ღარიბი და მდიდარი

ქვეყნები

სახელი: მამედ

გვარი: ჯალალოვი

საგანი: გეოგრაფია

ედაგოგი : ნათია
ცერცვაძე
სიმდიდრის ერთადერთი
გენერატორი არის კერძო
საკუთრება და მასზე
მდგარი თავისუფალი
ბაზარი, ანუ,
ნებაყოფლობითი გაცვლა-
გამოცვლა. შესაბამისად,
ყველაფერი, რაც კერძო
საკუთრების უფლებას და
თავისუფალ ბაზარს
ეწინააღმდეგება,
სიღატაკეს იწვევს.
ეკონომიური ზრ
და
ეკონომიკური ზრდა ქვეყნის შიგნით
დოვლათის ზრდაა. ამერიკასა და
ევროპაში საშუალო ხელფასი
დაახლოებით 12-ჯერ უფრო მეტია
ვიდრე 100 წლის წინ იყო,
ეკონომიკური ზრდის ტემპი კი მე-20
საუკუნეში უფრო დიდი იყო ვიდრე
მე-19-ში და მე-19-ში უფრო დიდი
ვიდრე მე-18-ში. თუმცა სხვადასხვა
ქვეყნის ცხოვრების დონეებს შორის
განსხვავება მაინც ძალიან დიდია,
რატომ?
ეკონომიკური ზრდის მოდელირებაზე
ბევრს უმუშავია, მაგრამ რობერტ
სოლოუ იყო პირველი, ვინც
ეკონომიკური ზრდა 3 კატეგორიად
დაყო და ნობელის პრემიაც მიიღო.

მან თქვა, რომ ზრდა გამოწვეულია ან

კაპიტალისგან, ან ადამიანური
რესურსისგან, ან იდეებისა და ახალი
ტექნოლოგიებისგან. ამ მოდელის
მთავარი ფუნქციაა, გვიჩვენოს ამ 3
კატეგორიიდან რომელმა გამოიწვია
ეკონომიკური ზრდა.

მაგალითად, ამ მოდელის საშალებით

1957 წელს სოლოუმ აჩვენა, რომ აშშ-ს
დოვლათის ზრდის დაახლოებით 4/5
ტექნოლოგიაზე მოდიოდა.
მარტივად რომ ვთქვათ: თუ კომპანიას მეტის
წარმოება შეუძლია, მაგრამ ადამიანური
რესურსი არ ჰყოფნის, ახალი
თანამშრომლების დამატებით მეტ დოვლათს
აწარმოებს. ან დავუშვათ, რომ
თანამშრომლები ჰყავთ, მაგრამ
კომპიუტერები არ კმარა – ამ შემთხვევაში
დამატებითი კაპიტალი (ახალი
კომპიუტერები) იქნება საჭირო. ხოლო თუ
ბიზნესის უკეთ სამართავად რამე ახალი
იდეა გაუჩნდებათ, ან კომპიუტერისთვის
უკეთეს პროგრამას შეიძენენ ესეც ზრდის
საშუალებას მისცემთ.
 მოსახლეობის განათლების დონეს კრიტიკული
მნიშვნელობა აქვს მისი გამდიდრებისთვის. მაგალითად,
ეჭვგარეშეა, რომ, თანამედროვე სამყაროში, რაც უფრო
უკეთ ფლობს მოცემული ქვეყნის მოსახლეობა ინგლისურ
ენას, მით უფრო უკეთ შეუძლია მას პროდუქტიულად
დასაქმება, რაც ეკონომიკური განვითარების საწინდარია.

