25 % per
tatimin mbi vleren e shtuar
 Vendet me norme tatimore me te ulet jane Kanadaja me
5%, Zvicra me 7.6%, Japonia me 8%, Australia dhe Korea
me 10% dhe Zelanda e Re me 15.0%
 Ndersa Hungaria ka normen me te larte me 27%, dhe
Norvegjia dhe Danimarka, kane normen 25%
 Tatimi mbi vleren e shtuar –
karakteristika

 Ne disa vende anetare te BE normat tatimore te tatimit

te vleres se shtuar ne aktivitete si hoteleri dhe
restorante jane 50-70 me te ulta se norma standarte
 Raporti i normes efektive e TVSH me normen standarte
eshte tregues i drejtperdrejte i efektiviteti te takses
 Ne mesataren europiane ky raport eshte ne 54%,
ndersa ne vendet si Suedia apo Italia ky raport eshte me
i ulet respektivisht ne 40% dhe 42 %
 Vlerat e ulta te raportit te normes efektive ndaj normes
standarte tregojne intensitetin e aplikimit te normave te
diferencuar apo perjshtimet per produkte te ndryshme
 Tatimi mbi vleren e shtuar –
karakteristika
 Shume vende nuk kane aplikuar nivele te diferencuara
ose produkte te perjashtuara nga TVSH sepse kjo mund
te krijoje ne fakt nje mundesi per uljen e te ardhurave
 Diferencimi i TVSH reflekton politika te shperndarjes
apo te stimulimit te aktiviteteve te tilla si restorantet,
hotelerite, etj
– Zgjerimi ne fakt i aplikimit te TVSH te diferencuar mund te sjelle
ulje te konsiderueshem te te ardhurave
– Mundesi te shmangies apo evazionit fiskal, duke cenuar
efektivitetin e takses dhe rritjen e kompleksitetit te sistemit
(transaksionet ne zonat kufitare)
– Tenton te shtremberoje konkurencen ndermjet vendeve antare
dhe ne vecanti ne situaten e zhvillimit te shpejte te e –
transaksioneve
 Norma standarte dhe efektive e TVSH

TVSH efektive/TVSH
TVSH - norma standarte TVSH - norma efektive standarte

Austria 20.0 12.2 61.2

Belgjika 21.0 10.3 49.0
Danimarka 25.0 14.6 58.3
Finlanda 22.0 12.9 58.5
Franca 20.6 10.9 53.0
Gjermania 16.0 9.4 59.0
Greqia 18.0 9.5 53.0
Irlanda 21.0 12.2 58.2
Italia 20.0 8.5 42.7
Luksenburgu 15.0 8.9 59.2
Hollanda 17.5 10.5 60.1
Portugalia 17.0 10.5 61.5
Spanja 16.0 8.0 49.7
Suedia 25.0 10.0 40.1
UK 17.5 8.8 50.1
EU - 11 19.4 10.5 54.2
 Normat standarte dhe te diferencuara
te TVSH

TVSH - norma standarte Hoteleria Restorantet

Austria 20 10 10
Belgjika 21 6 21
Danimarka 25 25 25
Finlanda 22 8 22
Franca 19.6 5.5 19.6
Gjermania 16 16 16
Greqia 18 8 8
Irlanda 20 12.5 12.5
Italia 20 10 10
Luksenburgu 15 3 3
Hollanda 19 6 6
Portugalia 17 5 12
Spanja 16 7 7
Suedia 25 12 25
UK 17.5 17.5 17.5
EU - 11 19.8 11.2 15.1
Normat standarte te TVSH – krahasim
 Taksimi per mbrojtjen e ambjentit
 Taksat e lidhuar me mbrojtjen e ambjentit jane gjithashtu me
te larta ne vendet europiane krahasuar me vendet e OECD
(rasti i karburanteve)
 Taksat mbi karburantet perfaqesojne peshen me te madhe,
dhe jane burim i rendesishem i te ardhurave, mesatarisht ne
rreth 6% te totalit te ardhurave te OECD ose ne mbi 3% te
PBB
 Normat tatimore per mbeturinat percaktohen nga niveli i
cilesise se mbrojtjes se ambjentit, ne vende nordike kjo
norme arrin 50-80 euro/ton te mbeturinave, ndersa ne SHBA
kjo takse eshte e paperfillshme
 Taksat e aplikuara per shkarkimin ne ajer te oksideve te
azotit Nox kane nje diference te madhe, ne vendet si Suedia
shkon deri ne 4 Euro/kg ndersa ne SHBA kjo takse eshte e
paperfillshme
Te ardhurat nga taksimi per
mbrojtjen e ambjentit
 Niveli i taksimit te hidrokrabureve

