Chủ đề: Kĩ thuật thu

nhận và lưu trữ hình

ảnh của hệ thống
Xquang số hóa DR
(DIRECT RADIOGRAPHY )
Việc phát hiện ra tia X và phát minh ra máy chụp X quang có ý nghĩa rất quan trọng trong y
học. Ngày nay, chụp X quang có vai trò:
- Tầm soát và chẩn đoán bệnh lý
- Hỗ trợ lập kế hoạch điều trị nội khoa và ngoại khoa
- Hướng dẫn và theo dõi quá trình điều trị
Với nhiều ưu điểm vượt trội như:
- Không cần buồng tối, liều bức xạ của DR ít hơn so với CR
khoảng 15-20%
- Ảnh sau chụp có thể in ra hoặc lưu trữ, truyền qua mạng dễ
dàng.
- Không cần sử dụng máy chuyên dụng, dễ lắp đặt và sử dụng,..
- Tiết kiệm thời gian, bảo vệ môi trường.
- Hình ảnh có thể chỉnh sửa  khảo sát được nhiều mô cơ
quan.
- Có thể hiện ảnh ngay sau khi phô xạ  kĩ thuật tối ưu hiện
nay.
Hệ thống X-quang số hóa DR ngày nay có mặt ở hầu hết các cơ
A. Kĩ thuật thu nhận hình ảnh Xquang số hóa DR
- Hệ thống DR gián tiếp

- Tia X tương tác với chất nhấp nháy sẽ tạo ra ánh sáng. Ánh sáng này sẽ được chuyển thành
điện tích bởi lớp Silicon vô định hình (a-Si). Các điện tích sẽ tích tụ trong tụ điện của mỗi
pixel sẽ tỉ lệ vs cường độ tia X tới.
- Trong quá trình thu nhận tia X, tất cả các đường điều khiển đều được đặt mức điện áp âm
(-5V). Do đó, trên transistor sẽ ngưng dẫn, và điện tích chỉ được tích trữ trong tụ điện.
Trong quá trình đọc, điện áp dương (+10V) lần lượt được đặt lên các đường cổng từ G1 đến
Gn. Vì vậy, transistor ở trên một hàng sẽ ở chế độ dẫn, khóa của pixel sẽ được mở.
- Bộ chọn kênh sẽ lần lượt nối mỗi đường tín hiệu với bộ hóa bên ngoài. Các electron được
lưu trữ trong tụ điện của mỗi pixel sẽ được truyền lần lượt ra bên ngoài.
 A. Kĩ thuật thu nhận hình ảnh Xquang số hóa DR
- Hệ thống DR gián tiếp

- Dòng điện từ các đường tín hiệu sẽ được đưa qua bộ khuếch
đại, bộ lấy mẫu, bộ chuyển đổi AD để có được tín hiệu điện
dạng số.
- Cường độ dòng điện từ mỗi pixel tỷ lệ với số lượng điện tích,
tích tụ trong tụ điện và do đó sẽ tỷ lệ vs cường độ tia X mà mỗi
pixel nhận được. Hiệu suất chuyển đổi điện tích của toàn bộ quá
trình vào khoảng 98%.
- Sau khi đọc xong tín hiệu điện được chuyển đến bộ khuếch
đại rồi đi đến bộ chuyển đổi kĩ thuật số. Bộ chuyển đổi kĩ thuật
số chuyên dụng sẽ chuyển đổi tín hiệu hình ảnh hiển thị trên
màn hình của máy tính,..
 A. Kĩ thuật ghi nhận hình ảnh Xquang số hóa DR
- Hệ thống DR trực tiếp