აუცილებლად გასათვალისწინებელია, რომ ამ

შემთხვევაში არა ფორმალური, თავისუფალ ბაზარზე
დასაქმებისთვის გამოუსადეგარი განათლება, არამედ
გამოყენებადი, ანუ, თავისუფალ ბაზარზე დასაქმებისთვის
სასარგებლო განათლება იგულისხმება და მხოლოდ
ასეთი განათლება განაპირობებს დოვლათის შექმნას.
გადასახადები და
რეგულაციები კონკურენციას
და, შესაბამისად,
თავისუფალ ბაზარს
ზღუდავენ და ამ გზით
უშლიან ხელს დოვლათის
წარმოქმნას. ამდენად,
ნაკლები რეგულაციები და
მაღალი გადასახადები, ან,
პირიქით, ჭარბი
რეგულაციები და დაბალი
გადასახადები ერთმანეთს
აკომპენსირებენ - ანუ,
ქვეყანა შეიძლება მაინც
მდიდრდებოდეს, თუკი მაგ
ორიდან ერთი მაინც მცირეა
კვლავაც, ვინმემ შეიძლება მცდარი
დასკვნა გააკეთოს და ჩათვალოს, რომ
მაღალი გადასახადების ან ჭარბი
რეგულაციების გამოა მოცემული ქვეყანა
მდიდარი.

უფრო მეტიც: ქვეყანას შეიძლება მაღალი

გადასახადები და ჭარბი რეგულაციები
ჰქონდეს, მაგრამ მაინც მდიდრდებოდეს,
თუკი კერძო საკუთრების უფლება
კარგადაა დაცულია, ან, პირიქით -
ქვეყანა შეიძლება კერძო საკუთრების
უფლებას ზღუდავდეს, მაგრამ მაინც
მდიდრდებოდეს, თუკი დაბალი
გადასახადები და ნაკლები რეგულაციები
აქვს.
სახელმწიფო ჭარბი რეგულაციებით,
მაღალი გადასახადებით, და კერძო
საკუთრების უფლების შეზღუდვით
რომც აფერხებდეს ეკონომიკურ
ზრდას და დოვლათის წარმოქმნას,
მას მაინც შეუძლია, რომ ამ
ფაქტორების კომპენსირება
სასარგებლო წიაღისეულის
მოპოვებით, გაყიდვით და ამ გზით
შემოსული თანხით მოახდინოს -
ოღონდ, რა თქმა უნდა, ეს იმ
შემთხვევაში, თუკი ქვეყანას დიდი
რაოდენობით სასარგებლო
წიაღისეული გააჩნია.
 ქვეყანა მშპ ერთ სულზე ($)
ლუქსემბურგი $109,602.32
შვეიცარია $81,867.46

ყველაზე ირლანდია $79,668.50

მდიდარ
ნორვეგია $67,988.59
აშშ $63,051.40

ი სინგაპური
დანია
$58,483.96
$58,438.85
ქვეყნები ისლანდია $57,189.03
კატარი $52,751.11
ავსტრალია $51,885.47
 ქვეყანა მშპ ერთ სულზე ($)
ბურუნდი $263.67
სამხრეთი სუდანი $303.15
მალავი $399.10
რაც შეეხება
მოზამბიკი $455.01
უღარიბეს
ქვეყნებს, კონგოს დემოკრატიული
რესპუბლიკა
$456.89
ათეული
ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა $480.50
შემდეგნაირა
დ ავღანეთი $499.44

გამოიყურება: მადაგასკარი $514.85

სიერა-ლეონე $518.47
ნიგერი $535.83
ღარიბი ქვეყანა
როგორ უნდა
გამდიდრდეს ?

იმისთვის, რომ ქვეყანაში მეტი დოვლათის

შექმნა გინდოდეს, უნდა გქონდეს
ინსტიტუციების იმედი. გჯეროდეს, რომ
შენი საკუთრების უფლება დაცულია და
ვერავინ, ვერც შენზე მდიდარი ადამიანი,
კრიმინალი, სხვა ორგანიზაცია ან
მთავრობა ვერ წაგართმევს საკუთრებას.
ამისთვის საჭიროა გამართული
სასამართლო სისტემა და
არაკორუფციული, სანდო მთავრობა.
მოტივაციის შემქმნელია ასევე ნაკლები
რეგულაციები და ბიუროკრატიული
დაბრკოლებები.
 Მადლობა
ყურადღებისთვის

From JALALOV