Taksimi i karburanteve EU -Taksimi i vajrave

Euro/liter Euro/1000 litra
 Niveli i aksizes dhe i taksimit te
hidrokarbureve

Excise VAT Excise VAT Excise VAT Excise VAT

National National National National
USD Per cent USD Per cent USD Per cent USD Per cent
currency currency currency currency

Austria* 0.427 0.470 20.00 0.375 0.413 20.00 60.00 66.08 20.00 98.00 107.93 20.00

Belgium 0.592 0.670 21.00 0.325 0.368 21.00 18.49 20.94 21.00 18.49 20.94 21.00

Czech Republic 11.840 0.811 19.00 9.950 0.682 19.00 660.00 45.21 19.00 660.00 45.21 19.00

Denmark* 4.030 0.476 25.00 2.730 0.323 25.00 219.00 25.89 25.00 1 420.00 167.85 25.00

Finland 0.588 0.628 22.00 0.319 0.341 22.00 70.60 75.43 22.00 101.83 108.79 22.00

France 0.602 0.671 19.60 0.426 0.475 19.60 56.60 63.10 19.60 56.60 63.10 19.60

Germany 0.655 0.698 19.00 0.470 0.501 19.00 61.35 65.34 19.00 81.44 86.73 19.00

Greece 0.296 0.425 19.00 0.245 0.352 19.00 NA - 19.00 NA - 19.00

Hungary 106.540 0.846 20.00 88.01 0.698 20.00 See note - 20.00 See note - 20.00

Ireland 0.443 0.439 21.00 0.368 0.364 21.00 47.36 46.89 21.00 47.36 46.89 21.00

Italy 0.564 0.672 20.00 See note - 20.00 403.21 480.58 20.00 403.21 480.58 20.00

Japan* 53.800 0.405 5.00 32.100 0.241 5.00 0.00 0.00 5.00 0.00 0.00 5.00

Luxembourg* 0.462 0.470 15.00 0.290 0.295 15.00 21.00 21.34 15.00 10.00 10.16 12.00

Netherlands* 0.687 0.748 19.00 0.377 0.410 19.00 217.67 236.86 19.00 217.67 236.86 19.00

Norway* 4.970 0.524 25.00 2.142 0.226 25.00 969.00 102.22 25.00 969.00 102.22 25.00

Poland 1.647 0.398 22.00 1.191 0.288 22.00 233.00 56.28 22.00 233.00 56.28 22.00

Portugal* 0.581 0.317 21.00 0.362 0.198 21.00 NA - 12.00 137.20 74.97 12.00

Slovak Republic* 15.500 0.901 19.00 14.50 0.843 19.00 0.00 0.00 19.00 See note - 19.00

Spain 0.396 0.516 16.00 0.302 0.393 16.00 84.71 110.30 16.00 76.37 99.44 16.00

Sweden 5.060 0.543 25.00 3.720 0.399 25.00 559.00 59.98 25.00 3 413.00 366.20 25.00

United Kingdom* 0.484 0.782 17.50 0.484 0.782 17.50 76.90 124.23 17.50 76.90 124.23 5.00

