Download as pptx, pdf, or txt
Download as pptx, pdf, or txt
You are on page 1of 69

T.C.

BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ARŞİV MEKANLARI

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Arşivler
Günümüzde arşivlemeye önem vermeyen kurumların arşivleri kırpıntı
kağıt veya malzeme deposu görünümündedir:

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Arşiv Arşiv hizmetlerinin tam ve eksiksiz yürütülebilmesi için


Hizmetleri yerine getirilmesi gereken temel unsurlar şunlardır:

Yetişmiş
Yeterli bina ve Yeterli reel
Mevzuat uzman arşiv
tesisler bütçe
personeli

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Sağlıklı ve bilimsel bir arşiv sisteminin kurularak


işletilmesi sonucunda ise kurumsallaşma ile birlikte bilgi
ve belgeye erişim de kolay sağlanır, düzen ve tertip
oluşur:

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Arşiv Mekanları T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Arşiv Mekanlarının fiziki özellikleriyle ilgili olarak TSE
tarafından yayımlanan 12. 10. 2006 tarih ve 13212 sayılı
standarda göre bir arşiv mekanının Yapı ve İç Donanım
özellikleri şöyle olmalıdır:

Arşiv binalarında katlar arası


döşemeler ve zemin, tabliye beton
ile kaplanmalıdır.

www.devletarsivleri.gov.tr
Arşiv binalarına personel için yangın acil
çıkış kapısı ve merdivenleri
konulmalıdır.
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
Arşiv binaları dış ve iç girişleri, kontrollü geçiş ve GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

güvenliği sağlayıcı teknik donanıma sahip


olmalıdır.

www.devletarsivleri.gov.tr
Arşiv binası veya kompleksi etrafında
gözetim noktaları ve ikazlı kamera
sistemi kurulmalıdır.
Yapılanma içinde görüntü kayıt ve
kontrol odası bulunmalı ve gerekli
cihazlarla donatılmalıdır.
Dış cephe ve alanlarda gece
ışıklandırılması yapılmalıdır.
Arşiv binalarında dikkate alınması
gereken en önemli husus, çatıların su
geçirmez olmasıdır. Çatı, inşaat
tekniğine uygun yapılmalı ve üzeri
kiremit ile kaplanmalı, madeni çatı
kaplamaları kullanılmamalıdır.
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
Arşiv binalarının inşaatında, betonarme GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

inşaat tarzı tercih edilmeli, rutubete ve


sıcaklığa karşı duvar araları yalıtım sağlayan
malzeme ile güçlendirilmelidir.

www.devletarsivleri.gov.tr
Arşiv binalarının içme suyu tesisatı TS 828’e, kullanma
suyu TS 266’ya uygun olmalı, TS EN 12056-1, TS EN
12056-2, TS EN 12056-3, TS EN 12056-4’e uygun atık
su tesisatı olmalı, ıslak mekânlarda kanalizasyona,
fosseptiğe veya arıtma sistemine bağlı ızgaralı ve
sifonlu yer süzgeci olmalı, pis sular kanalizasyona veya
ızgaralı kanallar ile fosseptiğe akıtılmalıdır.
Arşiv binalarının kazan dairesi TS 1257,
TS 2192 ve TS 377-6 EN 12953-6’ya
uygun yapılmalıdır.
Kazan dairesinin kapısı, yangın
merdiveni veya genel kullanım
merdivenlerine açılmamalı, buranın
kapısı bina dışına ayrı olarak ve dışarıya
doğru açılmalıdır.
Klimatizasyon merkezi, arşiv binası dışında T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
olmalıdır. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

www.devletarsivleri.gov.tr
Isıtma merkezi, müstakil bina olarak
düşünülmelidir.
Arşiv uygulamalarında çalışan personel
için uygun yerlerde duş kabinleri
bulunmalıdır.
Arşiv binalarının elektrik tesisatı TS
1196’ya göre projelendirilmeli, TS IEC
60364-1’e uygun olmalı, elektrik tesisatı
ile ilgili güvenlik kuralları TS HD
384.4.41 S2, TS HD 384.4.47 S2, TS IEC
60364-4-4-43 ve TS IEC 60364-4-473’e
göre plânlanmış olmalıdır.
Arşiv uygulamalarında çalışan personel
ve araştırmacılar için ayrı ayrı TS 8357
’ye uygun WC - lavabo bulunmalıdır.
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Arşiv Depolarının Özellikleri


