Professional Documents
Culture Documents
ლექცია 8. პოლიმერებისათვის საჭირო საწყისი მონომერების მიღების და შუალედური პროდუქტების მიღება
ლექცია 8. პოლიმერებისათვის საჭირო საწყისი მონომერების მიღების და შუალედური პროდუქტების მიღება
NH3
O
H C H
O
O2
Cl C Cl
f o s geni C2H5OH
Cl2 CO+H2
O
CO
H C H HOCH2CH2OH
CH4 CO + H2 CH3OH
eT i l en gl i ko l i
H2O HCN
CH2CH2+[O]
CO2+ H2 CH3COOH CH3COOCH=CH2
N2 -H2O vi ni l ac et at i
O2 CH3COOCH3
O NH3
Zmar mJava meT i l i s eT er i
H2N C NH2
O2 + CH4
Sar d o vana
HCN
O
H3C C CH3
NH2
H3C OH H3C OH CH3
C
N N C C CH2=C COOCH3
H3C CN H3C C OCH3
C C meT i l met akr i l at i
O
H2N N NH2
mel ami ni
CH2CH3 CH=CH2
CH2=CH2
-H2
eT i l benz o l i st i r o l i
O
O
H3C C OH
CH2=CH O C CH3
vi ni l ac et at i
O2
H2C CH2 HCN HOCH2CH2CN CH2=CHCN
O -H2O
akr i l o ni t r i l i
eT i l eni s o qs i d i
CH3OH
-H
Cl
l H2C C CH=CH2
HC
H2C CH C CH Cl
vi ni l ac et i l eni ql o r o pr eni
HCl
CH2=CHCl
vi ni l ql o r i d i
HCN
HC CH CH2=CHCN
akr o l ei ni
HF
CH2=CHF
CH3COOH
CH2=CH-OCOCH3
vi ni l ac et at i
O
H3C C CH3
H2C C CH=CH2
CH3
i z o pr eni
CH2O
CH2=CH-CH=CH2
-H2O bu t ad i eni
C2H5OH
CH2=CH-OC2H5
vi ni l eTi l eTer i
O2
CH2=CH-CHO CH2=CH-COOH
400 C akr o l ei ni
0 akr i l i s mJavaA
Na2ZnO2
H2O2
CH2=CH-CH2OH CH2OH-CHOH-CH2OH
0
al i l i s s pi r t i WO3, 65 C gl i c er i ni
eTi l benz o l i st i r o l i
OH O
H2 O2 50% HNO3 HOOC-(CH2)4-COOH
+
750C ad i pi ni s mJava
c i kl o heqs ani c i kl o heq- c i kl o heq-
s ano l i s ano ni
NC-(CH2)4-CN H2N-(CH2)6-NH2
Hheqs ameTi l end i ami ni
H 2SO 4
CH3
-H 2O
HO C OH
CH3
4,4' -d i f eni l o l pr o pani
bi s f eno l A
O
CH COOH CH C
O
CH COOH CH C
O
mal ei ni s mJava mal ei ni s mJavas
anhi d r i d i
NO2 NH2
HNO3 H2 CH2O COCl2
OCN CH2 NCO
HCl
d i i z o c i anat i
HCl
5 >275 gazoili
7 gudroni
navTobproduqtebidan miRebuli paraqsilolis daJangviT miiReba
tereftalis mJava, xolo naftalinis daJangviT ki miiReba ftalis anhidridi,
Semdegi sqemebiT:
3O 2
H 3C CH 3 HOOC COOH + 2H 2O
Co
p-qs i l o l i t er ef t al i s mJava
O
C
+ 9O2
2 2 O + 4CO2 + 4H2O
[V2O5]
C O
N mel ami ni
monomerebis funqciuroba
nA A A A A
m
ori an meti monomerisagan polimeris miReba:
nA + mB A n B m
gl i c er i ni HO CH2 CH CH2 OH
OH
triqlorsilanebi RSiCI3, trialkoqsisilanebi RSi(OR’)3, triolebi RSi(OH)3.