United States* 0.105 0.105 - 0.122 0.122 - 0.00 0.00 - 0.00 0.00 -
 Taksimi per mbrojtjen e ambjentit

 Sistemi fiskal jo gjithmone siguron nxitje per te ulur nivelin e

ndotjes sepse ne vecanti taksimi mbi karburante dhe
automjetet eshte aplikuar me shume per qellim fiskal te te
ardhurave se per qellime te mbrojtjes
 Ne raste te tjera rezulton shpesh ne nje trajtim preferencal
per sa i perket sektoreve qe ndotin me shume dhe ne
vecanti bujqesia dhe industrite e manifaktures
 Vendet europiane kane intensifikuar perdorimin e
instrumentave ekonomik per kontrollin ndaj ndotjes, SHBA i
kane dhene prioritet lejeve te ndotjes, ndersa vendet si
Danimarka, Finlanda, Gjermania, Hollanda dhe Suedia qe
kane ndermare nje reforme te taksave te gjelberta
 Taksat e mbeturinave dhe taksat ndaj
ndotjes se ajrit - NO
• Te dhenat e meposhtme tregojne normat tatimore
te aplikuar per volum te mbeturinave e shprehur
ne Euro per Ton
– Normat tatimore percaktohen nga niveli i cilesise se
mbrojtjes, norma te larta tatimore aplikohen per vendet
me teknollogji te nje cilesie te larte te mbrojtjes se
ambjentit si vende nordike me 50, 60, deri 80 Euro/Ton
te mbeturinave, ndersa ne SHBA kjo takse eshte e
paperfillshme
• Taksat e aplikuara per shkarkimin ne ajer te oksideve te
azotit Nox kane nje ndryshmeri te madhe nga nje vend ne
tjetrin
– Ne vendet si Suedia kjo takse shkon deri ne 4 Euro/kg
ndersa ne SHBA kjo takse eshte e paperfillshme
Niveli i takses mbi volumin e
mbeturinave
Niveli i takses mbi shkarkimet ne ajer
te NOx
 Te ardhura nga fitimet e koorporatave
dhe individeve
 Te ardhurat totale nga fitimi i koorporatave dhe individeve
perfaqesojne rreth 11.3% te PBB ne vendet e OECD, dhe te
ardhurat nga taksimi individet zene rreth 77%
 Te ardhurat nga taksimi i koorporatave ne raport me PBB
jane me te ulta ne vendet europiane krahasuar me vendet e
tjera te OECD, ndersa te ardhurat nga taksimi i individeve
jane me te larta se mesatarja e vendeve te OECD
 Te ardhurat nga taksimi i fitimit te koorporatave dhe te
individeve jane te diferencuara ndermjet vendeve te OECD
dhe ndermjet vendeve te BE, vendet si Kili, Slovenia,
Polonia, Lituania, kane nje nivel te ulet te te ardhurave ne
rreth 5-7% te PBB krahasuar me vendet e tjera antare si
Danimarka me 29.0% ose Australia, Belgjika dhe Kanada
me 15.9, 15.7% dhe 15.6% te PBB
 Te ardhurat nga koorporatat

 Niveli i diferencuar i te ardhurave nga taksimi i fitimit te

koorporatave eshte rezultat i disa faktoreve :
– Vendet europiane kane norma te diferencuara te taksimit
(SHBA – 35%, Franca 34%, Belgjika 33%,... Zvicra
8.5%)
 kreditimi i tatimit per investime ne sektore te vecante
 diferencim per investitoret e huaj Irlanda –
manifaktura, Greqia – industria navale, Spanja -
investimet fikse
 amortizimi i pershpejtuar i paisjeve
 ulje te normes tatimore ne rastin e krijimit te vendeve
te punes, apo investimet ne zona e pazhvilluara
 diferenca ne aplikimin e standarteve te kontabilitetit
Te ardhurat nga taksimi i
koorporatave
Norma tatimore per taksimin e
koorporatave
 Taksimi i kapitalit dhe te ardhurat
personale