T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Arşiv depoları, arşivlerin kapsam alanı içerisinde oluşan veya


oluşacak belge hacmine göre, ihtiyaç oranında inşa edilmelidir.

 Depo katları arasında, bina içinden ve dış duvar tarafından


tahliye merdivenleri yapılmalı, her depodan bu merdivenlere açılan,
zemin kattan da dışarıya açılan dayanıklı kapılar konulmalıdır.

 İnşaat safhasında dayanıklı kapı, döşeme ve duvarlar yapılarak


yangına karşı izolasyon sağlanmalıdır.

 Arşiv belgelerinin en iyi şekilde korunması, sıcaklık ve nem


derecesinin tespit edilmesi ve arşiv belgelerinin, neme, mantarlara,
küfe ve sıcaklığa karşı korunması için gerekli klimatizasyon sistemi
kurulmalıdır.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Arşiv binalarının inşaatında, betonarme inşaat tarzı tercih


edilmeli, rutubete ve sıcaklığa karşı duvar araları yalıtım sağlayan
malzeme ile güçlendirilmelidir.

 Arşiv binalarının içme suyu tesisatı TS 828’e, kullanma suyu TS


266’ya uygun olmalı, TS EN 12056-1, TS EN 12056-2, TS EN 12056-3,
TS EN 12056-4’e uygun atık su tesisatı olmalı, ıslak mekânlarda
kanalizasyona, fosseptiğe veya arıtma sistemine bağlı ızgaralı ve
sifonlu yer süzgeci olmalı, pis sular kanalizasyona veya ızgaralı
kanallar ile fosseptiğe akıtılmalıdır.

 Arşiv binalarının kazan dairesi TS 1257, TS 2192 ve TS 377-6 EN


12953-6 ’ya uygun yapılmalıdır.

 Kazan dairesinin kapısı, yangın merdiveni veya genel kullanım


merdivenlerine açılmamalı, buranın kapısı bina dışına ayrı olarak ve
dışarıya doğru açılmalıdır.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Raflar paslanmaz çelik yapılmalıdır, siyah sacdan yapılması halinde


pasa, manyetik etkileşmeğe ve yangına dayanıklı boya ile boyanmış
olmalıdır.

 Raf malzemesinin kalınlığı 1,5 mm - 2 mm arasında seçilmelidir.

 1 m uzunluğundaki bir raf tableti 100 kg ağırlığı taşıyabilmelidir.

 Her raf gözü uzunluğu 110 cm - 120 cm, derinliği 30 cm, yüksekliği
40 cm olmalı, en alt raf tableti ile zemin arasında 15 cm mesafe
bulunmalıdır.

 Defter raflarında yükseklik ve derinlik, defter gruplarının ebatlarına


göre dikey yerleşecek şekilde olmalıdır.

 Film raflarının derinliği 30 cm olmalı, yüksekliği ise hareketli raf


tabletleriyle ayarlanabilir olmalıdır.

 Yanma ve patlama tehlikesi olan selüloz nitratlı eski filmler kontrol


altında ve özel tedbirlerle muhafaza edilmelidir.
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Haritalar, projeler dikey olarak asılmış vaziyette veya büyük


ebatta olanlar için özel olarak dizayn edilmiş, dayanıklı çelik
dolaplar içerisinde muhafaza edilmelidir.