CH2OH
tetroli (cis-1,3,5,7-tetrahidroqsi-1,3,5,7-tetrafenilciklo-
tetrasiloqsani):
HO OH
HO Ph OH Ph
Ph
eTileni _ bi(or)funqciuri naerTia, Phvinaidan mas mierTebis rea-qciebSi
ZaluZs ori wyalbadis an halogenis atomis mierTeba:
CH2=CH2 + H 2 CH3-CH 3
CH2=CH2 + X2 CH2X-CH2X
X=CI, Br, F, I.
monomerebis funqciuroba damokidebulia ara marto funqciuri
jgufebis, aqtiuri atomebis an ujeri kavSirebis raodenobaze mono-meris
molekulaSi, aramed qimiuri reaqciis pirobebsa da Tavisebu-rebebze.
pirobebis mixedviT acetileni SeiZleba iyos bifunqciuric da
tetrafunqciuric:
HC CH +2H2 CH3-CH 3
HC CH +2X2 CHX2-CHX2
acetilenidan benzolis miRebisas an dimerizaciisas igi bifunqciuria, da ara
tetrafunqciuri, vinaidan am SemTxvevaSi acetilenis molekulis mxolod
erTi kavSiris gawyveta xdeba:
CH
HC CH CH CH + CH CH CH C CH=CH2
+
HC CH vi ni l ac et i l eni
CHurTierTqmedebisas martiv da rTul eTerebTan igi monofunqciuri
fenolis
naerTis bunebas avlens.
OH OCOR
+RCOCI +HCI
Canacvlebis iseT reaqciebSi, rogoricaa halogenireba, sulfireba an
nitrireba, fenoli samfunqciuria:
OH OH
X X
+ 3X2 + 3HX
CH 2-OH CH 2-OCOR
0
120 C
CH-OH + 2 RCOOH CH-OH + 2H2O
CH 2-OH CH 2-OCOR
dabal temperaturaze eTerifikaciis reaqciaSi mxolod ufro
reaqciisunariani pirveladi hidroqsilis jgufebi Sedian. reaqciis Catarebisas
ufro maRal temperaturaze 1800C-ze reaqciaSi meoradi hidroqsilis
jgufebic Sedian:
CH 2-OH CH 2-OCOR
0
180 C
CH-OH + 3 RCOOH CH-OCOR + 3H2O
CH 2-OH CH 2-OCOR
mf
f s aS =
m
m_reaqciaSi aRebuli monomerebis grammolis ricxvs gamoxatavs;
f _ ki monomerebSi Semavali funqciuri jgufebis ricxvis gamomxatvelia.
magaliTad, Tu Cven siliciumorganuli monomerebis hidrolizuri
kondensaciis reaqciaSi monomerebis narevs aviRebT, romelic 15
g/moli Me2SiCl2 -sa da 5 g/moli MeSiCl3 -s Seicavs, maSin am monomeruli
sistemis saSualo funqciuroba iqneba:
15 2 5 3 45
f 2,25
15 5 20
axla ganvixiloT sakiTxi, Tu ratomaa aucilebeli monomerebis saSualo
funqciuroba iyos f≥2 -is toli.
O
C2H5OH + CH3COOH C2H5O C CH 3 + H 2O
H2C C
CH CH 2 n
poliizopreni (sinTezuri
izopreni H 2C C CH CH 2
elastomeri an nat.
CH 3 kauCuki)
CH 3 CH3 poli-1,2-meTil-butadieni
2,3-dimeTilbutadieni
H 2C C CH 2
meTilkauCuki
C
poliqloropreni (nairiti)
qloropreni H 2C C CH CH 2
Cl
n H 2C CH O CH2 CH
O CH3 n
NH2_(CH2)6_NH2 – diaminebi
HOOC_ (R)n_COOH – dikarbonis mJavebi
HO_ (R)n_OH – glikolebi
O=C=N_R_N=C=O _ diizocianatebi
polimerebis misaRebad SeiZleba ara marto monomerebis gamoyene-
ba, aramed oligomerebisac. polimerebis sinTezisaTvis oligomere-bis
gamoyenebam sagrZnoblad gaafarTova makromolekulur naerTTa
sinTezuri qimiis SesaZleblobani.
oligomerebis safuZvelze mrewvelobaSi dRes Rebuloben blok-
Tanapolimerebs, e.i. iseT polimerebs, romlebis makrojaWvebi sxva-
dasxva Tanmimdevruli blokebisagan Sedgebian:
A A (A) A B B (B) B
n n
HO Ar O C O Ar OH
O n
-d i hi d r o qs i po l i kar bo nat i n s xvad as xvaa
R R
X Si O Si X
R' n R'
-d i ql o r (d i ami no )po l i d i o r gano s i l o qs ani