 Normat tatimore per taksimin e kapitalit dhe te ardhurat

personale te individeve jane te diferencuara ne BE (norma
mesatare e taksimit te ardhurave personale ne Danimarke
35.6%, ne Belgjike 28.3%, Filande 22% …… Poloni 7%)
 Vendet nordike aplikojne nje sistem te dyfishte, norme te
sheshte dhe unike per te ardhurat nga interesi, dividendi
dhe kapitali dhe norme progresive per te ardhurat nga puna
 Normat tatimore te te ardhurave nga interesi, jane me te
ulta se normat e taksimit te punes, me qellim te te qenit me
konkurrues ne tregun e kapitalit – levizje e lire e kapitalit
 Diferencimi i normave ka efekte negative ne shpendarjen e
te ardhurave, veshtiresi per te dalluar taksimin e kapitalit
dhe te punes ne rastin e SME apo profesioneve te lira
Normat mesatare te taksimit mbi te
ardhurat personale
 Taksimi i kapitalit dhe te ardhurat
personale
 Aplikimi i normave tatimore lehtesuese ka motiv social
ose ekonomik, ne disa vende ne BE ka nje trajtim te
favorizuar ne lidhje me kursimet, si skemat pensionale
(nivel i patatueshem per kontributet ose nje norme zero
apo te ulet per fitimet nga keto fonde)
 Norma te ulta tatimore per investimet per banesa, per
pronaret kosto e interesave dhe te principalit
konsiderohen te zbritshme, kreditim i taksimit, te
ardhurat nga pronaret jane te cliruara nga taksat
 Nivele te larta jo te tatueshme per taksimin e te
ardhurave nga kapitali
 Lehtesira fiskale per investime ne periudha te gjata
kohore
Te ardhurat nga taksimi i te ardhurave
personale
 Te ardhurat nga kontributet
shoqerore
 Te ardhurat nga kontributet shoqerore ne vendet e OECD
zene ne rreth 9.2% e PBB ose 26.2% te te ardhurave
tatimore, me nje diference te theksuar ndermjet vendve
anetare
 Vendet me te ardhura ne mbi 40% te totalit te te ardhurave
nga kontributet shoqerore jane Japonia, Lituania, Rep
Ceke dhe Sllovakia
 Australia dhe Zelanda e Re nuk kane kontribute shoqerore
 Vendet e OECD tregojne nje diference te normes se
kontributit per sigurimim shoqeror dhe te takses se punes
 Taksa e punes eshte me e larte ne Belgjike ne 56% te
pages, Austria 50%, Gjermania 49.3%, Hungaria 49% dhe
Franca 48.4%, ndersa mesatarja e vendeve te OECD
eshte 36%
Te ardhurat nga kontributet sociale ne %
te PBB
 Norma e taksimit te punes ne %
Employe e Employe r
Income tax
SSC SSC
Be l gi um 2 1.8 1 0.8 2 3.0
Aus tri a 1 2.8 1 4.0 2 2.6
Ge rma ny 1 6.0 1 7.1 1 6.2
Hunga ry 1 2.5 1 4.4 2 2.2
Fra nce 1 0.6 1 0.2 2 7.7
Ita l y 1 6.7 7 .2 2 4.3
Fi nl a nd 1 8.3 6 .5 1 9.1
Cze ch Re publ i c 9 .1 8 .2 2 5.4
Swe de n 1 3.2 5 .3 2 3.9
Sl ove ni a 9 .6 1 9.0 1 3.9
Portuga l 1 3.1 8 .9 1 9.2
Sl ova k Re publ i c 7 .2 1 0.2 2 3.8
Spa i n 1 2.8 4 .9 2 3.0
Gre e ce 7 .1 1 2.7 2 0.6
Es toni a 1 3.2 1 .5 2 5.4
Turke y 1 0.6 1 2.8 1 4.9
De nma rk 3 5.6 2 .8 0 .0
Ne the rl a nds 1 4.6 1 3.9 9 .2
Luxe mbourg 1 5.7 1 1.0 1 1.0
Norwa y 1 8.3 7 .3 1 1.5
OECD (36 .0 %) 1 3.4 8 .3 1 4.3
Pol a nd 6 .0 1 5.3 1 4.4
Ice l a nd 2 6.1 0 .4 7 .1
J a pa n 6 .6 1 2.3 1 2.9
Uni te d Sta te s 1 5.7 7 .0 8 .9
Ca na da 1 3.9 6 .8 1 0.8
Uni te d Ki ngdom 1 3.0 8 .4 9 .7
Ire l a nd 1 4.9 3 .6 9 .7
Aus tra l i a 2 2.1 0 .0 5 .6
Swi tze rl a nd 1 0.5 5 .9 5 .9
Kore a 4 .6 7 .6 9 .3
Is ra e l 8 .3 7 .4 4 .8
Me xi co 7 .8 1 .2 1 0.5
Ne w Ze a l a nd 1 7.2 0 .0 0 .0
Chi l e 0 .0 7 .0 0 .0
Normat e taksimit te punes ne %
 Taksa e punes sipas niveli te pages
Tax Wedge in % of labour costs for different wage levels and household types, 2009
Tax Wedge = income tax plus employee and employer social security contributions minus cash transfers
AW = yearly gross wage earnings of the average worker