 Mikrofilm, fotoğraf negatifleri gibi küçük rulolardan oluşmuş


belgeler ile mühür, bant , kaset, disket, CD vb. belgeler kendi
saklama kapları içinde özel olarak dizayn edilmiş ve bu belgelerin
ebatlarına göre raflandırılmış paslanmaz çelik dolaplar da
korunmalıdır. Dolaplar siyah sacdan yapılmış ise mıknatıslanmayı
önleyici boya ile kaplanmış olmalıdır.

 Gerek kullanış ve gerekse emniyet sebepleri (klimatizasyon,


ulaşım ve muhtemel bir yangının yayılması vb.) dolayısıyla, arşiv
depo salonları 150 m2 - 200 m2 ‘yi geçmemelidir.
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Bu depolar 200 m2 ‘yi geçmeyecek salonlar şeklinde, yangına


dayanıklı kapı ve duvarlarla bölünmelidir.

 Arşiv mimarisinde, depoların tabanı metrekare başına 1500 kg -


2000 kg yükü taşıyacak sağlamlıkta yapılmalıdır.

 Belli bir plân çerçevesinde depolardaki rafları; raf bloğu, raf bölmesi
ve raf gözü dikkate alınarak ayrı ayrı harf ve sayılarla
numaralandırarak depolardaki fon ve serilerin yerleşimi
belirlenmelidir.

 Fon bilgilerini içeren etiketlerin muhafazası için raf başlarına metal


cepler monte edilmelidir
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Depoların dış duvarları, depo tabanlarına destek vazifesi


gördükleri gibi, aynı zamanda kapatma vazifesini de
yüklendiklerinden rutubete ve güneş ışığına karşı mutlaka izolasyon
sağlanmalıdır.

 Binanın dış duvar ve destekleri etrafına nem, böcek ve


mikroorganizmalar için korunma kanalları yapılmalıdır.

 Arşiv depoları ve binaların proje aşamasında, toza karşı korunma


için açık yerlerin az tutulmasına dikkat edilmelidir.

 Depolarda, raflar arası genişliğe ve geliş-gidiş aralıklarına uygun


olarak dizayn edilmiş evrak arabaları bulundurulmalıdır

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KURUM ARŞİVLERİ
Fizikî yerleşim ve alanlarına ait özellikler ile ilgili kurallar
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Kurum arşivleri, hizmet binası içerisinde olmalıdır.

 Kurum arşivlerinde, binaların zemin katları tercih edilmeli,


bodrum ve katlar tercih edilmemelidir.

 Kurum arşivleri hizmet binalarının bitişiğine müstakil olarak


yapılabilir, bu durumda mutlaka kapalı bir geçiş koridoru
yapılmalıdır.

 Yangına neden olabilecek kazan dairesi, kalorifer ve elektrik


sistemlerinden uzakta yer almalıdır.

 Su baskınına neden olacak yapılanmalardan kaçınılmalıdır.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Yapı ve iç donanım özellikleri


Kurum arşiv depolarının özellikleri

 İnşaat safhasında yangına dayanıklı kapı, döşeme ve duvarlar


yapılarak izolasyon sağlanmalıdır.

 Arşiv belgelerinin en iyi şekilde korunması, sıcaklık ve nem


derecesinin tespit edilmesi ve arşiv belgelerinin neme, mantarlara,
küfe ve sıcaklığa karşı korunması için gerekli klimatizasyon sistemi
kurulmalıdır.

 Arşiv belgelerinin, ultra-viyole ışınlarından korunması için arşiv


depolarına, pencere sistemleri konulmamalıdır.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Katların yüksekliği 2,7 m’yi geçmemelidir.

 Rafların yüksekliği 2,1 m-2,2 m arasında olmalıdır.

 Yangın alarm ve aydınlatma sistemleri depoların tavanına, yangın


söndürme ve klimatizasyon sistemleri ise raf blokları üst seviyesi
hizasında monte edilmelidir.