•Trước khi chiếu bức xạ tia x, lớp điện cực trên cùng được nối với một điện thế cao áp từ vài
trăm đến vài ngàn Volt, nhằm tạo ra một điện trường theo phương vuông góc với bề mặt, đồng
thời tạo ra một sự phân cực điện áp (điện áp dương và điện áp âm).
• Khi chùm tia X được phát ra từ một máy phát tia X, đi qua một chủ thể như cơ thể con
người vào lớp chất quang dẫn và bức xạ còn lại bị hấp thụ bởi a-Se.
•Một cặp điện tích (một cặp electron - lỗ trống) tương ứng với liều tia X suy giảm được bắt
giữ lại trong a-Se.
•Lớp bề mặt trên cùng có sự phân cực mang điện tích dương nên có xu hướng thu hút các
electron mang điện tích âm.
•Các điện tích dương bị thu hút bởi các điện cực pixel theo chiều đối lại vs chiều của các điện
áp phân cực và sau đó chuyển đến các tụ điện lưu trữ trong mảng TFT
•Quá trình đọc dữ liệu được diễn ra khi đóng cổng TFT, một điện
áp dương (+10 V) lần lượt được đặt lên các đường cổng (đường
ngang) từ G1 đến Gn. Vì vậy, transistor ở trên một hàng sẽ ở chế
độ dẫn, khóa của pixel sẽ được mở.
- Bộ chọn kênh sẽ lần lượt nối mỗi đường tín hiệu với bộ số hóa
bên ngoài. Các electron được lưu trữ trong tụ điện của mỗi pixel
sẽ được truyền lần lượt ra bên ngoài. Dòng điện từ các đường tín
hiệu sẽ được đưa qua bộ khuếch đại, bộ lấy mẫu, bộ chuyển đổi
A/D để có được tín hiệu điện dạng số.
- Cường độ dòng điện từ mỗi pixel tỉ lệ với số lượng điện tích,
tích tụ trong tụ điện và do đó sẽ tỉ lệ với cường độ tia X mà mỗi
pixel nhận được. Hiệu suất chuyển đổi điện tích của toàn bộ quá
trình vào khoảng 98%.
- Sau quá trình đọc tín hiệu và mã hóa tín hiệu hình ảnh thì các
khóa pixel của TFT sẽ được mở ra và tấm bẳng cảm biến trở về
trạng thái ban đầu chuẩn bị cho lần chụp tiếp theo.
B. Kĩ thuật lưu trữ hình ảnh Xquang số hóa DR
Các hình ảnh có được (từ X - quang, CT, MRI, PET...) sẽ được chuyển thành dữ liệu
dạng số.
Dữ liệu này sẽ được chuyển vào thiết bị lưu trữ thông qua máy chủ trung gian và
được kết nối với các trạm làm việc thông qua mạng tốc độ cao.
Các trạm làm việc có 2 mục đích chính: xem lại và chẩn đoán và truy xuất.
Các bộ phận truy xuất (máy in, mạng internet...) cũng được kết nối với cụm máy chủ
để có thể truy xuất dữ liệu ra ngoài.
Toàn bộ hệ thống được cài đặt các phần mềm phù hợp với từng bộ phận sao cho các
hình ảnh tự động hiển thị trên màn hình của trạm làm việc theo trật tự có tính logic
và phù hợp.
Phim X - quang rất nhạy với bức xạ nên nơi lưu giữ phim cần kín và được bảo vệ khỏi
bức xạ.
Việc lưu giữ không thích hợp làm giảm chất lượng hình ảnh và làm tăng nhiễu. Trong
khi thao tác sử dụng phim, cần tránh làm cong phim, tránh để vật nhọn chạm vào
phim, tay cần sạch, khô, không bị nhiễm tĩnh điện...
Phải kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm nơi lưu giữ phim. Nhiệt độ nên được duy trì ở
khoảng 20°C, độ ẩm trong khoảng 40-60%.
Phim X - quang có thời hạn sử dụng nhất định. Tốc độ, độ tương phản sẽ giảm theo
thời gian và xuất hiện hiện tượng khói mờ (fog).
 Chụp chiếu không in phim

Trong tương lai, chụp chiếu không in phim trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh nên
được sử dụng rộng rãi. Để góp bảo vệ môi trường và giảm được chi phí điều trị cho
bệnh nhân, nhưng vẫn đảm bảo được nhu cầu cho bệnh nhân và bác sĩ có thể dễ
dàng lưu trữ và hồi cứu nhanh chóng hình ảnh X-quang trên phần mềm hệ thống.
Áp dụng chụp chiếu không in phim giúp:
-Bệnh viện không tốn không gian lưu trữ, đồng thời cũng giảm được rác thải ra môi
trường ( tấm phim chứa bạc, hóa chất, kim loại nặng,...khó phân hủy theo thời
gian)
- Bệnh nhân không cần phải đợi chờ để lấy kết quả. Mỗi bệnh nhân sau khi chụp
phim xong sẽ được cung cấp một mẩu giấy nhỏ có username và password và đến
ngay phòng khám bác sĩ để được tư vấn. Thậm chí bệnh nhân còn có thể sử dụng
để mang đến các bệnh viện khác, bác sĩ khác có thể là ở nước ngoài để được khám
bệnh và điều tri, chỉ cần bệnh nhân sử dụng điện thoại thông minh, máy tính,...có
thể kết nối mạng
- Nhờ vào sự tiện ích đó, bác sĩ cũng dễ dàng hồi cứu và xem hình ảnh với chất lượng
cao, đa dạng để điều trị tốt cho bệnh nhân.
-Truyền dữ liệu và thực hiện việc chẩn đoán từ xa, đào tạo từ xa, mở rộng khả năng
xem và báo cáo từ xa. Các bác sĩ đang làm việc tại nhiều vị trí địa lý khác nhau có
thể cùng truy cập đồng thời vào cùng một tập tin hình ảnh.