Single Married Couple

No Children 2 Children 2 Children No Children
67% of AW AW 167% of AW 67% of AW AW + 0 AW + 33% of AW AW + 67% of AW AW + 33% o fAW

Belgium 48.9 Belgium 55.2 Belgium 60.5 France 36.8 Hungary 43.7 Hungary 42.5 Belgium 47.4 Hungary 49.8
Hungary 46.3 Hungary 53.4 Hungary 58.4 Greece 36.0 Greece 41.7 Belgium 40.3 Hungary 44.7 Belgium 47.3
Germany 46.0 Germany 50.9 France 53.1 Turkey1 34.0 France 41.7 Greece 39.9 France 44.0 Germany 46.0
France 45.2 France 49.2 Germany 53.0 Belgium 33.7 Belgium 38.8 Germany 39.1 Germany 43.1 Austria 44.3
Austria 43.3 Austria 47.9 Italy 51.5 Sweden 32.8 Sweden 37.5 France 38.6 Italy 41.3 France 44.0
Italy 43.0 Italy 46.5 Sweden 50.9 Germany 31.3 Finland 37.0 Italy 38.0 Greece 40.7 Italy 42.7
Sweden 41.2 Sweden 43.2 Austria 50.1 Hungary 30.1 Austria 36.6 Sweden 37.2 Austria 40.0 Sweden 41.4

Netherlands 39.0 Finland 42.4 Denmark 48.6 Poland 28.4 Turkey 1

36.2 Turkey 1
37.2 Sweden 39.0 Greece 40.4

Czech Republic 38.6 Czech Republic 41.9 Finland 48.2 Spain 28.4 Italy 35.7 Austria 36.8 Turkey1 37.7 Czech Republic 39.8
Denmark 37.7 Greece 41.5 Greece 46.2 Austria 26.4 Germany 33.7 Finland 35.1 Finland 37.0 Finland 39.1

Finland 37.0 Denmark 39.4 Czech Republic 44.6 Finland 25.4 Spain 32.3 Spain 34.5 Denmark 35.0 Denmark 37.9
Greece 36.8 Spain 38.2 Norway 43.0 Italy 25.0 Norway 30.6 Denmark 33.2 Spain 34.8 Turkey1 37.8

Turkey 1
35.2 Netherlands 38.0 Portugal 43.0 Japan 21.5 Netherlands 29.7 Norway 31.5 Czech Republic 33.9 Spain 35.6