 Raflar arası genişlik 70 cm - 80 cm, geliş - gidiş aralıkları ise 100


cm - 120 cm arasında olmalıdır.

 Raflar paslanmaz çelik yapılmalıdır, siyah sacdan yapılması


halinde pasa, manyetik etkileşmeğe ve yangına dayanıklı boya ile
boyanmış olmalıdır.

 Raf malzemesinin kalınlığı 1,5 mm - 2 mm arasında seçilmelidir.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 1 m uzunluğundaki bir raf tableti 100 kg ağırlığı taşıyabilmelidir.

 Her raf gözü uzunluğu 110 cm - 120 cm, derinliği 30 cm,


yüksekliği 40 cm olmalı, en alt raf tableti ile zemin arasında 15 cm
mesafe bulunmalıdır.

 Defter raflarında yükseklik 60 cm, derinlik 50 cm olmalıdır.

 Film raflarının derinliği 30 cm olmalı, yüksekliği ise hareketli raf


tabletleriyle ayarlanabilir olmalıdır.

 Yanma ve patlama tehlikesi olan selüloz nitratlı eski filmler


kontrol altında ve özel tedbirlerle muhafaza edilmelidir.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Haritalar, projeler dikey olarak asılmış vaziyette veya büyük


ebatta olanlar için özel olarak dizayn edilmiş, dayanıklı çelik
dolaplar içerisinde muhafaza edilmelidir.

 Mikrofilm, fotoğraf negatifleri gibi küçük rulolardan oluşmuş


belgeler ile mühür, bant , kaset, disket, CD vb. belgeler kendi
saklama kapları içinde özel olarak dizayn edilmiş ve bu belgelerin
ebatlarına göre raflandırılmış paslanmaz çelik dolaplar da
korunmalıdır. Dolaplar siyah sacdan yapılmış ise mıknatıslanmayı
önleyici boya ile kaplanmış olmalıdır.

 Gerek kullanış ve gerekse emniyet sebepleri (klimatizasyon,


ulaşım ve muhtemel bir yangının yayılması gibi) dolayısıyla, arşiv
depo salonları 150 m2-200 m2 ’yi geçmemelidir.

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 Bu depolar 200 m2 ’yi geçmeyecek salonlar şeklinde, yangına


dayanıklı kapı ve duvarlarla bölünmelidir.

 Arşiv mimarisinde, depoların tabanı metrekare başına 1500 kg -


2000 kg yükü taşıyacak sağlamlıkta yapılmalıdır.

 Belli bir plân çerçevesinde depolardaki rafları; raf bloğu, raf


bölmesi ve raf gözü dikkate alınarak ayrı ayrı harf ve sayılarla
numaralandırarak depolardaki fon ve serilerin yerleşimi
belirlenmelidir.

 Fon bilgilerini içeren etiketlerin muhafazası için raf başlarına


metal cepler monte edilmelidir.

 Binanın dış duvar ve destekleri etrafına nem, böcek ve


mikroorganizmalar için korunma kanalları yapılmalıdır.

 Depolarda, raflar arası genişliğe ve geliş-gidiş aralıklarına uygun


olarak dizayn edilmiş evrak arabaları bulundurulmalıdır

www.devletarsivleri.gov.tr
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ABD MİLLİ ARŞİVİ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
ALMANYA FEDERAL ARŞİVİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
BELÇİKA MİLLİ ARŞİVİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
BELÇİKA MİLLİ ARŞİVİ EK BİNA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
FRANSIZ MİLLİ ARŞİVİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
FRANSIZ MİLLİ ARŞİVİ EK BİNA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
İNGİLTERE MİLLİ ARŞİVİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
İNGİLTERE MİLLİ ARŞİV EK BİNA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
VATİKAN ARŞİVİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. BAŞBAKANLIK
DEVLET ARŞİVLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞEKKÜRLER…

Hakan DEDE & Cuma KISA

You might also like