Slovak Republic 34.3 Slovak Republic 37.6 Netherlands 41.8 Slovak Republic 21.2 Denmark 28.8 Czech Republic 30.0 Norway 33.3 Norway 34.9

Spain 34.2 Turkey 1

37.5 Spain 41.6 Portugal 20.6 Poland 28.4 Netherlands 29.1 Portugal 32.5 Netherlands 33.9

Norway 34.0 Norway 37.4 Luxembourg 41.4 Norway 20.6 United Kingdom 26.4 Poland 28.9 Netherlands 31.6 OECD 33.2

Poland 33.0 Portugal 37.2 OECD 41.1 OECD 16.9 Portugal 26.3 Portugal 28.4 OECD 31.3 Slovak Republic 33.1

OECD 32.7 OECD 36.4 Turkey 1

40.4 Korea 16.4 OECD 26.0 OECD 28.2 Slovak Republic 31.1 Poland 33.0

Portugal 32.3 Poland 34.0 Slovak Republic 40.1 Czech Republic 15.0 Japan 23.7 Slovak Republic 26.5 Poland 30.3 Portugal 32.3

United Kingdom 29.2 Luxembourg 34.0 Ireland 39.1 Denmark 13.2 Slovak Republic 22.7 Japan 24.9 United Kingdom 28.2 United Kingdom 29.2

Japan 27.8 United Kingdom 32.5 United Kingdom 37.0 Mexico 11.8 Czech Republic 20.5 United Kingdom 24.6 Canada 26.9 Japan 28.4

Luxembourg 27.4 Canada 30.8 Poland 34.9 Switzerland 11.4 Canada 18.3 Canada 23.5 Japan 25.9 Canada 27.6

United States 26.9 United States 29.4 United States 34.6 Netherlands 11.3 Korea 17.2 United States 21.7 United States 24.2 United States 27.6

Switzerland 26.3 Switzerland 29.3 Switzerland 33.6 United Kingdom 8.9 Switzerland 17.2 Switzerland 20.0 Switzerland 23.0 Switzerland 26.9

Canada 26.3 Japan 29.2 Canada 32.9 Iceland 4.9 Mexico 15.3 Australia 17.9 Iceland 22.9 Luxembourg 26.0

Iceland 22.7 Ireland 28.6 Iceland 32.7 United States 4.2 Australia 14.1 Iceland 17.6 Australia 22.2 Australia 23.1

Ireland 22.5 Iceland 28.3 Australia 32.6 Luxembourg 0.3 United States 13.7 Korea 17.3 Luxembourg 20.9 Iceland 22.7

Australia 20.7 Australia 26.7 Japan 32.3 Australia -7.5 Ireland 11.7 Luxembourg 15.6 Ireland 19.8 Ireland 20.5

Korea 17.0 Korea 19.7 New Zealand 24.9 Canada -7.7 Luxembourg 11.2 Ireland 13.7 Korea 17.4 Korea 18.8

New Zealand 15.6 New Zealand 18.4 Korea 21.9 Ireland -9.5 Iceland 8.6 Mexico 13.4 New Zealand 15.3 New Zealand 17.2

Mexico 11.8 Mexico 15.3 Mexico 20.8 New Zealand -16.5 New Zealand 0.6 New Zealand 8.8 Mexico 13.9 Mexico 13.4
 Diferencim i takses se punes –
politike sociale

Nje prind Dy prinder

Krahasimi i takses se te ardhurave
dhe kontributet
 Te ardhurat nga taksimi i prones

 Te ardhurat mesatare nga taksimi i prones ne vendet e

OECD jane ne nivelin 1.9% te PBB duke treguar nje
stabilitet ne periudhen 1990 – 2016
 Ne terma relative niveli i te ardhurave nga taksa e
prones perben nje burim te rendesishem te te ardhurave
 Vendet kane diferenca ne nivelin e te ardhurave nga
taksimi i pronës: mbi 10% te te ardhurave totale
mbledhin vendet si Australia, Canada, Islanda, Izraeli,
Korea, UK dhe SHBA, ndërsa nen 2% vendet si Austria,
Rep Ceke, Estonia, Lituania, Meksika, Slovenia dhe
Sllovakia
 Ne mbi 3% te PBB mbledhin vendet si Kanada, Korea,
Australia, Belgjika, Franca, Izrael, Korea dhe UK
Te ardhurat nga taksimi i prones ne %
te PBB
 Niveli i larte i barres fiskale - shkaqet

 Barra fiskale ne periudhen 2000 – 2018 nuk ka ndryshuar, dhe

perpjekjet per ta ulur nuk kane rezultuar efektive per shkak te
nje sere faktoresh si :
 Ulja relative e nivelit te taksimit si rezultat i nje periudhe te
rritjes ekonomike eshte vene ne pikepyetje ne peridhen e
ngadalesimit te rritjes ekonomike
 Presioni ne rritje i shpenzimeve publike (kostot e
programeve sociale, pensionet, sigurimet shendetesore
 Nevoja per te ulur nivelin e deficitit dhe borxhit publik
 Levizja e lire e mallrave, e kapitalit, dhe fuqise punetore
kane kontribuar ne rritjen e mobilitetit te bazes se
taksueshme, duke pasur efekte pozitive dhe negative
 Globalizimi dhe integrimi efekti ne
sistemin fiskal
 Heqja e pengesave te levizjes se mallrave, te njerezve
dhe te kapitalit ne hapesiren europiane e kombinuar
me nje monedhe te perbashket ka sjelle ne vemendje
ne nje nivel nderkombetar nje numer ceshtjesh te
taksimit
 Mobiliteti i faktoreve te prodhimit ka pasur efekt pozitiv
ne zgjedhjen e vendit te rezidences ne funksion te
sherbimeve publike me cilesore si dhe te nje sistemi
fiskal me lehtesues, e shoqeruar dhe me nje efekt
negativ si rrjedhje dhe rritja e shmangies dhe e pagimit
te detyrimit si dhe evazionit fiskal
 Rritje te fiskalitetit per faktoret me pak levizes dhe
uljen per faktore teper levizes
 Globalizimi ka rritur veshtiresine e taksimit te kapitalit
 Reforma fiskale ne vendet europiane

 Thelbi i reformave te ndermarra nenkupton:

– Zhvendosjen e barres fiskale nga puna ne kapitalin
apo zgjerimin e bazes se taksueshme
– Rritjen e takses se gjelber apo rritjen e energjise ne
menyre qe te kompensohen humbjet
– Itali – taksa e gjelber
– Gjermania - konsumin e energjise
– Uk – perdorimi i gazit, qymyrit dhe energjise elektrike
– Uljen e taksave indirekte ne sektore ne te cilet kane nje
pjesmarrje intensive te punes
– Belgjika, Franca, Greqia, Italia, Luksenburgu, Hollanda,
Portugalia, Spanja dhe UK – reduktimin e TVSH ne
menyre qe te stimulohej kerkesa ne sektore si : riparimet,
rinovimet, pastrimet, kujdesi shendetesor, artizanati
 Konkluzion

 Sistemet fiskale te taksimit nderkombetar karakterzohen

nga nje barre e larte tatimore megjithe perpjekjet per ta
lehtesuar ate
 Sistemet fiskale kane diferenca ndermjet vendeve per sa i
perket :
 Taksimit sipas niveleve te qeverisjes
 Niveleve te taksimit te konsumit, te te ardhurave nga
fitimi si dhe te taksimit te prones
 Struktures se te ardhurave tatimore
 Nivelit te normave tatimore
 Politikave diferencuese dhe lehtesuese tatimore
 Taksimin per mbrotjtjen e ambientit